ΜΑΓΚΑΛΙΑ, ΚΑΥΣΟΞΥΛΑ, ΠΟΔΗΛΑΤΑ

Μ  Α  Γ  Κ  Α  Λ  Ι  Α,   Κ  Α  Υ  Σ  Ο  Ξ  Υ  Λ  Α,   Π  Ο  Δ  Η  Λ  Α  Τ  Α



Δεν είναι φυσικά  η πρώτη φορά, που  αυτή η ιστορία  γίνεται  αυτά  τα τελευταία τριανταπέντε περίπου χρόνια. Εχει συμβεί σε μεγάλη κλίμακα  δυό φορές προηγούμενα, και σε μικρότερη  κλίμακα  μερικές ακόμα  φορές. Και τί ήταν  αυτό που συνέβη  αυτές τις φορές, και μάλιστα αρκετές φορές ; Αυτό που γίνεται εδώ και λίγους μήνες, η έκρηξη των τιμών του πετρελαίου, που παίρνει  τον ανήφορο  για πολλούς  και διάφορους  λόγους, όχι  τους ίδιους σε κάθε φορά που αυτή λαμβάνει  χώραν. Όμως τα  αποτελέσματα είναι πάντα  τα ίδια. Πάνω οι τιμές, αναταραχή στις αγορές  πολλών καταναλωτικών αγαθών, κερδοσκοπικά  παιχνίδια στο χρηματιστήριο και άλλα διάφορα. Κα μεγάλη αναστάτωση στον κοσμάκη.

Αυτή τη φορά, τα πράγματα πήγαν στο ακόμα χειρότερο. Οι τιμές  ανεβαίνουν συνέχεια, και κανένας δεν  μπορεί να  προβλέψει το  αν και πότε θα  αρχίσουν πάλι  να κατεβαίνουν σε κάποιο λογικό  επίπεδο. Είναι - λένε - οι  καινούργιοι αγοραστές, η Κίνα  και η Ινδία, που θέλουν να αναπτυχθούν  πολύ, και η μεγάλη  αυτή ανάπτυξη  έχει ανάγκη από  πολύ πετρέλαιο. Και ας μην το ξεχνάμε, ένα δισεκατομμύριο  κατοίκους εχει η Ινδία, ένα  δισεκατομμύριο και διακόσια  πενήντα  εκατομμύρια  η Κίνα, να μην  τους βασκάνουμε. Η  Κίνα - λένε - ζητά επί πλέον δυό εκατομμύρια βαρέλια  πετρέλαιο τη  μέρα, και  κάπου μισό  εκατομμύριο  η Ινδία. Κι εν τω μεταξύ, οι χώρες  που βγάζουν  από τα έγκατα  της γής αυτό το  υγρό, λένε  πως δεν μπορούν να βγάλουν τόσο, και τί θα γίνει αν ζητηθεί και από άλλους περισσότερο ;

Αυτό που θα μας απασχολήσει από πρακτική άποψη, δεν είναι τόσο οι ενεργειακές ανάγκες που έχουν οι  διάφορες χώρες και που  δεν μπορούν να  καλυφθούν, δεν θα σκάσουμε για το αν η τάδε βιομηχανική χώρα δεν έχει επάρκεια πετρελαιοειδών για  τις ανάγκες της.΄Αλλα πράγματα της καθημερινότητας θα  πρέπει να ελκύσουν την προσοχή μας, τουλάχιστον τη δική μας. Πράγματα που αφορούν τον απλό λαό  με τις άμεσες ανάγκες του, που δεν μπορεί να τις αντιμετωπίσει με την κατάσταση που διαμορφώνεται.

Ας πάρουμε σαν μιά αρχή το ζήτημα της θέρμανσης των σπιτιών. Και ας εξετάσουμε χωριστά τα  προβλήματα που  μπορούν να παρουσιαστούν στη θέρμανση  των διαμερισμάτων των πολυκατοικιών, που ως γνωστόν, είναι η μεγίστη πλειοψηφία  των σπιτιών των Ελλήνων τη σημερινή εποχή. Στην  οποία εποχή, τα  αυτόνομα σπίτια, οι  μονοκατοικίες  και οι βίλλες, είναι οι εξαιρέσεις του  κανόνα, Οι Ελληνες λοιπόν, κατοικούν μέσα  σε καφεκούτια, αυτό το ξέρουμε όλοι, κι αυτά τα κουτιά θερμαίνονται με συστήματα κεντρικής θέρμανσης, που κατά κανόνα καταναλώνουν  πετρέλαιο. ( Θα αφήσουμε  κατά μέρος  τις βίλλες, δεν χρειάζεται να ασχολούμαστε με  τη θέρμανση των κατοικιών των πολύ πλούσιων ανθρώπων, δεν έχουν κανένα πρόβλημα αυτοί, όσο κι αν ανέβει η τιμή των πετρελαιοειδών ).

Με τις σημερινές τιμές του  πετρελαίου, μπορεί  να βρεθεί κάποιος τρόπος να τακτοποιηθεί αυτό το ζήτημα, μείωση φόρου και τα λοιπά. Όμως, το πετρέλαιο  μπορεί να συνεχίσει να ανεβαίνει σε δυσθεώρητα ύψη, ας το έχουμε κι αυτό προ οφθαλμού. Και να σκεφτούμε, το τί μπορούμε να  κάνουμε  για να  αντιμετωπίσουμε και  μιά τέτοια  πιθανότητα, έστω  κι αν δεν φαίνεται να διαγράφεται άμεσα στον ορίζοντα. Και να δούμε ποιές εναλλακτικές λύσεις μπορούμε να έχουμε σε μιά τέτοια περίπτωση.

Θα πρέπει εν πρώτοις, να  θυμηθούμε το  τί γινότανε όταν το πετρελαιο ήταν τελείως άγνωστο σαν μέσο θέρμανσης σπιτιών, μαγαζιών και  παντός χώρου γενικά. Ηταν  η εποχή της δεκαετίας του 1950, όταν πρωτοεμφανίστηκαν οι πρώτες σόμπες που  έκαιγαν πετρέλαιο, ήταν μιά επανάσταση στον τομέα της θέρμανσης των κατοικιών. Μέχρι τότε, η θέρμανση σπιτιών, ακόμα και  πολυκατοικιών, γινότανε με  καυσόξυλα, που  τα έρριχναν στις θερμάστρες και στους καυστήρες των καλοριφέρ, που επίσης έκαιγαν και πετροκάρβουνα. Και τότε, ήλθε το πετρέλαιο, να  αντικαταστήσει  τα προηγούμενα  καύσιμα που  ήσαν σε  χρήση για τη θέρμανση. Η εισαγωγή  του πετρελαίου  στα σπίτια του  απλού λαού - σταδιακά  βέβαια, όχι για πολλούς στην  αρχή - ήταν  πάντως μιά επανάσταση  στον τομέα της  θέρμανσης σπιτιών και άλλων κτισμάτων.

Δεν πέρασε πολύς  καιρός, και μπήκε το  σύστημα κεντρικής  θέρμανσης σε όλες σχεδόν τις νεοκτιζόμενες  πολυκατοικίες. Καυστήρες  και  λέβητες, σωλήνες μεταφοράς του ζεστού νερού, σώματα θερμαντικά, πλημμύρισαν τη χώρα. Μπήκαν στις πολυκατοικίες, τα κονσερβοκούτια στα οποία διαμένουν οι σύγχρονοι Ελληνες. Βέβαια, συστήματα κεντρικής θέρμανσης, υπήρχαν πολλά χρόνια πρωτύτερα, λειτουργούσαν με διάφορους τρόπους και διαφορετικά καύσιμα. Καυσόξυλα - όχι  συχνά - πετροκάρβουνο  πιό συχνά, και  ακόμα και πετρέλαιο. Όμως, κτίρια που διέθεταν  κεντρική θέρμανση  ήσαν λιγοστά, κυρίως ξενοδοχεία πολυτελείας, σπίτια πλούσιων  και κρατικά  κτίρια, όπως λόγου χάριν  υπουργεία. Η μεγάλη όμως εξάπλωσή τους, έγινε  μετά τη δεκαετία  του 1960, γέμισε η  χώρα με κεντρικές θερμάνσεις. Και όλες αυτές, λειτουργούσαν με ένα καύσιμο, το πετρέλαιο.

Τώρα που το καύσιμο αυτό έχει πάρει την ανηφόρα και δεν ξέρουμε πότε και πού θα σταματήσει, αρχίζουν να μας έρχονται δειλά δειλά, κάποιοι παλιοί τρόποι θέρμανσης. Μήπως θα έπρεπε να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τις παλιές θερμάστρες που έκαιγαν καυσόξυλα ; Είναι μήπως δύσκολο να τοποθετήσουμε μιά δυό τέτοιες σόμπες μέσα στο σπίτι, κλείνοντας ταυτόχρονα και το καλοριφέρ ; H και να βάλουμε σε χρήση και τα παλιά εκείνα  « μαγκάλια », που έκαιγαν ξυλάνθρακες, τα  κοινώς λεγόμενα  ξυλοκάρβουνα ; Θα  πείτε αμέσως, ότι  αυτό δεν μπορεί να γίνει σε μιά  πολυκατοικία, κάποιοι άλλοι  θα επιμείνουν στην κεντρική θέρμανση, όσο ακριβή κι αν  είναι αυτή. Εχουν τα φράγκα, θα  πληρώσουν  όσο όσο το  πετρέλαιο. Οσο για τους  μικρής  οικονομικής  δυνατότητας  ένοικους της  πολυκατοικίας, αυτοί  μπορούν να  κλείσουν τα δικά τους καλοριφέρ, πληρώνοντας το  σχετικό μερίδιο  που αντιστοιχεί σ΄αυτόν τον αποκλεισμό και να βάλουν μπρος τα καυσόξυλά τους, μέχρι να ξαναγυρίσει το πετρέλαιο σε πιό κανονικές τιμές. Για τις μονοκατοικίες, δεν ισχύει βέβαια αυτός ο διακανονισμός, σπίτι του είναι του ανθρώπου, και κάνει ότι θέλει με το σύστημα της θέρμανσής του.

« Και δεν μας λές, γιατί  να καταφύγουμε στη λύση των ξύλων, μιάς και υπάρχει η εναλλακτική λύση του φυσικού  αερίου » ; Αυτό θα πούνε κάποιοι, και ίσως θα πρέπει να αποκριθεί αυτή η  ερώτηση που θα  κάνουν. « Μάλιστα, μπορούμε  να βάλουμε  φυσικό αέριο, είναι πανεύκολο και είναι και πιό  φτηνό. Αλλά για  σκεφτείτε, αν γεμίσει  ο τόπος ( και άλλες χώρες βέβαια ) από καταναλωτές  φυσικού αερίου, λέτε να  αφήσουν την τιμή του τόσο στα χαμηλά ; Δεν θα  θελήσουν - και με το δίκηο  τους - να επωφεληθούν  της κατάστασης ; Δεν είναι και τόσο κορόϊδα οι άνθρωποι, τέτοιες ευκαιρίες ζητάνε για να αποχτήσουν χρήματα.

Και καλά, ας παραβλέψουμε προς στιγμήν το θέμα της θέρμανσης με το πετρελαιο, ας αφήσουμε να δουλεύουν  τα καλοριφέρ και να  ακριβοπληρώνουν οι καταναλωτές τους τσουχτερούς λογαριασμούς  τους. Που μπορεί  να μειωθούν με  κάποια μέτρα  που θα παρθούν από κάποιους αρμόδιους. Αλλά σας  παρακαλώ, τί θα γίνει με  τα πάσης φύσεως  τροχοφόρα, που για να κινηθούνε, χρειάζονται  ανυπερθέτως  πετρέλαιο ή βενζίνη ; Πώς θα  πληρώνει ο κόσμος τους λογαριασμούς αυτούς για την κίνηση των  « οχτωκίνητών » του ; Ιδού ένα ακόμα ερώτημα που ζητά κι αυτό απάντηση.

Τα  « οχτωκίνητα», τα  « κάρα  ή κάρρα » των  αγγλοσαξόνων, θα  είναι για πολλούς μιά συμφορά, τουλάχιστον για  διαδρομές εντός  πόλεως. Κάποιοι άλλοι τρόποι ταχεία μετακίνησης, υπάρχουν και  τους ξέρουμε  όλοι. Δεν εννοούμε  τα ποδήλατα, αυτά  δεν είναι καθόλου της μοδας πιά. Αν και  σε περίπτωση ανάγκης, κι αυτά  μπορούν να φανούν  χρήσιμα, μιλάμε κυρίως για μικρές  πόλεις. Για μεγάλες αποστάσεις, δεν είναι  καθόλου εύχρηστα, χρόνος πολύς θα χρειάζεται για να διανυθούν τα πολλά χιλιόμετρα. Οσο για τα πατίνια, καλό θα ήταν να μπορούσαμε να τα χρησιμιοπιήσουμε κι αυτά, αλλά τα άτιμα αυτά, περπατάνε μόνο σε ισιάδες, στην πρώτη μικρή ανηφόρα πρέπει να κατέβεις και να τα σπρώξεις.

Μιά απλή, φτηνή και αποτελεσματική λύση, θα ήσαν οι μοτοσυκλέττες, κυρίως αυτές με πολύ μικρό κυβισμό, πενήντα κυβικών. Πηγαίνουν γρήγορα με ελάχιστη κατανάλωση    βενζίνης, κινούνται με ευχέρεια μεγάλη σε δρομάκια, και ανάμεσα στα μεγάλα τροχοφόρα των λεωφόρων, παρκάρονται πολύ εύκολα, ακόμα  και μέσα στους  χώρους εργασίας των ίδιων τών οδηγών τους. Κι αν μπή η εύλογη ερώτηση, για το πώς θα κινούνται οι  οδηγοί στις κρύες μέ ρες του χειμώνα, η λύση είναι πολύ απλή. Κατάλληλος ρουχισμός λύνει αυτό το πρόβλημα.

Αυτές οι ιστορίες, γίνονται κάθε τόσο - σχεδόν  κάθε δεκαπενταριά χρόνια - με το πετρέλαιο. Κάθε φορά που ενσκήπτει αυτή  η ανωμαλία, μεγάλος σαματάς δημιουργείται, και δυσκολία μεγάλη επάνω στον κοσμάκη. Και για τη θέρμανση, και για την κίνηση, και για τις άτιμες τις  ανατιμήσεις των  αγαθών. Οι  οποίες ανατιμήσεις  μένουν κατά ενα  μεγάλο ποσοστό και αφού έχει κατέβει η τιμη των πετρελαιοειδών μετά από κάποιο διάστημα. Πράγμα που όπως φαίνεται, συμβαίνει κυρίως στην ένδοξη χώρα μας.

Καιρός όμως  είναι, να  σκεφτούμε και  άλλες πηγές  ενέργειας. Και  υπάρχουν πολλές, η ηλιακή, η  ενέργεια - όπως  είπαμε - από το  φυσικό αέριο, που όμως ούτε και αυτό είναι ανεξάντλητο. Και το πιό  σπουδαίο απ΄όλα, το υδρογόνο, που όταν φτάσει η ώρα να χρησιμοποιηθεί ( αφού πρώτύτερα  εξαντληθούν οι πετρελαιοπηγές, οι εταιρίες που τις εκμεταλλεύονται έχουν επενδύσει τεράστια κεφάλαια που  πρέπει να αποδώσουν ), δεν θα  έχει καμμιά επιβάρυνση στο  περιβάλλον. Όταν  καίγεται το  υδρογόνο, ενώνεται  με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Και το κατάλοιπο  της καύσης αυτής, δεν είναι  τίποτε άλλο από το νερό. Από το οποίο βγάζουμε το υδρογόνο, το καίμε, και πάλι μένει  κατάλοιπο το νερό. Ωραίο δεν είναι ;