ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΑΓΕ Ο ΕΝΟΧΟΣ ; K A I Π O I O Σ Ε Ι Ν Α Ι Α Ρ Α Γ Ε Ο Ε Ν ΟΧ Ο Σ ; Είναι στ΄αλήθεια κάπως παράξενο. Ενώ από τα αρχαία χρόνια, πάντοτε υπήρχε το έγκλη-μα, άνθρωπος δολοφονούσε άλλον άνθρωπο για διάφορους λόγους, κανένας από τους αρχαί-ους που ήξερε να γράφει, δεν σκέφτηκε ποτέ να γράψει μιά ιστορία εγκλήματος, να εγκαινιά-σει την αστυνομική φιλολογία. Είναι αλήθεια ότι γενικά το μυθιστόρημα έκανε πολύ πρόσφα-τα την εμφάνισή του -άντε να πούμε πέντε ή έξι αιωνες -όμως έχουμε μυθιστορηματικές αφη-γήσεις από την ελληνική αρχαιότητα σχετικά με φανταστικά ταξείδια στη Σελήνη, όπως το μυθιστόρημα του Λουκιανού από τα Σαμόσατα, με ήρωα τον Ικαρομένιππο. Αλλά κανένας α-πό τους γραφιάδες της παλιάς εκείνης εποχής, δεν έβαλε ποτέ στο νού του να γράψει μιά ασ-τυνομική ιστορία, κάτι για ένα έγκλημα, μ΄ όλο που άφθονοι ήσαν και τότε και πάντοτε οι εγ-κληματίες, και φυσικά και τα εγκλήματα. Χρειάστηκε να φτάσουμε στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, για να γραφτεί η πρώτη ιστορία με εγκλήματα, και να εμφανιστεί και ο πρώτος άνθρωπος που θα μπορούσε να τα δια-λευκάνει, να βρεί τους ένοχους. Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του 1830 περίπου, όταν ο Α-μερικανός Έντγαρ Άλλαν Πόε, ο μεγάλος ποιητής και διηγηματογράφος, γράφει το πρώτο στην ιστορία - απ΄ όσο τουλάχιστον ξέρω - διήγημα με αστυνομική υφή, τα « Εγκλήματα της οδού Μοργκ ». Στο διήγημα αυτό, εμφανίζεται και ο πρώτος « ντετέκτιβ » στην παγκόσμια ι-στορία, ο Ωγκύστ Ντυπέν, ένας Γάλλος που μπαίνει στο ιστορικό αυτό, και καταφέρνει να α-ποκαλύψει την αλήθεια. Ο ίδιος ο Ντυπέν, εξιχνιάζει και μιά άλλη υπόθεση εγκλήματος, το « Μυστήριο της Μαρί Ροζέ », του δεύτερου τέτοιου διηγήματος του Πόε. Και οι δυό αυτές ισ-τορίες εκτυλίσσονται στο Παρίσι της εποχής εκείνης, μάλιστα έχουν μεταφερθεί και οι δύο στον κινηματογράφο. Ο Ωγκύστ Ντυπέν ήταν ερασιτέχνης ντετέκτιβ, αναμίχθηκε στις υποθέσεις αυτές επειδή συνεβη να διαδραματίζονται στο περιβάλλον του. Αλλά δεν πέρασαν πολλά χρόνια, και αλη-θινός επαγγελματίας ντετέκτιβ έκανε την εμφάνισή του και πέρασε μάλιστα στην αστυνομική φιλολογία, σαν ο πρώτος στο είδος του. Και αυτός ήταν ο Αμερικανός Άλλαν Πίνκερτον. Ο Πίνκερτον ήταν στην καταγωγή Σκωτσέζος. Γεννήθηκε στη Σκωτία το 1819, και μετα- νάστευσε από τη Γλασκώβη στην Αμερική το 1842. Εγκαταστάθηκε στην πολιτεία του Ιλλι- νόϊ, όπου το 1850, σε ηλικία τριανταενός χρονών, διορίστηκε σερίφης σε μιά πόλη της πολι-τείας αυτής. Γρήγορα οι επιτυχίες του έγιναν γνωστές στην περιοχή, και μετατέθηκε το 1850 στο Σικάγο, όπου ανέπτυξε έντονη δράση στην διερεύνηση εγκλημάτων. Μάλιστα, το 1861, αποκάλυψε σχέδιο δολοφονίας του πρόεδρου Λίνκολν και συνέλαβε τους συνομώτες. Κυκλο-φόρησαν αρκετά βιβλία, που ασχολήθηκαν με αληθινά και φανταστικά κατορθώματα του πρώτου -τουλάχιστον έπώνυμου -ντετέκτιβ. Ο Πίνκερτον προσβλήθηκε σε μεγάλη ηλικία από μιά μορφή παράλυσης και πέθανε το 1884, σε ηλικία εξήντα πέντε ετών. Τη δεκαετία του 1880, έκανε την εμφάνισή του στις εφημερίδες του Λονδίνου - υπό μορ-φή συνεχειών, επιφυλλίδων όπως ονομάζονταν τότε - ο Σέρλοκ Χολμς, ο πιό γνωστός μυθι-στορηματικός ντετέκτιβ στην παγκόσμια λογοτεχνία, μαζύ με τον κάπως μεταγενέστερο Βέλ-γο Ηρακλή Πουαρώ. Αυτοί οι δυό υπήρξαν οι πρώτοι και ανυπερβλητοι διαλευκαντές μυστη- ρίων στην παγκόσμια αστυνομική λογοτεχνία. Ο Σέρλοκ Χολμς ( S h e r l o c k H o l m s ) - που προφέρεται Χόουμζ - υπήρξε « δημι-ούργημα » του Αγγλου γιατρού Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόϋλ, το 1887, με το πρώτο του μυθι-στόρημα « Α s t u d y i n s c a r l e t ». Ο Ντόϋλ είχε όπως φαίνεται, περιωρισμένη πελα-τεία σαν γιατρός, έτσι τον καιρό που είχε χρόνο ελεύθερο, έγραφε τις «συνέχειες » ή τα διη-γήματα του ήρωά του, και τα δημοσίευε έναντι αμοιβής - που δεν ξέρω πόση ακριβώς ήταν, αν και μάλλον δεν πρέπει να ήταν μεγάλη - στις εφημερίδες του Λονδίνου. Ο πανέξυπνος ή-ρωάς του, ο Χολμς, είναι ο πρώτος ντετέκτιβ που μεταχειρίζεται επιστημονικές μεθόδους για την διερεύνηση των υποθέσεών του, όπως το μικροσκόπιο. Συνεργάτης του είναι ο γιατρός Ουώτσον, στρατιωτικός γιατρός εν αποστρατεία, εξ αιτίας ενός τραύματος που πήρε στο πόδι στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Ο Σέρλοκ Χολμς έγινε γρήγορα δημοφιλής στο Αγγλικό αναγνωστικό κοινό, και ο γιατρός Ντόϋλ μόλις και πρόφταινε να γράφει τις υποθέσεις του. Ως επί το πλείστον, οι αστυνομικές ιστορίες του, είναι γραμμένες σε διηγήματα, αλλά έχουν γραφτεί και άλλα δυό - τουλάχιστον- μυθιστορήματά με ήρωα τον Χολμς, το « Σημείο των τεσσάρων », και το πασίγνωστο « Σκυ-λί των Μπάσκερβιλλ », που το εκμεταλλεύτηκε και ο κινηματογράφος. Όμως ο Ντόϋλ, κάποτε βαρέθηκε τον ήρωά του, και αποφάσισε να τον « ξεκάνει ». Οντως σε ένα επόμενο διήγημά του, βάζει τον Χολμς να παλεύει δίπλα σε μιά χαράδρα των Άλπεων με τον αιώνιο αντίπαλό του, τον σατανικό δόκτωρα Μόριαρτυ, και κάποια στιγμή, πάνω στην πάλη, γλυστράνε και πέφτουν στο γκρεμό που έχει εκατοντάδες μέτρα βάθος, κι έτσι χάνον-ται. Αυτό ήταν το τέλος του Σέρλοκ Χολμς, όπως το είχε αναγγείλει στην μητέρα του ο Ντό-ϋλ, σε ένα γράμμα του, στο οποίο έγραφε : « Τον έχω βαρεθεί, τον έχω μισήσει αυτόν τον τύ-πο, ήλθε η ώρα να τον εξοντώσω ». Αλλά ο Ντόϋλ δεν είχε λογαριάσει τον ξενοδόχο. Και « ξενοδόχος » ήταν το κοινό που διάβαζε τις περιπέτειες του Χολμς με απληστία. Και οι αναγνώστες, άρχισαν να στέλνουν γράμματα διαμαρτυρίας στην εφημερίδα που δημοσίευε τα διηγήματα αυτά, μάλιστα και ο ί-διος ο Ντόϋλ άρχισε να παίρνει απειλητικά γράμματα εξ αιτίας της « εξόντωσης » του ήρωά τους, που απαιτούσαν να τον επαναφέρει με κάποιο τρόπο στη ζωή και στη δράση. Είτε διότι φοβήθηκε, είτε επειδή η εφημερίδα του αύξησε την αμοιβή, ο Ντόϋλ επανέφερε τον Χολμς στο διήγημά του « Η ανάσταση του Σέρλοκ Χολμς », όπου εξηγούσε ότι κατά την πτώση του, πιάστηκε σε κάποιο κλαδί δέντρου ή κάτι τέτοιο, και έτσι τον ανέσυραν απ΄το βάραθρο. Ο Χολμς θεωρείται σαν ο πιό διάσημος μυθιστορηματικός ντετέκτιβ στον κόσμο, και ο πιό λαοφιλής. Εχουν φτιαχτεί γι αυτόν ιδιωτικά « μουσεία », στα οποία βλέπει κανείς το δω-μάτιό του με όλες τις λεπτομέρειες που περιγράφονται από τον συγγραφέα. Εχουν γυριστεί πάρα πολλά κινηματογραφικά φιλμς σχετικά με τον Χολμς. Και ενώ ο σερ Κόναν Ντοϋλ έγ-ραψε ιστορικές πραγματείες, όπως για τους Ναπολεόντιους πολέμους, και περίμενε κάποια α-ναγνώριση γι αυτά τα σοβαρά ιστορικά έργα, έμεινε στην ιστορία σαν ο δημιουργός του Σέρ-λοκ Χολμς. Οσον αφορά τον τίτλο του « σερ », αυτόν τον πήρε για τις υπηρεσίες του - μάλ-λον κατασκοπευτικές - που προσέφερε στη Βρεττανία στη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου. Αν ζούσε και έγραφε σήμερα, θα έπαιρνε τον τίτλο αυτό για τον Χολμς, όπως πή-ρε τον τίτλο της « νταίημ » -που είναι ο αντίστοιχος για τις γυναίκες - η Άγκαθα Κρίστι, η με-γαλύτερη συγγραφέας αστυνομικού μυθιστορήματος όλων των εποχών. Η Άγκαθα Κρίστι ήταν μιά ντροπαλή επαρχιωτοπούλα από τη Νότια Αγγλία, μάλλον από το Μπόρνμαθ ( B o u r n m o u t h ), στις ακτές της Μάγχης. Με την έκρηξη του πρώτου παγ-κόσμιου πολέμουυ, κατατάχθηκε στο Υγειονομικό του στρατού, και υπηρέτησε σε στρατιωτι-κά νοσοκομεία. Εκεί έμαθε τα δηλητήρια, που τα χρησιμοποίησε αργότερα στα μυθιστορήμα-τά της. Η Κρίστι ήταν φανατική αναγνώστρια του Σέρλοκ Χολμς. Ετσι, στο πρώτο μυθιστόρημά της, « Η μυστηριώδης υπόθεση στο Στάϊλς », είναι φανερή η επίδραση της γραφής του Κό- ναν Ντόϋλ. Το μυθιστόρημα αυτό, στο οποίο μάλιστα πρωτοεμφανίζεται και ο Βέλγος τέως διευθυντής της αστυνομίας των Βρυξελλών - ήδη συνταξιούχος - Ηρακλής Πουαρώ, φαίνεται ότι γράφτηκε το 1915, αλλά δημοσιεύτηκε το 1920, καθώς το είχαν απορρίψει στο μεταξύ πέντε εκδότες. Αργότερα, το στυλ γραφής της και η δομή των υποθέσεών της, άλλαξε ριζικά, διέπλασε έναν δικό της τύπο αστυνομικού μυθιστορήματος, στον οποίο η όλη ιστορία διαδρα-ματίζεται σε έναν περιορισμένο χώρο, ένα σπίτι, μιά βίλλα στην εξοχή, ένα ξενοδοχείο, ένα μικρό απομονωμένο νησί και τα παρόμοια. Εκτός από τον Πουαρώ, η Κρίστι δημιούργησε και άλλους « ήρωες ». Η κυριώτερη απ΄ αυτούς είναι η μις Μαρπλ, που πρωταγωνιστεί σε πολλά βιβλία της Κρίστι. Η μις Μαρπλ, είναι μιά γεροντοκόρη κάπου ογδόντα χρονών, που κατοικεί σε ένα χωριό της νότιας Αγγλίας, το Σαιντ Μαίρη Μηντ, και λύνει πολύπλοκα μυ-στήρια με ένα τελείως ανορθόδοξο τρόπο, βασιζόμενο στην ψυχολογία των ανθρώπων, τους οποίους έχει μελετήσει στο άμεσο περιβάλλον της. Δυό άκόμη ήρωές της, είναι το ζεύγος Τόμμυ και « Τάπενς » ( δεκαρούλα ) Μπέρεσφορντ, που το έχει εμφανίσει σε αρκετά μυθι-στορήματά της. Η Κρίστι έγραψε πάνω από εβδομήντα μυθιστορήματα και αρκετά διηγήματα. Είχε κερδί-δίσει πολλά χρήματα, δισεκατομμύρια από τα βιβλία της, που κυκλοφόρησαν και εξακολου-θούν να κυκλοφορούν σ΄ όλόκληρο σχεδόν τον κόσμο. Ένα από τα μυθιστορήματά της, την « Ποντικοπαγίδα »( M o u s e t r a p ), το διασκεύασε για το θέατρο, και παίζεται συνεχώς στο Λονδίνο επί σαρανταπέντε χρόνια, και του οποίου τα δικαιώματα τα παρεχώρησε σε έναν α-νεψιό της, ο οποίος βέβαια πλούτισε από αυτό. Πολλά από τα μυθιστορήματά της, μεταφέρ-θηκαν στην οθόνη και ερμηνεύτηκαν από μεγάλους ηθοποιούς, έγιναν επίσης τηλεοπτικές σειρές. Ο πρώτος Γάλλος συγραφέας αστυνομικού μυθιστορήματος, ήταν ο Γκαστόν Λερού, του οποίου το πιό γνωστό μυθιστόρημα - που το εχω διαβάσει προ δεκαετιών -ήταν το « Μυστικό του κιτρίνου δωματίου », που έχει μείνει κλασσικό. Δημοσιεύτηκε το 1908, και σ΄αυτό πρω-ταγωνιστεί ένας δαιμόνιος νεαρός, ο Ρουλταμπίλ, που ο Λερού τον χρησιμοποίησε κι άλλες φορές. Την ίδια περίπου εποχή ή λίγο αργότερα, εμφανίζεται ο πολύ γνωστός επίσης Γάλλος Μωρίς Λεμπλάν, ο δημιουργός του αμίμητου Αρσέν Λουπέν, ενός μεγάλου λωποδύτη, που ό-μως βοηθά στη λύση μυστηριωδών υποθέσεων. Ολοι ξέρουν τον Ζωρζ Σιμενόν. Ισως νομίζουν - όπως νόμιζε και ο γράφων - ότι ο Σιμε-νόν είναι Γάλλος, αλλά είναι Βέλγος, Βαλλώνος βέβαια που έγραψε στα Γαλλικά, και του ο-ποιου ο πρωταγωνιστής είναι ο Γάλλος επιθεωρητής Μαιγκρέ. Η μέθοδος που χρησιμοποιει ο Μαιγκρέ, είναι κατά βάσιν ψυχολογική. Και ένα ανέκδοτο σχετικό με τον Σιμενόν. Κάποτε ο συγγραφέας, παρκάρισε κάπως ανορθόδοξα το αυτοκίνητό του σε έναν δρόμο του Παρισιού. Ενας παρακείμενος τροχονόμος τον « έγραψε ». Τότε ο Σιμενόν είπε στον τροχονόμο : « Ξέ-ρετε αστυφύλαξ, είμαι ο « πατέρας » του επιθεωρητή Μαιγκρέ ». Και ο αστυνομικός, αφού τον κύτταξε προσεκτικά απ΄την κορφή ως τα νύχια, απάντησε : « Πρώτα πρώτα, δεν γνωρίζω κανέναν επιθεωρητή Μαιγκρέ, και δεύτερον, είστε πολύ νέος για να έχετε γιό επιθεωρητή της Αστυνομίας, δεν σας πιστεύω λοιπόν ». Το πρώτο βιβλίο με ήρωα τον Μαιγκρέ, κυκλοφόρη-σε το 1932. Το 1929, δυό φίλοι από το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης - που είχαν γεννηθεί την ίδια χρο- νιά, το 1905 - ο F r e d e r i c k D a n n e y και ο Μ a n f r e d B. L e e, συνεργάστηκαν για να γράψουν αστυνομικά μυθιστορήματα, που τα υπογράφανε με το κοινό ψευδώνυμο Έλλερυ Κουήν, που ήταν και το όνομα του ήρωά τους. Ενός από πιο δημοφιλείς ήρωες των αστυνομι-κών μυθιστορημάτων, τον Έλλερυ Κουήν, και η συνεργασία τους αυτή συνεχίστηκε επί πολ-λές δεκαετίες. Αρκετά από τα βιβλία τους μεταφέρθηκαν σε σειρές στην τηλεόραση και ίσως κάποια και στον κινηματογράφο. Το 1932, έκανε την εμφάνισή του ένας ακόμη διάσημος πρωταγωνιστής αστυνομικού μυ-θιστορήματος, ο Πέρρυ Μέησον. Δημιουργός του ήταν ο Αμερικανός συγγραφέας Ερλ Στάν-λεϋ Γκάρντνερ, που έγραψε πολλά μυθιστορήματα με τον ήρωά του αυτόν, τον Πέρρυ Μέη-σον, που είναι δικηγόρος. Πολλά από τα βιβλία του πέρασαν στην τηλεόραση σε σειρές - που έχουμε και εμείς δεί στα παλιά χρόνια - αλλά και στον κινηματογράφο. Στις ιστορίες αυτές, ο ένοχος του εγκλήματος, συνήθως αποκαλύπτεται από τον δικηγόρο Μέησον στην αγόρευσή του στο δικαστήριο. Ο δικηγόρος που βέβαια δεν μπορεί να τρέχει μόνος του πίσω από τις υ-ποθέσεις που του αναθέτουν, έχει και κάποιους βοηθούς, που του προσκομίζουν τα στοιχεία που χρειάζεται, όπως συμβαίνει με όλους τους μεγάλους ποινικολόγους. Κάθε συγγραφέας του είδους αυτού, έχει και τον δικό του τρόπο να βάζει τον ήρωά του να ενεργεί με την μέθοδο που αυτός πάντοτε χρησιμοποιεί. Αλλοιώς ενεργεί ο Ηρακλής Που-αρώ, αλλοιώς η μις Μαρπλ, διαφορετικά ο επιθεωρητής Μαιγκρέ, και γενικά ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο και τη δική του φιλοσοφία. Ο στόχος όλων όμως, είναι η συγκέντρωση των στοιχείων που θα μπορέσουν να αποδείξουν την ενοχή του ανθρώπου που έκανε την εγκ-ληματική πράξη. Κατά πρώτο λόγο, σε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα, έχουμε ένα έγκλημα - που μερικές φορές, ακολουθείται από δεύτερο ή και τρίτο - και μερικούς ύποπτους που ενέχονται στην υ-πόθεση αυτή. Ο συγγραφέας, δίνει διάφορα στοιχεία στον αναγνώστη, με τα οποία αφήνει να αιωρείται επάνω στον καθένα κάποια υποψία, δίνει και κάποιο κίνητρο για τον καθένα να δι-απράξει το έγκλημα, κατόπιν επανέρχεται με καινούργια στοιχεία, που σκοπό έχουν να παρα-πλανήσουν τον αναγνώστη. Τα στοιχεία αυτά, περνούν και πάνω στον αληθινό ένοχο, αλλά με τρόπο που να μην τον ξεχωρίζουν από πλευράς κινήτρων και ευκαιριών από τους άλλους ύποπτους. Γενικός κανόνας είναι, ότι ο αναγνώστης δεν πρέπει να ανακαλύψει τον ένοχο από την αφήγηση, και στο τέλος, στην αποκαλυψη του ενόχου, να πεί : « Επρεπε να το είχα κατά-λάβει ότι αυτός ήταν ο ένοχος ». Αν δεν πεί αυτή την τελευταία φράση, σημαίνει ότι το μυθι-στόρημα είναι αποτυχημένο, έτσι λένε οι ειδικοί στην αστυνομική λογοτεχνία. Υπάρχει και η περίπτωση ενός συγγραφέα ο οποίος μάζευε τους φίλους του και τους διά-βαζε ολόκληρο το μυθιστόρημά του, και τους ρωτούσε μετά να του πούν, ποιός κατά τη γνώ-μη τους είναι ο ενοχος. Ο καθένας έλεγε την άποψή του, και ο συγγραφέας -που δεν είχε ακό-μη αποφασίσει σε ποιόν να αποδώσει το έγκλημα - έβαζε έναν που κανένας από τους φίλους του δεν τον είχε σκεφθεί. Έξυπνη ιδέα, δεν βρίσκετε ; K A I Π O I O Σ Ε Ι Ν Α Ι Α Ρ Α Γ Ε Ο Ε Ν ΟΧ Ο Σ ; Είναι στ΄αλήθεια κάπως παράξενο. Ενώ από τα αρχαία χρόνια, πάντοτε υπήρχε το έγκλη-μα, άνθρωπος δολοφονούσε άλλον άνθρωπο για διάφορους λόγους, κανένας από τους αρχαί-ους που ήξερε να γράφει, δεν σκέφτηκε ποτέ να γράψει μιά ιστορία εγκλήματος, να εγκαινιά-σει την αστυνομική φιλολογία. Είναι αλήθεια ότι γενικά το μυθιστόρημα έκανε πολύ πρόσφα-τα την εμφάνισή του -άντε να πούμε πέντε ή έξι αιωνες -όμως έχουμε μυθιστορηματικές αφη-γήσεις από την ελληνική αρχαιότητα σχετικά με φανταστικά ταξείδια στη Σελήνη, όπως το μυθιστόρημα του Λουκιανού από τα Σαμόσατα, με ήρωα τον Ικαρομένιππο. Αλλά κανένας α-πό τους γραφιάδες της παλιάς εκείνης εποχής, δεν έβαλε ποτέ στο νού του να γράψει μιά ασ-τυνομική ιστορία, κάτι για ένα έγκλημα, μ΄ όλο που άφθονοι ήσαν και τότε και πάντοτε οι εγ-κληματίες, και φυσικά και τα εγκλήματα. Χρειάστηκε να φτάσουμε στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, για να γραφτεί η πρώτη ιστορία με εγκλήματα, και να εμφανιστεί και ο πρώτος άνθρωπος που θα μπορούσε να τα δια-λευκάνει, να βρεί τους ένοχους. Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του 1830 περίπου, όταν ο Α-μερικανός Έντγαρ Άλλαν Πόε, ο μεγάλος ποιητής και διηγηματογράφος, γράφει το πρώτο στην ιστορία - απ΄ όσο τουλάχιστον ξέρω - διήγημα με αστυνομική υφή, τα « Εγκλήματα της οδού Μοργκ ». Στο διήγημα αυτό, εμφανίζεται και ο πρώτος « ντετέκτιβ » στην παγκόσμια ι-στορία, ο Ωγκύστ Ντυπέν, ένας Γάλλος που μπαίνει στο ιστορικό αυτό, και καταφέρνει να α-ποκαλύψει την αλήθεια. Ο ίδιος ο Ντυπέν, εξιχνιάζει και μιά άλλη υπόθεση εγκλήματος, το « Μυστήριο της Μαρί Ροζέ », του δεύτερου τέτοιου διηγήματος του Πόε. Και οι δυό αυτές ισ-τορίες εκτυλίσσονται στο Παρίσι της εποχής εκείνης, μάλιστα έχουν μεταφερθεί και οι δύο στον κινηματογράφο. Ο Ωγκύστ Ντυπέν ήταν ερασιτέχνης ντετέκτιβ, αναμίχθηκε στις υποθέσεις αυτές επειδή συνεβη να διαδραματίζονται στο περιβάλλον του. Αλλά δεν πέρασαν πολλά χρόνια, και αλη-θινός επαγγελματίας ντετέκτιβ έκανε την εμφάνισή του και πέρασε μάλιστα στην αστυνομική φιλολογία, σαν ο πρώτος στο είδος του. Και αυτός ήταν ο Αμερικανός Άλλαν Πίνκερτον. Ο Πίνκερτον ήταν στην καταγωγή Σκωτσέζος. Γεννήθηκε στη Σκωτία το 1819, και μετα- νάστευσε από τη Γλασκώβη στην Αμερική το 1842. Εγκαταστάθηκε στην πολιτεία του Ιλλι- νόϊ, όπου το 1850, σε ηλικία τριανταενός χρονών, διορίστηκε σερίφης σε μιά πόλη της πολι-τείας αυτής. Γρήγορα οι επιτυχίες του έγιναν γνωστές στην περιοχή, και μετατέθηκε το 1850 στο Σικάγο, όπου ανέπτυξε έντονη δράση στην διερεύνηση εγκλημάτων. Μάλιστα, το 1861, αποκάλυψε σχέδιο δολοφονίας του πρόεδρου Λίνκολν και συνέλαβε τους συνομώτες. Κυκλο-φόρησαν αρκετά βιβλία, που ασχολήθηκαν με αληθινά και φανταστικά κατορθώματα του πρώτου -τουλάχιστον έπώνυμου -ντετέκτιβ. Ο Πίνκερτον προσβλήθηκε σε μεγάλη ηλικία από μιά μορφή παράλυσης και πέθανε το 1884, σε ηλικία εξήντα πέντε ετών. Τη δεκαετία του 1880, έκανε την εμφάνισή του στις εφημερίδες του Λονδίνου - υπό μορ-φή συνεχειών, επιφυλλίδων όπως ονομάζονταν τότε - ο Σέρλοκ Χολμς, ο πιό γνωστός μυθι-στορηματικός ντετέκτιβ στην παγκόσμια λογοτεχνία, μαζύ με τον κάπως μεταγενέστερο Βέλ-γο Ηρακλή Πουαρώ. Αυτοί οι δυό υπήρξαν οι πρώτοι και ανυπερβλητοι διαλευκαντές μυστη- ρίων στην παγκόσμια αστυνομική λογοτεχνία. Ο Σέρλοκ Χολμς ( S h e r l o c k H o l m s ) - που προφέρεται Χόουμζ - υπήρξε « δημι-ούργημα » του Αγγλου γιατρού Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόϋλ, το 1887, με το πρώτο του μυθι-στόρημα « Α s t u d y i n s c a r l e t ». Ο Ντόϋλ είχε όπως φαίνεται, περιωρισμένη πελα-τεία σαν γιατρός, έτσι τον καιρό που είχε χρόνο ελεύθερο, έγραφε τις «συνέχειες » ή τα διη-γήματα του ήρωά του, και τα δημοσίευε έναντι αμοιβής - που δεν ξέρω πόση ακριβώς ήταν, αν και μάλλον δεν πρέπει να ήταν μεγάλη - στις εφημερίδες του Λονδίνου. Ο πανέξυπνος ή-ρωάς του, ο Χολμς, είναι ο πρώτος ντετέκτιβ που μεταχειρίζεται επιστημονικές μεθόδους για την διερεύνηση των υποθέσεών του, όπως το μικροσκόπιο. Συνεργάτης του είναι ο γιατρός Ουώτσον, στρατιωτικός γιατρός εν αποστρατεία, εξ αιτίας ενός τραύματος που πήρε στο πόδι στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Ο Σέρλοκ Χολμς έγινε γρήγορα δημοφιλής στο Αγγλικό αναγνωστικό κοινό, και ο γιατρός Ντόϋλ μόλις και πρόφταινε να γράφει τις υποθέσεις του. Ως επί το πλείστον, οι αστυνομικές ιστορίες του, είναι γραμμένες σε διηγήματα, αλλά έχουν γραφτεί και άλλα δυό - τουλάχιστον- μυθιστορήματά με ήρωα τον Χολμς, το « Σημείο των τεσσάρων », και το πασίγνωστο « Σκυ-λί των Μπάσκερβιλλ », που το εκμεταλλεύτηκε και ο κινηματογράφος. Όμως ο Ντόϋλ, κάποτε βαρέθηκε τον ήρωά του, και αποφάσισε να τον « ξεκάνει ». Οντως σε ένα επόμενο διήγημά του, βάζει τον Χολμς να παλεύει δίπλα σε μιά χαράδρα των Άλπεων με τον αιώνιο αντίπαλό του, τον σατανικό δόκτωρα Μόριαρτυ, και κάποια στιγμή, πάνω στην πάλη, γλυστράνε και πέφτουν στο γκρεμό που έχει εκατοντάδες μέτρα βάθος, κι έτσι χάνον-ται. Αυτό ήταν το τέλος του Σέρλοκ Χολμς, όπως το είχε αναγγείλει στην μητέρα του ο Ντό-ϋλ, σε ένα γράμμα του, στο οποίο έγραφε : « Τον έχω βαρεθεί, τον έχω μισήσει αυτόν τον τύ-πο, ήλθε η ώρα να τον εξοντώσω ». Αλλά ο Ντόϋλ δεν είχε λογαριάσει τον ξενοδόχο. Και « ξενοδόχος » ήταν το κοινό που διάβαζε τις περιπέτειες του Χολμς με απληστία. Και οι αναγνώστες, άρχισαν να στέλνουν γράμματα διαμαρτυρίας στην εφημερίδα που δημοσίευε τα διηγήματα αυτά, μάλιστα και ο ί-διος ο Ντόϋλ άρχισε να παίρνει απειλητικά γράμματα εξ αιτίας της « εξόντωσης » του ήρωά τους, που απαιτούσαν να τον επαναφέρει με κάποιο τρόπο στη ζωή και στη δράση. Είτε διότι φοβήθηκε, είτε επειδή η εφημερίδα του αύξησε την αμοιβή, ο Ντόϋλ επανέφερε τον Χολμς στο διήγημά του « Η ανάσταση του Σέρλοκ Χολμς », όπου εξηγούσε ότι κατά την πτώση του, πιάστηκε σε κάποιο κλαδί δέντρου ή κάτι τέτοιο, και έτσι τον ανέσυραν απ΄το βάραθρο. Ο Χολμς θεωρείται σαν ο πιό διάσημος μυθιστορηματικός ντετέκτιβ στον κόσμο, και ο πιό λαοφιλής. Εχουν φτιαχτεί γι αυτόν ιδιωτικά « μουσεία », στα οποία βλέπει κανείς το δω-μάτιό του με όλες τις λεπτομέρειες που περιγράφονται από τον συγγραφέα. Εχουν γυριστεί πάρα πολλά κινηματογραφικά φιλμς σχετικά με τον Χολμς. Και ενώ ο σερ Κόναν Ντοϋλ έγ-ραψε ιστορικές πραγματείες, όπως για τους Ναπολεόντιους πολέμους, και περίμενε κάποια α-ναγνώριση γι αυτά τα σοβαρά ιστορικά έργα, έμεινε στην ιστορία σαν ο δημιουργός του Σέρ-λοκ Χολμς. Οσον αφορά τον τίτλο του « σερ », αυτόν τον πήρε για τις υπηρεσίες του - μάλ-λον κατασκοπευτικές - που προσέφερε στη Βρεττανία στη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου. Αν ζούσε και έγραφε σήμερα, θα έπαιρνε τον τίτλο αυτό για τον Χολμς, όπως πή-ρε τον τίτλο της « νταίημ » -που είναι ο αντίστοιχος για τις γυναίκες - η Άγκαθα Κρίστι, η με-γαλύτερη συγγραφέας αστυνομικού μυθιστορήματος όλων των εποχών. Η Άγκαθα Κρίστι ήταν μιά ντροπαλή επαρχιωτοπούλα από τη Νότια Αγγλία, μάλλον από το Μπόρνμαθ ( B o u r n m o u t h ), στις ακτές της Μάγχης. Με την έκρηξη του πρώτου παγ-κόσμιου πολέμουυ, κατατάχθηκε στο Υγειονομικό του στρατού, και υπηρέτησε σε στρατιωτι-κά νοσοκομεία. Εκεί έμαθε τα δηλητήρια, που τα χρησιμοποίησε αργότερα στα μυθιστορήμα-τά της. Η Κρίστι ήταν φανατική αναγνώστρια του Σέρλοκ Χολμς. Ετσι, στο πρώτο μυθιστόρημά της, « Η μυστηριώδης υπόθεση στο Στάϊλς », είναι φανερή η επίδραση της γραφής του Κό- ναν Ντόϋλ. Το μυθιστόρημα αυτό, στο οποίο μάλιστα πρωτοεμφανίζεται και ο Βέλγος τέως διευθυντής της αστυνομίας των Βρυξελλών - ήδη συνταξιούχος - Ηρακλής Πουαρώ, φαίνεται ότι γράφτηκε το 1915, αλλά δημοσιεύτηκε το 1920, καθώς το είχαν απορρίψει στο μεταξύ πέντε εκδότες. Αργότερα, το στυλ γραφής της και η δομή των υποθέσεών της, άλλαξε ριζικά, διέπλασε έναν δικό της τύπο αστυνομικού μυθιστορήματος, στον οποίο η όλη ιστορία διαδρα-ματίζεται σε έναν περιορισμένο χώρο, ένα σπίτι, μιά βίλλα στην εξοχή, ένα ξενοδοχείο, ένα μικρό απομονωμένο νησί και τα παρόμοια. Εκτός από τον Πουαρώ, η Κρίστι δημιούργησε και άλλους « ήρωες ». Η κυριώτερη απ΄ αυτούς είναι η μις Μαρπλ, που πρωταγωνιστεί σε πολλά βιβλία της Κρίστι. Η μις Μαρπλ, είναι μιά γεροντοκόρη κάπου ογδόντα χρονών, που κατοικεί σε ένα χωριό της νότιας Αγγλίας, το Σαιντ Μαίρη Μηντ, και λύνει πολύπλοκα μυ-στήρια με ένα τελείως ανορθόδοξο τρόπο, βασιζόμενο στην ψυχολογία των ανθρώπων, τους οποίους έχει μελετήσει στο άμεσο περιβάλλον της. Δυό άκόμη ήρωές της, είναι το ζεύγος Τόμμυ και « Τάπενς » ( δεκαρούλα ) Μπέρεσφορντ, που το έχει εμφανίσει σε αρκετά μυθι-στορήματά της. Η Κρίστι έγραψε πάνω από εβδομήντα μυθιστορήματα και αρκετά διηγήματα. Είχε κερδί-δίσει πολλά χρήματα, δισεκατομμύρια από τα βιβλία της, που κυκλοφόρησαν και εξακολου-θούν να κυκλοφορούν σ΄ όλόκληρο σχεδόν τον κόσμο. Ένα από τα μυθιστορήματά της, την « Ποντικοπαγίδα »( M o u s e t r a p ), το διασκεύασε για το θέατρο, και παίζεται συνεχώς στο Λονδίνο επί σαρανταπέντε χρόνια, και του οποίου τα δικαιώματα τα παρεχώρησε σε έναν α-νεψιό της, ο οποίος βέβαια πλούτισε από αυτό. Πολλά από τα μυθιστορήματά της, μεταφέρ-θηκαν στην οθόνη και ερμηνεύτηκαν από μεγάλους ηθοποιούς, έγιναν επίσης τηλεοπτικές σειρές. Ο πρώτος Γάλλος συγραφέας αστυνομικού μυθιστορήματος, ήταν ο Γκαστόν Λερού, του οποίου το πιό γνωστό μυθιστόρημα - που το εχω διαβάσει προ δεκαετιών -ήταν το « Μυστικό του κιτρίνου δωματίου », που έχει μείνει κλασσικό. Δημοσιεύτηκε το 1908, και σ΄αυτό πρω-ταγωνιστεί ένας δαιμόνιος νεαρός, ο Ρουλταμπίλ, που ο Λερού τον χρησιμοποίησε κι άλλες φορές. Την ίδια περίπου εποχή ή λίγο αργότερα, εμφανίζεται ο πολύ γνωστός επίσης Γάλλος Μωρίς Λεμπλάν, ο δημιουργός του αμίμητου Αρσέν Λουπέν, ενός μεγάλου λωποδύτη, που ό-μως βοηθά στη λύση μυστηριωδών υποθέσεων. Ολοι ξέρουν τον Ζωρζ Σιμενόν. Ισως νομίζουν - όπως νόμιζε και ο γράφων - ότι ο Σιμε-νόν είναι Γάλλος, αλλά είναι Βέλγος, Βαλλώνος βέβαια που έγραψε στα Γαλλικά, και του ο-ποιου ο πρωταγωνιστής είναι ο Γάλλος επιθεωρητής Μαιγκρέ. Η μέθοδος που χρησιμοποιει ο Μαιγκρέ, είναι κατά βάσιν ψυχολογική. Και ένα ανέκδοτο σχετικό με τον Σιμενόν. Κάποτε ο συγγραφέας, παρκάρισε κάπως ανορθόδοξα το αυτοκίνητό του σε έναν δρόμο του Παρισιού. Ενας παρακείμενος τροχονόμος τον « έγραψε ». Τότε ο Σιμενόν είπε στον τροχονόμο : « Ξέ-ρετε αστυφύλαξ, είμαι ο « πατέρας » του επιθεωρητή Μαιγκρέ ». Και ο αστυνομικός, αφού τον κύτταξε προσεκτικά απ΄την κορφή ως τα νύχια, απάντησε : « Πρώτα πρώτα, δεν γνωρίζω κανέναν επιθεωρητή Μαιγκρέ, και δεύτερον, είστε πολύ νέος για να έχετε γιό επιθεωρητή της Αστυνομίας, δεν σας πιστεύω λοιπόν ». Το πρώτο βιβλίο με ήρωα τον Μαιγκρέ, κυκλοφόρη-σε το 1932. Το 1929, δυό φίλοι από το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης - που είχαν γεννηθεί την ίδια χρο- νιά, το 1905 - ο F r e d e r i c k D a n n e y και ο Μ a n f r e d B. L e e, συνεργάστηκαν για να γράψουν αστυνομικά μυθιστορήματα, που τα υπογράφανε με το κοινό ψευδώνυμο Έλλερυ Κουήν, που ήταν και το όνομα του ήρωά τους. Ενός από πιο δημοφιλείς ήρωες των αστυνομι-κών μυθιστορημάτων, τον Έλλερυ Κουήν, και η συνεργασία τους αυτή συνεχίστηκε επί πολ-λές δεκαετίες. Αρκετά από τα βιβλία τους μεταφέρθηκαν σε σειρές στην τηλεόραση και ίσως κάποια και στον κινηματογράφο. Το 1932, έκανε την εμφάνισή του ένας ακόμη διάσημος πρωταγωνιστής αστυνομικού μυ-θιστορήματος, ο Πέρρυ Μέησον. Δημιουργός του ήταν ο Αμερικανός συγγραφέας Ερλ Στάν-λεϋ Γκάρντνερ, που έγραψε πολλά μυθιστορήματα με τον ήρωά του αυτόν, τον Πέρρυ Μέη-σον, που είναι δικηγόρος. Πολλά από τα βιβλία του πέρασαν στην τηλεόραση σε σειρές - που έχουμε και εμείς δεί στα παλιά χρόνια - αλλά και στον κινηματογράφο. Στις ιστορίες αυτές, ο ένοχος του εγκλήματος, συνήθως αποκαλύπτεται από τον δικηγόρο Μέησον στην αγόρευσή του στο δικαστήριο. Ο δικηγόρος που βέβαια δεν μπορεί να τρέχει μόνος του πίσω από τις υ-ποθέσεις που του αναθέτουν, έχει και κάποιους βοηθούς, που του προσκομίζουν τα στοιχεία που χρειάζεται, όπως συμβαίνει με όλους τους μεγάλους ποινικολόγους. Κάθε συγγραφέας του είδους αυτού, έχει και τον δικό του τρόπο να βάζει τον ήρωά του να ενεργεί με την μέθοδο που αυτός πάντοτε χρησιμοποιεί. Αλλοιώς ενεργεί ο Ηρακλής Που-αρώ, αλλοιώς η μις Μαρπλ, διαφορετικά ο επιθεωρητής Μαιγκρέ, και γενικά ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο και τη δική του φιλοσοφία. Ο στόχος όλων όμως, είναι η συγκέντρωση των στοιχείων που θα μπορέσουν να αποδείξουν την ενοχή του ανθρώπου που έκανε την εγκ-ληματική πράξη. Κατά πρώτο λόγο, σε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα, έχουμε ένα έγκλημα - που μερικές φορές, ακολουθείται από δεύτερο ή και τρίτο - και μερικούς ύποπτους που ενέχονται στην υ-πόθεση αυτή. Ο συγγραφέας, δίνει διάφορα στοιχεία στον αναγνώστη, με τα οποία αφήνει να αιωρείται επάνω στον καθένα κάποια υποψία, δίνει και κάποιο κίνητρο για τον καθένα να δι-απράξει το έγκλημα, κατόπιν επανέρχεται με καινούργια στοιχεία, που σκοπό έχουν να παρα-πλανήσουν τον αναγνώστη. Τα στοιχεία αυτά, περνούν και πάνω στον αληθινό ένοχο, αλλά με τρόπο που να μην τον ξεχωρίζουν από πλευράς κινήτρων και ευκαιριών από τους άλλους ύποπτους. Γενικός κανόνας είναι, ότι ο αναγνώστης δεν πρέπει να ανακαλύψει τον ένοχο από την αφήγηση, και στο τέλος, στην αποκαλυψη του ενόχου, να πεί : « Επρεπε να το είχα κατά-λάβει ότι αυτός ήταν ο ένοχος ». Αν δεν πεί αυτή την τελευταία φράση, σημαίνει ότι το μυθι-στόρημα είναι αποτυχημένο, έτσι λένε οι ειδικοί στην αστυνομική λογοτεχνία. Υπάρχει και η περίπτωση ενός συγγραφέα ο οποίος μάζευε τους φίλους του και τους διά-βαζε ολόκληρο το μυθιστόρημά του, και τους ρωτούσε μετά να του πούν, ποιός κατά τη γνώ-μη τους είναι ο ενοχος. Ο καθένας έλεγε την άποψή του, και ο συγγραφέας -που δεν είχε ακό-μη αποφασίσει σε ποιόν να αποδώσει το έγκλημα - έβαζε έναν που κανένας από τους φίλους του δεν τον είχε σκεφθεί. Έξυπνη ιδέα, δεν βρίσκετε ; K A I Π O I O Σ Ε Ι Ν Α Ι Α Ρ Α Γ Ε Ο Ε Ν ΟΧ Ο Σ ; Είναι στ΄αλήθεια κάπως παράξενο. Ενώ από τα αρχαία χρόνια, πάντοτε υπήρχε το έγκλη-μα, άνθρωπος δολοφονούσε άλλον άνθρωπο για διάφορους λόγους, κανένας από τους αρχαί-ους που ήξερε να γράφει, δεν σκέφτηκε ποτέ να γράψει μιά ιστορία εγκλήματος, να εγκαινιά-σει την αστυνομική φιλολογία. Είναι αλήθεια ότι γενικά το μυθιστόρημα έκανε πολύ πρόσφα-τα την εμφάνισή του -άντε να πούμε πέντε ή έξι αιωνες -όμως έχουμε μυθιστορηματικές αφη-γήσεις από την ελληνική αρχαιότητα σχετικά με φανταστικά ταξείδια στη Σελήνη, όπως το μυθιστόρημα του Λουκιανού από τα Σαμόσατα, με ήρωα τον Ικαρομένιππο. Αλλά κανένας α-πό τους γραφιάδες της παλιάς εκείνης εποχής, δεν έβαλε ποτέ στο νού του να γράψει μιά ασ-τυνομική ιστορία, κάτι για ένα έγκλημα, μ΄ όλο που άφθονοι ήσαν και τότε και πάντοτε οι εγ-κληματίες, και φυσικά και τα εγκλήματα. Χρειάστηκε να φτάσουμε στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, για να γραφτεί η πρώτη ιστορία με εγκλήματα, και να εμφανιστεί και ο πρώτος άνθρωπος που θα μπορούσε να τα δια-λευκάνει, να βρεί τους ένοχους. Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του 1830 περίπου, όταν ο Α-μερικανός Έντγαρ Άλλαν Πόε, ο μεγάλος ποιητής και διηγηματογράφος, γράφει το πρώτο στην ιστορία - απ΄ όσο τουλάχιστον ξέρω - διήγημα με αστυνομική υφή, τα « Εγκλήματα της οδού Μοργκ ». Στο διήγημα αυτό, εμφανίζεται και ο πρώτος « ντετέκτιβ » στην παγκόσμια ι-στορία, ο Ωγκύστ Ντυπέν, ένας Γάλλος που μπαίνει στο ιστορικό αυτό, και καταφέρνει να α-ποκαλύψει την αλήθεια. Ο ίδιος ο Ντυπέν, εξιχνιάζει και μιά άλλη υπόθεση εγκλήματος, το « Μυστήριο της Μαρί Ροζέ », του δεύτερου τέτοιου διηγήματος του Πόε. Και οι δυό αυτές ισ-τορίες εκτυλίσσονται στο Παρίσι της εποχής εκείνης, μάλιστα έχουν μεταφερθεί και οι δύο στον κινηματογράφο. Ο Ωγκύστ Ντυπέν ήταν ερασιτέχνης ντετέκτιβ, αναμίχθηκε στις υποθέσεις αυτές επειδή συνεβη να διαδραματίζονται στο περιβάλλον του. Αλλά δεν πέρασαν πολλά χρόνια, και αλη-θινός επαγγελματίας ντετέκτιβ έκανε την εμφάνισή του και πέρασε μάλιστα στην αστυνομική φιλολογία, σαν ο πρώτος στο είδος του. Και αυτός ήταν ο Αμερικανός Άλλαν Πίνκερτον. Ο Πίνκερτον ήταν στην καταγωγή Σκωτσέζος. Γεννήθηκε στη Σκωτία το 1819, και μετα- νάστευσε από τη Γλασκώβη στην Αμερική το 1842. Εγκαταστάθηκε στην πολιτεία του Ιλλι- νόϊ, όπου το 1850, σε ηλικία τριανταενός χρονών, διορίστηκε σερίφης σε μιά πόλη της πολι-τείας αυτής. Γρήγορα οι επιτυχίες του έγιναν γνωστές στην περιοχή, και μετατέθηκε το 1850 στο Σικάγο, όπου ανέπτυξε έντονη δράση στην διερεύνηση εγκλημάτων. Μάλιστα, το 1861, αποκάλυψε σχέδιο δολοφονίας του πρόεδρου Λίνκολν και συνέλαβε τους συνομώτες. Κυκλο-φόρησαν αρκετά βιβλία, που ασχολήθηκαν με αληθινά και φανταστικά κατορθώματα του πρώτου -τουλάχιστον έπώνυμου -ντετέκτιβ. Ο Πίνκερτον προσβλήθηκε σε μεγάλη ηλικία από μιά μορφή παράλυσης και πέθανε το 1884, σε ηλικία εξήντα πέντε ετών. Τη δεκαετία του 1880, έκανε την εμφάνισή του στις εφημερίδες του Λονδίνου - υπό μορ-φή συνεχειών, επιφυλλίδων όπως ονομάζονταν τότε - ο Σέρλοκ Χολμς, ο πιό γνωστός μυθι-στορηματικός ντετέκτιβ στην παγκόσμια λογοτεχνία, μαζύ με τον κάπως μεταγενέστερο Βέλ-γο Ηρακλή Πουαρώ. Αυτοί οι δυό υπήρξαν οι πρώτοι και ανυπερβλητοι διαλευκαντές μυστη- ρίων στην παγκόσμια αστυνομική λογοτεχνία. Ο Σέρλοκ Χολμς ( S h e r l o c k H o l m s ) - που προφέρεται Χόουμζ - υπήρξε « δημι-ούργημα » του Αγγλου γιατρού Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόϋλ, το 1887, με το πρώτο του μυθι-στόρημα « Α s t u d y i n s c a r l e t ». Ο Ντόϋλ είχε όπως φαίνεται, περιωρισμένη πελα-τεία σαν γιατρός, έτσι τον καιρό που είχε χρόνο ελεύθερο, έγραφε τις «συνέχειες » ή τα διη-γήματα του ήρωά του, και τα δημοσίευε έναντι αμοιβής - που δεν ξέρω πόση ακριβώς ήταν, αν και μάλλον δεν πρέπει να ήταν μεγάλη - στις εφημερίδες του Λονδίνου. Ο πανέξυπνος ή-ρωάς του, ο Χολμς, είναι ο πρώτος ντετέκτιβ που μεταχειρίζεται επιστημονικές μεθόδους για την διερεύνηση των υποθέσεών του, όπως το μικροσκόπιο. Συνεργάτης του είναι ο γιατρός Ουώτσον, στρατιωτικός γιατρός εν αποστρατεία, εξ αιτίας ενός τραύματος που πήρε στο πόδι στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Ο Σέρλοκ Χολμς έγινε γρήγορα δημοφιλής στο Αγγλικό αναγνωστικό κοινό, και ο γιατρός Ντόϋλ μόλις και πρόφταινε να γράφει τις υποθέσεις του. Ως επί το πλείστον, οι αστυνομικές ιστορίες του, είναι γραμμένες σε διηγήματα, αλλά έχουν γραφτεί και άλλα δυό - τουλάχιστον- μυθιστορήματά με ήρωα τον Χολμς, το « Σημείο των τεσσάρων », και το πασίγνωστο « Σκυ-λί των Μπάσκερβιλλ », που το εκμεταλλεύτηκε και ο κινηματογράφος. Όμως ο Ντόϋλ, κάποτε βαρέθηκε τον ήρωά του, και αποφάσισε να τον « ξεκάνει ». Οντως σε ένα επόμενο διήγημά του, βάζει τον Χολμς να παλεύει δίπλα σε μιά χαράδρα των Άλπεων με τον αιώνιο αντίπαλό του, τον σατανικό δόκτωρα Μόριαρτυ, και κάποια στιγμή, πάνω στην πάλη, γλυστράνε και πέφτουν στο γκρεμό που έχει εκατοντάδες μέτρα βάθος, κι έτσι χάνον-ται. Αυτό ήταν το τέλος του Σέρλοκ Χολμς, όπως το είχε αναγγείλει στην μητέρα του ο Ντό-ϋλ, σε ένα γράμμα του, στο οποίο έγραφε : « Τον έχω βαρεθεί, τον έχω μισήσει αυτόν τον τύ-πο, ήλθε η ώρα να τον εξοντώσω ». Αλλά ο Ντόϋλ δεν είχε λογαριάσει τον ξενοδόχο. Και « ξενοδόχος » ήταν το κοινό που διάβαζε τις περιπέτειες του Χολμς με απληστία. Και οι αναγνώστες, άρχισαν να στέλνουν γράμματα διαμαρτυρίας στην εφημερίδα που δημοσίευε τα διηγήματα αυτά, μάλιστα και ο ί-διος ο Ντόϋλ άρχισε να παίρνει απειλητικά γράμματα εξ αιτίας της « εξόντωσης » του ήρωά τους, που απαιτούσαν να τον επαναφέρει με κάποιο τρόπο στη ζωή και στη δράση. Είτε διότι φοβήθηκε, είτε επειδή η εφημερίδα του αύξησε την αμοιβή, ο Ντόϋλ επανέφερε τον Χολμς στο διήγημά του « Η ανάσταση του Σέρλοκ Χολμς », όπου εξηγούσε ότι κατά την πτώση του, πιάστηκε σε κάποιο κλαδί δέντρου ή κάτι τέτοιο, και έτσι τον ανέσυραν απ΄το βάραθρο. Ο Χολμς θεωρείται σαν ο πιό διάσημος μυθιστορηματικός ντετέκτιβ στον κόσμο, και ο πιό λαοφιλής. Εχουν φτιαχτεί γι αυτόν ιδιωτικά « μουσεία », στα οποία βλέπει κανείς το δω-μάτιό του με όλες τις λεπτομέρειες που περιγράφονται από τον συγγραφέα. Εχουν γυριστεί πάρα πολλά κινηματογραφικά φιλμς σχετικά με τον Χολμς. Και ενώ ο σερ Κόναν Ντοϋλ έγ-ραψε ιστορικές πραγματείες, όπως για τους Ναπολεόντιους πολέμους, και περίμενε κάποια α-ναγνώριση γι αυτά τα σοβαρά ιστορικά έργα, έμεινε στην ιστορία σαν ο δημιουργός του Σέρ-λοκ Χολμς. Οσον αφορά τον τίτλο του « σερ », αυτόν τον πήρε για τις υπηρεσίες του - μάλ-λον κατασκοπευτικές - που προσέφερε στη Βρεττανία στη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου. Αν ζούσε και έγραφε σήμερα, θα έπαιρνε τον τίτλο αυτό για τον Χολμς, όπως πή-ρε τον τίτλο της « νταίημ » -που είναι ο αντίστοιχος για τις γυναίκες - η Άγκαθα Κρίστι, η με-γαλύτερη συγγραφέας αστυνομικού μυθιστορήματος όλων των εποχών. Η Άγκαθα Κρίστι ήταν μιά ντροπαλή επαρχιωτοπούλα από τη Νότια Αγγλία, μάλλον από το Μπόρνμαθ ( B o u r n m o u t h ), στις ακτές της Μάγχης. Με την έκρηξη του πρώτου παγ-κόσμιου πολέμουυ, κατατάχθηκε στο Υγειονομικό του στρατού, και υπηρέτησε σε στρατιωτι-κά νοσοκομεία. Εκεί έμαθε τα δηλητήρια, που τα χρησιμοποίησε αργότερα στα μυθιστορήμα-τά της. Η Κρίστι ήταν φανατική αναγνώστρια του Σέρλοκ Χολμς. Ετσι, στο πρώτο μυθιστόρημά της, « Η μυστηριώδης υπόθεση στο Στάϊλς », είναι φανερή η επίδραση της γραφής του Κό- ναν Ντόϋλ. Το μυθιστόρημα αυτό, στο οποίο μάλιστα πρωτοεμφανίζεται και ο Βέλγος τέως διευθυντής της αστυνομίας των Βρυξελλών - ήδη συνταξιούχος - Ηρακλής Πουαρώ, φαίνεται ότι γράφτηκε το 1915, αλλά δημοσιεύτηκε το 1920, καθώς το είχαν απορρίψει στο μεταξύ πέντε εκδότες. Αργότερα, το στυλ γραφής της και η δομή των υποθέσεών της, άλλαξε ριζικά, διέπλασε έναν δικό της τύπο αστυνομικού μυθιστορήματος, στον οποίο η όλη ιστορία διαδρα-ματίζεται σε έναν περιορισμένο χώρο, ένα σπίτι, μιά βίλλα στην εξοχή, ένα ξενοδοχείο, ένα μικρό απομονωμένο νησί και τα παρόμοια. Εκτός από τον Πουαρώ, η Κρίστι δημιούργησε και άλλους « ήρωες ». Η κυριώτερη απ΄ αυτούς είναι η μις Μαρπλ, που πρωταγωνιστεί σε πολλά βιβλία της Κρίστι. Η μις Μαρπλ, είναι μιά γεροντοκόρη κάπου ογδόντα χρονών, που κατοικεί σε ένα χωριό της νότιας Αγγλίας, το Σαιντ Μαίρη Μηντ, και λύνει πολύπλοκα μυ-στήρια με ένα τελείως ανορθόδοξο τρόπο, βασιζόμενο στην ψυχολογία των ανθρώπων, τους οποίους έχει μελετήσει στο άμεσο περιβάλλον της. Δυό άκόμη ήρωές της, είναι το ζεύγος Τόμμυ και « Τάπενς » ( δεκαρούλα ) Μπέρεσφορντ, που το έχει εμφανίσει σε αρκετά μυθι-στορήματά της. Η Κρίστι έγραψε πάνω από εβδομήντα μυθιστορήματα και αρκετά διηγήματα. Είχε κερδί-δίσει πολλά χρήματα, δισεκατομμύρια από τα βιβλία της, που κυκλοφόρησαν και εξακολου-θούν να κυκλοφορούν σ΄ όλόκληρο σχεδόν τον κόσμο. Ένα από τα μυθιστορήματά της, την « Ποντικοπαγίδα »( M o u s e t r a p ), το διασκεύασε για το θέατρο, και παίζεται συνεχώς στο Λονδίνο επί σαρανταπέντε χρόνια, και του οποίου τα δικαιώματα τα παρεχώρησε σε έναν α-νεψιό της, ο οποίος βέβαια πλούτισε από αυτό. Πολλά από τα μυθιστορήματά της, μεταφέρ-θηκαν στην οθόνη και ερμηνε

K A I Π O I O Σ   Ε Ι Ν Α Ι Α Ρ Α Γ Ε    Ο    Ε Ν ΟΧ Ο Σ  ;

Είναι στ΄αλήθεια κάπως παράξενο. Ενώ από τα αρχαία χρόνια, πάντοτε υπήρχε το έγκλημα, άνθρωπος δολοφονούσε άλλον  άνθρωπο για διάφορους  λόγους, κανένας από τους αρχαίους που ήξερε να γράφει, δεν  σκέφτηκε ποτέ να γράψει μιά ιστορία εγκλήματος, να εγκαινιάσει την αστυνομική φιλολογία. Είναι αλήθεια ότι γενικά το μυθιστόρημα έκανε πολύ πρόσφατα την εμφάνισή του -άντε να πούμε πέντε ή έξι αιωνες -όμως έχουμε μυθιστορηματικές αφηγήσεις από την  ελληνική  αρχαιότητα σχετικά  με φανταστικά ταξείδια στη Σελήνη, όπως το μυθιστόρημα του Λουκιανού από τα Σαμόσατα, με ήρωα τον Ικαρομένιππο. Αλλά κανένας από τους γραφιάδες της παλιάς εκείνης εποχής, δεν  έβαλε ποτέ στο νού  του να γράψει μιά αστυνομική ιστορία, κάτι για ένα έγκλημα, μ΄ όλο που άφθονοι ήσαν και τότε και πάντοτε οι εγκληματίες, και φυσικά και τα εγκλήματα.

Χρειάστηκε να φτάσουμε στις αρχές του δέκατου  ένατου αιώνα, για να γραφτεί η πρώτη ιστορία με εγκλήματα, και να εμφανιστεί και ο πρώτος άνθρωπος που θα μπορούσε να τα διαλευκάνει, να βρεί τους ένοχους. Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του 1830 περίπου, όταν ο Αμερικανός  Έντγαρ  Άλλαν  Πόε, ο μεγάλος  ποιητής και  διηγηματογράφος, γράφει  το πρώτο στην ιστορία - απ΄ όσο τουλάχιστον ξέρω - διήγημα με  αστυνομική υφή, τα « Εγκλήματα της οδού Μοργκ ». Στο διήγημα αυτό, εμφανίζεται και ο πρώτος  « ντετέκτιβ » στην παγκόσμια ι-στορία, ο  Ωγκύστ Ντυπέν, ένας Γάλλος που μπαίνει στο ιστορικό αυτό, και καταφέρνει να αποκαλύψει την  αλήθεια. Ο ίδιος ο  Ντυπέν, εξιχνιάζει και μιά  άλλη υπόθεση  εγκλήματος, το  « Μυστήριο της Μαρί Ροζέ », του δεύτερου τέτοιου διηγήματος του Πόε. Και οι δυό αυτές ιστορίες  εκτυλίσσονται στο  Παρίσι  της εποχής  εκείνης, μάλιστα έχουν μεταφερθεί και οι δύο στον κινηματογράφο.

Ο Ωγκύστ Ντυπέν ήταν ερασιτέχνης ντετέκτιβ, αναμίχθηκε  στις υποθέσεις  αυτές επειδή συνεβη να διαδραματίζονται στο περιβάλλον του. Αλλά  δεν πέρασαν πολλά χρόνια, και αληθινός επαγγελματίας ντετέκτιβ έκανε την εμφάνισή του και πέρασε μάλιστα στην αστυνομική φιλολογία, σαν ο πρώτος στο είδος του. Και αυτός ήταν ο Αμερικανός Άλλαν Πίνκερτον.

Ο Πίνκερτον ήταν στην καταγωγή Σκωτσέζος. Γεννήθηκε στη Σκωτία το 1819, και μετανάστευσε από  τη Γλασκώβη στην Αμερική  το 1842. Εγκαταστάθηκε στην πολιτεία του Ιλλινόϊς, όπου  το 1850, σε ηλικία τριανταενός χρονών, διορίστηκε  σερίφης σε μιά πόλη της πολιτείας αυτής. Γρήγορα οι επιτυχίες του έγιναν γνωστές  στην περιοχή, και  μετατέθηκε το 1850 στο Σικάγο, όπου ανέπτυξε  έντονη δράση  στην διερεύνηση  εγκλημάτων. Μάλιστα, το 1861, αποκάλυψε σχέδιο δολοφονίας του πρόεδρου Λίνκολν και συνέλαβε τους συνομώτες. Κυκλοφόρησαν  αρκετά  βιβλία, που ασχολήθηκαν με αληθινά και φανταστικά  κατορθώματα του πρώτου -τουλάχιστον έπώνυμου - ντετέκτιβ. Ο Πίνκερτον προσβλήθηκε σε μεγάλη ηλικία από μιά μορφή παράλυσης και πέθανε το 1884, σε ηλικία εξήντα πέντε ετών.

Τη δεκαετία του 1880, έκανε την εμφάνισή του στις εφημερίδες του Λονδίνου - υπό μορφή συνεχειών, επιφυλλίδων όπως ονομάζονταν τότε - ο  Σέρλοκ Χολμς, ο πιό γνωστός μυθιστορηματικός ντετέκτιβ στην  παγκόσμια λογοτεχνία, μαζύ με τον κάπως μεταγενέστερο Βέλγο Ηρακλή Πουαρώ. Αυτοί οι δυό υπήρξαν οι πρώτοι και ανυπερβλητοι διαλευκαντές μυστηρίων στην παγκόσμια αστυνομική λογοτεχνία.

Ο Σέρλοκ Χολμς  ( S h e r l o c k   H o l m s ) - που προφέρεται Χόουμζ - υπήρξε  « δημιούργημα » του Αγγλου γιατρού Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόϋλ, το 1887, με το πρώτο του μυθιστόρημα  « Α  s t u d y   i n   s c a r l e t ». Ο Ντόϋλ  είχε όπως  φαίνεται, περιωρισμένη  πελατεία σαν γιατρός, έτσι τον  καιρό που είχε χρόνο  ελεύθερο, έγραφε τις  «συνέχειες » ή τα διηγήματα του ήρωά του, και τα  δημοσίευε έναντι  αμοιβής - που δεν ξέρω  πόση ακριβώς ήταν, αν και μάλλον δεν πρέπει να ήταν  μεγάλη - στις εφημερίδες  του Λονδίνου. Ο πανέξυπνος ήρωάς του, ο  Χολμς, είναι ο πρώτος ντετέκτιβ που μεταχειρίζεται επιστημονικές μεθόδους για την διερεύνηση των υποθέσεών του, όπως το  μικροσκόπιο. Συνεργάτης του  είναι ο γιατρός Ουώτσον, στρατιωτικός γιατρός εν αποστρατεία, εξ αιτίας ενός τραύματος που πήρε στο πόδι στον πόλεμο του Αφγανιστάν.

Ο Σέρλοκ Χολμς έγινε γρήγορα δημοφιλής στο Αγγλικό αναγνωστικό κοινό, και ο γιατρός Ντόϋλ μόλις και πρόφταινε να  γράφει τις υποθέσεις  του. Ως επί το  πλείστον, οι αστυνομικές ιστορίες του είναι γραμμένες σε διηγήματα, αλλά έχουν γραφτεί και άλλα δυό - τουλάχιστον-  μυθιστορήματά με ήρωα τον Χολμς, το  « Σημείο των τεσσάρων », και το πασίγνωστο  « Σκυλί των Μπάσκερβιλλ », που το εκμεταλλεύτηκε και ο κινηματογράφος.

Όμως ο Ντόϋλ, κάποτε βαρέθηκε τον ήρωά του, και αποφάσισε να τον  « ξεκάνει ». Οντως σε ένα επόμενο διήγημά του, βάζει τον Χολμς να παλεύει δίπλα σε μιά χαράδρα των Άλπεων με τον αιώνιο αντίπαλό του, τον σατανικό δόκτωρα Μόριαρτυ, και κάποια στιγμή, πάνω στην πάλη, γλυστράνε και πέφτουν  στο γκρεμό που έχει  εκατοντάδες μέτρα βάθος, κι έτσι χάνονται. Αυτό ήταν  το τέλος του Σέρλοκ Χολμς, όπως  το είχε αναγγείλει στην μητέρα του ο Ντόϋλ, σε ένα γράμμα του, στο οποίο έγραφε : « Τον έχω βαρεθεί, τον έχω μισήσει αυτόν τον τύπο, ήλθε η ώρα να τον εξοντώσω ».

Αλλά ο Ντόϋλ δεν είχε λογαριάσει τον ξενοδόχο. Και « ξενοδόχος » ήταν  το κοινό που διάβαζε  τις περιπέτειες του Χολμς με  απληστία. Και  οι αναγνώστες, άρχισαν  να στέλνουν γράμματα διαμαρτυρίας  στην εφημερίδα που δημοσίευε τα διηγήματα αυτά, μάλιστα και ο ίδιος ο Ντόϋλ άρχισε να παίρνει απειλητικά  γράμματα εξ αιτίας της « εξόντωσης » του ήρωά τους, που απαιτούσαν να  τον επαναφέρει με κάποιο τρόπο στη ζωή και στη δράση. Είτε διότι φοβήθηκε, είτε επειδή η  εφημερίδα του αύξησε  την αμοιβή, ο Ντόϋλ  επανέφερε τον Χολμς στο διήγημά του « Η ανάσταση του Σέρλοκ Χολμς », όπου εξηγούσε ότι κατά την πτώση του, πιάστηκε σε κάποιο κλαδί δέντρου ή κάτι τέτοιο, και έτσι τον ανέσυραν απ΄το βάραθρο.

Ο Χολμς θεωρείται σαν  ο πιό διάσημος  μυθιστορηματικός  ντετέκτιβ στον κόσμο, και ο πιό λαοφιλής. Εχουν φτιαχτεί γι αυτόν ιδιωτικά  « μουσεία », στα οποία  βλέπει κανείς το δωμάτιό του  με όλες τις  λεπτομέρειες που περιγράφονται  από τον  συγγραφέα. Εχουν γυριστεί πάρα πολλά  κινηματογραφικά φιλμς  σχετικά με τον Χολμς. Και ενώ ο σερ Κόναν Ντοϋλ έγραψε ιστορικές πραγματείες, όπως για τους Ναπολεόντιους πολέμους, και περίμενε κάποια αναγνώριση γι αυτά  τα σοβαρά ιστορικά έργα, έμεινε στην ιστορία σαν ο δημιουργός του Σέρλοκ Χολμς. Οσον αφορά τον τίτλο του « σερ », αυτόν τον πήρε για τις  υπηρεσίες του - μάλλον κατασκοπευτικές - που  προσέφερε  στη Βρεττανία στη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου. Αν  ζούσε και έγραφε σήμερα, θα έπαιρνε τον τίτλο αυτό για τον Χολμς, όπως πήρε τον τίτλο της « νταίημ » - που είναι ο αντίστοιχος για τις γυναίκες - η Άγκαθα Κρίστι, η μεγαλύτερη συγγραφέας αστυνομικού μυθιστορήματος όλων των εποχών.

Η Άγκαθα Κρίστι ήταν μιά ντροπαλή επαρχιωτοπούλα από τη Νότια Αγγλία, μάλλον από το Μπόρνμαθ ( B o u r n m o u t h ), στις  ακτές της Μάγχης. Με την έκρηξη του πρώτου παγκόσμιου πολέμουυ, κατατάχθηκε στο Υγειονομικό του στρατού, και υπηρέτησε σε στρατιωτικά νοσοκομεία. Εκεί έμαθε τα δηλητήρια, που τα χρησιμοποίησε αργότερα στα μυθιστορήμα-τά της.

Η  Κρίστι ήταν φανατική αναγνώστρια του Σέρλοκ Χολμς. Ετσι, στο πρώτο μυθιστόρημά της,  « Η μυστηριώδης  υπόθεση  στο Στάϊλς », είναι  φανερή η επίδραση  της γραφής του Κόναν Ντόϋλ. Το μυθιστόρημα αυτό, στο οποίο  μάλιστα  πρωτοεμφανίζεται  και ο Βέλγος τέως  διευθυντής της αστυνομίας των Βρυξελλών - ήδη συνταξιούχος - Ηρακλής Πουαρώ, φαίνεται ότι γράφτηκε  το 1915, αλλά  δημοσιεύτηκε  το 1920, καθώς  το είχαν  απορρίψει στο  μεταξύ πέντε εκδότες. Αργότερα, το στυλ γραφής της και η δομή  των υποθέσεών της, άλλαξε ριζικά, διέπλασε έναν δικό της τύπο αστυνομικού μυθιστορήματος, στον οποίο η όλη ιστορία διαδραματίζεται σε έναν περιορισμένο χώρο, ένα σπίτι, μιά βίλλα  στην εξοχή, ένα  ξενοδοχείο, ένα μικρό απομονωμένο  νησί και τα  παρόμοια. Εκτός από τον Πουαρώ, η  Κρίστι δημιούργησε και  άλλους  « ήρωες ». Η  κυριώτερη απ΄ αυτούς  είναι η  μις Μαρπλ, που  πρωταγωνιστεί σε πολλά βιβλία  της Κρίστι. Η μις  Μαρπλ, είναι μιά  γεροντοκόρη κάπου  ογδόντα χρονών, που κατοικεί σε  ένα χωριό της  νότιας Αγγλίας, το  Σαιντ Μαίρη  Μηντ, και λύνει πολύπλοκα μυστήρια με ένα τελείως ανορθόδοξο τρόπο, βασιζόμενο  στην ψυχολογία των ανθρώπων, τους οποίους  έχει μελετήσει  στο άμεσο  περιβάλλον  της. Δυό  άκόμη ήρωές  της, είναι  το ζεύγος Τόμμυ και « Τάπενς » ( δεκαρούλα ) Μπέρεσφορντ, που  το έχει  εμφανίσει σε  αρκετά μυθιστορήματά της.

Η Κρίστι έγραψε πάνω από εβδομήντα μυθιστορήματα και αρκετά διηγήματα. Είχε κερδίσει πολλά χρήματα, δισεκατομμύρια  από τα βιβλία της, που  κυκλοφόρησαν και εξακολουθούν να κυκλοφορούν σ΄ όλόκληρο σχεδόν τον κόσμο. Ένα από  τα μυθιστορήματά  της, την « Ποντικοπαγίδα » ( M o u s e t r a p ), το διασκεύασε για το θέατρο, και παίζεται συνεχώς στο Λονδίνο επί σαρανταπέντε  χρόνια, και του  οποίου τα δικαιώματα τα παρεχώρησε σε έναν ανεψιό της, ο οποίος  βέβαια πλούτισε από αυτό. Πολλά από τα μυθιστορήματά της, μεταφέρθηκαν  στην οθόνη και ερμηνεύτηκαν από μεγάλους  ηθοποιούς, έγιναν επίσης τηλεοπτικές σειρές.

Ο πρώτος Γάλλος συγραφέας  αστυνομικού μυθιστορήματος, ήταν ο Γκαστόν Λερού, του οποίου το πιό γνωστό μυθιστόρημα - που το εχω διαβάσει προ δεκαετιών - ήταν το « Μυστικό του κιτρίνου δωματίου », που έχει  μείνει κλασσικό. Δημοσιεύτηκε  το 1908, και σ΄αυτό πρωταγωνιστεί ένας δαιμόνιος  νεαρός, ο Ρουλταμπίλ, που  ο Λερού τον χρησιμοποίησε κι άλλες φορές. Την ίδια περίπου  εποχή ή λίγο  αργότερα, εμφανίζεται ο πολύ γνωστός επίσης Γάλλος Μωρίς Λεμπλάν, ο δημιουργός του αμίμητου Αρσέν Λουπέν, ενός μεγάλου λωποδύτη, που όμως βοηθά στη λύση μυστηριωδών υποθέσεων.

Ολοι ξέρουν τον Ζωρζ Σιμενόν. Ισως  νομίζουν - όπως νόμιζε  και ο γράφων - ότι ο Σιμε-νόν είναι Γάλλος, αλλά είναι Βέλγος, Βαλλώνος βέβαια, που έγραψε στα Γαλλικά, και του οποίου ο πρωταγωνιστής είναι ο Γάλλος επιθεωρητής Μαιγκρέ. Η μέθοδος που χρησιμοποιει ο Μαιγκρέ, είναι κατά βάσιν ψυχολογική. Και ένα ανέκδοτο  σχετικό με τον Σιμενόν. Κάποτε ο συγγραφέας, παρκάρισε κάπως ανορθόδοξα  το αυτοκίνητό  του σε έναν δρόμο του Παρισιού. Ενας παρακείμενος τροχονόμος τον  « έγραψε ». Τότε ο Σιμενόν είπε στον τροχονόμο : « Ξέρετε αστυφύλαξ, είμαι ο  « πατέρας » του  επιθεωρητή  Μαιγκρέ ». Και ο  αστυνομικός, αφού τον κύτταξε προσεκτικά απ΄την κορφή ως τα  νύχια, απάντησε : « Πρώτα πρώτα, δεν γνωρίζω κανέναν επιθεωρητή Μαιγκρέ, και δεύτερον, είστε πολύ νέος για να έχετε γιό επιθεωρητή της Αστυνομίας, δεν σας πιστεύω λοιπόν ». Το πρώτο  βιβλίο με ήρωα τον Μαιγκρέ, κυκλοφόρησε το 1932.

Το 1929, δυό φίλοι από το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης - που είχαν γεννηθεί την ίδια χρονιά, το 1905 - ο F r e d e r i c k   D a n n e y  και ο  Μ a n f r e d   B. L e e, συνεργάστηκαν για να γράψουν αστυνομικά μυθιστορήματα, που τα υπογράφανε με το κοινό ψευδώνυμο Έλλερυ Κουήν, που ήταν και το όνομα του ήρωά τους. Ενός από πιο δημοφιλείς ήρωες των αστυνομικών μυθιστορημάτων, τον Έλλερυ Κουήν, και η  συνεργασία τους αυτή συνεχίστηκε επί πολλές δεκαετίες. Αρκετά από τα βιβλία τους μεταφέρθηκαν σε σειρές στην τηλεόραση  και ίσως κάποια και στον κινηματογράφο.

Το 1932, έκανε την εμφάνισή του ένας ακόμη διάσημος πρωταγωνιστής αστυνομικού μυθιστορήματος, ο Πέρρυ Μέησον. Δημιουργός  του ήταν ο Αμερικανός συγγραφέας Ερλ Στάνλεϋ Γκάρντνερ, που έγραψε πολλά  μυθιστορήματα με  τον ήρωά του αυτόν, τον Πέρρυ Μέησον, που είναι δικηγόρος. Πολλά από τα βιβλία του πέρασαν  στην τηλεόραση σε σειρές - που έχουμε και εμείς δεί στα παλιά χρόνια - αλλά και στον  κινηματογράφο. Στις ιστορίες αυτές, ο  ένοχος του εγκλήματος, συνήθως  αποκαλύπτεται από  τον δικηγόρο  Μέησον στην αγόρευσή του στο δικαστήριο. Ο δικηγόρος που βέβαια δεν  μπορεί να τρέχει μόνος του πίσω από τις υποθέσεις που  του αναθέτουν, έχει  και κάποιους βοηθούς, που του προσκομίζουν τα στοιχεία που χρειάζεται, όπως συμβαίνει με όλους τους μεγάλους ποινικολόγους.

Κάθε συγγραφέας  του είδους  αυτού, έχει και  τον δικό του τρόπο να βάζει τον ήρωά του να ενεργεί με την μέθοδο που αυτός πάντοτε χρησιμοποιεί. Αλλοιώς ενεργεί ο Ηρακλής Πουαρώ, αλλοιώς  η μις Μαρπλ, διαφορετικά  ο επιθεωρητής Μαιγκρέ, και  γενικά ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο και  τη δική του  φιλοσοφία. Ο  στόχος όλων  όμως, είναι  η συγκέντρωση των στοιχείων που θα μπορέσουν να αποδείξουν την ενοχή του ανθρώπου που έκανε την εγκληματική πράξη.

Κατά πρώτο  λόγο, σε  ένα αστυνομικό  μυθιστόρημα, έχουμε  ένα έγκλημα - που μερικές φορές, ακολουθείται  από δεύτερο ή  και τρίτο - και μερικούς ύποπτους που ενέχονται στην υπόθεση αυτή. Ο συγγραφέας, δίνει διάφορα στοιχεία στον αναγνώστη, με  τα οποία αφήνει να αιωρείται επάνω στον  καθένα κάποια υποψία, δίνει και κάποιο κίνητρο για τον καθένα να διαπράξει το έγκλημα, κατόπιν επανέρχεται με καινούργια στοιχεία, που σκοπό έχουν να παραπλανήσουν τον  αναγνώστη. Τα στοιχεία  αυτά, περνούν και  πάνω στον αληθινό ένοχο, αλλά με τρόπο που να μην τον ξεχωρίζουν από πλευράς  κινήτρων και ευκαιριών  από τους άλλους ύποπτους. Γενικός κανόνας είναι, ότι ο αναγνώστης δεν πρέπει να ανακαλύψει τον ένοχο από την αφήγηση, και στο  τέλος, στην αποκαλυψη του ενόχου, να πεί : « Επρεπε να το είχα κατά-λάβει ότι αυτός ήταν ο ένοχος ». Αν δεν  πεί αυτή την τελευταία φράση, σημαίνει ότι το μυθιστόρημα είναι αποτυχημένο, έτσι λένε οι ειδικοί στην αστυνομική λογοτεχνία.

Υπάρχει και η περίπτωση ενός  συγγραφέα ο οποίος μάζευε τους φίλους του και τους διάβαζε ολόκληρο το μυθιστόρημά  του, και τους ρωτούσε μετά να του πούν, ποιός κατά τη γνώμη τους είναι ο ενοχος. Ο καθένας έλεγε την άποψή του, και ο συγγραφέας -που δεν είχε ακόμη αποφασίσει σε ποιόν να αποδώσει το έγκλημα - έβαζε έναν που κανένας από τους φίλους του δεν τον είχε σκεφθεί. Έξυπνη ιδέα, δεν βρίσκετε ;