ΠΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΕΞΕΙ ΑΚΟΜΑ ;

Π  Ο  Σ  Ο       Μ  Π  Ο  Ρ  Ε  Ι       Ν  Α       Α  Ν  Τ  Ε  Ξ  Ε  Ι       Α  Κ  Ο  Μ  Α    ;



Ποιός είναι που ρωτάμε πόσο μπορεί να αντέξει ακόμα ; Συνήθως αυτό το λέμε για κάποιον που είναι άρρωστος. Το λέμε ακόμα και σε άλλες περιπτώσεις. Κάποιος τρέχει Μαραθώνιο, βλέπουμε ότι είναι κατάκοπος και κάμνουμε την ίδια ερώτηση. Αλλοτε το λέμε για μιά χώρα ανίσχυρη που προσπαθεί να αντισταθεί σε κάποιον εχθρό πολύ πιό ισχυρό. Ακόμα μπορούμε με το ίδιο σκεπτικό να το αναφέρουμε και σε άλλες περιπτώσεις. Τον περασμένο - 19^ο αιώνα - αυτό το λέγανε οι ισχυροί Ευρωπαίοι για τον « μεγάλο ασθενή », την Τουρκική αυτοκρατορία, που τελικά  δεν άντεξε - όπως άλλωστε συμβαίνει με όλες τις αυτοτοκρατορίες.

Στην προκειμένη όμως περίπτωση, η ερώτηση αφορά έναν άλλο μεγάλο ασθενή, τον ίδιο τον πλανήτη, πάνω στον οποίο περπατούμε, πάνω στον οποίο ζούμε. Αλλά, πώς, είναι ασθενής ο πλανήτης μας, θα διερωτηθείτε ; Εμείς ξέρουμε ότι χαίρει άκρας υγείας. Χαίρει όμως ; Ιδού το μέγα  ερώτημα. Επιφανειακά φαίνεται ότι αν δεν χαίρει άκρας υγείας, πάντως αισθάνεται αρκετά καλά. Βραδυάζει, ξημερώνει, πάλι βραδυάζει, ο κόσμος πηγαίνει στις δουλειές του, τα εργοστάσια παράγουν κι  ο κόσμος αγοράζει, το χρηματιστήριο πηγαίνει καλά παρά τα κάποια φυσιολογικά σκαμπανεβάσματα, η διεθνής οικονομία πηγαίνει κουτσά - στραβά σχετικά καλά, πόλεμοι έπαψαν να γίνονται, υπάρχουν βέβαια και κάποια προβλήματα, αλλά και πότε δεν υπήρχαν, τέλος πάντων όλα βρίσκονται στη συνήθη τροχιά τους.

Ετσι είναι; Οχι, δεν είναι έτσι, είναι πολύ διαφορετικά κι ας μην φαίνονται εκ πρώτης όψεως. Γι  αυτούς που βλέπουν κάπως μακρυά, τα πράγματα που φαίνονται στην επιφάνεια να είναι καλά, στο βάθος τους είναι άσχημα, πάρα πολύ άσχημα. Αλλά είναι καλύτερο να συμβουλευτούμε τους καθ΄ ήν αρμοδίους. Κι αυτοί δεν είναι οι αποκαλούμενοι « μελλοντολόγοι », αλλά οι στατιστικολόγοι - μ΄όλο που κι αυτοί δεν είναι πάντοτε αξιόπιστοι.

Λίγο ή πόλύ, όλοι ξέρουμε τις δέκα πληγές που χτύπησαν τον Φαραώ. Περιέργως - αλλά εντελώς συμπτωματικώς - δέκα είναι οι πληγές - τα κτυπήματα, τα αδιέξοδα - που αναφέρουν οι στατιστικολόγοι, κι  ας μην τις ονομάζουν έτσι, κι ας μην τις βγάζουν ακριβώς δέκα, δεν έχει πολλή σημασία αν είναι μιά ή δυό λιγότερες ή περισσότερες. Παρακάτω θα γίνει διεξοδική αναφορά και ανάλυση όλων αυτών. Τώρα, αν κάποιος διαφωνεί ως προς τον αριθμό, αν δεν παραδέχεται καμμιά, ή αν νομίζει ότι είναι πιό πολλές, ας το δηλώσει υπευθύνως και εν γνώσει των συνεπειών του νόμου περί ψευδούς δηλώσεως, όπως συνηθιζότανε κάποτε να λένε.

Η πρώτη - και εμφανής και τώρα - « πληγή », είναι η καταστροφή του περιβάλλοντος. Εχουμε ακούσει τόσο πολλά να λέγονται πάνω στο θέμα αυτό, ώστε βαρεθήκαμε να τα ακούμε και νομίζουμε ότι πρόκειται απλώς για υπερβολές, και έτσι προτιμούμε να  παραμερίσουμε εντελώς το θέμα, ή να το παραπέμψουμε στις ελληνικές καλένδες. Όμως, είτε το θέλουμε είτε δεν το θέλουμε, το ζήτημα και υπαρκτό είναι και γεμάτο απειλές είναι. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε όλες τις διαστάσεις του προβλήματος, αναφέροντας πριν απ΄όλα, πως ήδη το περιβάλλον έχει σε μεγάλο - πολύ μεγάλο - βαθμό καταστραφεί, και ότι η καταστροφή αυτή δεν είναι αναστρέψιμη με καμμιά κυβέρνηση.

Ένα πρώτο δείγμα είναι η πλήρης σχεδόν καταστροφή των μεγάλων δασών, που διαμορφώνουν το κλίμα του πλανήτη μας. Οι ζούγκλες της Αφρικής έχουν περιοριστεί στο πέντε τοις εκατό από αυτές που υπήρχαν στις αρχές του εικοστού αιώνα, αλλά και το απομείναν πέντε τοις εκατό εξαφανίζεται ταχύτατα κι αυτό. Η ζούγκλα των Ιμαλαίων έχει κατά το πλείστον καταστραφεί από ανθρώπινα χέρια, όπως ακριβώς και οι ζούγκλες της Αφρικής. Οι ανάγκες για καινούργιους τόπους για καλλιέργειες και κτηνοτροφία, η κοπή των δέντρων για οικοδομικούς σκοπούς και άλλοι δευτερεύοντες λόγοι, ευθύνονται για την εξαφάνιση των δασών αυτών.Το φαινόμενο που παρατηρείται στο Μπαγκλαντές, είναι χαρακτηριστικό της κατάστασης. Επειδή έχουν μειωθεί στο ελάχιστο τα δάση  των Ιμαλαϊων, κάθε χρόνο, ανελλειπώς, τα νερά από τα βουνά γεμίζουν τους μεγάλους ποταμούς που εκβάλλουν στο Μπαγκλαντές - κυρίως τον Γάγγη και τον Βραχμαπούτρα - και περίπου το ένα τρίτο ή το ένα τέταρτο του εδάφους της χώρας αυτής καλύπτεται από νερά από την υπερχείληση των ποταμών, και παραμένει έτσι επί εβδομάδες. Αυτό το φαινόμενο  συμβαίνει  την εποχή των μουσσώνων.

Η ζούγκλα του Αμαζονίου βαίνει και αυτή σιγά σιγά μεν, αλλά σταθερά, προς εξαφάνιση. Τα μόνα μεγάλα δάση που έχουν απομείνει είναι τα δάση του Καναδά και της Σιβηρίας. Όμως, δεν ξέρουμε κατά πόσο μόνο με τα δάση αυτά μπορεί να σωθεί η κατάσταση.

Η ατμόσφαιρα είναι εξαιρετικά επιβαρυμένη, τόσο από τις βιομηχανίες, όσο και από τις εκπομπές καυσαερίων από τα αυτοκίνητα. Ξέρουμε βέβαια ότι ο άνθρωπος μπορεί να προσαρμοστεί και σε ατμόσφαιρα σχετικά πτωχή σε οξυγόνο, όμως η ύπαρξη αδρανών αερίων που δεν φεύγουν από την ατμόσφαιρα, έχει οπωσδήποτε βλαπτικές ενέργειες πάνω στους έμβιους οργανισμούς.

Πολύς θόρυβος γίνεται από καιρό για το « φαινόμενο του θερμοκηπίου ». Είναι γνωστό ότι αυτό οφείλεται στο στρώμα των αερίων που παράγονται κατά τη λειτουργία των κινητήρων εσωτερικής καύσης καθώς και άλλων μηχανών, που φυλακίζονται στην ατμόσφαιρα και εμποδίζουν την αποβολή θερμότητας από τη γή προς το εξωτερικό διάστημα, και έτσι προκαλείται άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη. Το φαινόμενο αυτό εξελίσσεται με αρκετά βραδύ ρυθμό, αλλά ήδη οι συνέπειές του φαίνονται από τώρα. Ηδη η θερμοκρασία του πλανήτη έχει ανέβει κατά πέντε βαθμούς τα τελευταία τριάντα ή σαράντα χρόνια.

Πάμε τώρα στη δεύτερη « πληγή », πρόκειται για την ξέφρενη αύξηση του πληθυσμού στις υποανάπτυκτες και σε κάποιες αναπτυσσόμενες χώρες. Οι στατιστικολόγοι μάς παρουσιάζουν ένα συγκεκριμμένο παράδειγμα, την αύξηση του πληθυσμού της Νιγηρίας. Η χώρα αυτή - περίπου σε έκταση όσο και η Γαλλία - είχε πριν τον 2^ο παγκόσμιο πόλεμο 40  εκατομμύρια κατοίκους. Τώρα, 1999, ο πληθυσμός πηγαίνει στα 125 περίπου εκατομμύρια. Το 2050 - λένε οι στατιστικολόγοι - θα φτάσουν τα 256 εκατομμύρια - δηλαδή τον τωρινό πληθυσμό των Eνωμένων πολιτειών, που έχουν έκταση δέκα περίπου φορές μεγαλύτερη.Το ίδιο φαινόμενο θα παρουσιαστεί και σε πολλές άλλες χώρες. Ένα άλλο παράδειγμα : Οι Ινδίες - που περιελάμβαναν πριν τον πόλεμο την Ινδία, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές, είχαν όλες μαζύ 330 εκατομμύρια κατοίκους. Σήμερα, μόνο η Ινδία έχει 870 εκατομμύρια - τελευταίες εκτιμήσεις μιλούν για ένα δισεκατομμύριο -το Πακιστάν 130 και το Μπαγκλαντές 100, σύνολο δηλαδή ένα δισεκατομμύριο διακόσια τριάντα εκατομμύρια. Για το 2050 έτος δεν έχω κάποια στοιχεία, αλλά προχείρως μπορώ να τα υπολογίσω σε περίπου ένα δισεκατομμύριο οκτακόσια εκατομμύρια, κι αυτά με πολύ συντηρητικούς υπολογισμούς. Γενικά,ο πληθυσμός του πλανήτη που γύρω στο 1980 ήταν 6,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους, θα είναι το 2050 έτος, κοντά στα 9,5 δισεκατομμύρια. Πρέπει εδώ να τονισθεί, ότι σήμερα υποσιτίζονται περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, μπορούμε λοιπόν να κάνουμε μερικούς πρόχειρους υπολογισμούς για το όχι πολύ μακρυνό εκείνο μέλλον.

Είναι πολύ λογικό να υποθέσουμε ότι γύρω στα μέσα του 21^ου αιώνα, θα υπάρχει μεγάλη πείνα σ΄όλόκληρο τον πληθυσμό των λαών της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Τις συνέπειες της μεγάλης αυτής αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού, θα τις εξετάσουμε αμέσως τώρα. Και αυτή  η εξέταση θα μας οδηγήσει στην τρίτη και κατόπιν στην τέταρτη  « πληγή », όχι πιά του Φαραώ, αλλά της Οικουμένης.

Αποτέλεσμα λοιπόν του υπερπληθυσμού που αναφέρθηκε, θα είναι η βαρειά και αφόρητη πείνα επί μονίμου βάσεως - που όμως δεν περιορίζει την αύξηση του πληθυσμού σ΄ αυτές τις χώρες, καθώς η υπεργεννητικότητα δεν αντιμετωπίζεται με καμμιά κυβέρνηση - και εδώ η λέξη  « κυβέρνηση » έχει την κυριολεκτική σημασία της - και μαζύ με την πείνα θα υπάρχει και πλήρης εξαθλίωση των πληθυσμών αυτών. Αυτά τα δύο μαζύ θα  οδηγήσουν κατά πάσαν πιθανότητα, στην τέταρτη  « πληγή », σε κάτι που ήδη έχει αρχίσει επί των ημερών μας.

Στην τέταρτη « πληγή » θα συναντήσουμε την « εισβολή ». Εισβολή τίνων και σε ποιό μέρος ; Στην ερώτηση « τίνων ; », η απάντηση έρχεται  από τις  προηγούμενες παραγράφους. Τα πλήθη των  πεινασμένων και  απελπισμένων των υπανάπτυκων χωρών, θα εισβάλουν στις ανεπτυγμένες χώρες προς αναζήτηση εργασίας  ή τουλάχιστον στοιχειώδους τροφής. Το φαινόμενο αυτό είναι ήδη εν πλήρει εξελίξει. Κάτοικοι πολλών χωρών έχουν σιγά - σιγά εισβάλει υπό μορφήν  οικονομικών προσφύγων σε χώρες της Δύσης - και στην ίδια μας τη χώρα, που δεν συγκαταλέγεται  βέβαια στις  ανεπτυγμένες και  πλούσιες χώρες,  κατοικούν ήδη εκατοντάδες χιλιάδες τέτοιοι πρόσφυγες από διάφορες χώρες, όπως το Πακιστάν, μερικές Αφρικανικές χώρες όπως η Νιγηρία - στην οποία αναφερθήκαμε ήδη, η Ρουμανία, η Πολωνία, η Βουλγαρία, η Αλβανία, η Ινδία, το Κουρδιστάν και άλλες.

Με την πάροδο των ετών και των δεκαετιών, το κύμα αυτό θα μετατραπεί σε ένα ορμητικό ρεύμα που θα είναι αδύνατον να  συγκρατηθεί, ακόμα κι αν κάποιες χώρες στήσουν πολυβόλα στα σύνορά τους και ρίχνουν καταπάνω στους εισορμούντες πεινασμένους. Ο πεινασμένος, όταν φτάσει σε απελπισία, δεν σταματιέται με κανέναν τρόπο, προτιμά να πεθάνει παρά να συνεχίσει την άσκοπη και τυρρανισμένη ζωή του. Παρακάτω θα δούμε, ότι με την προβλεπόμενη ανεργία, η εισβολή εκατοντάδων εκατομμυρίων οικονομικών προσφύγων, θα δημιουργήσει το τέλειο χάος στις οικονομίες των ανεπτυγμένων χωρών, χώρια τα άλλα προβλήματα που θα προκύψουν από την εισβολή αυτή.

Η πέμπτη  « πληγή » είναι η επέκταση του ήδη υπάρχοντος προβλήματος της ανεργίας. Οι στατιστικολόγοι έχουν και πάλι τον λόγο. Προβλέπουν για το έτος 2050, παγκόσμια ανεργία της τάξης του 37 %. Στις « αναπτυσσόμενες - υπανάπτυκτες » χώρες, το ποσοστό αυτό θα υπερβαίνει το πενήντα τοις εκατό, στις ανεπτυγμένες  το εικοσιπέντε τοις εκατό, μεγαλύτερο ενδεχομένως για τις νεαρές ηλικίες.

Η έκτη  « πληγή » είναι το πρόβλημα που θα προκύψει με την εξάντληση των πηγών  πετρελαίου στην επόμενη πεντηκονταετία. Είναι απ΄αρχής γνωστό ότι τα αποθέματα πετρελαίου δεν είναι ανεξάντλητα και δεν μπορούν να διαρκέσουν επ΄άπειρον. Η υπερβολική κατανάλωση πετρελαίου τον τελευταίο αιώνα, έκανε το πρόβλημα αυτό να έλθει νωρίτερα απ΄ότι υπελογίζετο.Το αν θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα με άλλες πηγές ενέργειας, είναι υπό συζήτηση. Η πυρηνική ενέργεια μέχρις ενός ορίου  θα συμβάλει στη λύση, παρά τις  παρενέργειες που προκύπτουν απ΄ τη χρήση της. Ισως να γίνει εφικτή μέχρι τότε η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας με σύντηξη αντί με σχάση, αν κι αυτό φαίνεται επί του παρόντος δύσκολο. Οσο για τις μη αναλώσιμες πηγές, όπως η ηλιακή και η αιολική, αυτές μπορούν να καλύψουν μικρό μόνο ποσοστό της απαιτούμενης ενέργειας.

Την έβδομη « πληγή » δεν μπορεί κανείς εύκολα να τη φανταστεί - τίποτε φαινομενικά δεν την προδίδει. Και όμως. Η κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας είναι μιά σημαντική πιθανότητα, έτσι λένε οι ειδικοί περί τα οικονομικά. Φυσικά, είναι πολύ νωρίς για να γίνουν προβλέψεις για μιά εποχή μετά από πενήντα χρόνια. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε τις προηγούμενα αναφερθείσες « πληγές ». Τα φαινόμενα σε ανώμαλες περιόδους μπορούν να πάρουν τη μορφή της  « ντόμινο αλληλεπίδρασης », το ένα πρόβλημα να επιδεινώνει ένα άλλο, φαινομενικά  άσχετο προς το πρώτο. Εξ άλλου, εδώ και λίγα χρόνια κρούεται ο κώδων της πιθανής αιφνίδιας κατάρρευσης της Ιαπωνικής οικονομίας, αυτό το επισημαίνουν Ιάπωνες οικονομολόγοι. Η επίδραση μιάς τέτοιας εξέλιξης, θα έχει πολύ μεγάλες συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία και κατά κανόνα μετά ένα τέτοιο  c r u s h - σαν κι  εκείνο στη Γουώλλ Στρήτ το 1929 - ακολουθεί βαθειά οικονομική ύφεση, που μάλιστα κάτω από άλλες δυσμενείς συνθήκες μπορεί να έχει καταστρεπτικά αποτελέσματα.

Η όγδοη « πληγή » είναι η αύξηση της εγκληματικότητας σε βαθμό που να μην μπορεί να ελεγχθεί. Η πιθανότητα μιάς τέτοιας εξέλιξης είναι μεγάλη, αν λάβουμε υπ΄ όψιν την κατάσταση κάτω από την οποία θα βρίσκεται ο κόσμος τότε. Μεγάλες δαπάνες για τον περιορισμό της, πολλές φυλακές και ανάλογο προσωπικό, ίσχυρές δυνάμεις ασφάλειας με μεγάλους προυπολογισμούς που δεν θα μπορούν να διατίθενται από τις χώρες, όλα αυτά δεν προοιωνίζουν καλά πράγματα.

Η ένατη πληγή νομίζω - με βάση τα τωρινά δεδομένα - ότι θα είναι η  αδυναμία να προσφέρονται από την κρατική ασφάλιση της κάθε χώρας η κατάλληλη ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη. Οι κοινωνικές παροχές στις Ευρωπαικές χώρες ήσαν μέχρι τώρα τώρα δεδομένες, όμως τώρα βλέπουμε χώρες όπως η Σουηδία και η Γερμανία, να δείχνουν ότι περιορίζουν τις παροχές αυτές, κι αυτό βέβαια λόγω οικονομικής αδυναμίας. Μελλοντικά, λόγω της  αναμενόμενης αύξησης της ανεργίας, θα προκύψει πιθανώς - έτσι λένε οι αρμόδιοι - και πρόβλημα με τις συντάξεις, ήδη ετοιμάζονται να υψώσουν τα όρια των ηλικιών για συνταξιοδότηση σε αρκετές χώρες, και αργότερα ίσως προκύψει πλήρης αδυναμία να πληρώνονται συντάξεις.

Η δέκατη - αλλά απλώς υποθετική - « πληγή », είναι οι πιθανές επιδημίες  που μπορεί να εμφανιστούνε, μάλιστα η προοπτική αυτή αυξάνεται πολύ με την εισβολή μεγάλων μαζών οικονομικών μεταναστών που ίσως φέρουν τροπικές και άλλες ασθένειες στις Δυτικές κοινωνίες. Ηδη, υπάρχει πρόβλημα σημαντικό με τη φυματίωση - που εμφανίζεται μάλιστα ανθεκτική στη θεραπεία - που φέρνουν πρόσφυγες από την Ανατολική Ευρώπη, το φαινόμενο αυτό μπορεί να πάρει μεγάλες διαστάσεις αργότερα.

Αυτά είναι λοιπόν τα δέκα σημαντικότερα προβλήματα, οι « πληγές » που πρέπει στο προσεχές ή το μακρυνό μέλλον να αντιμετωπιστούν. Μπορεί να υπάρξει μιά συνολική λύση σε αυτά ; Η ρήση λέει ότι « όπου υπάρχει πρόβλημα, υπάρχει και λύση ». Ας δούμε λοιπόν, ποιές λύσεις μπορούν να θεωρηθούν πρακτικά εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές.

Για το περιβάλλον αναφέρθηκε - και επ΄αυτού υπάρχει μιά γενικότερη ομοφωνία - ότι η βλάβες που υπέστη δεν είναι αναστρέψιμες. Μήπως όμως είναι ; Μπορούν να ξαναγίνουν τα μεγάλα δάση όπως ήτανε ; Μπορεί να  « καθαρίσει » η ατμόσφαιρα από τους ρύπους ; Ως προς τα δάση, η μόνη λύση  που φαίνεται ορατή είναι η μετατροπή  των αγρών σε καινούργιο έδαφος απαλλαγμένο από καλλιέργειες, τούτο δε σημαίνει απομάκρυνση εκατομμυρίων κατοίκων από τη γή τους. Πώς θα γίνει αυτό με ταυτόχρονη επιβίωση των κατοίκων που είναι οι καλλιεργητές αυτής της γής ; Φαίνεται ότι δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με την - είναι άκρως λυπηρό να λεχθεί - εξόντωση των ανθρώπων αυτών. Γίνεται όμως να εξοντωθούν τόσα εκατομμύρια ανθρώπων χάριν της αποκατάστασης του περιβάλλοντος ; Καμμιά λογική δεν επιτρέπει να γίνει και απλή μόνο αναφορά σε ένα τέτοιο σχέδιο. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πριν λίγες σχετικά δεκαετίες, ο κόσμος δοκίμασε τις μεθόδους του Ναζισμού, που μάλιστα θεμελιώθηκαν σε δήθεν επιστημονικές βάσεις. Δεν ξέρουμε τι είναι δυνατόν να προκύψει από μιά αναβίωση τέτοιων  « επιστημονικών »  θεωριών.

Η λύση για τον υπερπληθυσμό φαίνεται να είναι κάπως παρόμοια μ΄  αυτήν που αναφέρθηκε για το περιβάλλον. Αν επικρατήσουν οι ιδέες που προαναφέρθηκαν, τίποτε δεν είναι ευκολώτερο από του να γίνει αρχικά μιά « αποκάθαρση » των πληθυσμών - άλλωστε πρόκειται για ανθρώπους εσχάτης κατηγορίας - και κατόπιν μπορεί να γίνει μια υποχρεωτική στείρωση - πάντα κατά τα ναζιστικά πρότυπα - που θα εμποδίσει την εκ νέου αύξηση των πληθυσμών αυτών. Ζητώ συγγνώμην από τον αναγνώστη για τις « βάρβαρες » εκφράσεις που χρησιμοποίησα, αλλά αυτές δεν είναι δικές μου ιδέες,  κάποιοι άλλοι  « πολιτισμένοι » τις έχουν χρησιμοποιήσει αλλά και εφαρμόσει.

Η πείνα και η εξαθλίωση  λύνονται αυτόματα με τα ίδια μέτρα που θα εφαρμοστούν στις δυό προηγούμενες περιπτώσεις, αυτό είναι πασιφανές. Εν μέρει, αυτά τα μέτρα ίσως εμποδίσουν και την « εισβολή » των οικονομικών προσφύγων, αλλά αν τελικά δεν θα μπορέσει να αποφευχθεί, τότε τα ίδια μέτρα μπορούν να εφαρμοσθούν και εδώ, είναι ζήτημα πολιτικής και ιδεολογικής γραμμής και τίποτε άλλο, ο πνιγμένος απ΄τα μαλλιά του πιάνεται, η ανάγκη για την επιβίωση των  « πολιτισμένων »  προέχει υπεράνω όλων.

Το ενεργειακό πρόβλημα είναι θέμα των επιστημόνων, όχι των πολιτικών θέσεων. Οπωσδήποτε, μπορούμε να έχουμε περισσότερη εμπιστοσύνη στους  επιστήμονες, που πάντα βρίσκουν λύσεις και στα δυσκολώτερα προβλήματα. Το πιό πιθανό είναι ότι και σ΄αυτό το μείζον πρόβλημα, θα βρούνε την κατάλληλη - έστω και δαπανηρή στην αρχή - λύση.

Η ανεργία και οι απειλές  για κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας, φαίνεται να είναι αλληλένδετες, και η λύση και πρόληψη τους είναι θέμα που αφορά σχεδόν αποκλειστικά τους οικονομολόγους, πέραν της πολιτικής βούλησης, που εδώ θα παίξει μικρότερο ρόλο.

