Σ Τ Ρ Ι Β Ε Ι Ν Δ Ι Α Τ Ο Υ Δ Ι Α Ζ Υ Γ Ι Ο Υ
Εδώ και δυό τρεις περίπου δεκαετίες ή και από λίγο νωρίτερα, οι άνθρωποι της ευρωπαϊκής ηπείρου, αυτής που δημιούργησε τον πολιτισμό -τουλάχιστον το δυτικό πολιτισμό - βλέπουν πολλές αλλαγές, που έχουν γίνει σε σχέση με τις προηγούμενες εποχές. Αλλαγές που άλλοτε δεν τις έβλεπες ούτε στη διάρκεια πολλών δεκαετιών, και σε μερικά πράγματα, ούτε και σε αιώνες ολόκληρους. Και που αφορούν όλους σχεδόν τους τομείς, από την απλή καθημερινότητα, μέχρι τα πιό πολύπλοκά πράγματα. Φυσικά, οι αλλαγές δεν έχουν γίνει αστραπιαία, εν μιά νυκτί, χρειάστηκε να περάσει καιρός μέχρι να ολοκληρωθούν. Αν και σε άλλες εποχές, γινόντουσαν αλλάγές, με πολύ πιό αργούς όμως ρυθμούς πρέπει να πούμε, στασιμότητα δεν πρέπει να περιμένει κανείς στις ανθρώπινες συνήθειες σε καμμιά περίπτωση.
Δεν πρόκειται πάντως να ασχοληθούμε με όσα γενικά αλλάξανε αυτούς τους καιρούς, σκοπός μας είναι να περιοριστούμε εδώ μονάχα σε κάποιες περιορισμένου τύπου αλλαγές, κι αυτές είναι οι σχέσεις ανάμεσα στα δυό φύλα. Σχέσεις που με πολύ αργό ρυθμό αλλάζανε μέχρι πριν από ένα ή δυό αιώνες, και που τις νομίζαμε ότι ίσως δεν θα άλλαζαν ποτέ, τόσο πολύ είχαν παγιωθεί μέσα στο διάβα των χιλιετιών.
Λοιπόν, από παμπάλαια χρόναι, είχε επικρατήσει ένας τρόπος συμβίωσης ανάμεσα σε αντρες και γυναίκες. Και γιατί τάχατες έπρεπε να συμβιώνουν αυτά τα δύο φύλα και να μη ζούνε χωριστά ; Φαίνεται, ότι δυό πρέπει να ήσαν οι βασικοί - αλλά όχι μόνο αυτοί - παράγοντες που έσπρωχναν την κατάσταση σ’ αυτή τη λύση. Ο ένας, ήταν ότι η γυναίκα είχε απόλυτη ανάγκη προστασίας μέχρι και σε σχετικά πρόσφατους καιρούς, και είχε επίσης ανάγκη να προμηθεύεται τα προς το ζήν από έναν άντρα. Και επίσης, το ότι ο άντρας φαίνεται να είχε απόλυτη - σχεδόν - ανάγκη από την παρουσία της γυναίκας, για να αντιμετωπίζει κάποια καθημερινά του προβλήματα.
Ο δεύτερος λόγος που δεν ήταν καθόλου αμελητέος, υπαγορευότανε από την ίδια τη φύση. Για λόγους που δεν μπορούμε να ξέρουμε - καθώς η εξερεύνηση της φύσης είναι μάλλον αδύνατη - έπρεπε οι άνθρωποι των δύο φύλων να συνοικούν, έτσι πρόσταζε η φύση. Μοιάζει σαν κάτι που είχε πεί ο Σοπενάουερ για τον έρωτα : « Ο έρωτας -έλεγε - είναι μιά παγίδα που στήνει η φύση για τη διαιώνιση του είδους ». Ισως και στην περίπτωση της συμβίωσης των δύο φύλων, να υπάρχει επίσης μιά παγίδα της φύσης.
Μέχρι και πριν από εκατό χρόνια, η κατάσταση παρέμενε η ίδια. Προστασία και εξοικονόμιση των προς το ζήν για τη γυναίκα, φροντίδα από τη γυναίκα προς τον άντρα, έτσι πήγαιναν τα πράγματα. Σε μερικές περιπτώσεις, βοηθουσε και η γυναίκα τον άντρα στις δουλειές του, γεωργικές συνήθως αλλά και άλλες, ας πούμε μικρεμπόριο. Στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, αμέσως σχεδόν μετά τη βιομηχανική επανάσταση στη Βρεττανία, μπήκαν και οι γυναίκες στο εργατικό δυναμικό σαν εργάτριες στη βιομηχανία υφασμάτων. Και μέχρι τις αρχές του εικοστού, όλη κι όλη αυτή ήταν η εργασία των γυναικών.
