MΠEΡΔEMATA KI ANAKATΩMATA

Μ  Π  Ε  Ρ  Δ  Ε  Μ  Α  Τ  Α    Κ  Ι    Α  Ν  Α  Κ  Α  Τ  Ω  Μ  Α  Τ  Α



Σ΄αυτόν τον κόσμο, πάνω  σ΄αυτόν τον  πλανήτη, ζούνε  πάμπολλοι λαοί. Που ο καθένας απ΄αυτούς, έχει τα  δικά του έθιμα, τη δική  του γλώσσα, τη  δική του αντίληψη  των πραγμάτων, τη δική  του φιλοσοφία - αν  μπορούμε να  ονομάσουμε έτσι τον τρόπο που οι άνθρωποι του κάθε λαού  σκέπτονται - και βέβαια, τη  δική του  θρησκεία. Ποικιλία  τεράστια σε όλους τους τομείς της ζωής υπάρχει  από περιοχή  σε περιοχή, από χώρα σε χώρα, από ήπειρο σε ήπειρο. Αλλοιώς σκέφτονται και  ενεργούν κάτοικοι μιάς  περιοχής, αλλοιώς μιάς άλλης, έστω κι αν οι δυό αυτές περιοχές, ή οι δυό χώρες, βρίσκονται η  μιά πλάϊ στην άλλη. Μιά τεράστια πολυμορφία χαρακτηρίζει  τους κατοίκους αυτού  του πλανήτη, παρά το γεγονός ότι είναι πάρα πολύ μικρός, μιά μικρή μπαλλίτσα μέσα στο αχανές του διαστήματος.

Στο διάβα των  αιώνων, ένα  πλήθος από  επιμειξίες έχουν  γίνει ανάμεσα  σε ανθρώπους διαφορετικών φυλετικών ομάδων. Σχηματίστηκαν  οικογένειες που η  καταγωγή του καθενός από τους  « συμβαλλόμενους », άνδρα  και γυναίκα, προερχότανε από διαφορετικά μέρη, διαφορετικές  κουλτούρες, διαφορετικά  ήθη και  έθιμα, διαφορετικές  γλώσσες. Και ακόμα, από διαφορετικές  θρησκευτικές  κοινότητες. Οι ενώσεις  αυτές, άλλοτε πήγαιναν  καλά και είχαν μιά καλή προσαρμογή των  δύο μερών, άλλοτε όμως γινόταν το αντίθετο. Διαφορές που στην αρχή δεν παίρνονταν σοβαρά υπ΄όψιν, δημιουργούσαν προβλήματα στα επόμενα στάδια, μήνες ή και χρόνια. Και μεγάλο ρόλο, θετικό ή αρνητικό, έπαιζε πάντοτε ο κοινωνικός και ο οικογενειακός περίγυρος στις περιπτώσεις αυτές.

Τα εμπόδια που  παρουσιάζονται  σε περιπώσεις  επιμειξιών, είναι όπως είπαμε διάφορα. Όμως, θεωρω ότι δυό είναι τα σπουδαιότερα από αυτά. Το ένα, είναι μιά εχθρική προκατάληψη, που ξεκινά από εθνικιστικές απόψεις  και από τις δυό  πλευρές, που προέρχονται από μακροχρόνιες και οδυνηρές συγκρούσεις  των εθνών, που  πάντοτε - όπως  είναι φυσικό - έχουν κοινά σύνορα μεταξύ τους. Παλιές ιστορίες με εγκλήματα πολέμου, σφαγές και τα παρόμοια, είναι αποτυπωμένες  στους ανθρώπους των  κοινών συνόρων, και αυτές οι ιστορίες αναζωπυρώνονται από αναμνήσεις  παλιών  εποχών, ή από τη διδασκαλία στα σχολεία, που υποδαυλίζει ένα είδος μίσους και εχθρότητας. Παρ΄όλο, που όλα αυτά ανάγονται συχνά σε αρκετά μακρυνό παρελθόν, και δεν έχουν και πολλή σχέση με τις σύγχρονες γενιές, που θέλουν ενδεχομένως να ξεχάσουν όλα αυτά που τους χώριζαν έναν καιρό κι ένα ζαμάνι.

Το δεύτερο και πιό σημαντικό εμπόδιο, είναι οι θρησκευτικές διαφορές. Που είναι σχεδόν χωρίς σημασία ανάμεσα σε ανθρώπους που ανήκουν σε διαφορετικές εκκλησίες του ιδίου όμως θρησκεύματος, ας πούμε μεταξύ καθολικών και  διαμαρτυρόμενων, ή μεταξύ Σουνιτών και Σιϊτών μουσουλμάνων. Όμως, διαφορές ουσιαστικές, όπως μεταξύ βουδιστών και ταοϊστών στην Κίνα, βουδιστών και χριστιανών στη Νότια Κορέα, βουδιστών και ινδουϊστών σε κάποια ασιατική χώρα, και διαφορές μεταξύ μουσουλμάνων και  χριστιανών σε οποιοδήποτε μέρος της γής, είναι σοβαρά εμπόδια  στις επιμειξίες αυτές.  Ασχετα  με το αν οι δυό  « συμβαλλόμενοι », είναι μόνο τυπικά μέλη των εκκλησιών και θρησκευμάτων τους, είναι ας πούμε εντελώς άθεοι. Το εμπόδιο  παραμένει - αν  και λιγότερο αποφασιστικής σημασίας - εξ αιτίας των αντιδράσεων του περιβάλλοντος των δύο μερών.

Και λοιπόν, από πού ξεκίνησα για να ασχοληθώ με το μάλλον μικρής σημασίας αυτό ζήτημα ; Πρέπει να το δηλώσω  αμέσως - και  διατί να το κρύψωμεν  άλλωστε ; - ότι η αφορμή δόθηκε από το πρόσφατα προβληθέν τουρκικό τηλεοπτικό « σήριαλ », στο οποίο υπάρχει μεγάλη ανακατωσούρα ανάμεσα σε Ελληνες χριστιανούς και Τούρκους μουσουλμάνους, με κάποιο ειδύλλιο που αναπτύσσεται μεταξύ των αλλόφυλων και αλλόθρησκων  αυτών. Ιστορία που είναι γραμμένη με πολύ μεγάλη  επιδεξιότητα, πολύ χιούμορ  από μέρους του σεναριογράφου, με εξαιρετική  σκηνοθεσία, και  με εξαιρετική  επίσης ερμηνεία  από τους ηθοποιούς, που εκτός μιάς περίπτωσης, είναι όλοι Τούρκοι.

Είναι φανερό όμως, ότι  το νόημα της  ιστορίας, δεν είναι οι  επικείμενοι γάμοι ανάμεσα στα ετερόκλιτα αυτά  ζευγάρια, αλλά η εξάλειψη προαιώνιων εχθροτήτων και μίσους, που υπάρχει ανάμεσα στους δυό αυτούς γειτονικούς λαούς. Στο σημείο αυτό, πρέπει να αναφερθεί, ότι αληθινοί πόλεμοι  ανάμεσα στους δυό αυτούς λαούς, έγιναν μόνο μέσα σε έναν αιώνα, ανάμεσα στο 1821 - που ήταν η επανάσταση για ελευθερία των Ελλήνων - και τον πόλεμο στη Μικρά Ασία το 1922, δηλαδή όλο κι όλο  εκατό χρόνια, ένας αιώνας πολέμων, που περιελάμβανε και έναν μικρής διάρκειας πόλεμο το 1897, που τον προκάλεσε η ελληνική πλευρά, που βγήκε και ηττημένη. Η τεσσάρων  αιώνων κατοχή των  ελληνικών εδαφών, ήταν  απλώς ένα μέρος της  κατάκτησης από  τους Οθωμανούς Τούρκους των τεράστιων εκτάσεων της αυτόκρατορίας που δημιούργησαν, και μέσα στην οποία  βρέθηκαν και  τα ελληνικά εδάφη. Όπως και πλήθος άλλων  χωρών, μέχρι και  στην Ουγγαρία  είχαν φτάσει  οι κατακτητές, που είχαν έλθει από τα βάθη της κεντρικής Ασίας.

Καλή, πολύ καλή  η προσπάθεια που γίνεται από ορισμένους κύκλους της γειτονικής χώρας, για την εκτόνωση  παλιών και εκτός πλέον  εποχής εχθροτήτων, που δεν οδηγούν πουθενά. Και από την εδώ μεριά, θα πρέπει  να γίνουν κάποια  βήματα προς την  κατεύθυνση αυτή, μόνο τότε θα  μπορέσουν να έχουν  μιά βελτίωση έστω  της κατάστασης  αυτής, που κανέναν δεν ωφελεί πιά, όλοι το  καταλαβαίνουν αυτό, Εκτός από κάποιες ακραίες εθνικιστικές οργανώσεις, που παραμένουν στα παλιά και παρωχημένα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ανεπιθύμητες καταστάσεις, Δεν εννοούν να αφήσουν κατά μέρος τις παλιές και σχετικά πρόσφατες ιστορίες. Κανονικά, θα έπρεπε να είμαι κι εγώ  ένας από  αυτούς, καθώς  φοβερό συμβάν έτυχε στην οικογένειά μου πριν από ογδοντατρία μόλις χρόνια. Όταν ακραίοι βάρβαροι - που υπάρχουν παντού - μάζεψαν  μέσα στο  κτίριο του  σχολείου του  χωριού, οκτακόσια άτομα - όλο ουσιαστικά το χωριό - κι ανάμεσά τους τον παππού και τη γιαγιά  μου από πλευράς πατέρα. Και τους  εβαλαν φωτιά, και τους  έκαψαν σαν  ποντίκια, δεν γλύτωσε ούτε ένας από αυτούς. Και επίσης, έκαναν έφοδο σε εξοριζόμενους, μεταξύ των οποίων και ο άλλος παππούς μου από την πλευρά της μητέρας μου, με αποτέλεσμα να μην μείνει  κι σ΄αυτήν την περίπτωση κανένας ζωντανός. Αλλά δεν  μπορώ να  κολλήσω σε  κάποιους βάρβαρους που  έκαναν αυτές  τις αποτρόπαιες πραξεις το 1922, θα ήταν  ένας παράλογος  παρατεινόμενος  φανατισμός που πουθενά δεν οδηγεί. Δηλαδή, τί έπρεπε να κάνω ; Να πάω  να βρώ - πράγμα αδύνατο  φυσικά -τους δισέγγονους των ανθρωπων εκείνων, και να τους σφάξω ; Δεν έχει λογική το  πράγμα, τί φταίνε οι απόγονοι για τα εγκλήματα των προπάππων τους ;

Δυό ακόμα εμπλοκές δημιουργήθηκαν  από την τουρκική  πλευρά, οι ταραχές στην Κωνσταντινουπολη του 1955,-που κατέληξαν στην εκδίωξη των περισσότερων Ελλήνων από την Πόλη, και η τουρκική εισβολή  στην Κύπρο, που σ΄αυτήν αρκετά  συνέβαλαν και οι Ελληνες μαζύ με τους Κύπριους. Αυτές  τις άσχημες ιστορίες, που  καλλιεργούνται  και διαιωνίζονται εντέχνως κι από τις δυό πλευρές, προσπαθεί να  « ελαφρύνει » στο μέτρο  του δυνατού, ο παραγωγός της σειράς αυτής, που  δεν θέλει να βλέπει τους δυό λαούς να διαιωνίζουν τη διαμάχη τους αυτή. Και ως ένα  σημείο, νομίζω ότι  το πετυχαίνει. Σε ένα  πολύ λεπτό σημείο πάντως, ο σεναριογράφος της σειράς αποφεύγει τα πολύ δύσκολα, την « αλλαξοπιστία » κάποιου από τους ήρωες των δύο πλευρών, αν το  επιχειρούσε  αυτό, θα είχε δυσάρεστο αντίκτυπο σε κάποια πλευρά, και θα χαλούσε την όλη καλή εντύπωση που κάνει.

Αυτές τις τελευταίες βδομάδες, πριν ακόμα αρχίσει η προβολή της τουρκικής αυτής τηλεοπτικής σειράς, έγινε  ένας γάμος  ανάμεσα  σε ένα  Ελληνα και  μιά Τουρκοπούλα, και λίγες μέρες πριν, ανακοινώθηκε  άλλος ένας τέτοιος γάμος. Ωραίες και νεαρές οι κοπέλλες, αρκετά μεγάλης ηλικίας οι γαμπροί. Ο γάμος που ήδη έγινε, τελέστηκε σε χριστιανική  εκκλησία, έτσι νομίζω ότι συνέβη. Αλλά δεν ανακοινώθηκε απολύτως τίποτε για τον τρόπο που θα γίνει ο δεύτερος γάμος, αν θα τον κάνει χριστιανός ιερέας ή ιμάμης.  Πάντως, από αυτά που ξέρουμε - χωρίς να γνωρίζουμε το αν προβλήθηκαν ενστάσεις από τα οικογενειακά περιβάλλοντα - είναι ότι έγιναν αποδεκτές αυτές οι ενώσεις.

Μπορεί το φαινόμενο αυτό να πάρει έκταση ; Να βλέπουμε συχνά πυκνά, να παντρεύονται αλλόθρησκοι μεταξύ τους ; Δεν το  θεωρώ πιθανό, μπορεί να γίνουν προσεχώς λίγες ακόμα τετοιες  « συμπράξεις », αλλά να παρουσιαστεί  « μόδα » τέτοιας κατάστασης, μάλλον είναι εκτός πραγματικότητας. Καλό θα ήταν βέβαια να έχουμε τέτοιες καταστάσεις αρκετά συχνά, αυτό θα επιδράσει ευνοϊκά  στην κατασίγαση  παλιών εχθροτήτων, θα δημιουργήσει μιά ηρεμία σε χώρους που μέχρι τώρα τους χαρακτήριζε έντονη αντιπαλότητα. Υπομονή, ας περιμένουμε και θα δούμε.