Το θέμα της αύξησης της εγκληματικότητας είναι εξαιρετικά πολύπλοκο, και το ίδιο φαίνεται να είναι δύσκολη και η λύση του. Όμως, αν εφαρμοσθούν τα μέτρα που ίσως ισχύσουν για τα πρώτα τέσσερα προβλήματα, είναι πολύ πιθανόν ότι η λύση και αυτού του προβλήματος δεν θα συναντήσει ιδιαίτερες δυσκολίες, επί πλέον θα καταργηθούν και οι φυλακές με όλα τα έξοδα προσωπικού τους και της συντήρησής τους.

Για το θέμα της αδυναμίας - με τις σημερινές προδιαγραφές - προσφοράς καλής ιατροφαρμακευτικής  και νοσοκομειακής περίθαλψης, που σχετίζεται  αμεσώτατα με τα ζητήματα της οικονομίας, της ανεργίας και της δυνατότητας των πολιτών να καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών για τους σκοπούς αυτούς, θα επιλεγεί σίγουρα μια λύση που είναι μέσα στις τότε δυνατότητες. Πρέπει όμως να θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι λύση σ΄αυτό το πρόβλημα θα δοθεί οπωσδήποτε, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Και εδώ δεν αποκλείεται να εφαρμοσθεί και μιά επί πλέον μέθοδος  « αποκάθαρσης » από μέλη της κοινωνίας που προσθέτουν μεγάλο βάρος πάνω στο κοινωνικό σύνολο, δηλαδή των μόνιμα αναπήρων, των χρονίως πασχόντων, των ανίκανων προς εργασίαν, των « ελαττωματικών » - κατά τη ναζιστική ιδεολογία - ατόμων, με παράλληλη στείρωσή τους για να μην μεταδώσουν κληρονομικά την ελαττωματικότητά »  τους .

Η πιθανότητα μεγάλων επιδημιών, τέτοιων όπως αυτών που προκαλούνται και σήμερα από τους γνωστούς και μη εξαιρεταίους  ιούς, καθώς και της αναζωπύρωσης προϋπαρχόντων λοιμωδών νοσημάτων, δεν μπορεί ούτε να υποστηριχθεί, ούτε να αποκλειστεί. Δεν μπορούμε να ξέρουμε τίποτε σχετικό, άλλωστε η ιατρική θεωρείται ικανή να αντιμετωπίσει, αν όχι αμέσως, τουλάχιστον μετά από κάποιο διάστημα, πολλά από τα ιατρικά προβλήματα, αρκεί να της δίνονται τα μέσα για την έρευνα. Και αυτό θα γίνει, δεν πρέπει να έχουμε καμμιά αμφιβολία γι αυτό.

Η εικόνα που παρουσιάσαμε στο μελλοντικό  αυτό χρονικό, θα χαρακτηριστεί - και είναι πράγματι έτσι -σαν εφιαλτική, κάτι αντίστοιχο αλλά σε υπερθετικό βαθμό από την εικόνα που είχε παρουσιάσει ο Τζωρτζ΄Οργουελλ με το μυθιστόρημά του « 1984 ». Η προφητική εκείνη εικόνα δεν πραγματοποιήθηκε βέβαια το χρόνο που είχε προβλέψει ο συγγραφέας, αλλά τίποτε δεν αποκλείει να εμφανιστεί στο μέλλον.Και οι προβλέψεις  που αναφέρθηκαν παραπάνω, δεν αποκλείεται να μείνουν απλώς προβλέψεις όπως δεν αποκλείεται  και να επαληθευτούνε, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι μπορεί να συμβεί μετά από μακρά περίοδο χρόνου, όταν  άλλες συνθήκες ενδεχομένως θα επικρατούν. Eνα πάντως είναι βέβαιο. Όπως αυτούς τους  καιρούς γίνεται συνεχώς λόγος για την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, έτσι συμβαίνει και  με όλες τις άλλες παραμέτρους του σύγχρονου κόσμου. Τα προβλήματα που άλλοτε ήσαν περιορισμένα σε μιά χώρα, έπαψαν πιά να είναι περιωρισμένα - έχουν μπεί κι αυτά σε μια παγκοσμιοποίηση, ότι είναι να συμβεί στον κόσμο, θα αφορά κατ΄ επέκταση όλους μας.