Ο Ξ Ε Ν Ο Φ Ω Ν, Τ Ο Υ Ξ Ε Ν Ο Φ Ω Ν,
Τ Ο Ν Ξ Ε Ν Ο Φ Ω Ν
Βλέπετε τίποτε το παράξενο από άποψη γραμματικής σ΄ αυτόν τον τίτλο ; Οχι, λένε κάποιοι που έχουν αναλάβει να μας μιλούν απ΄το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, έτσι πρέπει να τα λέμε, όπως και ο Σόλων, του Σόλων, τον Σόλων. Μάλιστα, αυτή είναι βρε παιδιά η Ελληνική γλώσσα, πώς να το κάνουμε ; Μά, Δεν θα ήταν καλύτερα να λέγαμε : Ο Ξενοφώντας, του Ξενοφώντα κ.λ.π., ο Σόλωνας, του Σόλωνα και ούτω καθ΄ εξής ; ( Τώρα, πώς μου ήλθε και εξαπέλυσα αυτήν την καθαρευουσιάνικη κοτσάνα « και ούτω καθ΄ εξής » που δεν την προβλέπει η γραμματική του Τριανταφυλλίδη, δεν ξέρω, φαίνεται ότι έχουν μείνει κάποια κακά κατάλοιπα από την παλιά άσχημη γλώσσα που μιλούσαμε κάποτε. )
Ας αφήσουμε όμως αυτόν τον όχι σοβαρό πρόλογο, κι ας πάρουμε τα πράγματα στα σοβαρά. Δεν φταίει καθόλου ο Τριανταφυλλίδης για το κατάντημα της γλώσσας μας, ούτε για
την παράξενη απόδοση αυτών των τριτόκλιτων ονομάτων από τους λαμπρούς σπήκερς και νιουσκάστερς των ραδιοτηλεοπτικών μέσων. Ισως να φταίει για τον πληθυντικό τού γραμματέα που γίνεται « γραμματείς », του φορέα που γίνεται « φορείς », ενώ σύμφωνα με τη γραμματική του που καταργεί την τρίτη κλίση, θα έπρεπε να φέρονται σαν « γραμματέηδες » ή « γραμματάδες » ή κάπως έτσι, και επίσης « φορέηδες » ή « φοράδες ». Όταν καταργείται μιά κλίση, πρέπει να καταργείται ολοσχερώς, όχι σε ότι μας βολεύει. Ψέμματα ;
Το θέμα μας όμως δεν είναι οι γραμματείς, αλλά η φρικτή παραμόρφωση των παραμορφομένων ραδιοτηλεοπτικών speakers, που παραμορφώνοντας την ήδη παραμορφωμένη γλώσσα μας, την έχουν καταντήσει ρεμάλι και ρεζίλι των σκυλιών, γιατί, να είστε βέβαιοι ότι και οι σκύλοι του παρελθόντος - συγγνώμην, του παρελθόντα ήθελα να πώ - ήξεραν καλύτερα ελληνικά, καθώς εκείνα τα ελληνικά άκουαν, εκείνα ήξεραν, οι σημερινοί σκύλοι έχουν άλλη γλώσσα, διαφορετική από την παλαιότερα ομιλούμενη.
Η μαύρη αλήθεια είναι ότι το ζήτημα της γλώσσας δεν κατάφερε να λυθεί ποτέ ικανοποιητικά, και τούτο φαίνεται να οφείλεται στο ότι υπήρχαν τους τελευταίους αιώνες πολλές ελληνικές γλώσσες, όπως συμβαίνει με την αγγλική γλώσσα, για την οποία λένε ότι υπάρχουν τόσες αγγλικές γλώσσες, όσοι είναιι και οι αγγλόφωνοι. Σαν παράδειγμα : Tο ρήμα w a s h που σημαίνει « πλένω », προφέρεται στις Η.Π.Α. με δεκαεπτά διαφορετικούς τρόπους, όλους επίσημα αναγνωρισμένους.
Αρχαϊζουσα καθαρεύουσα, βαθειά καθαρεύουσα, απλή καθαρεύουσα, γλώσσα εφημερίδων, συντηρητική δημοτική, ελευθεριάζουσα δημοτική, γνήσια δημοτική, ακραία δημοτική,
μαλλιαρή Ψυχαρική δημοτικιά, όλες αυτές οι γλώσσες μάς έχουν μπερδέψει στο έπακρον.( Επακρον είπα, που μπαίνει αυτό ; Δώστου μιά κλωτσιά να πάρει δρόμο το άτιμο ! )
Είναι ολοφάνερο ότι μιά γλώσσα αποδεκτή ολοκληρωτικά από όλους μας, είναι αδύνατο να υπάρξει. Τι να κάνουμε με αυτές τις καθημερινές λέξεις και εκφράσεις, όπως : « παραδείγματος χάριν », « λόγου χάριν », « συνεχώς », « επί παραδείγματι », και εκατοντάδες ή και χιλιάδες άλλες παρόμοιες ; Να τις εκβάλουμε - άκου, εκβάλουμε, και ένα λάμδα που είναι σε χρόνους όπως τον μέλλοντα και τον αόριστο, ενώ στον ενεστώτα είναι με δυό λάμδα - ή να αφήσουμε ελεύθερη τη χρήση τους χωρίς παρεξήγηση ; Ιδού η απορία, όπως θα έλεγε και ο Αμλετ.
Είναι βέβαια αληθινό ότι οι γλώσσες μεταβάλλονται συνεχώς με την πάροδο του χρόνου, δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία επ΄ αυτού. Αλλά μεταβάλλονται από μόνες τους, όχι όπως θέλει ο ένας και ο άλλος, με αποτέλεσμα να επέρχεται σύγχυση. Εξελικτικά και σιγά - σιγά, αλλάζουν, μεταμορφώνονται και χαμαιλεοντίζουν, για να χρησιμοποιήσω μιά τελείως αδόκιμη έκφραση.
Αλλά πάλι φύγαμε απ΄ το θέμα μας, που δεν είναι η μεταβολή των γλωσσών διά μέσου του χρόνου, αλλά η κακοποίηση της « τώρα » ομιλούμενης γλώσσας. Πάνω σ΄αυτό θα ήθελα να επικεντρώσουμε την προσοχή μας, αλλά δεν αποκλείεται με τη φλυαρία που έχουμε όλοι μας - το όλοι μας το βάζω κατ΄ ευφημισμόν, εννοώ βέβαια εμένα - να φύγουμε ξανά σε άλλα μονοπάτια.
Ανοίγεις λοιπόν την τηλεόραση, είτε για να ακούσεις ειδήσεις ή κάποια άλλη εκπομπή, και ακούς να μιλάνε επί παντός επιστητού. Κι ανάμεσα σ΄αυτά που λένε, ξεχωρίζεις τα μαργαριτάρια, που εκτοξεύονται προς πάσαν κατεύθυνσιν, και απορείς. Λες λοιπόν, αυτοί οι άνθρωποι που έχουν τελειώσει γυμνάσιο, λύκειο ή και πανεπιστήμιο, αυτά έμαθαν να λένε ύστερα από τόσα χρόνια μελέτης αλλά και ανάγνωσης λογοτεχνικών έργων ; Απορείς και εξίστασαι, όχι τόσο γιατί οι άνθρωποι δεν έμαθαν να μιλούν τη γλώσσα τους, αλλά γιατί τους βάζουν οι αρμόδιοι να παίρνουν το μικρόφωνο και να ταλαιπωρούν άνευ λόγου τα αυτιά των ακροατών τους.
Λένε κάποιοι - και ίσως έχουν δίκαιο - ότι τα σημερινά σχολεία παρέχουν μιά σχετικά υποφερτή ημιμάθεια. Αυτό μπορεί να είναι αληθινό, όμως θα πρέπει να υπάρχουν και οι κατέχοντες τη γλώσσα ανάμεσα στους ημιμαθείς, αυτό είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση σίγουρο. Αλλά τότε προκύπτει το ερώτημα : Γιατί δεν χρησιμοποιούνται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αυτοί που είναι κάτοχοι της γλώσσας ;
Από την άλλη μεριά, πρέπει να παραδεχτούμε ότι η ελληνική γλώσσα είναι η πιό πολύπλοκη γλώσσα στον κόσμο, όσο κι αν την απλοποιήσεις, πάντα περίπλοκη θα είναι. Όταν έχεις ένα ρήμα και του βάλεις μιά πρόθεση, αλλάζει όλο το ρήμα, αν του βάλεις άλλη πρόθεση έχεις ένα καινούργιο ρήμα, κι αν βάλεις στο ρήμα « βάλλω » όλες τις προθέσεις - γιατί όλες τις παίρνει αυτό το άτιμο ρήμα - έχεις εντελώς καινούργια ρήματα. Αν αυτό γίνεται στη Λατινική - σε κάποιο βαθμό - δεν γίνεται σε καμμιά άλλη γλώσσα, εκτός αυτών που έχουν Λατινικές λέξεις.
Και δεν είναι μόνο οι σύνθετες λέξεις με μια πρόθεση, μπορεί κανείς να βρεί και ρήματα με δυό προθέσεις.Τι σας λέει το ρήμα « υπεκφεύγω » που έχει δυό προθέσεις, δεν είναι τρελλό ; Μπορείς να βρείς κάτι ανάλογο σε κάποια άλλη γλώσσα ; Οχι βέβαια. Και προσέξτε. Αν
βρείτε ρήμα με τρεις προθέσεις, υπόσχομαι να σας δώσω σαν βραβείο χίλιες ιταλικές λιρέττες, πώς σας φαίνεται αυτό ;
Και τώρα ας το σκεφτούμε σοβαρά. Είναι δυνατόν στη σημερινή μηχανιστική κοινωνία, όπου όλοι τρέχουν πίσω απ΄το κυνηγητό του χρήματος, που έχουν ένα σωρό μπελάδες και έννοιες στο κεφάλι τους, να καθήσουν και να πούν : « Αυτό που μού χρειάζεται τώρα, είναι να
μάθω στην εντέλεια τη γλώσσα, με τις σωστές έννοιες, τη σωστή σύνταξη, τη σωστή ορθογραφία και τα συναφή ; Μήπως πρόκειται να μου δώσουν στο Πανεπιστήμιο την έδρα της γλωσσολογίας ; Αυτή την έχει καταλάβει προ πολλού ο Μπαμπινιώτης και οι διάφοροι άλλοι
Μπαμπινιώτηδες, και εξ άλλου ποιά θα ήταν η ωφέλειά μου κι αν με έβαζαν σε μιά τέτοια θέση ; Το πολύ - πολύ, να μου κάμνανε καμμιά μήνυση για κάποια ερμηνεία λέξης που δεν θα την άρεζαν.
Ετσι, μένουμε μοιρολατρικά στην κατάσταση που φτάσαμε, άλλωστε δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά. Σε μιά εποχή που όλα έχουν υποβιβαστεί, που όλα έχουν εξευτελιστεί, θα ήταν περίεργο να μείνει ανεπηρέαστη η γλώσσα. Κι αυτή πήρε την κάτω βόλτα μαζύ με έ-
να πλήθος από άλλες αξίες.
Αυτά είχα να αναφέρω σαν προσωπικές παρατηρήσεις και γνώμες μου. Τώρα, αν κάποιος έχει τη λύση σ΄αυτό το πρόβλημα - που δεν το φαντάζομαι - ας την προτείνει, και ας είναι σίγουρος πως θα την μελετήσουμε με μεγάλη προσοχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου