O T A N Λ E I Π E I H T O Λ M H
Ανοίγεις την τηλεόρασή σου, και ιδού, παρελαύνουν από το μεσημέρι μέχρι τα μεσάνυχτα, αυτές οι παραγωγές που από την αρχή ονομάστηκαν « σειρές », αγγλιστί « s e r i a l s ». Που είναι δυό τύπων, αυτά που το καθένα επεισόδιό τους είναι μιά διαφορετική ιστοριούλα - συνήθως αστυνομικού χαρακτήρα - και με τους ίδιους βασικούς πρωταγωνιστές. Και τα άλλα, που είναι μιά και μοναδική ιστορία, που εκτυλίσσεται με τα ίδια πρόσωπα και με ροή μυθιστορήματος, έτσι θα μπορούσαμε να τα χαρακτηρίσουμε.
Εκτός όμως από αυτές τις εν σειρά τηλεοπτικές παραγωγές, παίζονται ακόμα - συνήθως μετά τα μεσάνυχτα - και οι συνηθισμένες κινηματογραφικές ταινίες, που έχουν μιά αρχή, μιά ροή και ένα τέλος. Που στηρίζονται σε ένα σενάριο, ή είναι παρμένα από κάποιο λογοτεχνικό εργο. Το καθένα από αυτά, ανήκει σέ ένα ορισμένο είδος, το ένα είναι θρίλλερ, το άλλο μιά ερωτική ιστορία με τα σχετικά της, το τρίτο μιά περιπέτεια εποχής ή σημερινής εποχής, άλλο είναι αστυνομικό με γκάνγκστερς και μαφιόζικες οργανώσεις, και διάφορα άλλα. Αυτές οι ταινίες είναι « αυτοτελείς » σε σχέση με τα σήριαλς, όταν τελειώνουν σε δυό ή λίγο πάνω, λίγο κάτω ώρες, βλέπουμε να γράφεται στην οθόνη η λέξη « Τέλος » αν είναι ελληνική ταινία, « E n d » αν είναι αγγλόφωνη και ανάλογα αν είναι άλλης γλώσσας.
Μέχρι και πριν από δυό τρεις δεκαετίες, τόσο οι ελληνικές ταινίες, όσο και οι ξένες, ήσαν παραγωγές συγκεκριμένων κινηματογραφικών εταιρειών. Τις τελευταίες όμως δεκαετίες, πολύ συχνά βλεπουμε ότι βγαίνουν στις οθόνες των κινηματογράφων και της τηλεόρασης, αυτό που ονομάζουμε « ανεξάρτητες παραγωγές ». Στις οποίες παραγωγές, υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία από μέρους των παραγωγών τους, σε ότι αφορά τα θέματα των ταινιών αυτών. Το ίδιο ανεξάρτητων παραγωγών, είναι και οι τηλεοπτικές « σειρές », δεν παράγονται από κάποιες γνωστές εταιρείες παραγωγής.
Υπάρχει μεγάλο πλήθος από θέματα, που μπορούν να μπούνε σε ένα σενάριο, είτε μιάς ταινίας, είτε ενός « σήριαλ ». Ο σεναριογράφος έχει την δυνατότητα να επιλέξει ο ίδιος του, το θέμα ή τα θέματα με τα οποία θα ασχοληθει. Και προκειμένου περί κανονικής ταινίας, να βάλει μέσα στις δυό ώρες της προβολής της, ότι θεωρεί ότι έχει και ενδιαφέρον για τους θεατές, ή ότι μπορεί να τους προβληματίσει. Σε πολύ μικρότερο βαθμό, ισχύουν αυτά και για τα σήριαλς, που όμως κινούνται σχεδόν όλα πάνω σε ορισμένα πρότυπα, συνηθισμένες ιστοριούλες που απευθύνονται στη μεγάλη μάζα των τηλεθεατών και δεν έχουν καλλιτεχνικές απαιτήσεις.
Όπως συμβαίνει σε κάθε εποχή, έτσι και η εποχή που περνάμε τώρα, έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, τα δικά της προβλήματα, ότι άλλο χαρακτηρίζει την εποχή. Και κανονικά, θα έπρεπε να ασχολούνται οι κινηματογραφικές ταινίες με όλα αυτά τα πράγματα που έχουν υπόβαθρο τη σημερινή πραγματικότητα και όχι μόνο τη φαντασία, που αυτούς τους καιρούς είναι και επιστημονική. Και πάνω σ΄αυτά, θα πούμε μερικά πράγματα.
Στη μεγάλη τους, τη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι ταινίες που παίζονται σήμερα, είτε στα σινεμά, είτε στις μικρές οθόνες, είναι αμερικανικές, καθώς ο παλιός ευρωπαϊκός κινηματογράφος, που είχε δώσει πολλά αριστουργήματα σε παλιές εποχές, έχει μείνει πολύ πίσω τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότερες από αυτές τις σημερινές ταινίες, είναι ανεξάρτητες παραγωγές, στις οποίες οι σεναριογράφοι τους έχουν την ευκαιρία να θίξουν πράγματα και καταστάσεις, που σε παλιότερες εποχές δεν τα προσεγγίζανε καθόλου. Πολλά από αυτά, τα απαγόρευε η κινηματογραφική λογοκρισία που υπήρχε στις Πολιτείες μέχρι και τη δεκαετία του εξήντα, και σιωπηρά υπήρχε και στον υπόλοιπο κόσμο. Λογοκρισία που καταργήθηκε εντελώς, και τώρα μπορείς να προβάλεις στην οθόνη, ότι νομίζεις ότι ενδιαφέρει το κοινό, χωρίς να σε εμποδίζει κανείς.
Και πρέπει να ομολογηθεί εδώ, αυτό που όλοι το ξέρουν, ότι πολλά άσχημα πράγματα γίνονται στον κόσμο. Πάντοτε βέβαια γινόντουσαν άσχημα πράγματα, αλλά στον λεγόμενο πολιτισμένο κόσμο, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα αυτόν τον καιρό. Κι όταν λέμε « αυτόν τον καιρό », αναφερόμστε πιό πολύ στις τελευταίες δεκαετίες, άντε να πούμε στα τελευταία πενήντα χρόνια.
Λοιπόν, παρακολουθώντας αμερικανικές ταινίες αυτών των τελευταίων δεκαετιών, βλέπουμε ότι πολλές από αυτές, έχουν την τάση να σκαλίζουν πράγματα που άλλοτε τα θεωρούσαμε αδιανόητα. Βλέπουμε ότι τα σενάρια των ταινίών αυτών, προσπαθούν να αποκαλύψουν με πολλή τόλμη, υποθέσεις που μένουν όσο γίνεται πιό « κρυμμένες », που έχουν σαν επίκεντρά τους, πρόσωπα και καταστάσεις που είναι γεμάτες από σκάνδαλα. Σκάνδαλα πάσης φύσεως, που τα ξέρουμε από άλλες πηγές, ή τα μαθαίνουμε από τις ίδίες τις ταινίες αυτές.
Ας πάρουμε μερικά παραδείγματα. Βλέποντας αμερικανικές ταινίες των τελευταίων χρό-νων, παρατηρούμε ένα φαινόμενο που πολύ έντονα παρουσιάζεται. Τη διαφθορά στους κόλπους της αστυνομίας, όχι μόνο στα κατώτερα όργανα, αλλά ακόμα και σε υψηλόβαθμα στελέχη. Ιστορίες που δεν τολμούσαν να παρουσιάσουν σε άλλες εποχές, αν και οι ιστορίες αυτές υπήρχαν από πάντοτε, έστω και σε μικρότερη κλίμακα. Ιστορίες με διαφθορά σε πολιτικά πρόσωπα, με άσχημες κοινωνικές καταστάσεις, με προβλήματα φυλετικών προκαταλήψεων.
Λοιπόν, από τέτοια πράγματα, από σκανδαλα με υψηλά ιστάμενα πρόσωπα, από αναμίξεις πολιτικών προσώπων με ύποπτους μηχανισμούς, με έκνομες ενέργειες, είναι γεμάτη και η Ευρώπη, ιδιαίτερα μερικές χώρες της που έχουν καποια τέτοια προϊστορία, κάποιο τέτοιο υπόβαθρο. Να μην περιλάβουμε μέσα σ΄αυτές, και τη δική μας χώρα ; Στην οποία, τις τελευταίες δεκαετίες - και ίσως και πιό παλιά - υπήρχαν τέτοιου είδους ιστορίες ; Νομίζω ότι δεν θα υπάρξει διαφωνία σ΄ αυτό.
Και τίθεται τότε το ερώτημα : Οι κινηματογραφικές παραγωγές του λεγόμενου « νέου » ελληνικού κινηματογράφου, έχουν ποτέ περιγράψει καμμιά τέτοιου είδους ιστορία ; Εγινε ποτέ καταγραφή και αναφορά τέτοιων πραγμάτων σε κάποια ταινία ; Αναφορά για παράδειγμα σε διαφθορά στην αστυνομία, έστω και σε πολύ περιορισμένη κλίμακα, όπου να ξεχωρίζουν οι καλοί αστυνομικοί από εκείνους που παραβιάζουν τον όρκο που έχουν δωσει ; Εγινε ποτέ αναφορά στο θρυλικό « φακκελάκι » σε κάποια ελλήνική σειρά, από αυτές που προβάλλονται στις οθόνες της τηλεόρασης ; Κάτι για τους γιατρούς, που χειρουργούν ή δίνουν προτεραιότητα με το ίδιο « φακκελάκι » ;
Ανοστες και χαζούτσικες είναι οι ιστορίες που παρουσιάζει η τηλεόραση με τις τηλεοπτικές σειρές. Δεν θα ήταν λίγο πιό πικάντικες αυτές οι ιστοριούλες, αν έβαζαν μέσα και λίγο αλατοπίπερο με τέτοιου είδους περιστατικά ; Μήπως φοβούνται κάποιου είδους λογοκρισία, που βέβαια δεν υπάρχει ; Λοιπόν, ούτε στο νέο ελληνικό σινεμά, ούτε στην τηλεόραση, δεν υπάρχει κάτι από αυτά που έχουν γεμίσει την σύγχρονη ελληνική κοινωνία.
Είναι γνωστό. Ότι το αμερικανικό σινεμά, το έκαμνε και στο παρελθόν και συνεχίζει και τώρα να το κάμνει, να παρουσιάζει ανόητες και « χαζές » παραγωγές, με αναληθοφανή ή ηλίθια σενάρια,πάντοτε υπήρχε αυτού του είδους η παραγωγή. Και μπορεί να ήσαν στην πλειοψηφία τους τέτοιες οι ταινίες που έκαμνε. Αλλά βλέπουμε τώρα σε πολλές ταινίες του ανεξάρτητου - επαναλαμβάνω - σινεμά, σενάρια στα οποία δείχνεται εξαγορά δικαστών, πολιτικών προσώπων από μαφιόζικες οργανώσεις. Παρουσιάζονται ιστορίες με ίντριγκες πολιτικές, με σκάνδαλα υψηλά ιστάμενων, ακόμη και προέδρων των Πολιτειών. Ιστορίες με ανθρώπους που έχουν πέσει θύματα των ναρκωτικών, και τέτοιες ιστορίες υπάρχουν και στην Ευρώπη και εδώ. Δεν θα έπρεπε να φαίνεται και κάτι από αυτές και στην ευρωπαϊκή και την ελληνική παραγωγή ; Και δεν μιλάμε για τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο, εκεί δεν ήταν καθόλου εύκολο να παρουσιαστούν τέτοια θέματα, που άλλωστε δεν υπήρχαν και στην επικαιρότητα, και ίσως υπήρχε και λογοκρισία, έστω και αφανής.;
Κάποιοι φυσικά από τους παραγωγούς ταινιών και στη χώρα μας, θα σκέφτηκαν να παρουσιάσουν τέτοια θέματα στις ταινίες τους. Κάτι όμως φαίνεται να τους τρομάζει, να τους απωθεί από την πραγματοποίηση μιάς τέτοιας πρόθεσης. Ντρέπονται μήπως να παρουσιάσουν τα πολύ άσχημα πράγματα της κοινωνίας μας, ιδίως της σημερινής ; Ισως να είναι αυτός ο λόγος.
Εχουν προβληθεί από την ελληνική τηλεόραση, ταινίες με τολμηρά σενάρια, με ρεαλισμό και προβληματισμό, που έρχονται από το Ιράν, την Τουρκία, την Κίνα. Είναι λοιπόν πιό πρωτοπόροι οι Ιρανοί και οι Κινέζοι κινηματογραφιστές από τους δικούς μας ; Ετσι φαίνεται να είναι η πραγματικότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου