Ο Τ Ι Σ Π Ε Ι Ρ Ε Ι Σ, Α Υ Τ Ο Θ Α Θ Ε Ρ Ι Σ Ε Ι Σ
Βρισκόμαστε μέσα σ΄έναν κόσμο υλικό ( που τώρα πιά δεν θεωρείται αληθινά « υλικός », μιάς και η ύλη δεν είναι τίποτε άλλο από ενέργεια ), και μέσα σ΄αυτόν τον απέραντο κόσμο -ελάχιστο μέρος του οποίου κατέχει το ηλιακό μας σύστημα και η μικρούλα και αδιόρατη γή - υπάρχει ένας νόμος φυσικός που είναι κυριολεκτικά απαράβατος : Για να προκύψει ένα οποιοδήποτε αποτέλεσμα από το πιό ασήμαντο ως το πιό σημαντικό, πρέπει να υπάρχει μιά αιτία. Πρόκειται για την πολύ γνωστή σχέση ανάμεσα στο αίτιο και το αιτιατό. ( Με τον ορο « αιτιατό », ονομάζουμε το αποτέλεσμα ).
Λοιπόν, τίποτε δεν μπορεί να συμβεί, απολύτως τίποτε, αν δεν υπάρξει προηγουμένως η αιτία που θα το προκαλέσει. Για να πέσει μιά πέτρα από ψηλά στο έδαφος, πρέπει να υπάρχει η δύναμη της βαρύτητας. Για να υψωθεί ένα αεροπλάνο πάνω απ΄ τη γή παραβιάζοντας τους νόμους της βαρύτητας, πρέπει να εφαρμοσθούν ορισμένες αρχές της αεροδυναμικής, και για να εφαρμοστούν αυτές, πρέπει να καεί βενζίνη ή κηροζίνη που θα βάλει σε κίνηση τους κινητήρες του αεροπλάνου.. Για να μπή ένα γκολ στο αντίπαλο τέρμα, πρέπει κάποιος παίκτης της αντίπαλης - και αρκετά συχνά και της ίδιας ομάδας -να χτύπήσει τη μπάλλα προς τα δίχτυα. Για να φάω το φαγητό μου, πρέπει να συμβεί μιά σειρά από πολλές κινήσεις των χεριών μου, που θα στείλει την τροφή εκεί που πρέπει, στο στόμα μου, όχι στα ρουθούνια. Και γενικά, ότιδήποτε συμβαίνει, έχει το αίτιό του που φέρνει και το αποτέλεσμα.
Αν αυτά ισχύουν στον υλικοενεργειακό κόσμο, τα ίδια συμβαίνουν και με τον πνευματι-κό κόσμο. ( Ή τον διανοητικό αν προτιμάτε ). Δεν μπορώ να κάνω τίποτε, αν προηγουμένως δεν το σκεφτώ και το αποφασίσω. Αν θέλω να σε δείρω, πρέπει να αποφασίσω να σφίξω τις γροθιές μου και να τις κατευθύνω προς το πρόσωπό σου. Και για να το κάνω αυτό, πρέπει προηγούμενα να θυμώσω, δεν πρόκειται να σε δείρω αν δεν οργιστώ. Και για να οργιστώ, πρέπει να ανταλλάξουμε κάποια προσβλητικά λόγια, αυτά που θα με κάνουν να προσβληθώ και να θυμώσω. Και για να γράψω όλες αυτές τις γραμμές, πρέπει νωρίτερα να αποφασίσω ότι πρέπει να γράψω κάτι για ένα θέμα. Ποιό θέμα ; Αυτό που το σκέφτηκα πρωτύτερα, εξ αιτίας κάποιου γεγονότος που άκουσα και μου χρησίμεψε σαν αιτία. Και ούτω καθεξής.
Υστερα από την εισαγωγή αυτή, που έγινε χωρίς - όπως συνηθίζουμε - να μακρυγορήσουμε, θα προσπαθήσουμε να έλθουμε και στο ψητό, αυτό που συχνά οι δημοσιογράφοι ονομάζουν « ταμπακιέρα ». Και βέβαια, όλοι ξέρουμε το λαϊκό ρητό « ο παπάς, πρώτα τα γένια του βλογάει ». Μόνο που εδώ, ο παπάς δεν θα ευλογήσει τα γένεια του, θα αρχίσει να τα τραβάει. Και εξηγούμαι. Θα ασχοληθώ με κάτι που αφορά τους γιατρούς, αυτούς τους συνάδελφους του γράφοντος, και μέσα σ΄αυτούς θα τοποθετήσω και τον γράφοντα, δεν επιτρέπονται εξαιρέσεις σε τέτοιες περιπτώσεις, αυτό θα ήταν απαράδεκτο από κάθε άποψη. Και θα επισημάνω κάποια πράγματα, που έχουν σχέση με το νόμο του αιτίου και του αποτελέσματος.
Εχεις αρρωστήσει αγαπητέ αναγνώστη, αυτό το παίρνω τελείως υποθετικά, στην πραγματικότητα είσαι απόλυτα υγιής, το κάμνω για να φέρω ένα παράδειγμα. Και αφού είσαι άρρωστος και δεν ξέρεις από τι πάσχεις ( μπορεί να είναι κάτι το τελείως ασήμαντο και να περάσει σε λίγες μέρες από μόνο του και χωρίς θεραπεία, μπορεί όμως να είναι και κάτι κάπως σημαντικό ή και σοβαρό, πράγμα που απεύχομαι για όλους ), πού θα πάς ; Στο γιατρό βέβαια, που είναι και ο μόνος αρμόδιος για να ασχοληθεί με το ζήτημα.
Πηγαίνεις λοιπόν σ΄αυτόν, και του εκθέτεις την κατάσταση, τό και τό. Ο γιατρός σε εξετάζει με επιμέλεια ή και χωρίς αυτήν, και σου λέει τί έχεις ή υποτίθεται ότι έχεις. Η κατάσταση δεν βελτιώνεται μετά από κάποιες μέρες που κάμνεις θεραπεία, σε ξαναεξετάζει πάλι και σου αλλάζει τη θεραπεία. Αλλά και πάλι καμμιά βελτίωση. Και τότε ξεκινάς και πηγαίνεις σε ένα νοσοκομείο του κέντρου ή σε έναν Πανεπιστημιακό γιατρό. Και αυτός σου λέει - αφού βλέπει και κάποιες βιοχημικές εξετάσεις και άλλα τινά που σου κάμνει - ότι δεν πάσχεις από την ασθένεια που σου είχε πεί ο θεράποντας γιατρός σου, αλλά από κάτι άλλο, όχι πάντως σοβαρό. Και ότι ο γιατρός σου δεν μπορούσε να διαγνώσει τί ακριβώς συνέβαινε, επειδή δεν είχε τα μέσα και τα λοιπά γνωστά. ( Κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάζει, αν και- μεταξύ μας - γιατρός γιατρού μάτι βγάζει, και μάλιστα αρκετά συχνά ).
Μεταξύ των διαφόρων « γιατί », λόγω των οποίων δεν έφτασε και ο θεράποντας γιατρός σου στη διάγνωση, μπορεί να είναι και το ότι δεν του πέρασε απ΄το μυαλό η ιδέα ότι θα μπορούσε να υπάρχει και αυτή η κάπως απίθανη εκδοχή. Μ΄αλλα λόγια, το αίτιο της όλης αποτυχίας - αποτυχίες έχουν όλοι οι γιατροί, και οι πιό μεγάλοι, πιστέψτε με - βρισκόταν μέσα στο μυαλό του. Και το αποτέλεσμα ήταν να μην βγή το αποτέλεσμα, ιδού μιά περίπτωση σχέσης αιτίου και αποτελέσματος, αλλά με αντίστροφη έννοια.
Αφού τράβηξα τα γένεια μου αντί να τα ευλογήσω, θα πάω και σε κάποια άλλα παραδείγματα, για να μην τα φορτώσουμε όλα στους γιατρούς, που στο κάτω κάτω της γραφής, έχουν να κάνουν πολλές φορές με μπερδεμένες καταστάσεις, τόσο μπερδεμένες όσο και ο θρυλικός Γόρδιος δεσμός. Και θα πάω σ΄έναν τομέα όπου τα πράγματα δεν είναι μπερδεμένα, και συμβαίνει να είναι και επίκαιρα. Στο χρηματιστήριο, στη Σοφοκλέους. Τί είδαμε εκεί τον τελευταίο καιρό ; Ζημιωμένους, εγκλωβισμένους, πονηρά παιχνίδια από μέρους κάποιων, και που είχαν σαν συνέπεια να « μπατηρίσουν » πολλοί συμπατριώτες μας. Και μπαίνει πάλι το ερώτημα. Υπήρχε κι εδώ κάποιο αίτιο που προκάλεσε αυτό το αποτέλεσμα ; Νομίζω ότι το αίτιο ήταν η παντελής έλλειψη γνώσης του αντικειμένου από μέρους των επενδυτών, αυτή η έλλειψη γνώσης έφερε το γνωστό αποτέλεσμα.
Ανοίγω μιά επιχείρηση, ένα μαγαζί, ένα εμπορικό. Αλλά η δουλειά δεν πάει καλά. Αναγκάζομαι να πάρω δάνεια από τις τράπεζες, δεν μπορώ να τα εξοφλήσω και με κηρύσσουν σε πτώχευση. Τί έφταιξε εδώ, τι προκάλεσε την αποτυχία αυτή ; Μπορεί να είναι ένα αίτιο, μπορεί να είναι συνδυασμός περισσότερων, δεν ήξερα καλά αυτή τη δουλειά, δεν είχα τα προ-σόντα που πρέπει να έχει ένας έμπορος και ίσως και άλλα που δεν τα ξέρω. Υπήρξαν τα αίτια, ήλθε και το αποτέλεσμα, το φαλλιμέντο.
Ο υπουργός ( ή οι υπουργοί ) οικονομικών μιάς χώρας, διευθύνουν τα οικονομικά της χώρας αυτής. Αλλά υπάρχει κακοδιαχείριση του δημόσιου χρήματος, υπάρχουν αποτυχημένοι σχεδιασμοί, αναγκάζεται η κυβέρνηση να συνάψει δάνεια απ΄το εξωτερικό. Αλλά δεν μπορεί να πληρώνει τους τόκους των δανείων, όταν κανείς αποτυγχάνει σε μιά περίπτωση, μπορεί να αποτύχει και σε επόμενες. Παίρνει λοιπόν καινούργια δάνεια για να μπορεί να πληρώνει τους τόκους, και το χρέος μεγαλώνει. Η χώρα κινδυνεύει -όπως και στην προηγούμενη περίπτωση - να πάει σε χρεωκοπία. Το αίτιο εδώ είναι επίσης εμφανές, ανικανότητα των οικονομικών υπουργών. Και το αποτέλεσμα αυτό που ξέρουμε. Κάτι τέτοιο έχει συμβεί και παρ΄ημίν τα τελευταία χρόνια.
Ο ληστής έχει μπή σε μιά τράπεζα, και ετοιμάζεται να πάει στο ταμείο και να ζητήσει να του γεμίσουν την τσάντα του με χαρτονομίσματα. Οντως, πλησιάζει τον ταμία και του ζητά τα προαναφερθέντα, αλλά δυστυχώς γι αυτόν, τα χέρια του τρέμουν απ΄ το φοβο, η ομιλία του δείχνει φανερά άνθρωπο τρομοκρατημένο, ακόμα λίγο και θα σωριαστεί στο πάτωμα. Ο ταμίας του γεμίζει παρά ταύτα την τσάντα, και ο τραπεζοληστής ξεκινά να πάει προς την πόρτα, την ανοίγει, και σκοντάφτοντας στο πεζοδρόμιο πέφτει φαρδύς πλατύς πάνω στο έδαφος. Οπότε τρέχουν πολλοί παρακείμενοι και τον αρπάζουν τον καλό σου, ενώ κάποιος ειδοποιεί την αστυνομία να έλθει για να τον συλλάβει.
Τι συνέβη εδώ και απέτυχε παταγωδώς μιά τόσο εύκολη επιχείρηση ; ( Μην μου πείτε ότι είναι τίποτε δύσκολο να ληστέψεις μιά τράπεζα, δεν πρόκειται να σας πιστέψω ). Το αίτιο βρίσκεται στην έλλειψη ψυχραιμίας από πλευράς του επίδοξου ληστή. Βρε σύ, τί τη θέλεις τη ληστεία, όταν είσαν τόσο δειλός και άτολμος, πράγματα που δεν συμβιβάζονται με την ιδιότητα του ληστή ; Δεν ξέρεις καλά τον εαυτό σου, και πάς και μπερδεύεσαι με τέτοιου είδους πράγματα ; Και ιδού, πήγες για μαλλί και βγήκες κουρεμένος. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της ανικανότητάς σου να διαπράξεις μιά πανεύκολη ληστεία. Και ύστερα απ΄ αυτά, θέλεις να γράψουν οι εφημερίδες και να αναφέρουν στις ειδήσεις τα τηλεοπτικά κανάλια, ότι έγινε ληστεία στο τάδε υποκατάστημα της δείνα τράπεζας, και ότι ο ληστής παραμένει ασύλληπτος ; Λοιπόν, το μόνο βέβαιο, είναι ότι συνελήφθη αδέξιος ληστής, αυτό είναι όλο.
Την ειδε σε μιά καφετέρια, όπου καθόταν με μερικούς φίλους του. Πλησίασε κοντά τους και του την σύστησαν. Ηταν όμορφη, ήταν τσαχπίνα, είχε πολλά και διάφορα ενδιαφέροντα και εξαιρετικές « καμπύλες », αυτές που προσέχουν ιδιαίτερα οι άντρες. Την ερωτεύτηκε γρήγορα - ή νόμιζε πως την ερωτεύτηκε - και ζήτησε να γίνουν ζευγάρι. Και έγιναν. Αλλά δεν πέρασε πολύς καιρός, και είδε ότι πέραν των φυσικών καλλονών της, δεν ήταν ο άνθρωπος που χρειαζόταν, είχε κάνει λάθος. Και έφτασε η ώρα που μοιραία θα χώριζαν, δεν τα πήγαιναν καθόλου καλά επί αρκετό ή πολύ καιρό. Ιδού ακόμα ένα παράδειγμα αιτίου και αποτελέσματος, το αίτιο ήταν η επιπόλαιη εκτίμηση, το αποτέλεσμα που επακολούθησε ήταν ο χωρισμός.
Αυτά είναι ελάχιστα παραδείγματα από τα χιλιάδες που θα μπορούσαν να παρατεθούν για να δείξουν τη σχέση μεταξύ αιτίου και αποτελέσματος. Περιττό να αναφερθούν άλλα, άλλωστε και να το θέλαμε, θα χρειαζόντουσαν πολλοί τόμοι για να αναφερθεί το πλήθος των σχετικών περιπτώσεων. Αλλά και αυτά φτάνουν, δεν χρειάζονται περισσότερα, ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου