Τ Ο Ε Ν Σ Τ Ι Κ Τ Ο Τ Η Σ Α Υ Τ Ο Σ Υ Ν Τ Η Ρ Η Σ Η Σ
Μιά μύγα τριγυρίζει ολόγυρά σας, και αυτή η αδιάκοπη κίνησή της, προκαλεί τον εκνευρισμό σας. Σε δευτερόλεπτα, κάνετε τις πρώτες προσπάθειες να την εντοπίσετε, και αφού τη βρείτε, να της καταφέρετε ένα καίριο χτύπημα που θα τηνβγάλει οριστικά και αμετάκλητα νοκ - άουτ. Και κάποια στιγμή την εντοπίζετε να έχει καθήσει εκεί κοντά, δίπλα σας. Με μεγάλη προσοχή για να μην σας αντιληφθεί, δοκιμάζετε να σηκώσετε αργά το χέρι σας και να της καταφέρετε το χτύπημα. Κατεβάζετε ύστερα με μεγάλη ταχύτητα και μεγάλη ορμή το χέρι σας, και τί διαπιστώνετε αμέσως ; Ότι αποτύχατε, η μύγα έχει πετάξει από τη θέση που βρισκότανε. Και το χειρότερο, εξακολουθεί να τριγυρίζει ολόγυρά σας και να σας εκνευρίζει. Δεύτερη λοιπόν προσπάθεια να την χτυπήσετε, αποτυχημένη κι αυτή. Δεν απελπίζεστε, κάνετε και τρίτη προσπάθεια, που κι αυτή αποτυγχάνει. Και σταματάτε εδώ τις απόπειρες να χτυπήσετε το απίστευτα γρήγορο στις αντιδράσεις του έντομο.
Πώς γίνεται και αντιδρά με τόσο μεγάλη ταχύτητα το μικροσκοπικό αυτό έντομο ; Και γιατί το κάνει αυτό το πήδημα, και δεν κάθεται να φάει την κατραπακιά στο κεφάλι και στο κορμί του, και να οδεύσει αμέσως προς τας αιωνίους μονάς ; ( Αν υποθέσουμε βέβαια, ότι υπάρχουν αιώνιαι μοναί και για τα έντομα και τα άλλα πλάσματα τα επί του πλανήτη, εκτός από τους ανθρώπους, που και γι αυτούς ακόμα εκφράζεται αμφιβολία και άρνηση από πάρα πολλούς ). Λοιπόν, ο λόγος που κάμνει αυτό το άλμα, είναι εντελώς ενστικτώδης, δεν το κάμνει καθόλου ενσυνείδητα, που άλλωστε δεν θα πρόφταινε καθόλου. Παρ΄όλο που έχει καμμιά δωδεκαριά μάτια - τόσα νομίζω πως έχει - και που βλέπουν προς όλα τα σημεία του ορίζοντα, μπρος, πίσω, πάνω και πλάγια.
Δυό είναι τα ένστικτα που έχουν όλα τα πλάσματα που ζούνε πάνω σ΄αυτό τον πλανήτη, περιλαμβανομένου και του ανθρώπου. Το ένα, είναι αυτό που αναφέρθηκε, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, χωρίς την ύπαρξη του οποίου, όλα τα επί της γής πλάσματα, θα είχαν εξαφανιστεί σε ελάχιστο διάστημα. Όταν δεν έχεις φόβο για τίποτε, είσαι καταδικασμένος κάποια στιγμή να πέσεις θύμα των περιστάσεων. Και λοιπόν, όταν υπάρχει αυτό το ένστικτο, χωρίς να το καταλαβαίνεις αποφεύγεις να εκτεθείς σε κίνδυνο, κι αν συμβεί να εκτεθείς από αμέλεια, τρέχει το ένστικτο αυτό να σε προφυλάξει από τα χειρότερα.
Το δεύτερο βασικό ένστικτο ( όχι, δεν πρόκειται για τον τίτλο της γνωστής ταινίας με τη Σάρον Στόουν ), είναι το ένστικτο της αναπαραγωγής. Που αν έλειπε κι αυτό, τα επί της γής ζώντα πλάσματα, δεν θα ενδιαφερόντουσαν καθόλου να αποκτήσουν απογόνους. Τους οποίους βέβαια τους αποκτούν ασυνείδητα, καθώς το αρσενικό του κάθε είδους, έρχεται χωρίς να το έχει βάλει αμέτι μουχαμέτι, σε στενή επικοινωνία με το θηλυκό του ιδίου είδους. Και από την « επικοινωνία » αυτή, προκύπτουν οι απόγονοι αυτοί, και αιτία είναι το γενετήσιο ένστικτο, γενικός κανόνας για όλα τα είδη, εκτός από κάποιους ανθρώπους, που τους χαρακτηρίζει μιά πολύ γνωστή « ιδιαιτερότητα ». Και που αν μέναμε μόνο μ΄αυτούς, θα εξαφανιζόντουσαν όλοι οι άνθρωποι σε διάστημα μιάς και μόνο γενιάς.
Αφήνουμε όμως το γενετήσιο ένστικτό στη ησυχία του, και ξαναγυρίζουμε στο πρώτο, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Που όπως είπαμε, κρατά στην ύπαρξη - θέλοντας και μή - όλα τα όντα. Που με κανένα τρόπο, δεν θέλουν να αποχωρήσουν από τον κόσμο αυτό, μέσα στον οποίο βρέθηκαν, και μέσα στον οποίο ζούνε. Μάλιστα, είναι βεβαιωμένο ότι δεν θ-λουν να αποχωρήσουν, εκτός όμως ορισμένων περιπτώσεων, κι αυτές οι περιπτώσεις αφορούν μονάχα τους ανθρώπους, για τα υπόλοιπα είδη δεν υπάρχει παράβαση του κανόνα.
Πρόκειται για την εθελούσια έξοδο από τη ζωή, αυτό που αποκαλούμε αυτοκτονία. Αποφασίζουν καποιοι, για διαφορετικούς για κάθε περίπτωση λόγους, ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος που να τους κρατά ανάμεσα στους άλλους ανθρώπους, θέλουν να φύγουν και να μην γυρίσουν πίσω πιά. Οι λόγοι που κάνουν αυτούς τους ανθρώπους να νικήσοιυν το πανίσχυρο ένστικτο της αυτοσυντήρησης, είπαμε ότι είναι διαφορετικοί για τον καθένα. Παρα κάτω θα προσπαθήσουμε να βρούμε μερικές από τις αιτίες που οδηγούν στο λεγόμενο « απονενοημένο διάβημα » αυτό. Φυσικά, αυτό θα γίνει εν γνώσει των δυσκολιών που παρουσιάζει μιά τέτοια απόπειρα να βρεθούν οι πάμπολλες αυτές αιτίες. Η πιό « φυσιολογική » αιτία για να τα μαζέψει κανείς και να αποχωρήσει με το κεφάλι ψηλά, είναι βέβαια μιά ανίατη ασθένεια, τελείως ανίατη με τα ιατρικά δεδομένα της κάθε εποχής. Και όχι μόνο αυτό, αλλά να είναι μιά ασθένεια που συνοδεύεται από πολύ έντονους πόνους, από ανυπόφορους πόνους. Που « υποχρεώνουν » - κατά κάποιο τρόπο -τον μέλλοντα αυτόχειρα, να δώσει τέρμα στα αβάσταχτα βάσανά του.
Μιά άλλη αιτία, αρκετά συχνή, είναι η έντονη συναισθηματική φόρτιση που παρουσιάζεται σε άτομα που έχουν μιά ερωτική απογοήτευση. Βέβαια, πολλοί άνθρωποι και των δύο φύλων, έχουν τέτοιου είδους απογοητεύσεις, αλλά η ψυχική αντοχή του καθενός από αυτούς, είναι τελείως διαφορετική. Ο ένας - ή η μία - αντιδρούν με ήπιο τρόπο, με γνώμονα τη λογική των πραγμάτων. Με τη φιλοσοφική αντίληψη, ότι δεν θα καταστραφεί το σύμπαν από μιά ερωτική απόρριψη. Αυτά τα άτομα, εξαιρετικά σπάνια διατρέχουν τον κίνδυνο να παραβιάσουν και να νικήσουν το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, έχει κι αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια, σ΄αυτό το συμπέρασμα ίσως καταλήγουν.
Ενας παράγοντας πρόκλησης αυτοκτονίας, είναι η οικονομική κατάρρευση. Σαν τέτοια, δεν εννοούμε τη φτώχεια που καταπλακώνει συχνά κάποιους συνανθρώπους μας, που χρωστάνε πολλά σε τράπεζες και άλλα τέτοια κοινωφελή και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Εννοούμε την πτώχευση, το φαλλιμέντο δηλαδή στα ιταλικά, ενός μεγαλοεπιχειρηματία, που πάνω στο κανόνι που ρίχνει, βρίσκεται χρεωμένος μετεράστια ποσά σε γραμμάτια, επιταγές και τα παρόμοια, στα κοινωφελή ιδρύματα που αναφέρθηκαν, αλλά και σε ιδιώτες. Από δάνεια και άλλες οικονομικές εκκρεμότητες. Και που δεν θέλουν να γίνουν ρεζίλιδες στην υψηλή κοινωνία, πράγμα που δεν σημαίνει τίποτε για τους συνηθισμένους μικρο - και μεσοαστούς. Μιά τέτοια κατάσταση που δημιουργήθηκε σε πολύ μεγάλη κλίμακα, ήταν τις μέρες του οικονομικού κραχ της Γουώλλ Στρητ το 1929. Οπότε οι αυτοκτονίες μεγαλοεπιχειρηματιών και βιομηχάνων, ήταν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο.
Σε μερικές περιπτώσεις αυτοκτονιών, δεν συντρέχει κανένας λόγος ασθένειας ή συναισθηματικής κατάρρευσης. Παράδειγμα πρώτο, ή « μόδα » των αυτοκτονιών που υπάρχει από πάρα πολλά χρόνια, ίσως από αιώνες στην Ιαπωνία. Αναφερόντουσαν τη δεκαετία του 1930, πολύ συχνές αυτοκτονίες, στις οποίες ζευγάρια Γιαπωνέζων ερωτευμένων που οι οικογένειές τους δεν επέτρεπαν το γάμο τους, να πέφτουν μέσα στον κρατήρα του ηφαίστειου Φουτζιγιάμα,. Αυτόν τον καιρό, αναφέρονται πάλι στην Ιαπωνία, ομαδικές αυτοκτονίες, μή συναισθηματικού τύπου αυτές, που καμμιά δικαιολογία γι αυτές δεν ακούστηκε, μάλλον πρόκειται για ένα είδος « ανατολίτικης μόδας ».
Τα τελευταία χρόνια, ένα καινούργιο είδος αυτοκτονίας, παρουσιάστηκε - πού άλλού ; - στις Ενωμένες Πολιτείες. Πρόκειται για ομάδες ανθρώπων, με πολλά μέλη συχνά, που συγκεντρώνονται σε κάποιο βουνό ή κάτι τέτοιο, και περιμένουν να έλθουν με ένα κομήτη, κάποιοι εξωγήϊνοι « σωτήρες » τους. Και οι άνθρωποι αυτοί με τη λόξα που έχουν, αυτοκτονούν ομαδικά, με την προσμονή αυτή. Η τρέλλα δεν πάει βέβαια στα βουνά, πηγαίνει στους ανθρώπους, ιδιαίτερα στους Αμερικανούς ανθρώπους, κατοίκους μιάς χώρες που είναι φούλ γεμάτη από ανισόρροπες ψευτοθρησκευτικές θεωρίες, που φτάνουν συχνά σε απερίγραπτες ακρότητες.
Υπάρχει μιά μορφή αυτοκτονίας, που έχει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα. Αφορά την εθελούσια παραίτηση από τη ζωή, σε περιπτώσεις που ένας άνθρωπος δεν θέλει να πέσει σε χέρια εχθρών. Κι αυτό γίνεται όταν ηττηθεί ο άνθρωπος αυτός - που συνήθως είναι αρχηγός στρατεύματος - και πρόκειται να αιχμαλωτιστεί από τους νικητές. Οι οποίοι, είτε θα τον στείλουν στας αιωνίους μονάς έτσι κι αλλοιώς - και μάλιστα κατόπιν βασανισμών - είτε θα τον υποβάλουν σε εξευτελιστικού τύπου μεταχείρηση, πράγμα που δεν μπορούν να το ανεχθούνε. Αυτά συνέβαιναν σε παλιές εποχές, αλλά ίσως να συμβαίνουν και σήμερα.
Η πιό παλιά τέτοια περίπτωση αυτοκτονίας που γνωρίζω, είναι του πασίγνωστου σε όλους Σαμψών, ενός πολύ δυνατού ανθρώπου, που με δόλο και την απρονοησία που τον διέκρινε, έπεσε στα χέρια των εχθρών του, των Φιλισταίων. Πότε έγινε αυτή η ιστορία ; Περίπου στο 1100 έτος π.Χ. Στη σύλληψη του Σαμψών, είχε πρωτοστατήσει η διαβόητη εκείνη γυναίκα, η Ντελιλά, που τη γνωρίζουμε με το εξελληνισμένο όνομά της Δαλιδά, και η οποία έγινε όργανο των συμπατριωτών της των Φιλισταίων, και παγίδεψε τον Εβραίο εκείνο με τη μεγάλη δύναμη. Οι Φιλισταίοι, για να εκδικηθούν τις καταστροφές που τους είχε κάνει ο αιχμάλωτός τους, τον τύφλωσαν πρώτα, και ύστερα τον έβαλαν να γυρίζει συνέχεια ένα μάγγανο. Όταν τον έφεραν στο ναό του θεού τους με σκοπό να « διασκεδάσουν » με τη δυστυχία του, γκρέμισε τις δυό κολώνες που στήριζαν το κτίριο, και έθαψε στα ερείπιά του τον εαυτό του, μαζύ με πλήθος από τους εχθρούς του.
Μιά άλλη περίπτωση τέτοιου είδους αυτοκτονίας, βλέπουμε και πάλι στην Παλαιά Διαθήκη, και έγινε κι αυτή για να αποφευχθεί η σύλληψη και ο εξευτελισμός από τους αντιπάλους, και ήταν η περίπτωση του βασιλιά του Ισραήλ, του Σαούλ.Το ιστορικό αυτό ανάγεται περίπου στα μέσα του ενδέκατου αιώνα π.Χ., γύρω στο έτος 1040. Στο βουνό Γελβουέ, στην κεντρική Παλαιστίνη, σφοδρή μάχη γίνεται ανάμεσα στους Ισραηλτες και τους Φιλισταίους. Οι οποίοι Φιλισταίοι - ( κρητικής καταγωγής, αυτό είναι σίγουρο ), νικούν το στράτευμα των Ισραηλιτών. Στο τέλος της μάχης αυτής ο βασιλιας Σαούλ, για να μην πέσει στα χέρια των αντιπάλων του, διατάζει το σωματοφύλακά του να κρατήσει τεντωμένο το σπαθί του, έτσι ώστε να πέσει επάνω του και να αυτοκτονήσει. Και πράγμαται, έτσι έγινε.
Μιά παρόμοια περίπτωση, είναι και εκεινη των συνομωτών της δολοφονίας του Ιούλιου Καίσαρα, μετά από την ήττα τους στους Φιλίππους περίπου το έτος 20 ή 30 π.Χ. Για να μην πέσουν στα χέρια του Οκταβιανού και του Μάρκου Αντώνιου και υποστούν τον έσχατο εξευτελισμό, ο Βρούτος και ο Κάσσιος προτίμησαν να θέσουν τέρμα στη ζωή τους με το ιδιο τρόπο όπως ο Σαούλ. Παρόμοια παραδειγματα, πρέπει να υπάρχουν κι άλλα πολλά.
Θα μπορούσαμε να αναφερθούμε ίσως και σε θυσίες τύπου αυτοκτονίας, για την υπεράσπιση διάφορων ιδανικών, όπως της ελευθερίας, κάποιας ιδεολογίας, κάποιου θρησκευτικού συναισθήματος ή ταξικών αγώνων που ίσως θα απαιτούσαν τέτοιου είδους θυσίες με αυτοκτονίες. Η πείρα και οι ιστορικές αναφορές πάνω σ΄αυτό το ζήτημα, είναι σχεδόν πάντα αρνητικές σε τέτοια ενδεχόμενα.
Δεν είναι πάντως αυτοκτονία η ανατίναξη του καλόγηρου Σαμουήλ στο Σούλι μετά τη νίκη του στρατού του Αλή πασά επί των Σουλιωτών, του Μεσολογγίτη γέροντα Καψάλη, ούτε και των ανθρώπων που ήσαν αποκλεισμένοι μέσα στο μοναστήρι του Αρκαδίου στην Κρητική επανάσταση της δεκαετίας του 1860. Στις περιπτώσεις αυτές, δεν επρόκειτο για κατάργηση του ενστίκτου της αυτοσυντήρησης, απλώς οι ανατινασσόμενοι ήξεραν ότι αν τους έπιαναν οι εχθροί, θα τους έσφαζαν επί τόπου. Συνεπώς, επρόκειτο για αποφυγή του έτσι κι αλλοιώς εξευτελιστικού θανάτου.
Εν παρόδω τώρα. Η αυτοκτονία, δεν αναφέρεται σαν αμάρτημα, σε κανένα θρησκευτικό κείμενο, τουλάχιστον της εβραιοχριστιανικής πίστης. Παρά τις απόψεις των επίσημων χριστιανικών δογμάτων, που μεταφέρουν τον όρο « αυτοκτονώ », σε έναν άλλης σημασίας όρο, τον « φονεύω », που βέβαια καταδικάζεται από όλες τις υπάρχουσες στον πλανήτη μας θρησκείες, χωρίς καμμιά εξαίρεση. Πρέπει να έχουμε υπ΄όψιν, ότι το ρήμα « φονεύω », είναι μεταβατικό, όπως ορίζεται από τη γραμματική, συνιστά δηλαδή μιά ενέργεια που μεταφέρεται από ένα σημείο σε άλλο, από ένα πρόσωπο σε άλλο. Αντίθετα, το ρήμα « αυτοκτονώ », είναι αμετάβατο. Μένει ακίνητο, και δηλώνει απλώς μιά κατάσταση. Παρ΄όλο που στα αγγλικά, το ρήμα « αυτοκτονώ », εκφράζεται με το σύνθετο « k i l l m y s e l f », που μεταφράζεται « σκοτώνω τον εαυτό μου ». Προφανώς, η χριστιανική - όχι η εβραϊκή - θρησκεία, θέλει να δηλώσει ότι η αφαίρεση της ζωής - που μας δίδεται δώρο από τον Δημιουργό μας - από εμάς τους ίδιους, αποτελεί παράβαση ενός άγραφου θρησκευτικού κανόνα, που δεν πρέπει να παραβιάζεται. Πάντως, κάποιος τέτοιος κανόνας, δεν αναφερεται πουθενά στα ιερά βιβλία των χριστιανών.
Και τώρα στο επίμαχο μας ζήτημα, την αυτοκτονία που γίνεται αυτούς τους καιρούς, με σκοπό να βλαφτεί κάποιος που είναι εχθρός. Και όταν μιλάμε για εχθρό, δεν εννοούμε κάποιον προσωπικό εχθρό, αλλά έναν πολιτικό ή εθνικό εχθρό, που είτε μας απειλεί, είτε νομίζουμε ότι μας απειλεί. Η ιστορία αυτή δεν είναι παλιά, έχει κάνει την εμφάνισή της στα τέλη του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, μέχρι τότε κανένας δεν εφάρμοζε τέτοιου είδους πολεμικές τέχνες. Που απαιτούν να θυσιάσεις στα σίγουρα τη ζωή σου, για να εξοντώσεις κάποιους εχθρούς, κατά κανόνα της φυλής σου ή του έθνους σου.
Ηταν άνοιξη προς καλοκαίρι του 1945. Κόντευε να τελειώσει ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, έμεναν μόνο οι Γιαπωνέζοι, κλεισμένοι μέσα στο νησιώτικό σύμπλεγμά τους, και απειλούμενοι από στιγμή σε στιγμή, από μέρα σε μέρα, να υποστούν εισβολή από τους εχθρούς τους Αμερικανούς. Η πανίσχυρη πρωτύτερα Γιαπωνέζικη αεροπορία, είχε χάσει τελείως τον έλεγχο των αιθέρων, και το πανίσχυρο ναυτικό των Ιαπώνων, ήταν σε πλήρη κατάρρευση. Και τότε πάρθηκε μιά απόφαση της απελπισίας. Να στέλνονται γιαπωνέζικα αεροπλάνα, που επισημαίνοντας πολεμικά πλοία των αντιπάλων, να πέφτουν με όλη τους την ταχύτητα επάνω τους. Και με τη θυσία των πληρωμάτων τους, να βυθίζουν το εχθρικό πολεμικό πλοίο. Ησαν οι γνωστοί σ΄όλους αεροπόροι με το γιαπωνέζικο όνομα « καμικάζι ». Που στην πραγματικότητα είναι « καμικάζε », αλλά προφέρεται με την αγγλική προφορά « καμικάζι ». Η λέξη αυτή η γιαπωνέζικη, σημαίνει « θεϊκός άνεμος », και ονομάστηκε έτσι το όπλο αυτό, εις ανάμνηση του σφοδρού ανέμου που εμπόδισε πριν από εφτακόσια πενήντα χρόνια - και μάλιστα δυό φορές - την εισβολή του Κουμπιλάϊ Χαν στην Ιαπωνία, για την οποία ο Μογγόλος αυτός, νόμιζε ότι έβριθε από χρυσάφι.
Επρόκειτο βέβαια για αυτοκτονία, που γινότανε στο όνομα του αυτοκράτορα, που εθεωρείτο από τους τότε Γιαπωνέζους, σαν απόγονος των θεών της Ιαπωνίας. Ζήτω λοιπόν ο αυτοκράτορας, και κατ΄ευθείαν πάνω στο εχθρικό πολεμικό. Επίθεση που έφερε στην αρχή κάποιο αποτέλεσμα, αλλά κατόπιν έπαψε να φέρνει. Μπορούσαν να πέφτουν δηλαδή πάνω στο πλοίο, κι αυτό να μην βυθίζεται ή να αποτυγχάνουν εξ αιτίας των αμυντικών προφυλάξεων που παίρνονταν. Και ένας βασικός λόγος που δεν πετύχαινε συχνά αυτού του είδους η επίθεση, ήταν το ότι οι πιλότοι που οδηγούσαν τα αεροπλάνα αυτά, ήσαν παιδιά δεκαέξι χρόνων, ή λίγο μεγαλύτερα, και τα οποία εστερούντο κατάλληλης εκπαίδευσης που θα απαιτούσε πολύ χρόνο. Το κόλπο απελπισίας αυτό, ήταν φανερό ότι δεν μπορούσε να δώσει καρπούς, όπως και δεν έδωσε.
Πέρασαν πολλές δεκαετίες από τότε. Και μίαν των ημερών, ξαναφάνηκε και πάλι το ίδιο φαινομενο των καμικάζι. Αυτή τη φορά στο χώρο της Μέσης Ανατολης, στα Παλαιστινιακά εδάφη. Μόνο, που αντί για αεροπλάνα που δεν υπήρχαν διαθέσιμα, χρησιμοποιήθηκαν ανθρωποι, και πάλι νεαρής ηλικίας. Κατάλληλα εκπαιδευμένοι, έβαζαν - και βάζουν ακόμα - πολλά εκρηκτικά τριγύρω από τη μέση τους, και όταν πλησιάσουν σε έναν στόχο, στρατιωτικό ή όχι, πυροδοτούν τα εκρηκτικά αυτά και ανατινάζονται στον αέρα. Παρασέρνοντας μαζύ τους στον άλλο κόσμο, όσους αρπάξουν τα εκρηκτικά τους.
Είναι ένα είδος απελπισμένης αντίστασης. Αλλά το ερώτημα που μπαίνει - και δεν είδα να το βάζει κανένας μέχρι τα τώρα - είναι το αν είναι απαραίτητο σε μιά τέτοια ενέργεια, να ανατιναχτεί και ο ίδιος ο δράστης αυτής της πολεμικής επίθεσης. Το σκέφτηκα καλά αυτές τις μέρες, και κατέληξα στο εύλογο συμπέρασμα, ότι, όχι, δεν χρειάζεται καθόλου να ανατινάζονται μαζύ με τα εκρηκτικά τους οι δράστες αυτών των επιχειρήσεων.
Θέλω ας πούμε να ανατινάξω κάποιους εχθρούς ή μιά στρατιωτική μονάδα εχθρική, αυτοκίνητα, στρατιώτες, ένα τραίνο του υπόγειου δικτύου. Γιατί να ορμήσω κατ΄επάνω τους με τα εκρηκτικά μου, και να θυσιάσω τη ζωή μου ; Πολύ καλά, μπορώ να κάνω την ίδια φθορά στον εχθρό - ίσως με λιγότερο φανταχτερά αποτελέσματα - χωρίς όμως να θέσω σε κίνδυνο τη ζωή μου, και έτσι να έχω και άλλες ευκαιρίες να δράσω και πάλι.
Και ιδού τί προτιμώ να κάνω. Εχω μαζύ μου έναν σάκκο με εκρηκτικά, αυτά που βάζουν στη μέση τους οι καμικάζι, ή τα έχω σε ένα βαλιτσάκι. Φτάνω ή πλησιάζω στο στόχο που έχω επιλέξει, έχοντας βάλει το ρολόϊ του εκρηκτικού μηχανισμού να βαρέσει τον πυροκροτητή μετά από λίγα λεπτά, ας πούμε στις 9.43 το πρωϊ. Αφήνω το σακκίδιο καταγής στις 9.38, και απομακρύνομαι με την ησυχία μου σαν κύριος. Και όταν απομακρυνθώ με το πάσο μου καμμιά εκατοστη ή διακόσια μέτρα, σκάνε τα εκρηκτικά. Γίνεται ντόρος, σύγχυση μεγάλη, όλοι τρέχουν πανικόβλητοι να απομακρυνθούν από το σημείο της έκρηξης, κι εγώ απομακρύνομαι γαλήνιος. Οπως δεν αντιλαμβάνονται αυτόν που είναι ζωσμένος με τα εκρηκτικά, έτσι δεν θα καταλάβουν και εμένα, που απλώς τα κουβαλώ μαζύ μου. Και αν με πάρουν - υποτίθεται - χαμπάρι, το αποτέλεσμα θα είναι να με πιάσουν, να με περάσουν από δικαστήριο, κι από εκεί στη φυλακή με ισόβια κάθειρξη. Αυτό είναι, δεν έχω ανατιναχτεί ο ίδιος.
Μ΄αυτό όμως τον τρόπο, είμαi ένας s a b o t e u r, είμαι ίσως ένας δολοφόνος άμαχων και ανύποπτων πολιτών, δεν είμαι όμως ήρωας, δεν γίνομαι αντικείμενο λατρείας από τους δικούς μου. Αυτά που μου διδάξανε στο σχετικό ειδικό σχολείο, είναι ότι πρέπει ανυπερθέτως να τιναχτώ κι εγώ μαζύ με τα εκρηκτικά μου. Και γιατί αυτό ; Μα αν δεν το κάνω αυτό, δεν μπαίνω στον Ισλαμικό παράδεισο, έτσι λέει το ιερό βιβλίο. ( Που δεν το λέει βέβαια καθόλου, το έχουν βάλει κάποιοι επιτήδειοι σε κατοπινές εποχές, το ιερό βιβλίο λέει να πολεμάμε τον εχθρό του Αλλάχ στα ίσια, και τότε θα πάμε στον παράδεισο. Μάλιστα, απαγορεύει ρητά την αυτοκτονία για οποιοδήποτε λόγο ). Αλλά, λέγε λέγε το κοπέλλι, κανει την κυρά και θέλει. Πλύση εγκεφάλου λέγεται αυτό.
Και πώς είναι παρακαλώ αυτός ο Μουσουλμανικός παράδεισος ; Κάτι έχετε ακούσει γι αυτόν, δεν μπορεί. Λοιπόν, για τους μή γνωρίζοντας, πρόκειται για ένα ειδυλλιακό μέρος, όπου βουνά από πιλάφια παντός είδους - απλά, ατζέμ πιλάφια και άλλων παραλλαγών - βρίσκονται εκεί στη διάθεσή μου. Κι αν ήταν μόνο αυτό, έ, δεν πρόκειται και για πολύ σπουδαίο πράγμα. Είναι όμως και τα εικοσιένα « Ουρί » για τον καθένα μας, που μας παρέχουν πάσης φύσεως επιδαψιλεύσεις, κι από εκείνες που δεν θα τις αναφέρω για ευνόητους λόγους. Και αυτό είναι που βαραίνει κυρίως.
Η θυσία μου, αποσκοπούσε σε έναν και μοναδικό σκοπό. Να υπερασπιστώ τον Θεό μου, εκεί βρίσκεται το καθήκον μου. Μα έχει άραγε ανάγκη από υπεράσπιση ο Δημιουργός του σύμπαντος, δεν μπορεί να υπερασπιστεί ο ίδιος τον εαυτό του κατά παντός επιβουλέως ; Οχι, έχει ανάγκη και της δικής μου υποστήριξης, έχει κάνει τόσα για μένα, να μην κάνω κι εγώ κάτι γι αυτόν ; Εκεί τοποθετείται το όλο θέμα, έτσι το θέτουν οι δάσκαλοί μου.
Εξτρεμιστική αυτή η αντίληψη, έτσι δεν είναι ; Όμως, γίνεται αποδεκτή από ορισμένους, κυριώτατα από νεαρούς που δεν έχουν διορατικότητα, και που ολύ εύκολα τους περνάς μιά πλύση εγκεφάλου, αυτό έχει αποδειχτεί και με άλλες θεωρίες εκτός των « παραθρησκευτικών ». Όπως πολιτικές ιδεολογίες, που κατά καιρούς έχουν περάσει σε ανθρώπους όλων των ηλικιών, και κυρίως - όπως είπαμε - των μικρών ηλικιών. Και στην προκειμένη περίπτωση, καταφέρνουν το ακατόρθωτο : Να καταργήσουν το ένστικτο της αυτοσυντήρησης.
Συναντώ στο δρόμο τις προάλλες, ένα γνωστό, σχεδόν φίλο. Και τί μου λέει ο άνθρωπος αυτός ; « Ξέρεις, σκέφτομαι στα σοβαρά, να ασπασθώ το Ισλάμ ». « Μπά, πότε σου ήλθε αυτή η ιδέα, που δεν φαίνεται και τόσο λογική ; ». « Να, ξέρεις, έχω επηρεαστεί πολύ από αυτά που ακούω κι από αυτά που διαβάζω τελευταία. Ξέρεις ότι μου αρέσουν πολύ τα πιλάφια, όλων των ειδών, δώσε μου πιλάφι και πάρε την ψυχή μου. Αλλά δεν είναι μονο αυτό. Το πιό σπουδαίο, το πάρα πολύ σπουδαίο είναι τα Ουρί που θα έχω στον παράδεισο. Κι αν ήσαν μονάχα πέντε - έξι, δεν θα έδινα και τόση σημασία στο πράγμα. Ούτε κι αν ήσαν καμμιά δεκαριά οι πανέμορφες αυτές γυναίκες, όλες στη διάθεση ενός άντρα. Αλλα εικοσιμία γυναίκες ; Θα τρελλαθώ, δεν το άντέχω αυτό το δίλημμα. Να γιατί σκέφτομαι αυτή την επιλογή ». ( Πρόκειται βέβαια για χιουμοριστική ιστορία, που δεν έχει τίποπε το αληθινο, πρόκειται για πλάκα και έτσι μου ήλθε να τη αναφέρω ).
Ολες αυτές οι περιπτώσεις που αναφέρθηκαν, ανήκουν στις « οξείες » μορφές αυτοκτονίας, αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτός ο αδόκιμος όρος. Μπαμ και κάτω δηλαδή, μετά ταχείαν αλλά και ώριμον σκέψιν. Αλλά δεν είναι μόνο οι ταχείες αυτές αυτοκτονίες, υπάρχουν και οι χρόνιες μορφές. Χρόνιες είπες ; Μάλιστα, αυτοκτονίες που γίνονται σιγά σιγά ( ή γιαβάς γιαβάς κατά τους εξ ανατολών « φίλους » ), και φθάνουν σε αίσιο τέρμα μετά απο χρόνια, ισως λίγα, ίσως πολλά.
Τα μπερδέψαμε τα πράγματα, έτσι δεν είναι ; Κι όμως, υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορεί κανεις να αυτοκτονήσει, όσο κι αν φαίνεται αυτό από πρώτη ματιά πα-ράδοξο. Παρακάτω θα αναφερθούμε σε μερικές και πιό συχνές από αυτές.
Αρχίζουμε την αναφορά μας με το τσιγάρο. Στα παλιά χρόνια, οι άνθρωποι δεν γνώριζαν τις βλαβερές συνέπειες του καπνού, αν και ο Αντόν Τσέχωφ είχε γραψει ένα πολύ πετυχημένο μονόπρακτο θεατρικό έργο μ΄αυτόν ακριβώς τον τίτλο. Δεν ήξεραν τότε οι άνθρωποι, ότι το κάπνισμα « βλάπτει σοβαρά την υγεία », όπως αναγράφεται τώρα υποχρεωτικά και δια νόμου επάνω στα κουτιά των τσιγάρων. Δεν ήξεραν τη δράση του πάνω στις αρτηρίες της καρδιάς, του εγκεφάλου και τις άλλες. Δεν γνώριζαν ούτε την καταστροφική επίδραση της πίσσας πάνω στο επιθήλιο των βρόγχων και το επακόλουθο συχνά καρκίνωμα των βρόγχων. Όλα αυτά τα έμαθαν σχετικά πρόσφατα. Και λοιπόν, δεν είναι αυτή μιά μορφή χρόνιας αυτοκτονίας ;
Τη δράση του αλκοόλ πάνω στο σηκώτι, την ήξεραν από πολύ παλιά χρόνια. Κάνεις κατάνάλωση οινοπνευματωδών ποτών επί καθημερινής βάσης και μάλιστα αρκετών ποσοτήτων και με μεγάλη περιεκτικότητα σε οινόπνευμα ; Το ξέρεις ότι το αλκοόλ βλάπτει σοβαρά την υγεία, κι ας μην το γράφει καμμιά ετικέττα επάνω στα μπουκάλια. Αλλά εσύ πίνεις συστηματικά βότκα, ουϊσκι, αλλά και πιό ήπια ποτά σε μεγάλη όμως κατανάλωση. Πού να οδηγεί αυτή η χρήση και κατάχρηση ; Σε βλάβη του ήπατος, που με τον καιρό, οδηγεί σε κίρρωση του ήπατος. Οπότε, γράψε λάθος.
Ένας ακόμη τρόπος να προβεί κανείς σε χρόνιας μορφής αυτοκτονία, είναι οι διάφορες ουσίες, που τις δίνουν με μεγάλη ευχαρίστηση σε όσους τις χρησιμοποιούν, και οι οποίες κακώς έχουν απαγορευτεί κατά τη γνώμη των καταναλωτών τους. Και γιατί παρακαλώ - λένε οι καταναλωτές τους - τις απαγορεύουνε, δημοκρατία δενέχουμε ; Κι αφου έχουμε, για ποιό λόγο μου απαγορεύουνε να στρίψω ένα τσιγαράκι με ινδική κάνναβη και να ευχαριστηθώ κι εγώ σαν άνθρωπος, μέσα στον άχαρο αυτό κόσμο ; Κι ακόμα, είναι σωστό να μην μ΄αφήνουν να πάρω μιά σύριγγα που χρησιμοποιούν γιατροί και νοσοκόμες, και να βάλω μέσα της μιά ουσία που πολύ μου αρέσει ; Και να κάνω μιά ένεση στον εαυτό μου, που στο στο κάτω κάτω της γραφής, ανήκει σε μένα και μόνο σε μένα ; Σας ερωτώ, είναι δίκαιο αυτό ;
Μου λένε - αυτά λέει ο άνθρωπος - ότι αυτό απαγορεύεται, επειδή καταστρέφει την υγεία του ανθρώπου, και θα καταστρέψει και τη δική μου. Και λοιπόν, τί τους νοιάζει τους άλλους, αν εγώ χαλάσω την υγεία μου ; Δική μου είναι, ότι θέλω την κάνω. Μήπως δεν καταστρέφει την υγεία το τσιγάρο ; Γιατί λοιπόν επιτρέπουν τη χρήση του, και σε μένα απαγορεύουν να στρίψω το το δικό μου τσιγάρο με τη « μαύρη », όπως τη λέει ο λαός ;
Αυτά λέει ο άνθρωπος που θέλει να καταστρέψειτην υγεία του. Και εν μέρει έχει δίκαιο, πώς επιτρέπεται ο καπνός και δεν επιτρέπεται το επίσης καταστρεπτικο - αλλά πολυ, ασυγκρίτως λιγότερο.- τσιγαριλίκι με την κάνναβη ; Που δεν πειράζει κανέναν άλλο, παρά μόνο εκείνον που την καπνίζει ; Αλλωστε, το λέει και το παλιό εκείνο ρεμπέτικο : -
T o χ α σ ί σ ι κ ι αν φ ο υ μ ά ρ ω
γ ώ κ α ν έ να δ ε ν π ε ι ρ ά ζ ω.
Ένα άλλος τρόπος χρόνιας μορφής αυτοκτονίας που δεν θα αποδωσει πολύ γρήγορα, είναι μερικές φορές και το οδηγείν ένα μηχανοκίνητο μέσον, Μα πώς, είναι κι αυτός ένας τρόπος αυτοκτονίας που θα γίνει ενδεχομένως στο μέλλον, όχι αμέσως ; Μάλιστα, είναι κι αυτό ένα μέσο που θα σε κάνει και θα με κάνει να αποχωρήσουμε από αυτή την άχαρη και στενάχωρη ζωή. Εχω αγοράσει ένα αυτοκίνητο, κι εν τω μεταξύ έχω πάρει και ένα δίπλωμα οδήγησης. Πώς πήρα το δίπλωμα ; Ε, λοιπόν, δεν είναι και τόση ανάγκη να ξέρω να οδηγώ για να μου δώσουν την άδεια, έχω προσφέρει ένα μικρό δωράκι στον εξεταστή, και μου την έδωσε με μεγάλη ευχαρίστηση. Βέβαια, δεν βλέπω και τόσο καλά, αλλά εκείνος ο καλός οφθαλμίατρος στον οποίο με στείλανε να με εξετάσει και να γνωματεύσει, με βρήκε με απόλυτα καλή όραση. Φυσικά, είχα κι εγώ την ευχαρίστηση να του δώσω κάτι σαν « μπαξίς », που λένε οι φίλοι μας.
Αυτοί είναι μερικοί τρόποι χρόνιας μορφής αυτοκτονίας. Που τους χρησιμοποιούμε συχνά, πολύ συχνά ίσως. Αλλά μιά ζωή την έχουμε, κι αν δεν τη γλεντήσουμε, τί θα καταλάβουμε, τί θα καζαντίσουμε ; Αυτή η φιλοσοφία υποστηρίζεται από όσους ενστερνίζονται τα λόγια του αρχοντορεμπέτικου αυτού τραγουδιού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου