Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΤΡΥΦΩΝ ΤΡΥΦΟΝΩΦ

                  Ο     Σ   Τ   Ρ   Α   Τ   Η   Γ   Ο   Σ      Τ   Ρ   Υ   Φ   Ω   Ν                                       Τ   Ρ   Υ΄ Φ   Ο   Ν   Ω   Φ

Όλα ήσαν ήσυχα κι ωραία μέχρι το καλοκαίρι του 1944. Μετά τον χειμώνα του 1941- 42, η  κατάσταση όσο  πήγαινε και βελτιωνότανε  ως προς τις  συνθήκες ζωής και ασφάλειας. Το 1943 μάλιστα - πρέπει να ήταν στις αρχές της  χρονιάς - με την καινούργια κυβέρνηση Μπαγκριάνωφ που αντικατέστησε  την κυβέρνηση  Μποζίλωφ, το  καλαμπόκι που  εχρησιμοποιείτο μέχρι τότε για την παραγωγή ψωμιού, αντικαταστάθηκε με σιτάρι, τα τρόφιμα βρισκόντουσαν  πιό εύκολα στη μαύρη αγορά, και γενικώς η κατάσταση ήταν σαφώς βελτιωμένη. Τέλη όμως του Μαϊου του 1944, μονάδες  του βουλγαρικού σώματος στρατού στάλθηκαν από την διοίκηση του σώματος - προφανώς  κατ΄ εντολήν του Γενικού Επιτελείου και της κυβέρνησης - στην περιοχή του Νέστου, κοντά στη γέφυρα των Παπάδων, με σκοπό να διαλύσουν τις αντάρτικες ομάδες που βρισκόντουσαν στην περιοχή, και που οι σύμμαχοι τις θεωρούσαν σαν παράρτημα της 10ης στρατιάς. Που έδρα είχε  τη Συρία και διοικητής της ήταν τότε ο στρατάρχης Αλεξάντερ.

Εγιναν σφοδρές μάχες  τις μέρες εκείνες, και οι  βουλγαρικές δυνάμεις  είχαν σημαντικές απώλειες σε άνδρες. Τότε τα μέλη του Κομιτάτου - ο παλιός Δραμινός αναγνώστης θα θυμάται το ρόλο που έπαιξε το Κομιτάτο στις σφαγές του Σεπτεμβρίου του 1941- αποφάσισαν να συγκεντρωθούν  και να αποφασίσουν τι θα κάνουν.

Mίλησαν πολλοί και διάφοροι. Ολοι - ή σχεδόν όλοι - τάχθηκαν  υπέρ της λύσης βαρειών αντιποίνων σε βάρος των πολιτών της Δράμας και της περιφέρειας. Δεν γνωρίζω για πόσους αθώους πολίτες προορίζονταν τα αντίποινα, αλλά μάλλον θα επρόκειτο για κάποιες χιλιάδες, αυτό προκύπτει από την ανάμνηση των γεγονότων του 1941. Και θα επαναλαμβανόταν όπως φαίνεται η ίδια ιστορία, αν όχι χειρότερη.

Αλλά παρουσιάστηκε τότε ένα εμπόδιο  που οι σύνεδροι δεν το είχαν υπολογίσει. Και το εμπόδιο αυτό άκουγε στο όνομα Τρύφων Τρύφονωφ. Τον άνθρωπο αυτό τον ήξερε όλη η  Δράμα. Ηταν ένας τύπος πολύ γνωστός, επειδή του άρεσε  να κυκλοφορεί μέσα στην πόλη με τη συνοδεία ενός μόνο στρατιώτη, που πήγαινε δυό - τρία μέτρα πίσω του. Ο Τρύφονωφ ήταν μέσης ηλικίας, αρκετά χοντρός και με αρχοντική εμφάνιση.Φορούσε ένα μονύελο στο ένα μάτι, και βάδιζε αργά γύρω από την κεντρική πλατεία. Είχε τον βαθμό του αντιστράτηγου, που - όπως και στην Ελλάδα - έπρεπε μάλλον να είναι και ο υψηλότερος του βουλγαρικού στρατού. Η Δράμα, όπως ελέχθη, ήταν  η έδρα σώματος στρατού, και ο Τρύφονωφ ήταν ο διοικητής του.

