ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΠΑΡΕΜΠΟΡΙΟ

Τ  Ο     Μ  Ι  Κ  Ρ  Ο     Π  Α  Ρ  Ε  Μ  Π  Ο  Ρ  Ι  Ο



Οσοι είναι αρκετά ή πολύ παλιοί, έχουν συνηθίσει να κάνουν πολλά χιλιόμετρα στην πόλη, χωρίς να χρησιμοποιούν παρά σπανίως κάποιο μεταφορικό  μέσον. Αυτό είναι πολύ καλό για την υγεία, έτσι  τουλάχιστον λένε  οι γιατροί, έτσι δείχνουν και οι μεγάλες ηλικίες στις ο-ποίες  φτάνουν  οι χρησιμοποιούντες  πολύ τα  κάτω άκρα  τους. Αυτή  η συνήθεια  τους έχει μείνει, από την εποχή που  η πόλη μας δεν είχε καθόλου αστικές συγκοινωνίες, και υποχρεωτικά έπρεπε να χρησιμοποιείς τα δικά σου μέσα στις μετακινήσεις σου, δηλαδή τα πόδια σου. Και κάποιοι και το ποδήλατο, που επίσης είναι πολύ ωφέλιμο στην υγεία, αν μάλιστα κάνεις πολλά χιλιόμετρα τη μέρα μ΄αυτό.

Στην κατηγορία αυτών που  είχαν συνηθίσει να βαδίζουν σε μεγάλες αποστάσεις, ανήκει και ο γράφων. Είπαμε ότι  αστικές συγκοινωνίες δεν είχαμε μέχρι κάποιο καιρό, έτσι συνήθισα κιι εγώ να διανύω μεγάλες αποστάσεις βαδίζοντας, έγινα με την πάροδο του χρόνου βαδιώδης μανιστής. Δεν καταλάβατε  την αντιστροφή ίσως, επίτηδες το κάμνω αυτό να αντιστρέφω τις λέξεις. Μανιώδης βαδιστής λοιπόν, με την εξαίρεση των  πανεπιστημιακων χρόνων μου, όταν η μεγάλη αδυναμία μου στο τραμ, το πράσινο εκείνο μέσο μετακίνησης που έτρεχε - τρόπος του λέγειν  αυτό το  « έτρεχε » - με ανάγκασε να χρησιμοποιώ κατά κόρον το μεσον αυτό. Το πιό σημαντικό μέσο μετακίνησης  στις μεγάλες πόλεις που διέθεταν αυτό το τροχοφόρο, που εκινείτο με ηλεκτρισμό που έπαιρνε με τον χαρακτηριστικο  ρευματολήπτη, τον τρολλέ, που είχε στο επάνω μέρος του μπροστινού βαγονιού.

Με τη συνήθεια αυτή  του βαδιζειν, τριγυρνώ  από δεκαετίες στους δρόμους και τα πεζοδρόμια της πόλης, τελευταίως σχεδόν αποκλειστικά  στα πεζοδρόμια, καθώς οι παλιές εποχές που οι δρόμοι ήσαν  ελεύθεροι από τροχοφόρα, έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Και καθώς κάμνω τους γύρους στα πεζοδρόμια, βλέπω και παρατηρώ το τί γίνεται μέσα στην πόλη, αυτούς που κινούνται με αυτό τον τρόπο που έχουν  συνηθίσει από  καιρό. Και παρατηρώ επίσης και άλλα πράγματα, μερικά από αυτά μάλιστα που έχουν εμφανιστεί τους τελευταίους καιρούς.

Υστερα από  όλη αυτή τη  φλύαρη - και ζητώ  συγγνώμη  γι αυτήν - εισαγωγή, καιρός να προχωρήσω στο θέμα. Όταν περπατά κανείς σήμερα στους δρόμους της πόλης μας αλλά προφανώς και άλλων πόλεων, τί βλέπει ; Πολλά πράγματα, φίλους και γνωστούς που τους χαιρετά, συζητά  για λίγο  μαζύ τους  και προχωρεί  παραπέρα. Και εκεί  στο παραπέρα, βλέπει και κάποια θεάματα που δεν τα έβλεπε άλλοτε. Κι αυτό το άλλοτε, ήταν πριν από ένα χρόνο, αντε να πούμε δύο χρόνια. Είναι κάποιοι ξένοι, μαύροι ή κίτρινοι, που στέκονται στα πεζοδρόμια και στα πάρκα. Εχουν δίπλα τους μερικές τάβλες, πάγκους  ή κάτι  άλλο παρόμοιο, πάνω στις οποίες βρίσκονται αραδιασμένα διάφορα αντικείμενα, ποικίλα μικροαντικείμενα, που τα διαθέτουν προς πώληση. Ξένοι  είναι και  μικρέμποροι, που  πουλάνε σε δημόσιους χώρους τις πραμάτειες τους. Και κάποιοι συμπολιτες μας παρατηρούν τα  εκθέματα αυτά, και μερικοί αγοράζουν ότι τους αρέσεις από αυτά. Είναι η πρόσφατη ιστορία του παρεμπόριου αυτή.

Πρώτοι που εμφανίστκαν στο κέντρο της πόλης και σε πεζοδρόμια, ήσαν ένας - δυό μαύροι στο χρώμα και αφρικανοί στην  προέλευση. Ακουμπισμένοι στον τοίχο  του πεζοδρομίου και χωρίς να διαλαλούν  τα εμπορεύματά  τους, περίμεναν στωϊκά να περάσουν οι πεζοί από το μέρος εκείνο, να  δούνε τα πράγματα  που είχαν προς  πώληση, και να παζαρέψουν κάποια από αυτά. Νομίζω ότι οι φιλήσυχοι αυτοί άνθρωποι, είχαν ελθει από τη Νιγερία, μεγάλη χώρα του κόλπου  της Γουϊνέας, που έχει  εκατόν σαράντα εκατομμύρια κατοίκους. Οι περισσότεροι από τους οποίους  είναι φτωχοί, ή μάλλον πάμφτωχοι. Ισως και από διπλανές χώρες μικρότερες, όπως η Γκάνα, η Ακτή Ελεφαντοστού, η Λιβερία.

Το καλοκαίρι που πέρασε, έκαναν την εμφάνισή τους και  μερικοί  « κίτρινοι » και  « λοξομάτηδες », δηλαδή Κινέζοι, που κάθε μέρα  στηνόντουσαν στο δημοτικό  κήπο, εκεί δίπλα στο κεντρικό συντριβάνι. Είχαν και αυτοί αραδιασμένες τις πράμάτειες τους, διάφορα μικροαντικείμενα, και περίμεναν τους υποψήφιους  μουστερήδες να περάσουν, να τα δουνε και να ζητήσουν να τα αγοράσουν. Ολο το  καλοκαίρι έμειναν εκεί, κάθε μέρα τους έβλεπες στο μέρος αυτό να περιμένουν τις ώρες αιχμής της παρουσίας του κόσμου στον κήπο. Κι όταν αραίωναν οι περιπατητές, τα μάζευαν και αναχωρούσαν από εκεί.

Αυτά στην μικρή  μας πόλη. Αλλά στις μεγάλες πολεις, πλήθος μέγα από αυτούς τους οικονομικούς πρόσφυγες - πώς  αλλοιώς να  τους ονομάσουμε ; - έχουν πλημμυρίσει δρόμους, πλατείες και σοκκάκια. Και πουλάνε τα ίδια περίπου πράγματα, ίσως και  μερικά άλλα, όπως Σι - Ντι, φορέματα, παπούτσια και άλλα τινά. Δεν έχουν προφανώς άδεια μικροπωωλητή, αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει από το να ασκούν το επάγγελμα του μικροπωλητή.

Κίνα και  αφρικανικές  χώρες, από  εκεί έρχονται οι  πλανόδιοι αυτοί έμποροί. Και καλά για τους Αφρικανούς, φτωχοί είναι, κράτος πρόνοιας δεν υπάρχει στις αφρικανικές χώρες, ανεργία μεγάλη και λόγω του υπερπληθυσμού, όλα αυτά τους αναγκαζουν να ζητούν να βρούνε την πενιχρή  τύχη τους σε  ευρωπαϊκές χώρες. Αλλά για  τους Κινέζους που βρίσκονται σε σοσιαλιστική χώρα εδώ και πέντε δεκαετίες, τί συμπέρασμα μπορείς να βγάλεις ;

Παρένθεση : Σε μιά αληθινά  σοσιαλιστική χώρα, δεν πρέπει να υπάρχει σημαντική απόσταση ανάμεσα στους  κάπως εύπορους και τους χαμηλού εισοδήματος πολίτες, πρέπει να είναι πολύ μικρές οι  διαφορές  ανάμεσά τους. Ετσι γίνεται  άραγε ; Λοιπόν, όχι, όσο υπάρχουν τα μικρά εκείνα  παραλληλόγραμμα  χαρτάκια με  τους αριθμούς  επάνω  τους, που  γράφουν δολλάρια, Ευρώ και Χου - μιν - τσέου ( το τελευταίο το λέω κουτουρού σαν κινέζικο νόμισμα ), δεν μπορεί να  λέγεται μιά χώρα  σοσιαλιστική, απλώς  το  « παίζει » σαν τέτοια. Και όπως ξέρουμε όλοι, υπάρχει  πάντοτε μιά νομενκλατούρα, που είναι πολύ ψηλότερα οικονομικά από ότι πρέπει. Και ότι υπάρχουν και φτωχοί,αληθινά φτωχοί σε τέτοιες κατ΄όνομα σοσιαλιστικές  χώρες. Που  ψάχνουν ευκαιρίες  να μεταναστεύσουν και να  ανοίξουν δικές τους δουλειές σε χώρες καπιταλιστικές. Και ένας πρόσθετος λγος για να δικαιολογηθεί η τάση για μετανάστευση : O υπερπληθυσμός στην χώρα αυτή. Κλείνει η παρένθεση.

Πριν από την επιβολή του σοσιαλιστικού καθεστώτος στην Κϊνα, πολλά χρόνια και δεκαετίες πρωτύτερα, οι Κινέζοι εκπατριζότανε για να εργαστούν σαν μάγειροι σε εμπορκά καράβια, είναι γνωστή  η ικανότητά τους στη μαγειρική. Ησαν και πολύ λίγο  απαιτητικοί στις α-μοιβές τους, έτσι ώστε είχαν γίνει  περιζήτητοι σ΄αυτή  τη δουλειά. Εκτός από  αυτά, πολλοί Κινέζοι έφευγαν από την πατρίδα τους, για να εγκατασταθούν στις Πολιτείες και τη Βρεττανία, όπου έχουμε ακούσει για τις γνωστές C h i n a t o w n s, τις περιοχές όπου κατοικούσαν, και στις οποίες έστηναν τα μαγαζάκια τους.

Λοιπόν, τέτοια Τσάϊνα Τάουν,, έφτασε  σήμερα να έχει  και η Θεσσαλονίκη, και ίσως δημιουργηθεί και  στην Αθήνα. Ολόκληρη περιοχή της Μακεδονικής πρωτεύουσας, έχει καταληφθεί από Κινέζους εμπόρους, που δεν είναι  πλανόδιοι, έχουν μαγαζιά  και λειτουργούν με επίσημη  άδεια, πληρώνουν φόρους  και όλα τα  σχετικά. Φυσικά, εξακολουθούν παράλληλα να κυκλοφορούν και  οι πλανόδιοι  μικρέμποροι, που πουλάνε  τα μικροπράγματα ( που είναι και φτηνοπράγματα ), όπως είδαμε να γίνεται και στην  πόλη μας. Και στην οποία, έχει ανοίξει - εδώ μάλιστα, στη γειτονιά μας - και ένα  κανονικό κατάστημα, με όλες τις υποχρεώσεις που αναφέρθηκαν, τιμολόγια, φόροι και λοιπά. Και κάποια  μέρα, βρέθηκα κοντά στο μαγαζί αυτό - πριν ίσως το αναλάβει Κινέζος ιδιοκτήτης - σέ μιά μικρή συζήτηση με μιά Κινεζούλα. Την ρώτησα αν έρχεται  από το Χονγκ - Κονγκ, και αποκρίθηκε ότι ήταν από την κυρίως Κίνα.

Μικροπωλητές πλανόδιοι, πάντοτε  υπήρχαν στη χώρα μας. Γυρνούσαν στους δρόμους, και πουλούσαν μικροπράγματα, σχεδόν  όλοι χωρίς  καμμιά άδεια, και  χωρίς να πληρώνουν φόρους, για το τελευταίο  πρέπει να είμαστε  σίγουροι. Τσιγάρα, σπίρτα, πασατέμπος, γλυφιτζόυρια, σάμαλι, το  « μαλλί της γριάς » και  άλλα τέτοια. Και δεν  προκαλουσαν τη μήνι των εμπόρων και των καταστηματαρχών  λιανικής πώλησης, αυτό είναι παραπάνω  από βεβαιο. Ας΄ τους να βγάλουν κι αυτοί μιά δεκάρα, αυτή ήταν η αντίληψη τότε. Το ίδιο αβλαβείς είναι και οι σημερινοί πλανόδιοι μικροπωλητές, ζημιά δεν μπορούν να κάνουν σε κανέναν. Το πρόβλημα για τους ανθρώπους της αγοράς, είναι οι εισβολείς από την ανατολή, οι κίτρινοι και πολύ έξυπνοι και εργατικοί Κινέζοι κανονικοί έμποροι. Που φέρνουν φτηνά εμπορεύματα από τη χώρα τους, που είναι φτηνά επειδή το κόστος παραγωγής τους είναι πολύ χαμηλό, εξ αιτίας των πολύ χαμηλών  αποδοχών  των Κινέζων εργατών  της βιοτεχνίας  και της βιομηχανίας. Και επειδη φέρνουν - και μάλιστα συχνά νύκτωρ - τα φτηνά εμπορεύματά τους, τα πουλάνε σε χαμηλές τιμές. Αυτό είναι το παράπονο των καταστηματαρχών, στις πόλεις όπου εισβάλλουν στην αγορά οι Ασιάτες αυτοί.

Γίνεται μήπως παρεμπόριο και από ημέτερους, που μπορούν  να φέρνουν φτηνά από έξω εμπορεύματα ; Ασφαλώς και μπορεί  να γίνεται, δεν έχετε  ακούσει για λαθραίως εισαγόμενα τσιγάρα από  χώρες που  ο καπνός τους  είναι πολύ  φτηνός, επομένως  και τα  τσιγάρα τους ; Αλλά και άλλα πράγματα μπορεί  να εισάγονται λαθραία, και να πουλιούνται φτηνά.

Μήπως και  οι Ελληνες έμποροι  και μαγαζάτορες, θα  πρέπει να φέρνουν  κι αυτοί εμπορεύματα από  την Κίνα ; Που θα είναι  επίσης φτηνά, και θα  μπορούν με αυτά  να συναγωνιστούν τους  Κινέζους  ; Νομίζω  ότι μπορούν  να το  κάνουν, και  ίσως και  να το κάνουν στο κοντινό μέλλον. Πάντως, είναι μάλλον σίγουρο, ότι τα φτηνά αυτά  προϊόντα, δεν  είναι και τόσο καλής ποιότητας, αυτός  που θέλει την  ποιότητα, δεν θα πάει να πάρει αμφίβολης προέλευσης πράγματα, και χωρίς πιστοποποιητικά  εγγύησης από ονομαστή εταιρεία, θα προτιμήσει το σχετικά τουλάχιστον εγγυημένο. Δεν λέει το λαϊκό ρητό :  « To φτηνό είναι ακριβό » ; Εννοώντας, ότι το φτηνό γρήγορα θα φθαρεί, και θα χρειαστεί να αγοράσεις άλλο.

Αραγε, για πόσο καιρό λένε οι κίτρινοιι αυτοί Ασιάτες να παραμείνουν στη χώρα ; Σκέφτονται κάποτε  να φύγουν, ή  μήπως η επιδίωξή τους είναι να μείνουν  εδώ ; Να δημιουργήσουν κάποιες  Τσάϊνατάουνς σε  μερικές μεγάλες  πόλεις, έστω στις δυό  μεγαλύτερες, και να στεριώσουν  εδώ ; Καθόλου απίθανο αυτό το  ενδεχόμενο, οι Κινέζοι  προσαρμόζονται πολύ εύκολα στις καταστάσεις, κι αυτός είναι ο λόγος που η παραμονή τους συνεχίζεται επί γενιές στα μέρη που  πηγαίνουν. Στη Νέα Υόρκη, στο Σαν Φρανσίσκο, στο Λονδίνο, στη Σιγκαπού-ρη. Ετσι μπορεί να γίνει  και εδώ. Αλλά και εμείς που είμαστε τόσο φιλόξενοι απέναντι σε ήσυχους μετανάστες από αιώνες τώρα ; Μπορούμε  να διώξουμε αυτούς τους ταλαιπωρημένους ανθρώπους, επειδή  « κόβουν » το ψωμί  μερικών  δικών μας ; Το ίδιο γινότανε και στις άλλες παροικίες τους, αλλά δεν τους έδιωξαν από αυτές.

Αυτά για  το μικρό  παρεμπόριο, που  ενοχλεί - και δικαίως - τους  κανονικούς εμπόρους. Και δεν τους ενοχλούν μόνο οι παρείσακτοι Κινέζοι, τους ενοχλούν και οι λαϊκές αγορές που δεν είναι κινέζικες. Είναι ελληνικές, αλλά και βοηθούν και πολύ κόσμο, έτσι δεν είναι ;