Και ύστερα, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν σιγά σιγά στην αρχή, γρηγορότερα κατόπιν, πολύ γρήγορα τις τελευταίες δεκαετίες. Μπήκαν οι γυναίκες παντού όπου βασιλεύανε πρωτύτερα οι άντρες. Πριν από λίγες μέρες - για παράδειγμα - είδαμε στην τηλεόραση, δυό νεαρές γυναίκες σε ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο. Τί ζητούσαν εκεί οι νεαρές, μήπως ήθελαν να δούνε από κοντά τα μαχητικά της αεροπορίας ; Οχι, δεν ήταν αυτός ο λόγος. Πολύ απλά, ήσαν πιλότοι της πολεμικής αεροπορίας, από τα πληρώματα δηλαδή που παίρνουν μέρος σε αερομαχίες, που εξαπολύουν πυραύλους εναντίον εχθρικών στόχων και τα παρόμοια.
Πάει λοιπόν η ανάγκη προστασίας από πλευράς άντρα, πήγε περίπατο. Πάει και η ανάγκη να φέρνει ο άντρας τα χρειαζούμενα για να συντηρηθεί η γυναίκα και η οικογένεια, τα κομίζει μονάχη της αυτά. Και τί έμεινε από τα παλιά ; Η ανάγκη μονάχα για μιά συμβίωση, αυτό που αναφέρθηκε σαν « παγίδα » της φύσης. Είναι όμως αρκετή αυτή η παγίδα για να εξακολουθήσει να υπάρχει η ανάγκη συμβίωσης άντρα και γυναίκας ; Οχι, πρέπει να ομολογήσουμε, δεν είναι καθόλου αρκετή.
Για πολλούς δυτικούς και πολλές δυτικές, ο σχηματισμός οικογένειας με απογόνους και τα σχετικά, δεν αποτελεί πιά κανενός είδους αναγκαιότητα. « Και τί να την κάνουμε σήμερα την οικογένεια, με όλες τις έγνοιες και τα προβληματα που συνεπάγεται μιά τέτοια δημιουργία, αφού μπορούμε να περνάμε πολύ καλά και ευχάριστα, χωρίς αυτού του είδους τους μπελάδες ; Αυτή η νοοτροπία - που δικαιολογείται και από την κατάσταση των πραγμάτων - θεωρείται και μάλλον είναι, μιά φυσιολογική θεώρηση των σημερινών πολύ δύσκολων συνθηκών που χαρακτηρίζει τη ζωή κυρίως των Ευρωπαίων. Τα προβλήματα της εποχής είναι πολλά : Οικονομικά που δεν έχουν εύκολη λύση, η ανεργία που συνδέεται άμεσα με την οικονομία, το φορτίο της ανατροφής και των σπουδών των παιδιών, η ανασφάλεια στην εργασία, η ανασφάλεια στον τομέα των συντάξεων, είναι μερικά - αλλά όχι μόνο αυτά - από τα εμπόδια που βλέπουμε καθημερινά να προβάλλονται.
Οι δυσκολίεςαυτές, δεν είναι τόσο χτυπητές σε όλες τις δυτικές χώρες. Στις χώρες της αμερικανικής ηπείρου, βόρειας κεντρικής και νότιας, υπάρχει σαφώς πολύ λιγότερος προβληματισμός. Το μεγάλο βάρος πέφτει πάνω στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες και τα οικονομικά είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση, αλλά και αλλοι παράγοντες επιβαρύνουν πολύ τους ανθρώπους της ηπείρου αυτής. Και ενώ η απόφαση για « επίσημη » συμβίωση και σχηματισμό οκογένειας με παιδιά, παραμένει ακόμα αρκετά « φυσιολογική » εξέλιξη στις χώρες του Νέου Κόσμου, στον παλιό κόσμο, τον δυτικοευρωπαϊκό, όσο πάει και επικρατεί απαισιοδοξία για τέτοιου είδους εγχειρήματα.
Πρέπει να έχουμε υπ΄όψιν, ότι υπάρχει και ένας ακόμα ανασταλτικός παράγοντας στο να αποφασίσει κάποιος να προχωρήσει σε κανονική συμβίωση, να μείνουν μαζύ άντρας και γυναίκα. Είναι γνωστό από πολύ παλιά χρόνια και πανάρχαιες εποχές, ότι αυτοί που αποφασίζουν να συμπήξουν μιά οικογένεια, ο άντρας και η γυναίκα δηλαδή, θα πρέπει να είναι από τα πριν ενήμεροι, ότι είναι δυό διαφορετικοί άνθρωποι, δυό χαρακτήρες που κατά κανόνα δεν « ταιριάζουν » στη νοοτροπία, στον τρόπο σκέψης. Κι αυτό είναι απόλυτα φυσικό, συμφωνία χαρακτήρων σε σημαντικό βαθμό, είναι μάλλον σπάνιο να συναντήσει κανείς. Σύμφωνα μ΄αυτή τη θέση, είναι αναγκαίος αρκετός χρόνος για να γίνει η κατάλληλη προσαρμογή του ενός με τον άλλο.
Λοιπόν, αυτός ο χρόνος, ήταν διαθέσιμος σύμφωνα με τα παλιά στάνταρντς, άλλες ήσαν οι συνθήκες των σχετικά πρόσφατων ακόμα εποχών. Η μεγάλη δυσκολία, ήσαν τα τρία πρώτα χρόνια της συμβίωσης, αυτό το ήξεραν όλοι και έκαμναν υπομονή για να δούνε αν μετά τα τρία αυτά πολύ δύσκολα χρόνια, θα κατάφερναν τα δύο μέλη της νεοσύστατης οικογένειας να « μάθουν » ο ένας τον άλλο, να αποκατασταθεί δηλαδή η προσαρμογή στο καλύτερο δυνατό επίπεδο. Συχνά αυτό γινόταν πραγματικότητα, υπήρχαν όμως και πολλές περιπτώσεις στις οποίες δεν κατάφερναν να τα « βρούνε » τα δύο συμβαλλόμενα μέρη. Και είτε έμεναν ο ένας κοντά στον άλλο αλλά και πολύ απόμακρα σε όλη τους τη ζωή, ή το διαλύανε το μαγαζί, έπαιρνε ο καθένας το δρόμο της ελευθερίας, και ίσως δοκίμαζε την τύχη με ένα άλλο άτομο, μπας και πετύχει αυτή τη φορά.
Στη σημερινή δύσκολη εποχή, μιά τέτοια υπομονή για μιά ολόκληρη τριετία ( ή και ακόμα περισσότερο ), είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί. Αλλά τί λέμε για ολόκληρη τριετία, μήπως μπορεί να υπάρξει περίοδος υπομονής και ανοχής και για πολύ πιό μικρό χρονικό διάστημα ; Μπορεί βέβαια να βρίσκονται μαζύ δυό άτομα διαφορετικού φύλου για πολύ μεγάλο διάστημα, τριών και παραπάνω χρόνων, αυτό το βλέπουμε συχνά. Οχι όμως για « επίσημη » σύνδεση, αυτή κατά παράδοξο τρόπο, καταστρέφει σχέσεις ερωτικές και μή, που είχαν κρατήσει για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα. Το δύσκολο είναι να μην « σπάσει » η σχέση, όταν η κατάσταση πάρει το δρόμο της « μόνιμης » σύνδεσης, τότε προκαλούνται δυσκολίες που από τα πριν δεν τις φανταζόντουσαν καθόλου.
Είπαμε ότι οι εργασιακές συνθήκες έχουν αλλάξες εντελώς τώρα. Η γυναίκα έχει τη δουλειά της, έχει προοπτική και καρριέρας συχνά. Θα κάθεται να περιμένει να προσαρμοστεί σε μιά κατάσταση που καθόλου δεν τη χρειάζεται ; Ε, λοιπόν, δεν είναι κανένα κορόϊδο να υποβληθεί σε μιά τέτοια κουραστική διαδικασία, άλλωστε είναι ανάγκη να βρίσκεται δεμένη με έναν άντρα που δεν της είναι σε τίποτε χρήσιμος ; Ηταν χρήσιμος και πολύ μάλιστα, σε παλιές εποχές, έπαψε να είναι τώρα. Ελεγε τότε - το έχουμε αναφέρει αυτό και σε άλλη περίπτωση - ο Οσκαρ Ουάϊλντ : « Ολες οι γυναίκες πρέπει να παντρεύονται, κανένας όμως άντρας ». Μάλιστα, έτσι ήταν τότε η κατασταση.
Ετσι είναι όμως τώρα ; Εχει ανάγκη από οικονομική στήριξη ; Φοβάται ότι θα της προσάψουν το όνομα της γεροντοκόρης, της κοπέλλας που έμεινε στο « ράφι », που δεν την ήθελαν οι άντρες ; Οχι, κατά κανένα τρόπο δεν την ενδιαφέρουν όλα αυτά, και πολύ δίκαιο έχει που σκέφτεται μ΄αυτόν τον τρόπο. Αν υπάρχει κάποιος που να έχει άνάγκη ενός μόνιμου συντρόφου, αυτός είναι ο άντρας, όχι η γυναίκα. « Ολοι οι άντρες πρέπει να παντρεύονται, καμμιά όμως γυναίκα », αυτό θα έλεγε ο Ουάϊλντ αν ζούσε στη σημερινή εποχή.
Πάνε λοιπόν οι παντρειές τώρα, τουλάχιστον προς τα εκεί προχωρά το πράγμα. Κι αν γίνεται να προχωρούν σε επίσημη δέσμευση δυό άτομα σήμερα, και να προσαρμοστούν δεν μπορούν στην καινούργια κατάσταση, ιδού η λύση βρίσκεται μπροστά τους « Αγαπητέ μου ή αγαπητή μου, παίρνω το καπελλάκι μου και φεύγω και σ΄αφήνω γειά. Υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια. Θα δοκιμάσω να βρώ κάτι καινούργιο, κάτι που δεν θα μου προκαλεί δυσκολίες προσαρμογής. Οι δικηγόροι να΄ναι καλά, κι όλα θα βρουν το δρόμο τους ». Ετσι θα είναι η κατάσταση ύστερα από λίγο διάστημα, από τώρα κιόλας φαίνονται τα πρώτα σημάδια των επερχομένων πραγμάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου