Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Ε Σ Μ Ε Τ Ε Ρ Α Τ Α

Ι  Σ  Τ  Ο  Ρ  Ι  Ε  Σ     Μ  Ε     Τ  Ε  Ρ  Α  Τ  Α



Μπορεί η λέξη  « τέρας » στην  επίσημη  ορολογία, να  σημαίνει ένα  πλάσμα - άνθρωπο μάλλον - εξαιρετικά δύσμορφο, με  παραμορφωμένα χαρακτηριστικά  κυρίως του προσώπου. Μπορεί επίσης με μιά συμβολική έννοια, να σημαίνει έναν κακό άνθρωπο, ένα διεστραμμένο και τα παρόμοια. Όμως, εμείς εδώ θα ασχοληθούμε με τα μυθολογικά και της φανταστίκα τέρατα, και θα  αρχίσουμε από  τους δράκοντες. Των  οποίων η όλη  ιστορία πάει πίσω στα αρχαία χρόνια, ίσως ακόμα πιό πίσω.

Τεράστια φίδια αυτοί  οι δράκοντες - δράκοι κατά τη λαϊκή ονοματολογία - συνήθως κακοποιά και φοβερά  στη όψη, υπάρχουν στη Βαβυλωνιακή και στην Ελληνική μυθολογία. Υπάρχουν και στην Κινέζικη και Γιαπωνέζικη επίσης μυθολογία, μόνο που σ΄εκείνες τις χώρες της Απω Ανατολής, δεν πρόκειται για τρομακτικά και κακοποιά  ερπετά, αλλά μάλλον ήσυχα και που συχνά προστατεύουν τους ανθρώπους και τους ευνοούν σε κάποιες περιστάσεις. Αυτά όσον αφορά τους δράκοντες, που ήσαν ερπετά, που ήσαν φίδια.

Εκτός όμως από τους δράκοντες - ερπετά, οι  άνθρωποι των λαών  με πρώτους ίσως τους Ελληνες, έδωσαν και άλλες έννοιες στον όρο  « δράκων ». Μερικά παραδείγματα θα αναφερθούν εδώ γι αυτές τις λαϊκές αντιλήψεις, που πέρασαν και στον γραπτό  λόγο. Και ένα τέτοιο τέρας, βλέπουμε στην  Οδύσσεια, τον γίγαντα Πολύφημο, έναν τεράστιου αναστήματος « ανθρωπο » με ένα  και μοναδικό μάτι, που τον συναντήσανε στο νησί των Κυκλώπων - Κύκλωπας ήταν κι αυτός - ο Οδυσσέας  και οι σύντροφοί  του, όταν επέστρεφαν  στην πατρίδα τους από την Τροία. Γνωστή  η ιστορία με  το κόλπο του  πανούργου  Ιθακιώτη, που  κατάφερε να τυφλώσει το μοναδικό μάτι του Πολύφημου για να το σκάσουν.

Μετά από τους Κύκλωπες, ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του έφτασαν σε μιά παραλιακή περιοχή, στην οποία κατοικούσαν άλλοι πελώριοι γίγαντες, οι Λαιστρυγόνες. Αυτοί οι γίγαντες - τέρατα, ήσαν  ανθρωποφάγοι, μάλιστα, έτρωγαν  ωμούς τους ανθρώπους. Εκεί που έκαναν οι σύντροφοι  του Οδυσσέα να  φύγουν απ΄ το μέρος αυτό πριν τους χάψουν οι Λαιστρυγόνες, οι γίγαντες αυτοί εξακοντίσανε  τεράστιους βράχους και  βούλιαξαν όλα τα πλοία της ομάδας, εκτός από το καράβι του Οδυσσέα.

Παραπέρα ήταν  η Σκύλλα, εκεί στον  πορθμό της Σικελίας και της νότιας Ιταλίας, και απέναντί της ήταν η Χάρυβδις. Ζώο που  ζούσε μέσα στη θάλασα  ήταν η Σκύλλα, και είχε έξι κεφάλια και δώδεκα πόδια. Η αντικρυνή της Χάρυβδις, έμενε σε ένα σπήλαιο, και από καιρό σε καιρό έβγαινε και κατέβαινε στη θάλασσα, φοβερό τέρας κι αυτή.

Στην Παλαιά Διαθήκη, διαβάζουμε για ένα  « τέρας » που ζεί κι αυτό στη θάλασσα, είναι ο Λεβιαθάν ( ή  Λεβιάθαν ). Πρόκειται για ένα φοβερό και δυνατό θαλάσσιο ζώο, που ίσως να ήταν η φάλαινα ή κάποιο άλλο τεράστιο ζώο του νερού.

Αλλα τέρατα που  βρίσκουμε στην  ελληνική μυθολογία, είναι  ο γνωστός μας Μινώταυρος, οι  Στυμφαλίδες όρνιθες που τις  εξόντωσε ο Ηρακλής. Είναι  η Λερναία ύδρα, τεράστιο φίδι που ζούσε μέσα  στη λίμνη Λέρνη  στην Πελοπόννησο. Τις έκοβες  ένα από εννιά κεφάλια της, κι αμέσως φύτρωνε άλλο. Ο Ηρακλής και  πάλι κατάφερε  να τα κόψει όλα  μαζύ και τέλος του προγράμματος, ως εκεί ήταν η βασιλεία της.

Οι διάφοροι λαοί, έχουν κι αυτοί τα δικά τους τέρατα στις μυθολογίες τους. Τα αφήνουμε όμως αυτά, μιάς και δεν  ξέρουμε τίποτε το  σχετικό. Και περνάμε  σε κάτι μοντέρνο, των τελευταίων δεκαετιών. Που είναι  τα κινηματογραφικά τέρατα, που τα χρησιμοποίησε κατά κόρον η κινηματογραφική βιομηχανία από τη δεκαετία του 1930.

Τρία είναι τα ανθρώπινα τέρατα που χρησιμοποίησε το σινεμά. Υπάρχει και ένα τέταρτο που δεν είναι  άνθρωπος, είναι  ένας τεράστιος  πίθηκος. Οι  ιστορίες τους  αρχίζουν από νωρίς, από το 1931. Τη χρονιά  εκείνη, εμφανίζονται  τα δυό από τα τέσερα τέρατα σχεδόν ταυτόχρονα. Το  ένα είναι  το  « τέρας του  δόκτωρα Φρανκενστάϊν », ένα  τέρας που βγήκε από την πέννα της Μαίρη Σελλεϋ στη Ζυρίχη το 1806 αν δεν κάνω λάθος. Ενας Ελβετός φοιτητής που σπουδάζει ιατρική  σε κοντινό γερμανικό πανεπιστήμιο, αποφασίζει να δημιουργήσει ανθρωπο από κομμάτια από πτώματα  ανθρώπινα, με διοχέτευση ισχυρού ηλεκτρικού ρεύματος που θα έλθει από  μιά έντονη ηλεκτρική καταιγίδα  Το θέμα αυτό κρατήθηκε στο σινεμά μέχρι και στις μέρες αυτές.

Ιδια χρονιά, και ένα άλλο τέρας κάνει την εμφάνισή του στην τότε  « μεγάλη » οθόνη. Είναι ο κομης Ντράκουλα, ένας  ευγενής από τα Καρπάθια  όρη, που  είναι βρυκόλακας που ζεί επί αιώνες πίνοντας - συνηθως  σαν νυχτερίδα - το αίμα ανθρώπων. Εχει βγεί από μυθιστόρη-μα του Μπραμ Στόουκερ, και  ταινίες με τον ήρωα  αυτό, το  τέρας που  έχει τη βάση  του σε λαϊκές παραδόσεις  για βρυκόλακες - που  πολλοί λαοί τις  έχουν - έχει  κάνει πολλές εμφανίσεις στο σινεμά, ακόμα και μέχρι την εποχή αυτή.

Το τρίτο κινηματογραφικό τέρας, είναι  ο τρομακτικών διαστάσεων  πίθηκος που ακούει στο όνομα Κινγκ - Κονγκ, και κάμνει την εμφάνισή του σε μιά σπουδαία ταινία το 1933. Τον φέρνουν από ένα νησί της Ινδονησίας στη Νέα Υόρκη, και εκεί γίνονται με καταπληκτικά κινηματογραφικά εφέ, εξαιρετικά δύσκολα για την εποχή εκείνη, φοβερά και τρομερά πράγματα στην αμερικανική  αυτή μεγαλούπολη. Με το τέρας να ανεβαίνει στην κορυφή ενός ουρανοξύστη και άλλα τέτοια.

Δυό χρόνια μετά, βλέπουμε έναν άλλο λαϊκό θρύλο, το λυκάνθρωπο να κάνει την πρώτη του εμφάνιση στην κινηματογραφική οθόνη. Κάθε φορά - μιά νύχτα κάθε μήνα - που υπάρχει πανσέληνος στον ουρανό, κάποιος άνθρωπος  μεταβάλλεται σε λύκο. Οχι, δεν γίνεται αληθινός λύκος, γεμίζει όμως τρίχωμα πολύ, αποκτά δόντια λύκου και ορμά  πάνω στα θύματά του και τα κατασπαράζει. Και ύστερα  από κάποιες ώρες, όλα  επανέρχονται στη φυσική τους τάξη, για να  επαναληφθούν  την επόμενη  πανσέληνο. Πρόκειται  και εδώ για  λαϊκές δοξασίες που υπήρχαν σε πολλούς λαούς, κυρίως της κεντρικής Ευρώπης.

Αυτά σχετκά με τα πολλά μυθολογικά τέρατα. Τους δράκοντες, τους Κύκλωπες, τα λοιπά Ομηρικά τέρατα. Και αυτά  σχετικά με τα κινηματογραφικά τέρατα, που πολλούς έχουν οπαδούς ανάμεσα στους κινηματογραφόφιλους. Όλα αυτά βρίσκονται στη σφαίρα του φανταστικού, στη λαϊκή παράδοση και στις σεναριακές ιδέες των κινηματογραφικών δημιουργών. Και φυσικά, τέρατα τέτοια μην περιμένετε να δείτε στον αιώνα.

Και όμως, υπάρχει ένα τέρας  αληθινό. Ζεί πάνω στη γή, δεν βρίσκεται στις λαίκές δοξασίες, ούτε στη  φαντασία των  σεναριογράφων. Κυκλοφορεί συχνά ανάμεσά  μας, χωρίς να το  αντιλαμβανόμαστε. Είναι  ο άνθρωπος, αυτό  το τέρας που είναι  το μοναδικό  σ΄αυτό τον κόσμο. Οχι, δεν  είναι βέβαια  όλοι οι άνθρωποι  τέρατα, μεγάλο  θα ήταν  ένα τέτοιο  ψέμμα. Μπορεί να είναι λίγοι, μπορεί αρκετοί - που περνούν δίπλα μας - αλλά  πάντως υπάρχουν. Αν δεν πιστεύουμε ότι ο άνθρωπος είναι μερικές  φορές το τέρας σ΄αυτό  τον κόσμο,  δεν έχουμε παρά να ακούμε τί μας λένε τα δελτία των  ειδήσεων πάνω  σχεδόν σε καθημερινή βάση. Και τότε θα αντιληφθούμε  ότι όντως, το  μόνο τέρας  πάνω στη γή, είναι  ο άνθρωπος. Που  κατά τον Πασκάλ, είναι η δόξα και το αίσχος του σύμπαντος.