Δ Ε Ι Δ Ε Χ Ρ Η Μ Α Τ Ω Ν Α Ν Δ Ρ Ε Σ Α Θ Η Ν Α Ι Ο Ι
Οχι, δεν είναι λάθος ο τίτλος. Αν και νομίζω ότι όλοι μας - ίσως με εξαιρέσεις - θεωρούσαμε ότι το λεχθέν από τον Δημοσθένη ήταν « Δεί δη χρημάτων, άνδρες Αθηναίοι », ανακάλυψα στην εγκυκλοπαίδεια ότι ναι μεν το λένε και έτσι, αλλά το « δη » είναι λαθεμένο, και ότι το σωστό είναι το « δε ». Ανοησίες θα πείτε, ποιά σημασία μπορούν να έχουν αυτές οι γραμματολογικές λεπτομέρειες ; Το ζήτημα μας - αν υπάρχει στ΄αλήθεια ζήτημα - είναι το τι σημαίνει αυτή η φράση, και ποιά σημασία θα της δώσουμε σ΄αυτό το μικρό « χρονικό ». Λοιπόν, το τι σημαίνει αυτή η φράση είναι πολύ απλό πράγμα, δηλώνει ότι αυτό που χρειαζόντουσαν οι Αθηναίοι στην περίπτωση εκείνη, ήσαν τα χρήματα που τη στιγμή εκείνη ήσαν τελείως απαραίτητα, χωρίς αυτά δεν μπορούσε να γίνει τίποτε. Το γιατί τα χρειαζόντουσαν, δεν το ξέρω, δεν έχω την παραμικρή ιδέα γι αυτό. Είμαι όμως απόλυτα βέβαιος, ότι κάποιος από τους αναγνώστες ή τις αναγνώστριες θα το ξέρει, και επομένως ίσως μπορέσει να το πεί και στους άλλους.
Αλλά ας αγνοήσουμε τώρα τον Δημοσθένη και τους λόγους που τον έκαναν να απευθύνει αυτή τη φράση στους συμπολίτες του τους Αθηναίους. Εμείς θα ασχοληθούμε εδώ με την ανάγκη που έχουμε πάντοτε σε χρήματα, είτε σαν άτομα, είτε - ειδικα σ΄ αυτό το κομμάτι - σαν χώρα, σαν κράτος ελληνικό, αυτό που κατά κανόνα έχει αδήριτη ανάγκη από χρήματα. Και που - φεύ - δεν τα βρίσκει σχεδόν ποτέ.
Σαν άτομα, είναι γνωστό ότι όλοι έχουμε ανάγκη από κάποια χρήματα, λίγα ή πολλά, ανάλογα με τις ανάγκες μας και τις απαιτήσεις μας, που βέβαια διαφέρουν στις διάφορες περιπτώσεις και στους διάφορους ανθρώπους. Ο ένας λ.χ έχει ανάγκη σε μιά δεδομένη στιγμή, από εκατόν χιλιάδες Ευρώ - πρέπει να ξεχάσουμε νομίζω τη δραχμή - ενώ άλλος χρειάζεται ένα ασήμαντο ποσό, όχι βέβαια ότι ένα μεγαλύτερο θα το απέρριπτε, αλλά τόσο του φτάνει για την κάλυψη κάποιας τρέχουσας ανάγκης του. Αυτά εν συνόψει για τις ατομικές ανάγκες μας, δεν πρόκειται να ασχοληθούμε από τώρα και ύστερα μ΄αυτές.
Οι ίδιοι λόγοι που έκαναν τον Δημοσθένη - τον ξανάφερα πάλι πίσω - να ζητά από τους Αθηναίους χρήματα, είναι και οι λόγοι με τους οποίους θα ασχοληθουμε, είναι τα χρήματα που χρειάζεται η πολιτεία η σύγχρονη της Ελλάδας, όπως τα χρειαζόταν η αρχαία εκείνη πολιτεία της δημοκρατικής Αθήνας. Τα δημόσια έξοδα είναι αυτά που χρειαζόντουσαν και τότε να καλυφθούν, έξοδα που πάντοτε υπάρχει ανάγκη να γίνουν, και για να γίνουν, πρέπει να βρεθούν οι ανάλογοι πόροι, δηλαδή τα χρήματα του Δημοσθένη.
Υπάρχει βέβαια μιά διαφορά. Τα χρήματα που χρειαζόντουσαν στην περίπτωση εκείνη της Αθήνας, ήσαν ελάχιστα, τα απαιτούμενα σήμερα είναι πάρα πολλά. Άλλη όμως περίπτωση η τότε Αθήνα με τις περιωρισμενες ανάγκες της, και άλλο πράγμα η σημερινή Ελλάδα με τις τεράστιες ανάγκες που έχει σε όλους γενικά τους τομείς. Πρόκειται λοιπόν, για τα δημόσια οικονομικά, τα αλισβερίσια - κατά την τουρκική έκφραση - που έχει το κράτος με τους πολίτες του, και που είναι η βάση για τα έξοδα που κάμνει πάλι για τους πολίτες του.
Μιά πολιτεία, προπαντός ένα σύγχρονο κράτος, πρέπει να φροντίζει όσο μπορεί, και όσο επιτρέπουν οι οικονομικές δυνάμεις του, να φροντίζει για τις διάφορες ανάγκες των πολιτών του. Ως εκ τούτου, χρειάζεται να έχει διαθέσιμα χρήματα γι αυτούς τους σκοπούς. Ετσι απλά μπαίνουν τα πράγματα, θα βρεθούν χρήματα από διάφορες πηγές, και με αυτά τα χρήματα θα εξυπηρετηθούν οι διάφορες ανάγκες των πολιτών της χώρας.
Απλά φαίνονται τα πράγματα εκ πρώτης όψεως, αλλά δεν είναι. Οι ανάγκες μιάς σύγχρονης χώρας - τέτοια πρέπει να θεωρείται και η Ελλάδα - είναι τεράστιες, τεράστια λοιπόν πρέπει να είναι και τα έσοδα που πρέπει να έχει το δημόσιο για να ανταπεξέλθει σ΄αυτές τις υποχρεώσεις του. Κι αυτές οι υποχρεώσεις του, αρχή έχουν, αλλά τέλος όχι. Από πού να αρχίσει κανείς και πού να τελειώσει, οι απαιτήσεις για τη λειτουργία του κράτους είναι τόσο μεγάλες, όσο μικρές είναι οι δυνατότητές του.
Υπάρχει το γνωστό πρόβλημα με την υγεία. Είναι βέβαιο ότι η Ελλάδα είναι πολύ πιό πάνω από τις χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης των πολιτών της, αλλά πιό πίσω μέχρι πολύ πιό πίσω από τις χώρες της σειράς της. Για ποιό λογο συμβαίνει αυτό ; Για τον ίδιο λόγο που οι τριτοκοσμικές χώρες είναι πολύ πίσω από την Ελλάδα, η έλλειψη χρημάτων. Κι αυτή η έλλειψη αρκετών χρημάτων, κάνει και την Ελλαδα να είναι πίσω από άλλες προηγμένες χώρες, οι οποίες βέβαια έχουν καλύτερα οικονομικά. Και πώς μπορεί να βελτιωθεί αυτή η κατάσταση ; Η απάντηση είναι : Δεί δε χρημάτων, άνδρες Ελληνες.
Χτές άκουσα στην τηλεόραση από μιά έγκυρη φωνή, ότι για να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά το πρόβλημα των ναρκωτικών, χρειάζονται πάρα πολλά ιδρύματα αποτοξίνωσης και ψυχικής απεξάρτησης, στελεχωμένα από πολλούς ειδικούς. Το πρόσωπο που έκανε αυτή την πρόταση, σίγουρα αιθεροβατούσε. Για να γίνουν όλα αυτά που πρότεινε, θα έπρεπε η χώρα να είναι η πλουσιώτερη στον κόσμο, αυτά τα πράγματα έχουν τεράστια έξοδα και μάλιστα για κάθε χρόνο, τελείως ανέφικτη προσπάθεια δηλαδή. Πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα, όταν πολύ μικρότερες ανάγκες και ολιγοέξοδες δεν μπορούν να ικανοποιηθούν ;
Τον καιρό του Δημοσθένη - πάλι πρέπει να τον ξαναφέρω στην επικαιρότητα αυτόν τον τύπο - δεν υπήρχαν αυτοκίνητα, συνεπώς δεν υπήρχαν και αυτοκινητόδρομοι μεταξύ των πόλεων. ( Που ειρήσθω εν παρόδω, ήσαν κράτη, κάθε πόλη ήταν και ένα κράτος, αυτό θα πεί αποκέντρωση ). Λοιπόν, για να υπάρχουν καλοί αυτοκινητόδρομοι, με μπαρριέρες ( που στα ελληνικά λέγονται « στηθαία » ) ανάμεσα στις δυό λωρίδες, για να μην γίνονται μετωπικές συγκρούσεις, χρειάζονται λεφτά, πολλά λεφτά. Που φυσικά δεν βρίσκονται. Αν κάποτε μας περισσεύουν λίγα φράγκα, σπεύδουμε να αγοράσουμε οπλικά συστήματα καινούργιας τεχνολογίας, λες και πρόκειται ποτέ να πολεμήσουμε εναντίον της Κίνας, ή έστω του Ιράκ. ( Για την Τουρκία είναι περιττόν να αγοράζουμε όπλα, άδικα περιμένουμε να μας επιτεθούν οι εκ της Ασίας γείτονές μας ).
