Ε Ι Μ Α Σ Τ Ε Π Ο Λ Υ Φ Τ Ω Χ Ο Ι !
Καθώς κυκλοφορείς στο δρόμο, βλέπεις κάτι που πριν από τρεις μόλις δεκαετίες θα φάνταζε σαν επιστημονική φαντασία. Τα τροχοφόρα που κυκλοφορούν στο κέντρο κυρίως της πόλης και λιγότερο στα πιό απόμερα, στις συνοικιες, είναι αμέτρητα. Και πολύ περίσσότερα, είναι αυτά που βρίσκονται παρακαρισμένα σωρηδόν σε θέσεις που είναι εντελώς απαγορευμένο στις πολιτισμένες χώρες να παρκάρουν, έρχεται αυθωρεί και παραχρήμα ο τροχονόμος και σου κόβει ένα πολύ μεγάλο πρόστιμο για την παράβαση που έκανες. Και που δεν μπορείς να το αποφύγεις, είτε παρακαλώντας τον αστυνομικό να κάνει τα στραβά μάτια, ή προσφέροντά του το σχετικό φακκελάκι, που εδώ μεν μετρά πολύ, αλλού όμως επισύρει και την ποινή της απόπειρας δωροδοκίας.
Όταν βλέπεις από τη μιά μεριά αυτό τον τεράστιο αριθμό « οχτωκίνητων » ( εξηγήσαμε γιατί δεν είναι αυτοκίνητα αλλά οχτωκίνητα, κινούνται με δυό μάτια, δυό χέρια, δυό πόδια και δυό αυτιά ), σκέφτεσαι και λές : « Βρε σύ, για κοίτα πλούτο που έχει αυτός ο τόπος, πόσα χρήματα χρειάστηκαν για να αγοραστούν όλα αυτά τα οχήματα, πόσα έξοδα συντήρησης έ-χουν, πόσα έξοδα επίσης κίνησης και πολλά άλλα που είναι γνωστά στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ! Και λές τότε - ή πρέπει να λές - στο εαυτό σου : « Πολύ πλούσιοι είναι οι ανθρωποι αυτού του τόπου, αυτής της πόλης ». Αυτό θα έπρεπε να λές.
Αυτά για τα αυτοκίνητα ή οχτωκίνητα. Από την άλλη μεριά, βλεπεις πλήθος από μοντέρνες κατοικίες, εξωπλισμένες με ανελκυστήρες και συστήματα θέρμανσης, στις οποίες κατοικίες, μένουν πολλές χιλιάδες άνθρωποι, εκατομμύρια ανθρωποι στις μεγάλες πόλεις, ξοδεύοντας μεγάλα ποσά χρημάτων για να είναι ευχάριστη η διαμονή τους σ΄αυτές. Και πάλι λές στον εαυτό σου : « Βρε, βρε, για κοίτα τί πλούτος υπάρχει σ΄αυτό το μέρος, τα φράγκα πρέπει να τρέχουν απ΄τα μπατζάκια τους ; ».
Η αφθονία του πλούτου, δεν φαίνεται μόνο στα αυτοκίνητα και στα σκάφη αναψυχής. Πλήθη ανθρώπων, κατακλύζουν τα νυχτερινά κέντρα, όπου τραγουδούν ασήμαντιοι κατά το πλείστον καλλιτέχνες - πλουσιοπάροχα όμως αμοιβόμενοι - και πολύς κόσμος πηγαίνει στα λεγόμενα « σκυλάδικα », στα οποία όπως έχουμε πεί σε άλλες περιπτώσεις, δεν πηγαίνουν καθόλου οι σκύλοι. Ακόμα βλέπουμε, πολλούς να κάνουν διακοπές σε κοντινές και μακρινές περιοχές, έχοντας βέβαια μαζύ τους και τα απαραίτητα χρήματα, δεν γίνεται να πάει κάποιος Ελληνας άφραγκος σε μιά περιοχή, και να κοιμάται στους δρόμους, όπως κάνουν κάποιοι φτηνοτουρίστες Ευρωπαίοι. Όλα αυτά και πολλά άλλα, δείχνουν - επιφανειακά ίσως -ένα πολύ υψηλό από οικονομικής πλευράς περιβάλλον, είμαστε λοιπόν, μιά πλούσια χώρα, αυτό θα θεωρήσει σαν δεδομένο, όποιος βλέπει την επιφάνεια των πραγμάτων.
Ετσι είναι όμως τα πράγματα ; Είναι αυτή η αλήθεια ; Το είπαμε ήδη, φαινομενικά έτσι είναι. Όμως, αυτή είναι η προθήκη του καταστήματος, η βιτρίνα του, για να μάθεις τί εμπόρευμα έχει μέσα σ΄αυτό, για να δείς τί πράγματι έχει, πρέπει να μπείς μέσα του. Λοιπον, αυτό θα κάνουμε τώρα, θα μπούμε μέσα στο μαγαζί, και θα δούμε με τα μάτια μας, τί κρύβεται πίσω από τη βιτρίνα του. Αν αυτό που βλέπουμε στους δρόμους και στα κέντρα διασκέδασης, στα ταξείδια και στις πολυδάπανες διακοπές, στα κόττερα και στα άλλα που φαίνονται απ΄ έξω, δείχνουν την πραγματική κατάσταση.
Ανοίγουμε την πρωϊνή κυρίως τηλεόραση, και βλέπουμε τις πρωϊνές εκπομπές. Που σε μεγάλο βαθμό, ασχολούνται με την ακρίβεια της ζωής και των προίόντων της αγοράς, οι ρεπόρτερς τους τρέχουν από λαϊκή σε λαϊκή αγορά, για να ερευνήσουν την κατάσταση. Και η έρευνα γίνεται κατά αντίστροφο τρόπο από αυτά που εκθέσαμε πρωτύτερα, δηλαδή τα κόττερα, τα αυτοκίνητα, τα ταξείδια αναψυχής και τα λοιπά της καλοπέρασης. Βρίσκουν οι δημοσιογράφοι των αγορών αυτών, τους πολύ φτωχούς, - όχι τους σχετικά εύπορους που οι απόψεις τους δεν « πουλάνε » - και τους απευθύνουν τις ίδιες πάντοτε και στερεότυπες ερωτήσεις. Που αφορούν την ακρίβεια, το καλάθι της νοικοκυράς και τα συναφή. Και βέβαια, τί να ακούσεις από τους φτωχούληδες αυτούς ; Όλα είναι πανάκριβα, έστω κι αν αυτά είναι στις πρώτες εμφανίσεις τους στην αγορά, που πάντοτε ήσαν ακριβά μέχρι να βγεί η κανονική σοδειά στον καιρό της. Φτώχεια απερίγραπτη, η χώρα μας είναι η ακριβώτερη χώρα του κόσμου. Αυτή είναι η εντύπωση που αποκομίζεις.
Βρισκόμαστε σε μιά τέλεια αντίθεση των πραγμάτων. Από τη μιά μεριά, πλούτος και σπατάλη, από την άλλη φτώχεια απερίγραπτη. Τί συμβαίνει λοιπόν στ΄αλήθεια ; Ποιά είναι η αληθινή κατάσταση σ΄αυτήν την υπόθεση ; Είμαστε ταυτόχρονα οι πάρα πολύ πλούσιοι, και συγχρόνως οι πολύ φτωχοί, οι πάμφτωχοι . Τα βλέπει κανείς τα πράγματα αυτά και απορεί, μα τί τέλος πάντων συμβαίνει ;
Τίποτε το ιδιαίτερο στην πραγματικότητα. Είναι αλήθεια, ότι υπάρχει μιά σημαντική ακρίβεια σε πολλά είδη διατροφής, αυτό είναι εκτός πάση ς αμφιβολίας, είναι ακριβά για τους πολύ χαμηλόμισθούς, για την ακρίβεια για τους χαμηλοσυνταξιούχους των λίγων εκατοντάδων Ευρώ. Που αποτελούν ένα περίπου είκοσι τοις εκατό - ίσως και λίγο παραπάνω - του συ-νολικού πληθυσμού. Είναι ολοφάνερο, ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν μικρή αγοραστική δύναμη. Αλλά αυτό γινόταν πάντοτε, πάντα υπήρχαν οι φτωχοί που δεν μπορούσαν να αγοράσουν αυτά που άλλοι αγόραζαν με σχετική ευκολία. Πρόκειται για τον γνωστό διαχωρισμό των τάξεων, όχι όπως ο φίλος Κάρολος το είχε σκεφτεί, προλετάριους και αστούς. Απλώς, τάξεις οικονομικές, που από τότε που ανακαλύφτηκε το άτιμο το χρήμα, χώρισαν τους ανθρώπος σε φτωχούς και πλούσιους, κι αν θέλετε, σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Αλλά αυτό υπήρχε πάντοτε.
