OI KATAΛΛΗΛΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ

Ο  Ι     Κ  Α  Τ  Α  Λ  Λ  Η  Λ  Ε  Σ     Η  Λ  Ι  Κ  Ι  Ε  Σ



Η ανθρώπινη φυλή ως γνωστόν, αποτελείται από  δυό φύλα, το  αρσενικό και το θηλυκό. ( Για τα άλλα δυό φύλα που  τελευταίως δημιουργούν  πολύ θόρυβο με τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, δεν θα  ασχοληθούμε εδώ, δεν  αφορούν το ζήτημα  που μας ενδιαφέρει τώρα). Λοιπόν, αυτά  τα δυό φύλα, είναι φαίνεται προωρισμένα να  ζούνε κατά ζεύγη, αρσενικό και θηλυκό μαζύ, όπως συμβαίνει  και σε  μερικά  άλλα ζωϊκά  είδη, όπως λόγου χάριν τα περιστέρια. Ένα αρσενικό  και ένα θηλυκό, σχηματίζουν  ένα ζευγάρι, κι αυτό  το ζευγάρι το ονομάζουμε οικογένεια, από πρώτη αρχή έτσι έγιναν τα πράγματα.

Από όσα γνωρίζουμε από  τις εποχές  που υπάρχει  καταγραφή  των γεγονότων, από τότε που υπάρχει η γραφή και  μπορούμε να  είμαστε σίγουροι  για κάποια  πράγματα, ξέρουμε σε ποιές ηλικίες άντρας και γυναίκα αποφάσιζαν - μόνοι τους ή με την παρέμβαση άλλων, συνήθως γονιών ή άλλων  συγγγενών - να δημιουργήσουν  αυτό που ονομάζουμε σπιτικό, οικογένεια με απογόνους και τα λοιπά  σχετικά. Τα στοιχεία που έχουμε  στα χέρια μας, αλλά και οι πληροφορίες που έχουμε από πρόσφατες σχετικά εποχές, μας λένε ότι μέχρι πριν από έναν ας πούμε αιώνα, οι μεν άντρες γινόντουσαν είκοσι, εικοσιπέντε χρόνων περίπου, και οι γυναίκες μερικά χρόνια μικρότερες, για να ξεκινήσουν  αυτόν τον τρόπο  συμβίωσης. Κάποτε λίγο νωρίτερα από τις ηλικίες που είπαμε, κάποτε κάπως αργότερα.

Ετσι είχαν τα πράγματα  αναφορικά  με τις κατάλληλες ηλικίες για παντρειές, στα περισσότερα μέρη του  κόσμου - δεν μπορούμε  να ξέρουμε τί ακριβώς συνέβαινε με κάποιους άλλους λαούς, λχ. τους Εσκιμώους - μεχρι  και προσφατα. Μάλιστα, σε όχι  πολύ μακρινές εποχές, συνήθιζαν οι κάτοικοι των Ενωμένων Πολιτειών, να  έρχονται εις γάμου  κοινωνίαν, σε πολύ μικρές ηλικίες, μόλις  έβγαζαν το  κολλέγιο, και μάλιστα  πολλές φορές ήσαν συμμαθητές στο γυμνάσιο και  στο κολλέγιο, δηλαδή  συνομήλικοι. Πιθανόν αυτό να έχει αλλάξει τώρα, δεν έχω σχετικές  πληροφορίες αναφορικά μ΄αυτό το θέμα.Πάντως, νομίζω ότι γάμοι μεταξύ συνομήλικων και σε μικρή μάλιστα  ηλικία, δεν είναι ότι  το καλύτερο, η πιθανότητα να πάνε καλά, είναι λιγότερες από ότι σε πιό  « ώριμες »  ηλικίες.

Ας αφήσουμε όμως αυτά  που γινόντουσαν σε άλλες  περιοχές τουυ κόσμου, και που δεν τα κατέχουμε  και πολύ  καλά, κι ας  έλθουμε  στα καθ΄ημάς, στη χώρα  μας. Για τα συνήθεια της οποίας, έχουμε πολύ καλή γνώση, ακόμα  και για πολύ παλιές  εποχές. Κι ας δούμε, ποιές ήσαν οι ηλικίες που συνηθιζότανε να πηγαίνουν σε παντρολογήματα, και να κάνουμε και μιά πορεία μέσα στο διάβα του χρόνου σχετικά με τις συνήθειες αυτές.

Μέχρι πριν από είκοσι - εικοσιπέντε  χρόνια, οι ηλικίες  στις οποίες  οι άνθρωποι της χώρας μας ερχόντουσαν σε γάμου κοινωνίαν, είχαν μείνει σχεδόν  αμετάβλητες από εκείνες που ήσαν από τα παλιά χρόνια. Εικοσιπέντε με τριάντα για τους άντρες, δεκαοκτώ με εικοσιπέντε για τις γυναίκες. Και εκεί που έμεναν επί πάρα πολύ καιρό έτσι τα πράγματα, άρχισαν βαθμι-αία αλλά σταθερά, να αλλάζουν, χρόνο με το χρόνο.

Τα χρόνια ανέβαιναν σχεδόν  κατά ένα εξάμηνο  περίπου για κάθε  χρόνο που περνούσε, κατα προσέγγιση  βέβαια, δεν  κρατήθηκαν  λεπτομερή στοιχεία. Τί λοιπόν  συνέβαινε για να αλλάζει συνεχώς  μιά κατάσταση που  επικρατούσε αιώνες και  αιώνες ; Μήπως το  « ταχείαν την στέψιν », το αντικαθιστούσε βαθμιαία άλλα  σταθερά, το  « ταχείαν  την σκέψιν » ; Ποιοί παράγοντες άρχισαν να παρεμβαίνουν στη διαδικασία, έτσι  ώστε να  ανατρέπονται με αργό αλλά σταθερό ρυθμό, αυτές οι καθιερωμένες από χρόνια πολλά καταστάσεις ;

Θα προσπαθήσουμε να βρούμε κάποιες από  τις αιτίες το  φαινομένου αυτού. Και πρώτα απ΄όλα, θα  αναφερθούμε στον  παράγοντα  « καρριέρα », αυτόν  εμφανίζουν  και οι  μελέτες που έγιναν πάνω στο ζήτημα. Αντρες  και γυναίκες, μπήκαν  στη διαδικασία  της δημιουργίας μιάς σταδιοδρομίας, στον  ιδιωτικό κυρίως  τομέα. Σπουδές πολύχρονες με μετεκπαιδεύσεις, έστελναν στο  μέλλον την προοπτική δημιουργίας  οικογένειας. Μαζύ  μ΄αυτό, πήγαινε και η οικονομική σταθεροποίηση, που  θεωρήθηκε  απαραίτητη για να προχωρήσουν οι ενδιαφερόμενοι. Κι αυτή η σταθεροποίηση των οικονομικών, έπαιρνε χρόνο, αρκετό χρόνο.

Σχεδόν αμέσως μετά  από αυτόν τον παράγοντα, ήλθε απρόσκλητη και η ανεργία των νεαρών ηλικιών. Η ανεργία ήταν  σχεδόν τελείως άγνωστη  μέχρι πριν τρεις δεκαετίες, άνεργος ήταν μόνο εκείνος που δεν ήθελε να εργάζεται.  Αλλά με την ανεργία, όλα άρχισαν σιγά σιγά να αλλάζουν. Ανθρωπος που  δεν έχει εργασία, δεν έχει τα μέσα να συντηρεί ολόκληρη οικογένεια. Αναβάλλει την υπόθεση του γάμου μέχρι να βρεθεί εργασία, κι αυτό ανεβάζει τις ηλικίες για τις οποίες μιλάμε.

Δεν πέρασε πολύς καιρός, κι ένας καινούργιος παράγοντας ήλθε να προστεθεί στους προηγούμενους. Ηταν η ροπή για αυξημένη κατανάλωση αγαθών, μ΄άλλα λόγια, ο άνθρωπος της χώρας μας δημιούργησε - για πολλούς και διάφορους λόγους - μιά νοοτροπία  μεγάλης αύξησης των αναγκών του.  Όταν όμως, έχεις περισσότερες  ανάγκες που πρέπει  να τις καλύψεις, χρειάζεσαι περισσότερο χρόνο για να φτάσεις  στο οικονομικό επίπεδο  που απαιτείται για το σκοπό αυτό. Άλλη μιά αιτία ανόδου των ηλικιών για σχηματισμό οικογένειας. Δεν μπορούμε να κάνουμε σπιτικό, όταν δεν μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες που θα έχει αυτό. Αλλοιώς ήταν τα  πράγματα στα  παλιά χρόνια, τότε  μπορούσαν  και με τα  λίγα να  περνούν τα ζευγάρια, ακόμα κα πεινώντας, τρόπος του λέγειν.

Η βαθμιαία εισβολή των γυναικών στην αγορά  εργασίας, προκάλεσε  κι αυτή  μιά πρόσθετη αναβολή. Οι γυναίκες δεν ήσαν πιά μόνο εργάτριες και  ιδιωτικοί υπάλληλοι, μπήκαν σε χώρους που πρωτύτερα  λίγες είχαν  μπεί. Γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, οδοντίατροι, καθώς  και άλλοι επιστημονικοί  κλάδοι, μπήκαν  στο στόχαστρό  τους. Και  όταν έχεις  ανοίξει έναν τέτοιο δρόμο, που σε  αναγκάζει  να ψάχνεις για πελατεία - διαδικασία χρονοβόρα - είναι πολύ φυσικό ότι θα αφήσεις για αργότερα τα σχετικά με τη δημιουργία οικογένειας.

Από την πέραν  του Ατλαντικού  χώρα, απ΄την  οποία έρχονται  πολλοί  νεωτερισμοί, και διαδίδονται στον  υπόλοιπο  « Δυτικό »  κόσμο, ( και Δυτικοί είναι επίσης και οι όλοι οι « αμερικανίζοντες », όπως Κορεάτες, Αυστραλοί και άλλοι ), μας προέκυψε μιά καινούργια συνήθεια, ο γάμος χωρίς γάμο. Που έχει  επικρατήσει στις  ευρωπαϊκές χώρες της δυτικής πλευράς και κάπως λιγότερο  στη χώρα μας. Πρόκειται για  ένα γάμο, στον οποίο δεν υπογράφονται χαρτιά, δεν χρειάζονται μάρτυρες, δεν καταχωρείται σε δημαρχίες, δεν  δημιουργεί περιττές υποχρεώσεις στον καθένα από τους συζύγους, Και μπορεί να  διαλυθεί χωρίς να πάει στα δικαστήσια, που έχουν και κάποια έξοδα, έχουν και οι δικηγόροι τις προμήθειές τους.

Τί είναι ο γάμος στο κάτω κάτω  της γραφής ; Μιά  συμβίωση δυό  ετερόφυλων ατόμων, ( σε κάποιες χώρες  και ομόφυλων, θα έλθει και σε μάς αυτή η μόδα ), που επιθυμούν να ζούνε μαζύ κάτω από την ίδια στέγη. Να μοιράζονται αν  θέλουν τα έξοδά  της συνοίκησής τους, να έχουν παιδιά  αν το επιθυμούν, και  να χωρίζουν  επίσης αν το επιθυμούν. Όλα αυτά, μπορούν να γίνουν σύμφωνα  με την καινούργια άποψη, χωρίς να παρεμβάλλονται διάφορες διαδικασίες, χωρίς την παρουσία των  ενδιαφερόμενων  στο δήμαρχο, τον συμβολαιογράφο, απλώς και μόνο με τη  συμφωνία των δυό συμβαλλόμενων μερών. Θα μου πειτε ότι αυτή η διαδικασία -που δεν είναι ούτε καν διαδικασία - δεν συνιστά γάμο. Μάλιστα, αυτό όμως όσο πάει και επικρατεί και αλλού αλλά και  σε μάς. Και η τάση  είναι, όπως το διαπιστώνουν οι αρμόδιοι ερευνητές, ότι τελικά θα επικρατήσει αυτή η καινούργια μορφή  « γάμου ».

Προφανώς, στη χώρα μας η μεγάλη ανεργία είναι ίσως η βασικώτερη αιτία που επιβάλλει αυτού του είδους το νέο « θεσμό ». Ένα πλήθος ζευγαριών, αδυνατούν να αναλάβουν τις νόμιμες  υποχρεώσεις  τους, τα οικονομικά τους δεν μπορούν να το   επιτρέψουν. Η επιλογή τους είναι να κάνουν αυτού του  είδους το  « γάμο » άνευ γάμου, που δεν δημιουργεί τις υποχρεώσεις του κανονικόυ  γάμου. Μένουν  λοιπόν υπό  την ίδια στέγη για κάποιον καιρό, λίγο συνήθως ή και κάπως  περισσότερο, και διαλύουν  το κατάστημα  μόλις βαρεθούν. Και σπεύδουν να συνάψουν άλλον παρόμοιο  « γάμο » με κάποιο άλλο πρόσωπο, με  το οποίο θα είναι μαζύ όσο καιρό θέλουν. Και ούτω καθέξής. Και κάτι άλλο. Να μην φτάσει μιά κατάσταση να γίνει  «μόδα », πολλοί τρέχουν να μιμηθούν την μόδα αυτή, μόνο και μόνο επειδή είναι μόδα.

Και τί θα γίνει με  τα παιδιά, που ήσαν επακόλουθα και επιθυμητά σε προηγούμενες εποχές ; Φαίνεται, ότι παιδιά δεν μπορούν να εμφανιστούν στο τύπο  « γάμου » που αναφέρθηκε. Πλήθος τα προβλήματα θα είναι από  την ύπαρξη παιδιών, σε μιά κατάσταση τόσο πολύ ρευστή, όπως είναι η συνήθεια του  « συζήν », όπως πάει να διαμορφωθεί.

Πρόσφατα, έγινε μιά στατιστική μελέτη, που αφορούσε  τις ηλικίες στις οποίες πήγαιναν στην εκκλησία ή στο  δήμαρχο, τα ζευγάρια του κλασσικού γάμου. Λοιπόν, πριν από εικοσαριά χρόνια, οι ηλικίες αυτές ανέβηκαν στα τριανταδύο χρόνια για τους άντρες και εικοσιεφτά για τις γυναίκες. Την τελευταία δεκαετία όμως, τα όρια πήγαν ακόμα πιό πολύ προς τα πάνω, τριανταδύο για  τις γυναίκες, τριανταεφτά για  τους άντρες. Λόγοι υπάρχουν πολλοί, και μάλλον είναι αυτοί που  αναφέρθηκαν, συν  κάποιους άλλους. Το  πράγμα έχει  μεγάλη σημασία, δείχνει και το τί θα πρέπει να περιμένουμε στο κοντινό μέλλον.

Μπορεί να δούμε σε λίγο καιρό, να πηγαίνει η ηλικία των αντρών  στα σαρανταδύο, και των γυναικών στα τριανταεφτά. Αυτά λένε οι στατιστικές προβλέψεις. Μήπως όμως, θα φτάσουμε αργότερα και στα σαρανταεφτά για τους άντρες και στα σαρανταδύο για τις γυναίκες ;  Τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί, με βάση την πορεία των πραγμάτων μέχρι τώρα. Πάντως, το να πάνε οι  ηλικίες  στα εξήντα  και εξηνταπέντε  χρόνια αντίστοιχα, το θεωρώ εντελώς απίθανο, θα είναι - όπως λέει και το πασίγνωστο αγγλικό ρητό  - « a b o v e   t h e   r i v e r s ». Που φυσικά δεν είναι καθόλου αγγλικό όπως όλοι το ξέρουμε, είναι ακραιφνώς ελλήνικό. Το πασίγνωστο  « άνω ποταμών ». Στο οποίο θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και το  « κάτω λιμνών », ποιός μπορεί να μας εμποδίσει να κάνουμε μιά τέτοιου είδους προσθήκη ;