Όταν δεν έχεις δρόμους, δεν πρέπει να περιμένεις ότι θα έχεις τραίνα της σύγχρονής εποχής, σαν τα ευρωπαϊκά - όχι τα πρώτης διαλογής φυσικά - που να σε πηγαίνουν από την Θεσσαλονίκη στην Αθήνα σε τέσσερις ώρες, άντε βάλε και ένα τέταρτο επί πλέον. Οι καινούργιες γραμμές με το μικρό συντελεστή διαστολής, που συνάπτονται μεταξύ τους κάθε δυό χιλιόμετρα και όχι κάθε εκατό μέτρα, είναι ακριβές. Και χρειάζονται και χρήματα για την τοποθέτησή τους στο έδαφος. Και είναι και οι μηχανές που πρέπει να τρέχουν με εκατόν εβδομήντα, έστω με εκατόν πενήντα χιλιόμετρα την ώρα, όχι με εκατόν είκοσι όπως είναι τώρα, και που δύσκολα τα πιάνουν εξ αιτίας των ακατάλληλων σιδηροτροχιών. Τώρα, για το πού θα βρούμε τα χρήματα γι αυτά τα πράγματα, να ρωτήσουμε - αν μπορούμε - τον Δημοσθένη.
Θα το ξέρετε βέβαια, αλλά καλό θα ήταν να το ξαναθυμίσουμε. Υπάρχουν άνεργοι πολλοί, υπάρχει ανάγκη να τους δίνονται επιδόματα ανεργίας για σημαντικό χρονικό διάστημα. Υπάρχουν και εξαιρετικά φτωχοί άννθρωποι που πρέπει να τους εφοδιάζει το κράτος με κάποιο - μικρό έστω - επίδομα πρόνοιας. Φυσικά, και αυτά προϋποθέτουν αρκετά χρήματα, και φυσικά αυτά τα χρήματα δεν βρίσκονται.
Η Ελλάδα βρίσκεται γεωγραφικά σε μια ζώνη που δίνει αρκετά συχνά σεισμούς, μέτριου σχετικά μεγέθους, δηλαδή από 5,8 μέχρι 6,5 της κλίμακας Ρίχτερ. Συνέπεια αυτών των σεισμών, είναι ότι αρκετα κτίρια καταρρέουν ή παθαίνουν τόσο μεγάλες βλάβες, ώστε να κατεδαφίζονται, χώρια τα αρκετά θύματα που συνήθως μας προκύπτουν λόγω της έλλειψης καλών αντισεισμικών κατασκευών. Και στους σεισμούς αυτούς, ένας αριθμός ανθρώπων αναγκάζονται για ένα σημαντικό διάστημα, να μένουν σε πρόχειρα καταλύματα. Και ενώ θα έπρεπε να ξαναφτιάχνονται κάπως γρήγορα τα σπίτια τους, πετιούνται κυριολεκτικά στο δρόμο. Και σαν να μην έφτανε αυτό, τους χρεώνουν οι διαφορες υπηρεσίες με τιμολόγια που προκαλούν την αγανάκτηση και των ίδιων, αλλά και όσων ακούνε τα συμβαίνοντα. Και πάλι η υπόθεση βρίσκεται στα χρήματα. Όπως βλέπουμε και πάλι, « δεί δε χρημάτων, άνδρες - και γυναίκες βέβαια - Ελληνες και Ελληνίδες ».
Να αναφερθούμε και στα χάλια που εχει η παιδεία, με τις σαραβαλιασμένες κατασκευές, την έλλειψη υποδομής και λοιπών αναγκαίων για τη λειτουργία της ; Λοιπόν, ο καθένας τα ξέρει αυτά τα πράγματα, ας μην επεκταθούμε περισσότερο πάνω σε ζητήματα που αποτελούν κοινό κτήμα όλων.
Συζητήσεις επί συζητήσεων γίνονται συχνά, πάνω στο θέμα της υγείας, την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα περισσότερα νοσοκομεία. Η υγεία πάσχει σοβαρά στη χώρα μας, και ο κατάλληλος γιατρός για να τη θεραπεύσει, δεν βρίσκεται επί του παρόντος. Αλλά και αν βρεθεί, η υπόθεση θα παραπεμφθεί και πάλι στην έλλειψη χρημάτων που χρειάζονται για να βρή την υγειά της.
Είναι ανάγκη να αναφερθούν και άλλες περιπτώσεις στις οποίες απαραίτητη θα ήταν η ύπαρξη καλών δημόσιων οικονομικών ; Νομίζω όχι, αυτά φτάνουν και περισσεύουν. Λοιπόν, για μιά ακόμα φορά, « δεί δε χρημάτων, άνδρες ( και γυναίκες ) Ελληνες ( και Ελληνίδες ) ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου