Η Α Ξ Ι Α Τ Ω Ν Π Ρ Α Γ Μ Α Τ Ω Ν

         H     A   Ξ   Ι   Α     Τ  Ω  Ν     Π   Ρ   Α   Γ   Μ   Α   Τ   Ω   Ν

      Εχουμε ένα σπίτι με καλή επίπλωση, έστω κι αν δεν είναι της τελευταίας μόδας, έχουμε αγοράσει τα έπιπλα αυτά πριν από δυό τρεις  δεκαετίες. Βέβαια, θα θέλαμε  κάποια καινούργια που να είναι πιό  « μοντέρνας » τεχνολογίας και καλλιτεχνικής  εμφάνισης, βαρεθήκαμε να τα βλέπουμε στην θέση τους επί τόσο πολλά χρόνια. Σαλόνι, τραπεζαρία, βιβλιοθήκη, κρεββάτια και λοιπά, καλό  θα ήταν  να αλλαχτούν. Το πρόβλημα θα  μπορούσε  να λυθεί πανεύκολα, αν δεν σκόνταφτε σε  κάποιο ασήμαντο  ζήτημα, τα φράγκα ( ή  μάλλον τα Ευρώ, να μην ξεχνιόμαστε, η δραχμή θα αναχωρήσει σε ένα ταξείδι χωρίς επιστροφή, έτσι μας λένε, αλλά ποτέ μη λες  « ποτέ  », ίσως μας ξαναγυρίσει κάποτε στο μακρυνό μέλλον ).

Εχουμε λοιπόν αυτό το σπίτι  που το αγοράσαμε  με χίλιες δυσκολίες, και το επιπλώσαμε με λιγότερες. Αλλά δεν το  εκτιμάμε όσο πρέπει, βλέπουμε και τη βίλλα που έχτισε ο τάδε μεγαλοεπιχειρηματίας της  πόλης μας, και το  δικό μας δείχνει πολύ  φτωχικό. Κρίμα  που δεν έχουμε την ευχέρεια να χτίσουμε  κι εμείς μιά τέτοια  βίλλα, μας  λείπουν βλέπετε τα αναγκαία χρήματα, αλλοιώς θα σας λέγαμε. Αλλά μίαν  ωραίαν πρωϊαν - που δεν  είναι καθόλου ωραία, αυτό είναι κάτι  παραπάνω από βέβαιο - η γή αρχίζει να κουνιέται άσχημα, τα κτίρια πηγαινοέρχονται πάνω στα θεμέλιά τους, μερικά  πέφτουν και σωριάζονται  καταγής, πολλά άλλα πα-θαίνουν μεγάλες ή  σημαντικές ζημιές. Και ιδού, βρεθήκαμε  στο δρόμο, βλέπουμε απ΄έξω το σπίτι μας που το  « σνομπάραμε » τα τελευταία  χρόνια, και δεν  τολμούμε να μπούμε μέσα. Ο μηχανικός  που ήλθε, έβαλε  ένα σημάδι  κόκκινο, αυτό  σημαίνει ότι  πρέπει να  το κατεδαφίσουν, δεν μπορεί πιά να επισκευαστεί. Και θα πρέπει να χτιστεί στη θέση του ένα καινούργιο. Και για να χτιστεί απ΄ την αρχή, και να είναι πιό  μοντέρνας τεχνολογίας, χρειάζονται τα πολλά χρήματα που λέγαμε και που δεν τα έχουμε, πρέπει να πάρουμε δάνειο απ΄την Τράπεζα, κι όπως έχουμε πεί άλλη φορά, μακρυά απ΄τις Τράπεζες, μην  μπαίνετε ποτέ σ΄αυτές, παρά μόνο αν πρόκειται να  τις ληστέψετε. Λοιπόν, δεν μας  άρεσε το σπίτι και δεν  το εκτιμούσαμε όταν το  είχαμε, τώρα  το έχουμε  σε μεγάλη  εκτίμηση, αλλά είναι  αργά πιά για  εκτιμήσεις, αυτές πρέπει να τις νοιώθει  κανείς όταν το έχει, όχι όταν το χάσει.