Ο στρατηγός  ήταν παρών  στη συνέλευση  που γινόταν στην  αίθουσα του κινηματογράφου  « Ο Μέγας », του μετέπειτα  « Ολύμπια », επί της οδού Βενιζέλου. Ηταν παρών, επειδή χωρίς την παρουσία του ήταν απαγορευμένο να γίνει η συνέλευση. Αφού λοιπόν μίλησαν οι  ομιλητές και ήταν γνωστό ποιά θα ήταν η απόφασή τους, σηκώθηκε ο στρατηγός, ανέβηκε στην έδρα, και παίρνοντας το λόγο είπε περίπου τα εξής : (Δεν μπορούμε να μεταφέρουμε λέξη με λέξη τα λεχθέντα, αλλά το συνολικό νόημα των λόγων του).Είπε λοιπόν : « Αγαπητοί φίλοι.΄Εχετε  απόλυτο δίκαιο  να είσθε αγανακτισμένοι γι αυτά που συνέβησαν στο στρατό μας. Είναι πολύ φυσική η αντίδρασή σας να θέλετε να πάρετε εκδίκηση για τα θύματα  που είχαμε. Όμως, η λύση που  προτείνετε, είναι η  πιό ακατάλληλη  και δεν στρέφεται  κατά των ενόχων, αλλά κατά αθώων πολιτών. Αυτό που πρέπει να κάνετε σαν καλοί πατριώτες, είναι να ανεβείτε στη ζώνη των επιχειρήσεων και να πολεμήσετε εναντίον αυτών που είναι οι υπεύθυνοι για τα θύματά μας. Από τη δική μου πλευρά, θα σας εφοδιάσω με όλα τα πολεμικά εφόδια, θα σας υποστηρίξω  με μονάδες πυροβολικού, θα σας  δώσω και τα άρματα μάχης που διαθέτει το σώμα στρατού, κι  ακόμη θα έχετε και τη βοήθεια της αεροπορίας. Οσοι  λοιπόν είναι αληθινοί πατριώτες, ας κάνουν αυτά που σας λέγω ».

Οι σύνεδροι έμειναν άναυδοι από αυτά τα λόγια, άλλα περίμεναν. Φυσικά, κανένας - όπως φαίνεται - δεν πήρε όπλα για να ανεβεί στα βουνά του Νέστου και να πάρει μερος στις μάχες. Κανείς δεν είναι τόσο κουτός, ώστε να πάει να πολεμήσει μέσα σε κακοτράχαλα βουνά, έναν αντίπαλο που ξέρει όλα τα κατατόπια και τον τρόπο να κάνει ανταρτοπόλεμο.

Αυτός ήταν  ο στρατηγός  Τρύφων Τρύφονωφ, για  τον οποίο θα  έπρεπε οι  Δραμινοί να τρέφουν αληθινή ευγνωμοσύνη, αλλά  που ελάχιστοι γνωρίζουν από ποιά μοίρα γλύτωσε την πόλη και τα γύρω της. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, όλοι θυμούνται τα άσχημα, αλλά λίγοι θυμούνται τα καλά. Ο άξιος αυτός άνθρωπος, θα έπρεπε ίσως να έχει την τιμή να δοθεί το όνομά του σε ένα δρομάκι της  πόλης μας, αλλά αν αυτό δεν είναι δυνατόν  να γίνει, τουλάχιστον να του αναγνωριστεί η ανθρωπιά του, κάτι που συνήθως έλειπε μέσα στις σκληρές συνθήκες του πολέμου εκείνου, και που λείπει σε κάθε πόλέμο γενικώτερα.

Τώρα θα διερωτηθεί ο αναγνώστης, πως γίνεται να έχουμε μάθει το τι ελέχθη μέσα σε μιά συνέλευση που έγινε κεκλεισμένων των θυρών.Το πράγμα δεν είναι πολύ δύσκολο να εξηγηθεί. Κάποιος από τους παρισταμένους, εντόπιος βουλγαρίζων, τα απεκάλυψε στους έξω, και νομίζω ότι και στον ίδιο τον πατέρα μου, από τον οποίο πήρα και τις πληροφορίες.

Ασχημο τέλος είχε ο  στρατηγός Τρύφων Τρύφονωφ. Όταν έγινε  η καθεστωτική αλλαγή στη Βουλγαρία με την είσοδο των Σοβιετικών στρατευμάτων, κρίθηκε αναγκαίο από την καινούργια κυβέρνηση,να δικαστούν κάπου διακόσιοι άνθρωποι σαν συνεργάτες των Γερμανών, κι ανάμεσα σ΄αυτους συμπεριελήφθηκε  και ο στρατηγός - που στο μεταξύ είχε γίνει αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Όλα αυτά έγιναν για τα μάτια, κανένας από τους υπαίτιους της σφαγής του 1941δεν τιμωρήθηκε Αντίθετα, οι διακόσιοι που πέρασαν από Στρατοδικείο και τουφεκίστηκαν - δεν ξέρω για ποιό λόγο - δεν ήσαν εγκληματίες πολέμου με την γνωστή έννοια του όρου.

Όμως, όλοι  ξέρουμε ότι όταν πρόκειται για πολιτικές σκοπιμότητες, πολλές φορές αυτοί που πληρώνουν τα σπασμένα, είναι αυτοί που φταίνε λιγότερο, ή αυτοί που δε φταίνε καθόλου.