Υπάρχει και μιά άλλη σύγχρονη οικονομική δυσπραγία, πολύ πιό σημαντική από την αληθινή φτώχεια. Είναι η τάση, ή έντονη τάση, να ζούμε πάνω από τις δυνατότητές μας. Να αντιγράφουμνε πρότυπα, που δεν είναι της κλάσης μας, της οικονομικής μας θέσης. Να προσπαθούμε να αντιγράψουμε τον τρόπο με τον οποίο περνούν οι τάξεις των πλούσιων, να κά-μνουμε ένα είδος υπέρβασης. Αλλά αυτή η υπέρβαση, υπερβαίνει τις οικονομικές δυνατότητες που έχουμε, θέλουμε να ζούμε κάπως σαν πατρίκιοι, ενώ δεν είμαστε τίποτε αλλο από μέτριους πληβείους.
Βρισκομαστε λοιπον σε δυό τελείως αντίθετα άκρα, είμαστε πολύ πλούσιοι ή ευκατάστατοι από μιά μεριά, και συγχρόνως είμαστε και πάμφτωχοι, Είναι φανερό, ότι εδώ υπάρχει μιά έντονη αντινομία, δεν μπορεί ένας λαός να είναι πλούσιος και ταυτόχρονα φτωχός. Λοιπόν, όπως συμβαίνει πάντοτε σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, οι κοινωνίες περιλαμβάνουν πολλές και διαφορετικές τάξεις. Λίγοι είναι οι πολύ πλούσιοι, αρκετοί είναι οι εύποροι που δεν αντιμετωπίζουν καθόλου δυσκολίες, υπάρχουν οι σχετικά εύποροι που δεν στερούνται τίποτε, υπάρχει μιά μεγάλη μάζα από ανθρώπους που μπορούν να τα βγάλουν πέρα, αν κινουνται με σύνεση και χωρίς αδικαιολόγητες σπατάλες. Οι αρκετά φτωχοί, που με κάποιους σωστούς προγραμματισμούς, τα φέρνουν βόλτα κουτσά στραβά, και μιά τελευταία τάξη, που είναι ολωσδιόλου φτωχοί.
Το πόσο είναι το ποσοστό που αναλογεί σε καθεμιά τάξη, δεν μπορούμε να το προσδιορίσουμε, άλλωστε δεν είναι πάντοτε σταθερό, μπορεί να αλλάζει ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν. Και ενώ ανήκουν σε μιά τάξη αρκετά εύπορων, πέφτουν σε μιά πιό χαμηλή τάξη, κι αυτό συνήθως γίνεται από δικό τους φταίξιμο. Παράδειγμα, η πριν από μιά πενταετία περίπου ιστορία με το χρηματιστήριο της Σοφοκλέους. Κυνηγώντας το άπιαστο γι αυτούς πολύ χρήμα, έπεσαν σε μιά πιό χαμηλή βαθμίδα, κάποτε μάλιστα σε δυό βαθμίδες μονομιάς.
Μιά άλλη περίπτωση, είναι η καταχρεώση που γίνεται με τα πάσης φύσεως δάνεια. Φαίνεται ότι ο πολυδιαφημιζόμενος για την εξυπνάδα του και την εφευρετικότητά του Ελληνας, είναι αυτός ακριβώς που πατάει πιό εύκολα την πεπονόφλουδα. Και είναι απόλυτα φυσικό, όταν κανείς πατά μιά πεπονόφλουδα, να πέφτει φαρδύς πλατύς καταγής. Το οποίο καταγής, είναι το κατέβασμα σε μιά πιό κάτω χαμηλά οικονομική τάξη. Και ύστερα παραπονιέται γιατί ο μαϊντανός και οι ντομάτες του φαίνονται ακριβές, πολύ ακριβές. Αυτά λέει, αντί να χτυπήσει το κεφάλι του στον τοιχο με την ξεροκεφαλιά που έχει.
Αυτά για τους σχετικά ευκατάστατους, που κατρακυλάνε στα βάθη, και να ξαναβγούν στην επιφάνεια είναι πιά δύσκολο. Σκέφτονται το πώς ήσαν πρωτύτερα, και το πώς καταντήσανε με το κυνήγι του χρήματος, που μερικούς τους ωφελεί, πολλούς όμως τους ρίχνει στην καταβόθρα. Κι αφού γίνει αυτή η κατάρρευση, λένε το γνωστό « στερνή μου γνώση, να σ΄είχα πρώτα ». Αλλά η στερνή γνώση εις ουδέν ωφελεί, πρέπει να την έχεις από τα πριν, αυτό σημαίνει η παροιμία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου