ΕΝΑΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΜΕ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

Ε Ν Α Σ Π Λ Α Ν Η Τ Η Σ Μ Ε Τ Ε Ρ Α Σ Τ Ι Ο Π Α Ρ Ε Λ Θ Ο Ν Ν
Την ιστορία μάς τη λένε οι αστρονόμοι και οι αστροφυσικοί της ε- εποχής μας, δηλαδή των τελευταίων λίγων δεκαετιών. Και μας μιλούν για τη δημιουργία του σύμπαντος. Ποιού σύμπαντος ; Αυτού - μας λένε-
που μας είναι προσιτό στα πιό συγχρονα αστροφυσικά τηλεσκό-πια, όχι αυτά που είχε ο Γαλιλαίος και ο Κοπέρνικος και τοτινοί αστρονόμοι, ού- τε καν οι αστρονόμοι που ήσαν μέχρι πριν από πέντε δεκαετίες στο Μάουντ Ουϊλσον της Καλιφόρνιας, που υπήρχε το μεγαλύτερο διοπτρι-
κό τηλεσκόπιο στον κόσμο, με διάμετρο φακού πέντε μέτρων.
Μέχρι πόσο μακρυά μπορεί να δεί ένα σύγχρονο αστροφυσικό τη- λεσκόπιο ; Μέχρι την απόσταση του ενός περίπου δισεκατομμυρίου ε- τών ετών φωτός, πιό πέρα δεν έχει τη δυνατότητα να βλέπει. Και λοι- πόν, μέχρι εκεί υπάρχουν ουράνια σώματα ; Πώς μπορούμε να απαντή-
σουμε στο ερώτημα αυτό, μιάς και δεν μπορούμε να δούμε πιο πέρα από τη μύτη μας, δηλαδή το ένα δισεκατομμύριο έτη φωτός ; ( Ένα έ-
τος φωτός ως γνωστόν το καταλαβαίνουμε, όταν ξέρουμε ότι το φώς τρέχει με ταχύτητα τριακοσίων χιλιάδων χιλιομέτρων το δ ε υ τ ε ρ ό- λ ε π τ ο, μάλιστα, τόσο γρήγορα πηγαίνει το φώς, και τόσο μακρυά βλέπουν τα αστροφυσικά τηλεσκόπια ).
Ας πούμε λοιπόν ότι φτάσαμε στην απόσταση που μας λένε οι αστρο-
φυσικοί. Και τί μπορεί να γίνεται πέρα από το σημείο εκείνο ; Τίποτε μας λένε, δεν υπάρχει τίποτε πέρα από εκεί. Μπά, πώς μπορούν να το ξέρουν αυτό, σάμπως πήγε κανένας εκεί για να δεί αν υπάρχει ή όχι τί-
ποτε παραπέρα ; Μήπως υπάρχουν πολύ πιό μακρυά άλλα σύμπαντα που δεν θα τα μάθουμε ποτέ ; Δεν μας το λένε, κι εδώ σε θέλω κάβου- ρα να περπατάς στα κάρβουνα.
Όλα πάντως στο δικό μας σύμπαν, άρχισαν - έτσι μας λένε, κι έτσι ίσως να είναι - με το περίφημο B i g B a n g, τη μεγάλη έκρηξη που υ-
πήρξε η αρχή της δημιουργίας του σύμπαντος. Ολη η ποσότητα της ύ-
λης - μάλλλον της υλοενέργειας, καθώς ύλη αληθινή δεν υφίσταται - ήταν λέει συγκεντρωμένη σε έναν χώρο ενός δωματίου, ας πούμε πιό απλωτά, στο χώρο ενός ξενοδοχείου πέντε αστέρων. Ρε σεις, πώς κα- τάφερναν να χωρέσουν όλα τα πρωτόνια, τα ηλεκτρόνια, τα νετρόνια, τα ποζιτρόνια και τα νετρίνια, στοιβαγμένα ανάκατα σε έναν τόσο στε-
νό χώρο, παστωμένα και συμπιεζόμενα όλα μαζύ ; Μάλιστα, -μας λένε - έτσι ήσαν παστωμένα όλα αυτά τα στοιχεία που αποτελέσανε κατόπιν ολόκληρο το άπειρο και φανταστικό σύμπαν, το δικό μας επαναλαμβά-
νω σύμπαν.
Τέλος πάντων, ας δεχτούμε αυτή την άποψη, μήπως μπορούμε να πούμε τίποτε άλλο ; Και λοιπόν, ξαφνικά και ενώ όλα ήσαν ακίνητα, δεν υπήρχε ούτε αυτό που το ονομάζουμε « χώρος », ούτε υπήρχε και ο ονομαζόμενος « χρόνος », έγινε η ξαφνική έκρηξη που λέγαμε, το Μπιγκ - Μπανγκ. Κάθομαι καμμιά φορά και λέω : Ας πούμε ότι βρισκό- μουν δίπλα από το χώρο όπου ήταν συγκεντρωμένη όλη αυτή η ποσό- τητα της υλοενέργειας - φύρδην μίγδην - μέσα στον μικρό εκείνο χώ-
ρο. Και κρατούσα το ρολόϊ μου στο χέρι. Τί θα έλεγε το ρολόϊ αυτό πριν από την έκρηξη τη μεγάλη αυτή του B i g B a n g ; Ωρα μηδέν, οι δείκτες του θα ή-σαν ακίνητοι, δεν θα είχε αρχίσει να μετρά ο χρό- νος. Θα άρχιζαν να κουνιούνται οι λεπτοδείκτες αμέσως μετά την έκ- ρηξη, έτσι το φαντάζομαι το πράμα. Ετσι μας τα λένε οι ειδικοί.
Πότε όμως έγινε αυτή η τρομακτική έκρηξη, που όμως δεν ακού- στηκε καθόλου, καθώς για να ακουστεί ένας ήχος, πρέπει να υπάρχει, αέρας, ατμόσφαιρα δηλαδή, που βέβαια δεν υπήρχε καθόλου τη στιγμή εκείνη της έκρηξης ; Λοιπόν, πρέπει να ήτανε - στο πάνω κάτω, δεν μπορεί να γίνει πολύ ακριβής προσδιορισμός - πριν από δέκα ή δώδε-
κα δισεκατομμύρια χρόνια, κάπου στα κοντά δηλαδή. Και τί έγινε αμέ-
σως μετά ; Λοιπόν, εξφενδονίστηκαν με αστραπιαία ταχύτητα - την τα-
χύτητα του φωτός μάλλον - πρωτόνια, ηλεκτρόνια, νετρόνια, νετρίνια και άλλα πιό μικρά σωματίδια, όλα αυτά μαζύ και προς όλες τις διεύθυν-
σεις. Συνεχώς απομακρυνόμενα όλα αυτά αναμεταξύ τους. Και έφευ-
γαν τροχάδην, όλα αυτά τα στοιχεία, ενωμένα - ή ενώθηκαν με την έκ-
ρηξη, δεν μπορώ να το ξέρω, δεν ήμουν παρών στα γεγονότα - ενωμέ-
να σε άτομα. Με πυρήνα στο κέντρο τους και με ηλεκτρόνια που στρι-
φογύριζαν - και στριφογυρίζουν από τότε συνέχεια - γύρω από τον πυ-
ρήνα που αποτελείται από τα υπόλοιπα στοιχεία που αναφέρθηκαν.
Και τί έγινε στη συνέχεια ; Ετσι όπως έφευγαν δρομαίως, σχηματί- ζανε μικρούς στην αρχή « συνασπισμούς », κολλούσαν μεταξύ τους και ενωνόντουσαν τα άτομα αμέσως σε μόρια. Αυτά με τη σειρά τους κολ-
λούσαν σε μεγαλύτερες μάζες, ύστερα σε πιό μεγάλες, και για να μην τα πολυλογούμε, τελικά έγιναν - δεν ξέρω σε πόσο χρονικό διάστημα - μεγάλα λαμπερά σώματα, κάτι σαν τον δικό μας τον ήλιο. Υστερα από αυτό - έτσι το φαντάζομαι αν και μπορεί πολύ καλά να κάμνω λάθος - αυτοί οι « ήλιοι » σχηματίσανε αυτά που ονομάζουμε νεφελώματα. Σαν το δικό μας το νεφέλωμα, το Γαλαξία, που έχει γύρω στα εκατό εκα- τομμύρια ήλιους, λίγο παραπάνω, λίγο παρακάτω. Κι αυτά τα νεφελώ-
ματα, έχουν ένα σχήμα σαν μακρόστερνο πεπόνι, ή σαν τα αερόπλοια που έφτιαχνε κάποτε ο δόκτωρ Ζάππελιν στη Γερμανία. Και γύρω από αυτούς τους ήλιους του κάθε νεφελώματος - γαλαξία, δημιουργήθη-
καν, άγνωστο πώς, διάφορα - πολλά ή λίγα – μικρά ουράνια σώματα που γύριζαν γύρω από το δικό τους ήλιο, ακριβώς όπως συμβαίνει και με τον δικό μας.
Ησαν οι λεγόμενοι πλανήτες, από τους οποίους εννιά έχει ο δικός μας ήλιος. ( Ησαν δέκα, αλλά πρόσφατα ξέγραψαν από αυτούς τον Πλούτωνα, είπαν οι ειδικοί ότι δεν πρέπει να τον θεωρούμε πιά πλανή-
τη, αλλά κάτι σαν δορυφόρο κάποιου πλανήτη, δεν ξέρω όμως ποια-
νού ). Πολύ συχνά, μερικοί από αυτούς τους πλανήτες που έχουν οι ή-
λιοι, τριγυρίζονται από μικρότερα ουράνια σώματα, τους δορυφόρους τους, σαν τη δικιά μας τη Σελήνη. Που όλοι τους γυρίζουν τριγύρω από τον πλανήτη σε τροχιά ελλειπτική. Ισως να φανεί περίεργο, αλλά κυκλι-
κές τροχιές δεν υπάρχουν πουθενά στο σύμπαν, όλες οι τροχιές είναι ελλειπτικές, κάπως σαν πεπόνια κι αυτές δηλαδή.
Και για να κλείσουμε την ιστορία του B i g B a n g, να κάνω μιά ερώτηση στους αρμόδιους - που κάποτε αποδεικύονται και κάπως αναρ-
μόδιοι -αν νομίζουν ότι μονάχα ένα τέτοιο Μπιγκ Μπανγκ έχει γίνει στο απέραντο διάστημα - που ούτε αρχή δεν πρέπει να έχει ούτε τέλος - ή θα μπορούσαν να έχουν γίνει και άλλα, πολλά άλλα, σε μέρη που είναι αδύνατο να τα δούμε και δεν θα τα δούμε ποτέ. Αλλά απάντηση στο ε-
ρώτημα αυτό - όπως είναι φυσικό - δεν πρόκειται να μας δώσουν.
Ας έλθουμε τώρα στο δικό μας πλανήτη, τη Γή. Δικό μας είπα ; Α-
πό πού κι ως πού δικό μας ; Μήπως τον αγοράσαμε από κάποια εται- ρεία, με χρήματα που πήραμε με δάνεισμό από κάποια τράπεζα του εξω-
τερικού, από αυτές που δεν θέλουν εσχάτως να μας δανείζουν εμάς τους Ελληνες - και άλλους ίσως - και έτσι τον κάναμε δικό μας κτήμα ; Μήπως πληρώνουμε κανένα ενοίκιο για τη χρήση του πλανήτη αυτού, με ορισμένους όρους να τον διατηρούμε σε καλή κατάσταση, έτσι ώστε να μην χρειάζεται πολλές επισκευές, που θα τις κάνει αυτός που μας τον νοίκιασε ; Οχι, δεν είναι δικός μας ο πλανήτης, μας παραχωρήθη-
κε. Και λοιπόν, αυτός πλανήτης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδι-
κών, έχει δημιουργηθεί πριν από περίπου τεσσεράμισυ δισεκατομμύρια χρόνια, πρόσφατα δηλαδή, σύμφωνα με το άπειρο του χρόνου.
Και πώς εκτιμάται παρακαλώ αυτή η χρονολόγηση ; Ε, λοιπόν, αυτή δεν παρουσιάζει μεγάλη δυσκολία. Γνωστό είναι ότι τα ραδιενεργά σώ-
ματα, χάνουν συνεχώς από το βάρος τους με την πάροδο του χρόνου, κι αυτό οφείλεται ακριβώς στην κατανάλωση του ραδιενεργού υλικού τους. Το πιό χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι η μείωση του βάρους του ραδιενεργού ουρανίου. Υπάρχει ένας όρος που ονομάζεται « ημιπε-ρίοδος ζωής », που δηλώνει το πόσο χρονικό διάστημα χρειάζεται να πε-
ράσει για να κατέβει στο μισό το βάρος ενός ραδιενεργού στοιχείου.
Λοιπόν, η ημιπερίοδος ζωής του ραδιενεργού ουρανίου, είναι τεσσε- ράμισυ δισεκατομμύρια χρόνια. Δηλαδή, αν έχουμε ένα κιλό τέτοιου ου-
ρανίου, το βάρος του θα πέσει στο μισό κιλό με την ακτινοβολία που εκ-
πέμπει μέσα σε τεσσεράμισυ δισεκατομμύρια χρόνια, και το άλλο μισό θα έχει « ξεπέσει » σε μόλυβδο, ένα άλλο στοιχείο που βρίσκεται πιό κάτω στον πίνακα στοιχείων που έκανε ο Ρώσος φυσικός Μεντελέγιεφ που, φέρει και το όνομά του.
Λοιπόν, όταν σε ένα κοίτασμα που έχει ουράνιο ραδιενεργό, βρί- σκουμε μιά ορισμένη αναλογία ουρανίου και μολύβδου - στον οποίο μό-
λυβδο, έχει ξεπέσει το καταναλωθέν ουράνιο - βγάζουμε το συμπέρασ-
μα για το πόσο καιρό βρισκότανε εκεί το ουράνιο, χωρίς να έχει μεταλ-λαχθεί σε μόλυβδο. Λοιπόν, στα κοιτάσματα ουρανίου που μελετήθη-
καν, βρέθηκε ότι το μισό από την αρχική ποσότητα του ραδιενεργού αυτού υλικού, έχει μεταπέσει σε μόλυβδο. Αρα έχουν περάσει τεσσερά- μισυ δισεκατομμύρια χρόνια από τότε που τοποθετήθηκε εκεί το αρχικό ουράνιο. Τόση είναι και ηλικία της Γής που διαπιστώνεται από τη μείωση της ποσότητας του ουρανίου που έχει γίνει τώρα μόλυβδος.
Μπορούν όλοι οι πλανήτες ενός ηλιακού συστήματος να φιλοξε-
νήσουν κάποιο είδος ζωής, κατώτερης μορφής ή αργότερα και ανώτε-
ρης ; Λοιπόν, δεν μπορούν να τα έχουν αυτά όλοι οι πλανήτες. Και τι χρειάζεται για να μπορούν να συντηρούν φυτικά ή ζωϊκά είδη, ποιές εί-
ναι οι προϋποθέσεις γι αυτή την δυνατότητα ;
Το πρώτο ίσως και κεφαλαιώδες πράγμα που έχει εδώ τη σημασία του, είναι η απόσταση που βρίσκεται ο πλανήτης αυτός από το κεντρι-
κό θερμαντικό σώμα του συστήματος. Αν είναι πολύ κοντά στον ήλιο του, τότε θα υπάρχει πολλή ζέστη, και φυσικά με υψηλές θερμοκρασί-
ες δεν γίνονται αυτά που είπαμε. Ούτε κι αν είναι πολύ μακρυά από τον ήλιο του συστήματος μπορεί να δημιουργηθεί ζωή στον πλανήτη αυτό. Λοιπόν, μιά κατάλληλη απόσταση είναι απαραίτητη, σ΄αυτό συμφωνούν ολοι, αυτό άλλωστε είναι και το φυσικό συμπέρασμα ακόμα και για έναν κουτό άνθρωπο.
Το δεύτερο και εξ ίσου ουσιώδες για τον πλανήτη που προορίζεται να φιλοξενήσει τη ζωή, είναι το φυσικό του περιβάλλον. Κι αυτό είναι κατά πρώτο λόγο η ατμόσφαιρα που πρέπει να έχει ο πλανήτης. Αν δεν έχει καθόλου ατμόσφαιρα, τίποτε απολύτως δεν μπορεί να γίνει. Αλλά δεν φτάνει μόνο αυτό, η ατμόσφαιρα που θα υπάρχει θα πρέπει να είναι και η κατάλληλη, να περιέχει τα στοιχεία που χρειάζονται για τα όντα που θα αναπτυχθούν πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη. Στον πλανή- τη το δικό μας - πάλι αυτό το « δικό μας » - είναι το οξυγόνο σε μιά ορισμένη αναλογία. Αλλού θα μπορούσε να υπάρχει οξυγόνο σε άλλη αναλογία, ίσως θα μπορούσαν οι οργανισμοί να προσαρμοστούν σιγά - σιγά και σε άλλης πυκνότητας οξυγόνο και άλλων αερίων, δεν μπορύμε να είμαστε απόλυτοι πάνω σε τέτοια ζητήματα. Ακόμα, σημασία μεγάλη έχει και η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας αυτής, αλλά αυτό φαίνεται να
εξαρτάται από την απόσταση από τον ήλιο του συστήματος.
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να έχει κεφαλαιώδη σημασία, είναι και η θερμοκρασία που θα επικρατεί επάνω στην επιφάνεια του πλανήτη. Μπορεί σε μιά πρώϊμη φάση να είναι πολύ υψηλή, και τότε όλα θα βρά-
ζουν κυριολεκτικά πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη. Όταν αργότερα κρυώσει η επιφάνεια, τότε θα μπορούν να προχωρήσουν σιγά σιγά τα πράγματα. Και κάτι άλλο ακόμη, που φαίνεται ότι ισχύει σε όλο το συμ-
παν όπως το ξέρουμε. Νερό, μάλιστα, πρέπει να υπάρχει και νερό, είναι εντελώς αφύσικο να δημιουργηθούν φυτικά και ζωϊκά πλάσματα χωρίς αυτό το απαραίτητο στοιχείο που βρίσκεται και στη δική μας περίπτωση.
Αυτόν τον δρόμο φαίνεται από όλες τις ενδείξεις ότι ακολούθησε και η δρομολόγηση των πραγμάτων και εδώ στη Γή. Απόσταση κανονι-
κή και ιδανική από το κεντρικό θερμαντικό σώμα. Ατμόσφαιρα με όλα τα στοιχεία στην απολύτως κατάλληλη αναλογία. Νερό που άφθονο υ-
πήρχε από κάποια στιγμή και ύστερα, ή ίσως κι από την αρχή.
Όπως λέγεται και φαίνεται ότι έτσι πρέπει να είναι, τα πρώτα δυό δισεκατομμμύρια χρόνια δεν υπήρχαν οι κανονικές προϋποθέσεις για να κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα φυτικά και ζωϊκά όντα, τα πρώτα πλάσματα πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη. Αρχικά και για πολύ και-
ρό - άγνωστο πόσο - η επιφάνεια έκαιγε, έπρεπε να κρυώσει όσο χρει-
αζότανε για να μπορούν να σταθούν κάπως άνετα τα πλάσματα επάνω σ΄αυτήν.
Και κάποια εποχή ήλθε αυτός ο καιρός. Πόσος καιρός πέρασε για να δημιουργηθεί και η κατάλλη θερμοκρασία και οι άλλοι παράγοντες ; Το χρονικό διάστημα που χρειάστηκε για να δημιουργηθούν οι κατάλληλες αυτές προϋποθέσεις – έτσι το εκτιμούν οι ειδικοί, και έχουν ικανά στοι-
χεία γι αυτό - ήσαν όλα κι όλα δυό δισεκατομμύρια χρόνια, τόσο λίγα. Και στο διάστημα αυτό, ούτε κουνούπι δεν πετούσε μέσα στην ατμό-
σφαιρα του πλανήτη.
Πολτός ήταν όπως φαίνεται στούς πρώτους εκείνους καιρούς η ε-
πιφάνεια της Γής. Κομμάτια μεγάλα, ολόκληροι ήπειροι, βυθιζόντουσαν στα βαθειά. Και ύστερα ξανανέβαιναν στα ψηλά. Ενα μεγάλο διάστημα, καταβυθίσεις και ανυψώσεις εδαφών γινόντουσαν, θάλασσες εμφανι-
ζόντουσαν και πάλι σκεπαζόντουσαν από ξηρά καυτερή, για να ξαναβυ-θιστούν. Και αυτό να επαναλαμβάνεται επί άγνωστο καιρό και άγνωστο πόσες φορές. Κανένας δεν ήταν παρών εκείνες τις εποχές των αζωϊ-
κών αιώνων - όπως ονομάζονται εκείνες οι εποχές - για να δεί όλα τα τότε τεκταινόμενα.
Και κάποτε τα πράγματα άρχισαν να ησυχάζουν σιγά σιγά, μέχρι που ησύχασαν ολότελα. Και έμειναν πολλά απομεινάρια από τις εποχές που είχαν περάσει, όπως ας πούμε το δικό μας Αιγαίο πέλαγος, που φαί-
νεται ότι ήταν σε μιά προηγούμενη φάση ξηρά, βυθίστηκε για μιά ακόμη και τελευταία φορά, και έμειναν οι κορφές της ξηράς εκείνης. Αυτά που σήμερα αποτελούν τα πολλλά νησιά του αρχιπελάγους αυτού, άλλα χα-
μηλού, άλλα υψηλότερου κάπως υψομετρικού επιπέδου.
Και κάποια μέρα, κάποια εποχή μετά τα δυό δισεκατομμύρια χρό-
νια που είπαμε, έκανε την πρώτη της εμφάνιση και η ζωή. Πώς να ήταν άραγε αυτά τα πρώτα πλάσματα, φυτικά ή ζωϊκά που παρουσιάστηκαν επάνω στην επιφάνεια του πλανήτη ; Λέει η θεωρία της εξέλιξης των ει-
δών, ότι ήσαν αμοιβάδες. Τι είναι αυτές οι αμοιβάδες που κάποτε κατα-
σκηνώνουν και στο πεπτικό σύστημα του ανθρώπου και προκαλούν ασ-
θένειες ; Απλούστατα, μονοκύτταροι οργανισμοί, που για να τους δείς είναι εντελώς αδύνατο, χρειάζεται μικροσκόπιο για να γίνουν ορατοί. Και από αυτούς τους μικρότατους ζωϊκούς και κάποιους αντίστοιχους φυτικούς μικροοργανισμούς τα μικρόβια, δημιουργήθηκαν με την πάρο-
δο των εκατομμυρίων χρόνων - σύμφωνα με την εξελεκτική θεωρία - όλα τα ζωϊκά και φυτικά είδη, μεγαλύτερα, μεγάλα και τεράστια, που πλημμύρισαν τη θάλασσα. Στην οποία θάλασσα, είναι βέβαιο ότι έζησαν επί εκατομμύρια χρόνια τα πρώτα αυτά πλάσματα, πριν εμφανιστούν άλ-
λα στην ξηρά.
Ετσι έγιναν άραγε τα πράγματα ; Από μιά αμοιβάδα και ένα μικρό-
βιο, ξεπήδησαν όλα τα χιλιάδες είδη φυτών και ζώων που πλημμύρισαν τον πλανήτη ; Πολύ καλά θα μπορούσε να είχαν έτσι εξελιχθεί τα γεγο-
νότα, είναι πολύ πιθανό αυτό. Αλλά η θεωρία - μιλάμε για κάθε είδους θεωρία - είναι πάντα μιά θεωρία, μιά ερμηνεία που μπορεί να εξηγήσει για την ώρα την πορεία των πραγμάτων.
Βέβαια, χρειάζεται και κάποιες αποδείξεις η οποιαδήποτε θεωρία, ή τουλάχιστον κάποιες ενδείξεις που να τη στηρίζουν. Εχουμε δεί βέβαια, πολλές θεωρίες που εξηγούσαν διάφορα πράγματα - και όχι μόνο στη Βιολογία και στη Φυσική - που αργότερα αντικαταστάθηκαν από άλλη θεωρία που κι αυτή απορρίφθηκε μετά από κάποιο καιρό, για να αντικα-
τασταθεί από μιάν άλλη θεωρία. Κι αυτό έγινε ουκ ολίγες φορές.
Εγιναν πολλές, πάμπολλες προσπάθειες να βρεθούν απολιθώματα από κάποια ζώα που θα βρίσκόντουσαν ανάμεσα στις οικογένειες, τις τά-
ξεις και τις συνομοταξίες, που θα αποτελούσαν κατά κάποιο τρόπο έναν κρίκο ανάμεσα στις ομάδες αυτές των ερπετών, των θηλαστικών και των άλλων ζώων αλλά και φυτών, αλλά δεν βρέθηκε τίποτε, ενώ πλή-
θος από άλλα απολιθώματα που ανήκουν στα γνωστά είδη έχουν βρε-
θεί. Τίποτε όμως που να αποτελεί έναν ενδιάμεσο σταθμό που να δείχ-
νει κάποιου είδους βραδεία ή γρήγορη εξέλιξη από ένα είδος σε ένα άλ-
λο, έστω και της ίδιας οικογένειας ή τάξης. Το μοναδικό είδος που θεω-
ρήθηκε σαν ενδιάμεσο, βρέθηκε κοντά στη Γροιλανδία, αλλά δεν φάνη-
κε να έχει κάποια συνέχεια παρακάτω, ούτε κι αυτό το ίδιο συνέχισε να υπάρχει στη συνέχεια. Εν τούτοις, γίνεται αποδεκτή - μέχρι αποδείξεως του εναντίου που δεν πρόκειται ποτέ βέβαια να αποδειχτεί - η θεωρία της εξέλιξης, μιάς και δεν βρέθηκε άλλος τρόπος ερμηνείας της μετά-
βασης από είδος σε είδος, από οικογένεια σε οικογένεια, από τάξη σε τάξη και ούτω καθ΄εξής.
Αφήνουμε όμως φυτά και ζώα, ανάμεσα σ΄αυτά και τα δεινοσαύ-
ρια, που εμφανίστηκαν πριν από πεντακόσια εκατομμύρια χρόνια, και ε-
ξαφανίστηκαν μυστηριωδώς πριν από εκατόν πένήντα εκατομμύρια χρό-
νια, ίσως μετά από πρόσκρουση της Γης με κάποιον κομήτη που άλλαξε το κλίμα και άφησε τα τεράστια αυτά ερπετά χωρίς τροφή και τα έβγα-
λε απ΄τη μέση. Και από τα οποία, έμειναν μερικά μικρά, όπως το Ιγκου-
άνα του Μεξικού, οι Δράκοντες του νησιού Κομόντο του Ινδικού ωκεα- νού και οι κροκόδειλοι, οι σαύρες και τα φίδια. Θα τα αφήσουμε όλα αυτά, και θα ψάξουμε να βρούμε κάποια πράγματα για τους πρώτους ανθρώπους που εξακριβωμένα έχουμε βρεί στο μακρυνό παρελθόν.
Οχι τον λεγόμενο « άνθρωπο τον « όρθιο », που κανένα ίχνος του δεν βρέθηκε, είναι ένα υποθετικό πλάσμα. Ούτε για τους Αυστραλοπί-θηκους του ύψους ένα και είκοσι, που βρέθηκαν στα σύνορα ανάμεσα Αιθιοπία και Κένυα, που δεν ήσαν άνθρωποι, αν και κάποτε ίσως περπα-
τούσαν όρθιοι Για λίγο, όπως κάμνουν οι χιμπατζήδες και οι γορίλλες. Ούτε για τους τρεις πιθηκάνθρωπους, του Ατλαντα της Αλγερίας, της Ιάβας της Ινδονησίας και του Πεκίνου, που δεν μπορούν να θεωρηθούν στα σοβαρά σαν προάνθρωποι. Θα πάμε στους κανονικούς ανθρώπους, τους λεγόμενους του Νεάντερταλ και της Χαϊδελβέργης.
Αυτοί εξακριβωμένα βρέθηκαν να περπατούν στη Νότια Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, και κατοικούσαν μέσα σε σπήλαια, όχι έξω στο ύπαι-
θρο. Αυτοί οι Νεαντερτάλιοι, ήσαν κοντοί, κάπου ένα και πενήντα ή και πενηνταπέντε. Είχαν αρκετά μεγάλο κεφάλι και μεγάλα υπερόφρυα τό-
ξα στο μέτωπο. Περπατούσαν πάντα όρθιοι, και αρχικά τους θεώρησαν χαμηλής διανοητικής ικανότητας, αλλά πρόσφατα είπαν οι ειδικοί ανθ-
ρωπολόγοι, ότι ήσαν έξυπνοι, το ίδιο έξυπνοι σαν τους σημερινούς έξυ-
πνους ( και όχι τους κουτούς της εποχής μας ).
Αυτοί οι Νεαντερτάλιοι, ζούσαν πριν από πενήντα ( ή και εκατόν ) χιλιάδες χρόνια. Πριν από τριάντα χιλιάδες χρόνια, έκανε την εμφάνιση του μιά άλλη φυλή ανθρώπων, οι άνθρωποι Κρο - Μανιόν, που πήραν αυτό το όνομα από τον πρώτο που βρέθηκε κοντά στο γαλλικό χωριό Κρο - Μανιόν. Αυτοί ήσαν όμοιοι με τους σημερινούς Ευρωπαίους, που πιθανώτατα είναι απόγονοί τους. Ψηλοί αρκετά, με ωραίο παράστημα και με εγκέφαλο χωρητικότητας χιλίων διακοσίων ογδόντα κυβικών ε-
κατοστών, όσο ακριβώς και οι σημερινοί Ευρωπαίοι και οι Αφρικανοί, οι Σημίτες και πολλά άλλα φύλα, εκτός από τους κίτρινους, που έχουν εγ-
κέφαλο μεγάλο, χίλια τετρακόσια πενήντα κυβικά εκατοστά.
Αυτοί λοιπόν οι Κρο - Μανιόν που βρέθηκαν να ζούνε τριάντα χιλιά-
δες χρόνια πριν, ήσαν οι απόλυτα αναγνωρίσιμοι άνθρωποι που κατοίκη-
σαν τον πλανήτη, ύστερα απ΄αυτούς, κανέ-να άλλο πλάσμα δεν έκανε την εμφάνισή του. Ηταν το τελευταίο πλάσμα που κατοίκησε τη Γή αυ-
τή. Το τι έκανε αυτές τις δεκαδες χιλιάδες χρόνια, θα προσπαθήσουμε να το πούμε παρακάτω.