Α Λ Λ Α Ζ Ε Ι Ο Μ Α Ν Ω Λ Ι Ο Σ

Α   Λ   Λ   Α   Ζ   Ε  Ι     Ο     Μ   Α   Ν   Ω   Λ  Ι   Ο   Σ



Εχουν περάσει από  τότε περίπου  εκατόν ογδόντα  χρόνια. Από τον  καιρό εκείνο, αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, που η Ελλάδα, απόχτησε την  ανεξαρτησία της, έγινε κι αυτή ένα αυτοδύναμο  κράτος, με  κυβέρνηση, με  νόμους, με  ανώτατο  άρχοντα. Είχε  και μιά Βουλή, στην οποία όμως δεν έβλεπες να υπάρχουν αληθινά πολιτικά κόμματα. Υπήρχαν  βέβαια τρία κόμματα, αλλά ήσαν χωρίς κανένα ιδεολογικό χαρακτήρα, ήσαν προσωπικά με κατευθύνσεις προς τα έξω της χώρας. Και ήσαν αυτά, το Αγγλικό κόμμα  του Μαυροκορδάτου, το Γαλλικό κόμμα του Κωλέττη  και το Ρωσικό  κόμμα του Κολοκοτρώνη. Μάλιστα, αυτά ήσαν τα  « ελληνικά » κόμματα την  εποχή εκείνη, το φιλοβρεττανικό, το φιλογαλλικό και το φιλορωσικό.

Όταν έλειψαν από τον ορίζοντα οι αρχηγοί  των κομμάτων  αυτών, ήλθαν στο προσκήνιο άλλα κόμματα. Που όμως  κι αυτά ήσαν τελείως  προσωπικά, άνευ  της παραμικρής ιδεολογίας. Ο κόσμος ψήφιζε πρόσωπα, όχι ιδεολογίες, όχι ίσως και προγράμματα. Αλλά και οι εκλογές γινόντουσαν  με πιστολιές, με μαχαιριές, με σπαθιά και συνεπώς με άφθονη αιματοχυσία. Λέγεται ότι, αν μιά  προεκλογική περίοδος, δεν είχε  περισσότερους  από εκατόν πενήντα νεκρούς, ήταν μιά ήσυχη εκλογή, όσο κι αν μας φαίνεται αποκρουστική αυτή η άποψη.

Η κατάσταση αυτή  η σχετική με τους πολιτικούς και τα προσωπικού χαρακτήρα κόμματα, κράτησε μέχρι το 1910, κάπου ογδόντα χρόνια δηλαδή. Τη χρονιά όμως εκείνη, και ύστερα από την αναίμακτη  επανάσταση του  στρατού στο Γουδί, που  είχε γίνει έναν χρόνο νωρίτερα, εμφανίστηκε το πρώτο ελληνικό πολιτικό  κόμμα που είχε  ιδεολογικό υπόβαθρο. Ηταν το κόμμα των Φιλελευθέρων, κατ΄αντιγραφήν του Βρεττανικού ( και πρωτύτερα, απ΄ το 1678  αγγλικού ) Φιλελεύθερου κόμματος. Ιδρυτής του  κόμματος αυτού, ήταν ο από τα Χανιά της Κρήτης Ελευθέριος Βενιζέλος, πρωτεργάτης  της Κρητικής επανάστασης κατά της Τουρκίας, που έκανε την Κρήτη τμήμα της ελληνικής επικράτειας.

Δεν πέρασαν παρά  λίγα χρόνια, και ένα  άλλο κόμμα  που δεν ήταν  κι αυτό προσωπικό, δημιουργήθηκε για να  αντιπαρατεθεί στους φιλελεύθερους. Ηταν το Λαϊκό κόμμα, που η πολιτική του θέση, ήταν  η αντίστοιχη  του βρεττανικού ( και  πρωτύτερα  αγγλικού ) κόμματος των Συντηρητικών, που παλιότερα τους ονομάτιζαν με  το παρατσούκλι  « Τόρυς », ενώ τους Φιλελεύθερους της Βρεττανίας, τους έδιναν άλλο  παρατσούκλι, το  « Ουϊγοι ». Και έτσι πήγαν επί εκατόν πενήντα χρόνια, μέχρι το 1832, οπότε παράτησαν τα παρατσούκλια και έγιναν Φιλελεύθεροι και Συντηρητικοί.

Αλλά ας γυρίσουμε στα καθ΄ημάς. Τα δυό κόμματα αυτά, οι Φιλελεύθεροι και οι Λαϊκοί, κρατήθηκαν εν μέσω  στρατιωτικών  επεμβάσεων - που  ήταν συνηθισμένες  και συχνές στη χώρα μας  εκείνα  τα χρόνια - με τα  ονόματα αυτά και  την ίδια ιδεολογία  που είχαν από την πρώτη αρχή. Στο  διάστημα  από 1936 μέχρι 1940 και  φυσικά όλη  την πολεμική περίοδο, είχαν πάψει να λειτουργούν σε μιά χώρα που ήταν σε κατοχή. Αμέσως  όμως μετά τον πόλεμο, ξαναέγιναν όπως πρώτα, με τα  ίδια ονόματα. Αλλά  ως εδώ ήταν, σε μιά  πενταετία περίπου, και τα δυό αυτά κόμματα μπήκαν στο χρονοντούλαπο της πολιτικής ιστορίας.

Και τί έγινε τότε, μείναμε χωρίς πολιτικά κόμματα ; Οχι  βέβαια, άλλα ήλθαν να πάρουν τη θέση τους. Είχαν  τις ίδιες ιδεολογικές  βάσεις, αλλά τελείως διαφορετικά ονόματα. Οι   εκλογές ήταν τώρα κάπως πιό ευρωπαϊκές, θύματα στην προεκλογική περίοδο έπαψαν να υπάρχουν σχεδόν εντελώς. Δεν είχε  αλλάξει μόνο ρούχα ο Μανωλιός, είχε αλλάξει και τη συμπεριφορά του με τα ρούχα του που τα φόρεσε  αλλοιώς. Αλλά για ποιό  σημαντικό λόγο άραγε, θα έπρεπε να αλλάζουν τα ονόματα των διαφόρων πολιτικών σχηματισμών, ενώ οι  πολιτικές  θέσεις τους παραμένανε οι ίδιες ; Λοιπόν, το φαινόμενο είναι ευεξήγητο. Όταν υπήρχε φθορά  σε ένα κόμμα - πράγμα που συμβαίνει σε όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς σ’ολο τον κόσμο -θεωρούσαν ότι έπρεπε να αλλάξει το όνομα του κόμματος, για να φαίνεται ότι είναι κάτι το εντελώς καινούργιο, η ιδέα  ήταν ότι ο λαός δεν  ήθελε να ακούει το όνομα ενός κόμματος που είχε αποτύχει σε μιά θητεία του στην κυβέρνηση

Και οι οπαδοί του διαλυμένου ήδη  κόμματος, τί να  γινόντουσαν  αυτοί ; Μήπως έμεναν  άστεγοι, χωρίς κανένα  κόμμα να  υποστηρίζουν, που να  τους υπόσχεται λαγούς με πετραχήλια, που να διοριζει τους δικούς τους όταν  θα αναλάμβανε την  κυβέρνηση ; Οχι, δεν έμεναν οι άνθρωποι στα κρύα του λουτρού. Αυτοί που  ξεκινούσαν ένα  καινούργιο πολιτικό κόμμα, το έχτιζαν πάνω  στα ερείπια του  άλλου που είχαν  διαλύσει. Και είχαν  έτσι έτοιμη την υποστήριξη από τους τέως οπαδούς του τέως κόμματος, καθώς είχαν τις ίδιες ιδεολογικές θέσεις με εκείνες του προηγούμενου. Ετσι, οι παλιοί οπαδοί, γινόντουσαν οι καινούργιοι οπαδοί του νεοσύστατου πολιτικού  σχηματισμού. Κατά τη  διαδρομή αυτή, κάποιοι ξέκοβαν από το μεγάλο κόμμα  « εξουσίας » - για διάφορους, κυρίως  προσωπικούς λόγους -  και έφτιαχναν ένα καινούργιο μικρό κόμμα, το οποίο στην αρχή είχε μιά μικρή δύναμη, αλλά πολύ γρήγορα  διελύετο στα εξ ων είχε συντεθεί. Ετσι  περνούσαν  τα χρόνια, και όλο τα ίδια πράγματα έβλεπες στο πολιτικό πεδίο της χώρας.

Εδώ και δυό περίπου δεκαετίες, έχουν σχηματισθεί καινούργια, ολοκαίνουργια κόμματα, που διαδέχονται  το ένα το άλλο στην εξουσία. Αλλά  πόσο καιρό μπορεί να βαστάξει αυτή η ιστορία ; Δεν θα έλθει η  στιγμή που τα ονόματα των κομμάτων αυτών, θα πάρουν των ομματιών τους και θα αποχωρήσουν, για να  αντικατασταθούν από  άλλα κόμματα με άλλα ονόματα, που θα έχουν τους ίδιους κληρονομικά  μεταβιβαζόμενους οπαδούς ; Που θα κάνουν τα ίδια όπως και  τα προγονικά τους κόμματα ; Η μέχρι  σήμερα ιστορία της  πολιτικής στη χώρα μας, λέει ότι μάλλον  έτσι θα εξελιχθούν τα πράγματα, αργά ή γρήγορα, δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία το πράγμα

Η αντίθεση τώρα σε σχέση με κόμματα που ακούμε να υπάρχουν σε άλλες, προηγμένες χώρες. Είχαμε αναφερθεί στα  δυό αρχαιότερα  κόμματα στον  κόσμο, το Φιλελεύθερο και το Συντηρητικό. Εχουν δημιουργηθεί μαζύ το 1678, κάπου  νωρίτερα, καπου αργότερα. Το Εργατικό κόμμα, ιδρύθηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα, έχει μάλλον συμπληρώσει τα εκατόν χρόνια. Τα αμερικανικά  κόμματα που μας απασχολούν κάθε τέσσερα χρόνια, είναι κατ΄αντιγραφήν των  βρεττανικών  κομμάτων, μολονότι έχουν  αλλάξει τα ονόματά  τους. Εκατόν πενήντα χρόνια - ανεπίσημα - συμπληρώνει το γαλλικό Κομμουνιστικό κόμμα. Εκατόν και πλέον χρόνια το γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Εξήντα χρόνια το επίσης γερμανικό Χριστιανοδημοκρατικό. Κάπου στα εκατό  χρόνια, τα διάφοιρα  κομμουνιστικά κόμματα σε πολλές χώρες του κόσμου. Πενήντα  και πλέον  χρόνια, το  κόμμα του  Κογκρέσσου στην Ινδία. Αυτή είναι η  κατάσταση. Και δεν  τα αλλάζουν  τα ονόματά  τους, που τα θεωρούν ιστορικά κατά κάποιο τρόπο. Εστω κι αν έχουν αποτυχίες σε κάποια περίοδο που είχαν την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας τους. Δεν πετάνε στα σκουπίδια τα ονόματά τους.