Το αντρόγυνο έχει προστριβές  τον τελευταίο καιρό. Μικροκαυγαδάκια χωρίς σημαντικές αιτίες, όπως συμβαίνει πολύ συχνά, ανάμεσα σε δυό ανθρώπους που  κατοικουν κάτω απ΄ την ίδια στέγη, έχουν κοινά - και ίσως συχνά και κάπως σημαντικά - προβλήματα, οικονομικά και άλλα. Αλλά υπάρχει  και ο εγωϊσμός, αν δεν κάνει  ο ένας απ΄ τους δυό, κάποιο  βήμα επανασυγκόλλησης της σχέσης - σε  βάρος του εγωϊσμού του βέβαια - η σχέση όχι μόνο δεν αποκαθίσταται, αλλά δημιουργείται  ψυχρότητα που το αποτέλεσμά  της είναι σχεδόν εκ των προτέρων  καθορισμένο :  Δρόμος  προς τα δικηγορικά  γραφεία, έχουμε  τονίσει και σε  άλλη περίπτωση ότι και οι δικηγόροι  πρέπει να ζήσουν, έχουν κάνει πολυετείς σπουδές, έδωσαν εξετάσεις για να πάρουν το πτυχίο  τους, έκαναν  « άσκησιν παρά  δικηγόρω », ξανά εξετάσεις, και τέλος άνοιξαν το γραφείο τους. Υστερα απ΄ όλα αυτά, καιρός να εργαστούν, και ανάμεσα στις εργασίες τους, είναι και η προώθηση διαδικασιών για λύση γάμων, τί να κάνουν οι άνθρωποι, αφού οι σύζυγοι θέλουν να χωρίσουν τα τσανάκια τους ; Καλά κάνουν, γι αυτό είμαστε και εμείς, για να εξασφαλίσουμε το διαζύγιο - που έχει ορισμένες διαδικασίες νομικές -και να βγάλουμε και λίγο ή κάμποσο παραδάκι.

Το ζευγάρι - που είχε δώσει όρκο αιώνιας αγάπης - έχει χωρίσει, και ο καθένας τους ψάχνει να βρεί  καινούργιο  σύντροφο, δεν πήραν το μάθημα που  έπρεπε, θέλουν  να δοκιμάσουν ξανά την τύχη τους. Και βρίσκουν  την εναλλακτική  λύση, ο κόσμος αυτός είναι γεμάτος από αντρες και γυναίκες, όρεξη να έχεις και θα βρείς αυτό που θέλεις, το μοναστήρι  να ΄ναι καλά, και θα ΄βρεις άλλες δέκα, έτσι έλεγε το λαϊκό τραγούδι της δεκαετίας του εξήντα.

Αλλά τα πράγματα είναι πολύ φυσικό ότι μπορεί να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο, με ανθρώπους εχουμε να  κάνουμε, με  ανθρώπους που  έχουν προτερήματα  αλλά και ελαττώματα, ανάμεσα στα οποία και  ο εγωϊσμός, αυτός ήταν  άλλωστε και η αιτία που βγήκε και το διαζύγιο για το οποίο έγινε ήδη λόγος.

Λέτε το πάθημα να γίνει μάθημα, στην δεύτερη απόπειρα ; Ισως ναι, ίσως όχι. Αν η εμπειρία που αποκομίζουμε από τα λάθη μας, βοηθούν στο να μην τα επαναλάβουμε,τότε τα πράγματα μάλλον θα πάνε καλά. Αν αντίθετα, ο χαρακτήρας μας είναι τέτοιος που δεν παίρνει μαθήματα, όλη η  υπόθεση θα πάει  στο βρόντο, αυτή  είναι η φυσική  συνέπεια. Κι αν δεν πετύχουν οι δυό που έχουν χωρίσει και ξαναδοκιμάσει, και βρούν μάλιστα  ότι η δεύτερη επιλογή τους ήταν χειρότερη απ΄ την πρώτη, τότε μπορούν να εκτιμήσουν την προηγούμενη κατάσταση - που την χάλασαν επειδή την βρήκαν ανυπόφορη - σαν πολύ καλύτερη, προτιμώτερο ήταν να μέναμε στα  πρώτα. Αλλά είναι πιά  αργά για μετάνοια, το γυαλί  έσπασε και δεν ξανακολλά. Τα είχαμε και τα χάσαμε, αυτό είναι όλο, τώρα καταλαβαίνουμε ότι είχαμε κάτι καλό, αλλά δεν το εκτιμήσαμε όταν έπρεπε.

Εργάζεσαι αγαπητέ  αναγνώστη σε μιά ιδιωτική επιχείρηση, και ο μισθός σου είναι σχετικά ικανοποιητικός, λαμβανομένης  μάλιστα υπ΄ όψιν και της δύσκολης  κατάστασης που αντιμετωπίζουν οι  επιχειρήσεις λόγω του ανταγωνισμού, θεμιτού και  κάποτε και αθέμιτου. Αλλά δεν είσαι και πολύ ικανοποιημένος, ούτε με το είδος της δουλειάς σου, ούτε - πολύ λιγότερο - με τις χρηματικές  απολαυές σου. Η ζωή  κατάντησε πανάκριβη - ή μήπως  βάλαμε και μεις το χεράκι μας ώστε να γίνει πανάκριβη ; -και παραπονιέσαι ότι δύσκολα τα φέρνεις πέρα. Δεν είσαι λοιπόν και πολύ  ευχαριστημένος μ΄ αυτή την  κατάσταση, αλλοιώς θα προτιμούσες να ήσαν τα πράγματα, τόσο κόπο κάνεις  στην εργασία σου κι όμως δεν έχεις τον μισθό που  θα έ-πρεπε να παίρνεις βάσει των προσόντων σου και της απόδοσής σου.

Αλλά μίαν ωραίαν  πρωϊαν - που κι αυτή τη  φορά δεν είναι  καθόλου ωραία  - σε καλεί ο προϊστάμενός σου ή ο εργοδότης σου, και σου ανακοινώνει ότι λόγω της δυσκολίας που αντιμετωπίζει η  επιχείρηση, εξ αιτίας του  σκληρού ανταγωνισμού και της κρίσης που περνά η αγορά και άλλων τέτοιων  παραγόντων, η επιχείρηση αναγκάζεται - προς μεγάλη της λύπη - να προβεί σε μείωση του προσωπικού  της. Και μέσα στον  καταλογο των υπό απόλυσιν, βρίσκεται δυστυχώς και το δικό σου όνομα. Πρέπει  να φύγεις, θα πάρεις τη  σημαντική αποζημίωσή σου, και ύστερα θα πρέπει να  ψάξεις για άλλη δουλειά, δεν ξέρεις πόσο λυπάται η διεύθυνση που είμαστε αναγκασμένοι να προβούμε σ΄αυτή την  ενέργεια, αλλά βλέπεις, δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά.       

Τι να κάνεις - δεν μπορείς να κάνεις διαφορετικά -παίρνεις τα μπογαλάκια σου και φεύγεις. Τώρα σκέφτεσαι αλλοιώς. « Βρε τι καλά ήμουνα σ΄αυτή τη δουλειά, δεν έπρεπε να παραπονιέμαι, εδώ  υπάρχει μεγάλη  ανεργία, είναι  καιρός να  καθόμαστε  και να λέμε  τέτοια πράγματα ; ». Ισως έλεγες πρωτύτερα  « Απ΄την αναβροχιά, καλό και το χαλάζι », ή το άλλο « Απ΄ τ΄ ολότελα, καλή κι η Παναγιώταινα ». Αλλά δεν  ήταν η αναβροχιά, δεν  ήταν η Παναγιώταινα, ήταν μιά αρκετά καλή  δουλειά, που όμως δεν την  εκτιμούσες όσο θα έπρεπε, τώρα που σε απέλυσαν, βλέπεις τί είχες και τί έχασες. Και άντε δρόμο να βρείς μιάν άλλη δουλειά. 

Είναι καλά ο άνθρωπος στην υγεία του, δεν έχει καμμιά ενόχληση σε τίποτε. Πίνει το κρασάκι του, καπνίζει και μερικά τσιγάρα - όχι πολλά, ένα πακέτο ημερησίως - και όλα πάνε φίνα και ωραία. Αυτό πάει  εδώ και πολλά χρόνια, καλά είμαστε, το ίδιο ποθούμε και δι΄ εσάς. Αλλά τί καταλαβαίνεις όταν έχεις  καλή την υγεία σου ; Μάλλον τίποτε, φυσιολογικό είναι να είσαι καλά, γιατί να αρρωστήσεις ; Ούτε προς  στιγμή δεν σου  περνά απ΄ το νού, ότι αυτή είναι μιά προσωρινή  κατάσταση, μιά ασταθής  κατά κάποιο λόγο  ισορροπία, που μπορεί να διαταραχτεί από κάποιον απρόβλεπτο παράγοντα.

Αλλά, αυτός ο απρόβλεπτος παράγοντας εμφανίζεται μιά μέρα απροβλέπτως. Και ιδού, έχεις ένα πρόβλημα υγείας, μικρό ή  μεγάλο. Όλα ήσαν  καλά, και τίποτε δεν έδειχνε ότι θα χαλούσαν. Και ενώ ο άνθρωπος δεν είχε χαρά μεγάλη που ήταν καλά στην υγεία του και δεν πανηγύριζε κατά κάποιο τρόπο για το γεγονός αυτό, να  τώρα, που καταλαβαίνει ότι του χάλασε ένα από τα πιό σημαντικά του πράγματα, μάλλον αυτό που για όλο τον κόσμο θεωρείται το ύψιστο αγαθό. ( Εξαιρούνται ελάχιστες μειοψηφίες, στις  οποίες, άλλα είναι  τα πιό σημαντικά, δεν θα αναφερθούμε τώρα σ΄αυτά ).

Λοιπόν, και εδώ  συμβαίνει το  ίδιο όπως και  στα προηγούμενα. Υπήρχε  άριστη ή καλή υγεία, αλλά αυτό το θεωρούσε φυσιολογικό, συνεπώς  δεν έδινε και  μεγάλη σημασία σ΄αυτό. Τώρα όμως, τα πράγματα  δυσκόλεψαν πάρα πολύ, η  κατάσταση είναι  μάλλον σοβαρή. Ισως χρειαστεί και καμμιά εγχείρηση, δεν  του περνούσε  ποτέ απ΄ το μυαλό ότι  μπορούσαν να έλθουν έτσι τα πράγματα, αυτά συμβαίνουν στους άλλους, όχι σε μας, έτσι δεν είναι ;

Πάνε δεκατρία χρόνια απ΄ το βράδυ εκείνο  του Οκτωβρίου  του 1987. Πριν λίγες βδομάδες - πρόκειται για προσωπική υπόθεση του γράφοντος αυτή - είχα αποσυρθεί απ΄το επάγγελμα, φτάνει πιά τόσα  χρόνια στην πρώτη  γραμμή του πυρός, καιρός  να ξεκουραστούμε τώρα, να απλώσουμε την αρίδα μας, να ξαπλάρουμε. Και το βράδυ εκείνο, έχω ένα ραντεβού στο οποίο έχω κάπως  αργήσει. Κατεβαίνω λοιπόν με φούρια τη σκάλα, αλλά πάνω στη στροφή, απογειώνομαι, πηδώ πέντε έξι σκαλοπάτια, και νά ΄σου ο καλός σου, προσγειωμένος στο κεφαλόσκαλο του πρώτου ορόφου με σπάσμένο το αριστερό του πόδι στο χειρότερο σημείο.

Καλείται αμέσως ασθενοφόρο, και δρόμο για το νοσοκομείο. Όσο το τραύμα ήταν ζεστό, πόνος δεν υπήρχε, μόλις  κρύωσε, σφοδρός  πόνος και  αβάσταχτος  έκανε  την παρουσία του. Εγχείριση πρέπει να γίνει, αλλά δεν μπορεί να στηθεί  χειρουργειο ούτε  την ώρα εκείνη, ούτε αύριο πρωϊ, είναι  προγραμματισμένες  άλλες  επεμβάσεις, και δεν  χωρά στο  πρόγραμμα. Θα πάει για  μεθαύριο. Αλλά ο  πόνος είναι  ανυπόφορος, για  δες σε τί  μέρος βρήκα  να τσακίσω την κεφαλή του  μηριαίου, ακριβώς  στον αυχένα, να  δούμε αν θα πετύχει η εγχείριση. Με τα λίγα και με τα πολλά, φτάνει και η ώρα της  επέμβασης. Όλα πάνε καλά, όμως πριν δυό μέρες ήσαν άριστα, δεν  είχα καμμιά  σκέψη ότι μπορεί να πάθω  κάτι τέτοιο ή  κάτι άλλο παρόμοιο. Ετσι είναι τα πράγματα, όσα  δεν φέρνει ο χρόνος, τα φέρνει η ώρα, έτσι λέει η παροιμία. Αλλά, δες αγαπητέ  αναγνώστη, ήθελα  να ξεκουραστώ, ήθελα  να απλώσω την αρίδα μου, και ιδού που  « ξεκουράστηκα » για καλά επί  επτά μήνες, χώρια και οι δυό εγχειρήσεις, για να μάθεις και σύ να  μην λες μεγάλα  λόγια. Και  με την ευκαιρία, θέλω  να αναφέρω, ότι οι γιατροί του Ορθοπεδικού τμήματος του δικού μας Νοσοκομείου, είναι πρώτης  τάξεως  παιδιά, χώρια που είναι και εξαίρετοι επιστήμονες. Αν συμβεί και σπάσετε κανένα πόδι ή χέρι - πράγμα που απεύχομαι εκ  βάθους καρδίας - να είστε  βέβαιοι ότι θα σας βοηθήσουν μ΄ όλη τους την καρδιά.

Βλέπουμε λοιπόν  από τα λίγα αυτά  παραδείγματα, ότι συνήθως  δεν εκτιμούμε όσο πρέπει - ή και καθόλου - αυτό  που έχουμε. Το εκτιμούμε βαθύτατα όταν το χάσουμε, δηλαδή μετά την εορτήν, αν και δεν πρόκειται καθόλου περί εορτής, είναι απλώς σχήμα λόγου.