ΚΑΤΑΛΗΛΟ ΜΕ ΓΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ

K A T A Λ Λ Η Λ O Μ Ε Γ Ο Ν Ι Κ Η
Σ Υ Ν Α Ι Ν Ε Σ Η

Εδώ και λίγο καιρό, βλέπουμε στις οθόνες των τηλεοράσεων, κάποια σήματα που έχουν μάλιστα από δίπλα και την ερμηνεία τους. Τα σήματα αυτά, όπως είναι τώρα σε όλους γνωστό, δείχνουν στους τηλεθεατές, ποιά προγράμματα είναι κατάλληλα για παιδιά, ποιά από αυτά είναι κατάλληλα, αλλά πρέπει να υπάρχει και συναίνεση από μέρους των γονιών τους - επιθυμητή ή υποχρεωτική - και ποιά είναι ακατάλληλα. Τέλος, ποιά είναι κατάλληλα μόνο για ενήλικες.
Όλα αυτά τα σήματα με τις σημασίες τους, είναι εφεύρεση του ελληνικού ραδιοτηλεοπτικού συμβουλίου. Το οποίο συμβούλιο, έκρινε ότι πρέπει να κρατά ενήμερους τους γονείς των παιδιών και γενικά τους τηλεθεατές των καναλιών, σχετικά με το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται να βλέπουν οι μικρής ηλικίας τηλεθεατές. Και για ποιό λόγο πήρε αυτή την απόφαση το συμβούλιο ; Επειδή τους τελευταίους καιρούς, πολλά λέχτηκαν για την καταλληλότητα ή μή των προβαλλομένων πάνω στη μικρή οθόνη προγραμμάτων, όχι μόνο εδω, αλλά κυρίως στις πιό προηγμένες « τηλεοπτικά » χώρες.
Όπως καταλαβαίνει και ο πιό κουτός τηλεθεατής, το μέτρο που χρησιμοποιείται για να χαρακτηριστεί ένα πρόγραμμα σαν κατάλληλο ή ακατάλληλο για τις μικρές ηλικίες, είναι το ποσόν της βίας ή των ακατάλληλων για τις μικρές ηλικιες σκηνών σεξ. Υποτίθεται ότι ταινίες κινηματογραφικές που δεν έχουν καθόλου βία και σεξ, θα κρίνονταν κατάλληλες για τα παιδιά. Αν πάλι υπάρχει μικρή ποσότητα βίας και ελαφρός ερωτισμός, θα ήσαν κατάλληλα υπό την προϋπόθεση ότι οι γονείς θα ενέκριναν το είδος αυτό της ταινίας. Και αν υπάρχει έντονη βία και αρκετά ωμό - όπως συνήθως σεξ - θα ήσαν κατάλληλες οι ταινίες μόνο για ενήλικες.
Αλλά η κατάταξη΄των ταινιών στις διάφορες κατηγορίες όπως τη βλέπουμε να έχει γίνει, είναι πολύ διαφορετική από τους κανόνες που αναφέρθηκαν πιό πάνω. Αυτά που είπαμε, είναι μεν ρεαλιστικά και καλά από πλευράς παιδαγωγικής, αλλά το αρμόδιο ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο είχε άλλη γνώμη περί καταλληλότητας και ακαταλληλότητας. Γιατί δεν ακολουθήθηκε η σωστή γραμμή πάνω στο πολύ λεπτό αυτό ζητημα ; Δεν μπορούμε να ξέρουμε ακριβώς, ίσως πάρθηκαν πρότυπα που ισχύουν σε άλλες χώρες, ίσως τα συμφέροντα των τηλεοπτικών πομπών, ίσως και άλλοι παραγοντες να μεσολάβησαν, και η κατάσταση των πραγμάτων πήγε προς άλλες κατευθύνσεις.
Κάθομαι αναπαυτικά στην πολυθρόνα μου, κι απέναντι είναι στημένη η συσκευή της τηλεόρασης, μιά συσκευή ηλικίας ήδη δεκαεννιά χρόνων, προχωρημένης δηλαδή ηλικίας, που ίσως σε κοντινό χρόνο να χρειαστεί να συνταξιοδοτηθεί. Ανοίγω την τηλεόραση και βρίσκω μιά ταινία που είδα στο πρόγραμμα και μου φάνηκε ενδιαφέρουσα. ( Κι αν δεν είναι και τόσο ενδιαφέρουσα, τί άλλο μπορώ να κάνω ; Αυτή την ώρα δεν υπάρχει τίποτε άλλο προς παρακολούθηση, ότι χορό σου παίζουν, αυτόν θα χορέψεις. Και εν πάση περιπτώσει, έχει και κάπως καλές κριτικές αυτή η ταινία ).
Αρχίζει η ταινία, και αμέσως βλέπω στη δεξιά άνω γωνία, ένα σήμα μικρούτσικο, που λέει ότι η ταινία είναι κατάλληλη για παιδιά, αλλά είναι ε π ι θ υ μ η τ ή η γονική συναίνεση. Εγώ δεν έχω πιά γονείς από αρκετών ετών, συνεπώς δεν είναι κανένας για να του ζητήσω τη συναίνεσή του, και πρέπει να προσθέσω ότι ούτε κηδεμόνα έχω. Λοιπόν, η ταινία προχωρεί ομαλά για ένα διάστημα. Αλλά κάποια στιγμή, άνθρωποι οπλισμένοι εμφανίζονται στην οθόνη. Πάνε να κάνουν μιά ληστεία σε χρηματαποστολή. Και πάνω στη ληστεία, πέφτουν ένα σωρό πυροβολισμοί, κάποιοι πέφτουν κάτω πλημμυρισμένοι στα αίματα που τρέχουν κρουνηδόν από τα τραύματά τους. Ως εδώ πολύ ωραία, μπορεί να σκοτώθηκαν μερικοί άνθρωποι, αλλά αυτά θα λέμε τώρα ;
Το μικρό σημαδάκι στην αριστερή επάνω γωνία, εξακολουθεί να φαίνεται, η ταινία είναι κατάλληλη για παιδιά, μόνο που θα ήταν καλό να έδιναν και οι γονείς τη σχετική άδεια. ( Βέβαια, οι γονείς μπορεί πολύ καλά να απουσιάζουν από το σπίτι, αυτό όμως δεν έχει και τόση σημασία, ο πιτσιρίκος που θα βλέπει την ταινία, θα ξέρει ότι είναι κατάλληλη, κι αυτό του φτάνει ).
Η ταινία προχωρεί, και σε λίγο εμφανίζεται επί σκηνής ένα ζευγάρι, ένας άντρας και μιά γυναίκα. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι βρίσκονται μέσα σε μιά κρεββατοκάμαρα, ούτε και το τί γίνεται παραπέρα. Ο μικρός ( ή η μικρή ) παρακολουθεί με αδιάπτωτο ενδιαφέρον τα επί της οθόνης και της κλίνης τεκταινόμενα, έτσι πρέπει, να τα μαθαίνουν από την ηλικία των τεσσάρων χρόνων και όχι να χρειάζονται ειδικά μαθήματα που σχεδιάζει να βάλει το υπουργείο στις πρώτες τάξεις του Λυκείου, τόσο πολύ πρέπει να περιμένουμε για να μάθουμε αυτά τα τόσο ενδιαφέροντα από κάθε άποψη πράγματα ;
Με τα λίγα και με τα πολλά, η ταινία προχωρεί κανονικά, εναλλάσσοντας τις σκηνές που είδα, πότε του πρώτου είδους με τους πυροβολισμούς εν είδει μάχης εκ του συστάδην, και πότε με κρεββατώματα. Είναι μιά ταινία που επιτρέπεται στα παιδιά, αλλά προσοχή, είναι επιθυμητή - όχι υποχρεωτική - η συναίνεση των γονιών, αλλοιώς δεν επιτρέπεται να τη δούνε. Βέβαια, είπαμε ότι οι γονιοί μπορεί να απουσιάζουν. Αλλά και αν είναι παρόντες, μήπως ξέρουν τι πρόκειται να εμφανιστεί επάνω στο γυαλί ; Θα το δούνε αργότερα, και αφού δούνε και τα παιδιά κάμποσες σκηνές, θα αποφασίσουν οι μεγάλοι αν θα πρέπει να συνεχίσουν να βλέπουν την ταινία ή θα πρέπει να αποσυρθούν απ΄το σαλόνι.
Αυτή είναι η κατάσταση, την βλέπουμε κάθε μέρα και φαίνεται ότι έχουμε τόσο πολύ συνηθίσει σ΄ αυτό το πράγμα, που δεν μας κάμνει καμμιά εντύπωση. Αφού - λέμε - το ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο έχει δώσει την άδεια στους πομπούς να καθορίζουν αν μιά ταινία είναι κατάλληλη στα παιδιά με επιθυμητή ή απαραίτητη γονική συναίνεση, φαίνεται ότι αυτό είναι το σωστό, κι ότι σε μας δεν πέφτει λόγος. Αυτοί είναι οι ειδικοί, αυτοί ξέρουν καλύτερα από ότι εμείς οι άσχετοι.
Αρκετά όμως πήγαμε το πράγμα στο αστείο, καιρός είναι να το δούμε και λιγάκι σοβαρά. Και όχι μόνο λιγάκι, αλλά πολύ σοβαρά. Επειδή τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι όπως μας τα παρουσιάζουν, είναι διαμετρικά διαφορετικά. Πρόκειται για βάναυση διαστρέβλωση της αλήθειας, που θα έχει - αν δεν έχει ήδη - εξαιρετικά άσχημα αποτελέσματα στο μέλλον, όπως μας λένε οι κοινωνιολόγοι και οι ψυχολόγοι.
Το τι είναι κατάλληλο για την κάθε ηλικία, δεν είναι αρμοδιότητας του οποιουδήποτε ραδιοτηλεοπτικού συμβουλίου. Το ποιές ταινίες είναι κατάλληλες για τα παιδιά, είναι δουλειά των παιδοψυχολόγων, όχι των τεχνοκρατών. Το ποιά είναι η επίδραση της τηλεόρασης πάνω στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών, είναι επίσης δουλειά των παιδοψυχολόγων, όχι των ραδιοτηλεοπτικών συμβουλίων, όχι των προγραμματιστών των τηλεοπτικών πομπών, που κοιτάζουν μόνο τα οικονομικά τους συμφέροντα, όχι το τί ταιριάζει στην κάθε ηλικία.
Η άφθονη, η υπερβολική βία και το αχαλίνωτο σεξ, δεν είναι κατά κανένα τρόπο κατάλληλα θεάματα για τις μικρές ηλικίες, αυτό μας λένε οι αρμόδιοι πάνω στο θέμα. Τα κομμένα κεφάλια και οι ποταμοί αίματος από θύματα μάχης μεταξύ κακοποιών και αστυνομίας, είναι τελείως απαράδεκτα θεάματα γι αυτές τις ηλικίες. Και έχει αποδειχτεί ότι το παιδί που εθίζεται σ΄αυτού του είδους τα θεάματα, γίνεται αναίσθητο, γίνεται απαθές όταν θα φτάσει στην ηλικία που θα πρέπει να ξεχωρίζει το κακό από το καλό, το νόμιμο από το παράνομο.
Μερικές ή μάλλον αρκετές από τις ταινίες που βλέπω να προβάλλονται πάνω στις μικρές οθόνες, είναι ακατάλληλες όχι μόνο για παιδιά και εφήβους, αλλά και για ενήλικες, άσχετα με ποιό σήμα εμφανίζεται στο πάνω δεξιό μέρος της συσκευής. Είναι ακατάλληλες, κυρίως γιατί είναι εντελώς σκάρτες, είναι για τον κάλαθο των σκουπιδιών, είναι σκάρτες σαν σενάριο, σαν ηθοποιϊα, σαν σκηνοθεσία, σαν θέματα. Και διότι είναι εντελώς ηλίθια, είναι τερατουργήματα βλακείας.
Αν είναι κατάλληλες για κάποιες ηλικίες, είναι για άτομα άνω των ογδονταπέντε ή ενενήντα ετών. Που ξαπλώνουν στις πολυθρόνες τους, και ενώ υποτίθεται ότι παρακολουθούν τα επί της μικρής οθόνης διαδραματιζόμενα, πέφτουν σε βαθύ υπνο, τον ύπνο του δικαίου ή του αδίκου, δεν έχει σημασία ποιό από τα δύο. Γι αυτά τα άτομα είναι κατάλληλες αυτές οι ταινίες, και για τον επιπρόσθετο λογο ότι δεν καταλαβαίνουν τίποτε από αυτά που βλεπουν. Και τι θα καταλάβαιναν άραγε αν μπορούσαν να εννοήσουν τα βαθυστόχαστα νοήματα που
τα σενάρια των ταινιών αυτά θέλουν να τους στείλουν ;