Ο Ι Γ Ε Ι Τ Ο Ν Ε Σ Α Λ Β Α Ν Ο Ι

Ο   Ι       Γ   Ε   Ι   Τ   Ο   Ν   Ε   Σ       Α   Λ   Β   Α   Ν   Ο   Ι



Ηταν μιά φορά κι έναν  καιρό, μιά φυλή  Ευρωπαϊκή, από  αυτές που είχαν έλθει - έτσι επιστεύετο  μέχρι πρόσφατα - από την  κεντρική  Ασία, κι αυτή  η φυλή  ήσαν  οι  Ιλλυριοί. Καθώς  οι διάφορες  Ευρωπαϊκές  ομάδες τραβούσαν η καθεμιά  το δρόμο  της, άλλες προς  τη βόρεια και την κεντρική Ευρώπη, άλλες κατά τη δύση, άλλοι έμεναν στην ανατολική περιοχή, οι Ιλλυριοί κατέβηκαν στη Βαλκανική χερσόνησο, και  εγκαταστάθηκαν στη  δυτική πλευρά της, εκεί που γεωγραφικά βρίσκεται  η Αλβανία. Πότε  κατέβηκαν  οι  Ιλλυριοί στα Βαλκάνια ; Πιθανώς  γύρω στο  1800 π.Χ, την  εποχή δηλαδή που κατέβηκε η πρώτη ελληνική φυλή, οι Αχαιοί. Μάλιστα, είναι πιθανόν, ότι οι Ιλλυριοί ήλθαν στα Βαλκάνια πριν από τους Αχαιούς.

Ως εδώ τα πήγαμε σχετικά καλά με  τη φυλή αυτή, στοιχεία της οποίας δυσκολεύτηκα να βρώ μέσα  από τις πηγές  που διαθέτω. Είναι βέβαιο, ότι οι Ιλλυριοί  αποτελούν τον κεντρικό κορμό των φυλών που κατοικούν τη σημερινή Αλβανία. Βέβαια, η περιοχή αυτή είχε και από πριν κατοίκους, και με  αυτούς φαίνεται ότι  συγχωνεύτηκαν οι νιόφερτοι  Ιλλυριοί. Ετσι είχε γίνει και στην Ελλάδα, όπου οι Ελληνες που κατέβαιναν από τον Δούναβη, εύρισκαν στη χώρα κατοίκους ντόπιους - ή έστω πιό παλιούς από αυτούς - τους λεγόμενους με το γενικό όνομα  « Πελασγοί ».

Ο Ιλλυριοί αυτοί, που αναμίχθηκαν με τα τοπικά φύλα, σε μικρές περιόδους της ιστορίας αποτελέσανε ένα ενιαίο κράτος. Τα πιό γνωστά  σχετικά με την κρατική υπόσταση των Ιλλυριών, είναι τα  αναφερόμενα στους  πολέμους που έκαναν  εναντίον των  Μακεδόνων του Φιλίππου, οπότε φαίνεται  ότι κέρδισαν κάποια  εδάφη. Στον  επακόλουθο πόλεμο  όμως με τον Αλέξανδρο, ηττήθηκαν, και από τότε δεν έπαιξαν κάποιο σημαντικό  ρόλο στα πράγματα της αρχαιότητας. Αξιόλογη  ανάμιξη στις Βαλκανικές  υποθέσεις είχαν πολύ  αργότερα, όταν έφθασαν οι Τούρκοι στη χερσόνησο, και επομένως και στην Αλβανία.

Μιά αναφορά σε δράση των Ιλλυριών στην αρχαιότητα, είναι η επίθεση Ιλλυριών πειρατών κατά της Φοινίκης τον δεύτερο π.Χ. αιώνα, οπότε οι Ιλλυριοί αυτοί πειρατές, κατέλαβαν και κράτησαν για  κάποιο μικρό μάλλον  διάστημα τη χώρα  των Φοινίκων. Η πειρατεία ήταν αναπτυγμένη την εποχή εκείνη, όχι μόνο από τους Ιλλυριούς, αλλά και από τους Ελληνες κατοίκους της  Αιτωλίας. Η δράση των πειρατών  αυτών, προκάλεσε  τελικά την  επέμβαση του Ρωμαϊκού στόλου, που έδωσε τέλος στη δράση τους.

Στη συνέχεια, η Αλβανία περνούσε από τους Ρωμαίους στους Βυζαντινούς, κατόπιν στους Σλάβους, ξανά στους  Βυζαντινούς, κι αυτή η  ιστορία πέρασε  από πολλά  στάδια. Μετά από πολλές συγκρούσεις με τα σλαβικά στοιχεία, με τελευταία  εμπόλεμη σύρραξη με το βασιλιά της Σερβίας Στέφανο Ντούσαν στα μέσα του δέκατου τέταρτου αιώνα, ήλθαν οι Τούρκοι στη Βαλκανική  χερσόνησο, και  καταλάβανε την Αλβανία, ηγεμόνας της  οποίας ήταν την εποχή εκείνη ο Ιωάννης Καστριώτης ( Εξελληνισμένη απόδοση  του ονόματός του ). Ο Καστριώτης παρέδωσε το γιό  του Ιωάννη Γεώργιο  Καστριώτη σαν όμηρο στους Τούρκους του Σουλτάνου Μουράτ του Β,΄ο οποίος ανάθρεψε  τον Αλβανό αυτό  σαν Μουσουλμάνο, και τον προώθησε στις ανώτερες  τάξεις του στρατού του. Οι Τούρκοι τον ονόμασαν Ισκεντέρ μπέη, ( Ισκεντέρ  στα  τουρκικά  σημαίνει  « Αλέξανδρος » ) εξ αιτίας  των εξαιρετικών  στρατιωτικών του ικανοτήτων.

Ο Καστριώτης - Ισκεντέρ, που είχε γεννηθεί πιθανόν το 1403, απεσκίρτησε  το 1443 από τον στρατό των Τούρκων, βαπτίστηκε Χριστιανός, και με τη συμμαχία ηγεμόνων της Ουγγαρίας, της Τρανσυλβανίας και του Βατικανού, νίκησε δυό φορές τους Τούρκους, σε μιά περίοδο που ήσαν ακατανίκητοι. Την πρώτη φορά, νίκησε τον Μουράτ τον Β΄που τον είχε αναθρέψει, και τη δεύτερη τον Μωάμεθ  τον Β΄. Μετά το θάνατο του Καστριώτη - Αλέξανδρου, του μεγάλου ήρωα της Αλβανίας το 1468, οι Αλβανοί  υποτάχθηκαν οριστικά  στους Τούρκους. Και έμειναν σ΄αυτούς μέχρι το 1912.

Πολύ περίεργα γεγονότα έλαβαν χώραν κατά το διάστημα της Τουρκοκρατίας. Σύνορα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αλβανία δεν υπήρχαν, και ένας σημαντικός αριθμός Αλβανών Χριστιανών, που όπως  φαίνεται, πιεζόταν από τους Μουσουλμάνους Αλβανούς, κατέβηκαν στην Ελλάδα τον δέκατο έβδομο αιώνα. Μερικοί έμειναν στην Ηπειρο και κυρίως στο Σούλι, κι ανάμεσα σ΄αυτούς οι Μποτσαραίοι και οι Τζαβελλαίοι. Αλλοι κατέβηκαν στην Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Σήμερα, ένας άγνωστος  αλλά σημαντικός αριθμός Ελλήνων, είναι Αλβανικής καταγωγής. Μπορεί  κανείς να τους αναγνωρίσει από τα επίθετά τους : Αρβανίτης, Αρβανιτόπουλος, Αρβανιτάκης και τα  παρόμοια. Αλλά και χωριά  ολόκληρα είναι κατοικημένα από  Αλβανούς, όπως λ.χ το  Μενίδι. Ακόμα  και στο  νομό Εβρου, υπάρχει χωριό που κατοικείται από Αλβανούς που όμως θεωρούν εαυτούς Ελληνες.

Μετά το 1912, η Αλβανία έγινε χώρα ανεξάρτητη, με πολίτευμα μοναρχικό. Αλλά τη δεκαετία του 1930, ήλθαν  από απέναντι  οι Ιταλοί - που πάντα  είχαν μιά σοβαρή  ανάμιξη στα πράγματα της Αλβανίας, και  το Αλβανικό κράτος  καταργήθηκε. Μετά  τον πόλεμο, η Αλβανία έμπλεξε με τους "χοτζάδες ", κι αυτό  δεν της βγήκε σε καλό. Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε σήμερα, όταν εκατοντάδες χιλιάδες  άνθρωποι από τη χώρα των αρχαίων Ιλλυριών έχουν κατακλύσει την Ελλάδα. Αλλά αυτή  τη φορά, όχι σαν την κάθοδο που είχαν κάνει πριν τριακόσια τόσα χρόνια, άλλοι  συμπατριώτες τους που ήθελαν σώνει και καλά να αλλάξουν εθνικότητα και να πάρουν ονόματα σαν τα  Αρβανίτης, Αρβανιτόπουλος και άλλα τέτοια. Και να πολεμούν για να διώξουν τους Τούρκους. Όπως έκανε πριν από αιώνες ο συμπατριώτης τους Σκεντέρμπεης. ( Το  « Σκεντέρ » είναι  λαθεμένο, αλλά έτσι μας το είχαν τα σχολικά μας βιβλία και όχι μόνο αυτά ).

Ακούμε εσχάτως για κάποια περιοχή της Ηπείρου που λέγεται Τσαμουριά. Και που ορισμένοι Αλβανικοί κύκλοι θεωρούν ότι πρέπει να ανήκει  στην Αλβανία, επειδη στην περιοχή αυτή κατοικούν  άνθρωποι Αλβανικής καταγωγής. Ποιά  είναι αυτή η Τσαμουριά ; Πολύ απλά, είναι ο  νομός Θεσπρωτίας, είναι  η Ηγουμενίτσα από  όπου φεύγουν τα φέρρυ - μπωτ για να πάνε στην Κέρκυρα, όπου ελλιμενίζονται  τα πλοία που πηγαίνουν από την Πάτρα στην Ιταλία. Μάλιστα, λένε ακόμα ότι και η Πρέβεζα κανονικά ανήκει στην Τσαμουριά, και επομένως στην Αλβανία.

Είναι έτσι τα πράγματα ; Λοιπόν, μάλιστα, ο νομός Θεσπρωτίας έχει πολλούς Τσάμηδες, δηλαδή Αλβανούς, τα δύο  τρίτα των οποίων  είναι Χριστιανοί, και το ένα τρίτο Μουσουλμάνοι. Αποτελούν συνεπώς μιά  μειονότητα, και  όπως συμβαίνει  και με  άλλες μειονότητες, θα μπορούσε κι αυτή να ζητήσει την ένωσή της με την Αλβανία. Το ζήτημα όμως είναι αν το ζητά. Και ακόμα, είναι και το ζήτημα των Αλβανικής καταγωγής - κατόπιν πολλών επιμειξιών - Ελλήνων, που ενδεχομένως θα έπρεπε να  ξαναγίνουν Αλβανοί. ( Μην τολμήσετε όμως να τους το πείτε αυτό, μπορεί  να σας σπάσουν στο ξύλο ). Λοιπόν, αν θέλετε αγαπητοί μας γείτονες Αλβανοί να  πάρετε τη Θεσπρωτία, με  γειά σας και χαρά  σας, αν βέβαια  το θέλουν οι Τσάμηδες. Αλλά τότε, θα πρέπει να δώσετε στην Ελλάδα το Αργυρόκαστρο, τους Άγιους Σαράντα και κάποια  ακόμα μέρη της νότιας Αλβανίας, όπου η  πλειοψηφία των  κατοίκων είναι Ελληνικός πληθυσμός.

Υπάρχει ένας ελληνικός χορός που ονομάζεται Τσάμικος. Χορός ζωηρός, στον οποίο συνήθως αυτός που χορεύει είναι ο πρώτος χορευτής, αυτός που σέρνει το χορό, και που κάμνει ένα σωρό φιγούρες, πηδήματα και τα τοιαύτα. Από την  ονομασία του, θα έπρεπε να βγάλουμε το εύλογο  συμπέρασμα ότι έλκει  την καταγωγή  του από τους Αλβανούς  που κατέβηκαν στην Ελλάδα και  έγιναν Ελληνες πριν  από τριακόσια πενήντα  χρόνια. Και  είναι πολύ πιθανόν, ότι πράγματι έτσι είναι. Όπως είναι εξ ίσου πιθανό, ότι η πιό γνωστή και διάσημη εθνική αντρική φορεσιά, η  φουστανέλλα, είναι επίσης Αλβανικής καταγωγής, τόσο μπερδεμένα είναι ίσως τα  πράγματα. Πολύ γούστο θα  είχε αν  τα δυό αυτά χαρακτηριστικά  παραδοσιακά στοιχεία που οι Ελληνες  θεωρούν ότι  είναι αποκλειστικά δικά τους, αποδειχτεί  ότι έλκουν την προέλευσή του τους από τη γειτονική χώρα.

Οι Αλβανοί ανήκουν  σε δυό φυλές, στους Τόσκηδες και  στους Τσάμηδες. Οι Τόσκηδες έγιναν κατά  το πλείστον  Μουσουλμάνοι, πλην ενός μέρους του, που υπό την επίδραση του Βατικανού, έγιναν καθολικοί. Οι Τόσκηδες πήγαν και προς τις δυό  μεριές, άλλοι Χριστιανοί, άλλοι Μουσουλμάνοι. Οι  δυό αυτές φυλές, έχουν  και διαφορετικό  γλωσσικό  ιδίωμα, που μάλλον είναι τόσο πολύ διαφορετικό, ώστε να δυσκολεύει τη συννενόηση. Πάντως, η  επίσημη γλώσσα της Αλβανίας είναι η Τοσκική, και σ΄αυτήν έχει γραφτεί η Αλβανική λογοτεχνία.

Ενας όρος που τον ξέρουμε  από παλιά, είναι η  « μπέσα ». Προέρχεται  από το αλβανικό  b e s e, που  σημαίνει : Πίστη, εμπιστοσύνη, τήρηση υπόσχεσης που δόθηκε. « Αυτός ο ανθρωπος δεν έχει μπέσα », δεν μπορείς να στηριχτείς στο  λόγο του. Ενας άλλος όρος που τον νόμιζα αλβανικό, είναι η  « φάρα », που  σημαίνει : Σόϊ, γενιά. Αλλά  είναι γερμανικής  προέλευσης. Αυτά προς αποκατάσταση της αλήθειας.