Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α Μ Ε Τ Ο Π Α Ρ Κ Α Ρ Ι Σ Μ Α

Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α Μ Ε Τ Ο Π Α Ρ Κ Α Ρ Ι Σ Μ Α

Δεν έχουν περάσει από τότε, παρά μόνο εφτά ή οχτώ δεκαετίες. Ηταν ακόμα οι εποχές που τα μέσα μετακίνησης των ανθρώπων στις μάλλον καθυστερημένες περιοχές σαν τη δική μας επαρχιακή πόλη, ήσαν τα τετράποδα και ότι αυτά μπορούσαν να σέρνουν ξοπίσω τους. Αλογα, μουλάρια, γαϊδούρια - μετά συγχωρήσεως πάντοτε, όπως λέει ο λαός - και μαζύ με αυτά, και κάρρα, οι τουρκιστί λεγόμενοι αραμπάδες. Και μερικά - λιγοστά βέβαια - αμάξια συρόμενα από άλογα, και που ήσαν τα ταξί της εποχής εκείνης και μόνο για τους κάπως ευκατάστατους οικονομικά.
Δεν είναι ανάγκη να είναι κανείς πολύ παλιός, για να θυμάται κάποια τέτοια πράγματα στην πολη μας. Που ήταν ένα μικρό αστικό κέντρο, μιάς αρκετά μεγάλης αγροτικής περιφέρειας. Όπως ήσαν και οι άλλες πρωτεύουσες των νομών της επαρχίας, όλες σχεδόν εκτός από τα δυό μεγάλα κέντρα, την Αθήνα και την σκοπίμως λεγόμενη από τους κατοίκους της Αθήνας « συμπρωτεύουσα » Θεσσαλονίκη. Παντού τα ίδια πράγματα έβλεπες τότε, τα ίδια μέσα μετακίνησης, να κινούνεται πάνω σε καλντιρίμια και - στην καλύτερη περίπτωση - σε κυβολιθοστρωμένους δρόμους.
Όλα αυτά τα μεταφορικά μέσα καθώς και τα ζώα που τα τραβoύσαν, κάπου έπρεπε να μένουν όταν δεν υπήρχε πιά ανάγκη να συνεχίζουν τη μετακίνησή τους. Και βέβαια, δεν πήγαιναν στα μοντέρνα σημερινά « πάρκινγκς », που φυσικά δεν υπήρχαν τότε. Υπήρχαν όμως τα χάνια, τα ελληνιστί λεγόμενα πανδοχεία, κάτι ανάλογο με τα σημερινά « μοτέλς », όπως τα βλέπουμε στις αμερικανικές ταινίες. Στα χάνια αυτά, που ήσαν πλήθος σε κάθε επαρχιακή πόλη, πήγαιναν να διανυκτερεύσουν οι άνθρωποι, όπως πηγαίνουν στα ξενοδοχεία. Αλλά επειδή είχαν και τα τροχοφόρα της εποχής, αντί ξενοδοχείων - που και τέτοια υπήρχαν βέβαια - έπρεπε να πάνε εκεί όπου διέθεταν και χώρους για τα ζώα και τα τροχοφόρα τους.
Το πανδοχείο, είχε σχεδόν πάντα την ίδια διαρρύθμιση. Μιά στενή είσοδο ή δίοδο, από την οποία έμπαινες σε μιά μεγάλη κυκλοτερή ή τετράγωνη αυλή. Υπήρχαν δυό όροφοι στα γύρω αυτής της αυλής, ένα ισόγειο και ένας όροφος πάνω από αυτό. Στον άνω όροφο, αυτόν που ονομάζουμε στις πολυκατοικίες πρώτο, υπήρχαν τα δωμάτια όπου έμεναν για μιά συνήθως μέρα ή νύχτα, οι πελάτες του πανδοχείου. Για παροχή ιδιαίτερων υπηρεσιών, λουτρά και λοιπά, δεν έχω ιδέα, πάντως δεν μπορούσαν τότε να υπάρχουν σπουδαία πράγματα. Υπνος βέβαια, αλλά παραπέρα δεν ξέρω τίποτε, άλλωστε δεν έχω μπή ποτέ σε πανδοχείο για να ξέρω λεπτομέρειες.
Στο ισόγειο του συγκροτήματος, ήσαν οι στάβλοι όπου έμεναν τα ζώα έλξης που είχαν μαζύ τους οι ένοικοι, έτσι το φαντάζομαι το πράγμα. Το πώς είναι φτιαγμένος ένας σταύλος, λίγο πολύ το ξέρουμε, περιττεύει λοιπόν να ασχοληθούμε με το ενδιαίτημα αυτό των μουλαριών, αλόγων, βωδιών - υπήρχαν και βοϊδόκαρρα τότε - και ( μετά συγχωρήσεως πάντοτε ) των γαϊδουριών. Οσο για τα κάρρα με τα οποία οι αγρότες μετέφεραν στην πόλη τα εμπορεύματά τους, σιτάρια, κριθάρια και λοιπά προϊόντα της γής, όλα αυτά τα άφηναν στην αυλή του πανδοχείου, μέχρι να ζέψουν πάλι σ΄αυτά τα ζώα τους, και να αναχωρήσουν για τους τόπους προορισμού τους.
Αυτοί λοιπόν ήσαν οι τότε τόποι παρκαρίσματος των τότε μεταφορικών μέσων, κι αν δεν ήσαν ακριβώς έτσι - το δήλωσα πιό πάνω - δεν ξέρω ακριβώς πώς ήταν. Δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ αυτά τα καταλύμματα. Πάντως, η περιγραφή δεν πρέπει να απέχει πολύ από την αλήθεια, έτσι νομίζω. Οσο για τον όρο « πάρκινγκ » - που μάλλον προφέρεται « πάρκιν », δεν τον ήξεραν καθόλου εκείνους τους καιρούς. Ετυμολογικά, είναι ο αγγλικός όρος p a r k, που σημαίνει πλήθος από πράγματα, συναφή όλα μεταξύ τους. Ένα πάρκο με δέντρα, χώρος οπου στοιβάζονται διάφορα πράγματα όπως κανόνια και τα τοιαύτα, και μεταξύ άλλων, και τόπος όπου βάζουν προσωρινά διάφορα οχήματα, αυτοκίνητα και τέτοια.
Πέρασαν αιώνες πολλοί με αυτούς τους χώρους παρκαρίσματος. Και φτασαμε αισίως στο δέκατο ένατο αιώνα. Απ΄τα μέσα περίπου του οποίου, έβαλε ο Αγγλος Στήβενσον την πρώτη ατμομηχανή να τρέξει επάνω σε ράγιες, τη γνωστή r o c k e t, δηλαδή « ρουκέττα », αν και η ταχύτητά της δεν δήλωνε τίποτε σχετικό με τις ρουκέττες, όπως τις ξέρουμε σήμερα. Πάντως, καλό πράγμα ήταν ο σιδηρόδρομος, σε πήγαινε σε μεγάλες αποστάσεις με καλή ταχύτητα, σε σχέση με τα προϋπάρχοντα μεταφορικά μέσα, τα αμάξια και τα κάρρα δηλαδή. Και με την πάροδο του χρόνου, όλο και έτρεχε πιό γρήγορα, και απλώθηκε σ΄ολο τον προηγμένο τεχνολογικά κόσμο.
Δεν πέρασαν σαράντα χρόνια, και κάποιοι διαβολικοί άνθρωποι, κυρίως από τη Γαλλία και τη Γερμανία, έκαναν την παρακάτω σκέψη, που έμελλε πολύ αργότερα να προκαλέσει μεγάλες καταστροφές. Είπανε λοιπόν τα παιδιά την εποχή εκείνη, κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1880 : « Ρε σεις, γιατί να αναγκαζόμαστε να μπαίνουμε μέσα σε ένα τραίνο, που μόνο επάνω σε γραμμές, επομένως μόνο πάνω καθορισμένες τροχιές σε πηγαίνει ; Δεν κάνουμε ένα παρόμοιο πράγμα, που όμως να μην έχει ανάγκη από σιδηροτροχιές, που να πηγαίνει πάνω σε χώμα, πάνω σε καλντιρίμια ; Φυσικά, θα χρησιμοποιήσουμε τις ίδιες μηχανές του σιδηρόδρομου, που κινούνται με κάρβουνο, που θα έχουν φουγάρο και τα ίδια με το τραίνο ».
Και έφτιαξαν το πρώτο οχτωκίνητο. ( Είπαμε, ότι ο όρος αυτοκίνητο, είναι το λιγότερο σαχλαμάρα, κανένα τέτοιο όχημα δεν μετακινείται από μόνο του, αν δεν μπή μέσα σ΄αυτό ένας άνθρωπος με δυό πόδια, δυό χέρια, δυό μάτια και δυό αυτιά, σύνολο οκτώ, και το κάνει να προχωρήσει όπου αυτός θέλει. Που δεν μπορείς να σταθείς έξω απ΄αυτό, και να του πείς : « Πήγαινε στο Βελιγράδι και στην οδό Μπουκάλα, αριθμός Τάπα, κι εκεί θα βρείς κάποιον να σε περιμένει ». Οχι δεν γίνεται αυτό, συνεπώς οχτωκίνητο, εξηγηθήκαμε ).
Εγινε ετσι το πρώτο οχτωκίνητο που το κινούσε ο ατμός, όπως το τραίνο. Επειδή έπρεπε να έχει μάλιστα και πολλά κάρβουνα μαζύ του, του έβαλαν και μιά ρεμούλκα, που μέσα της είχε κάρβουνα. Και έτσι μπορούσαν να πάνε σε αρκετά μεγάλες αποστάσεις, φτυαρίζοντας το κάρβουνο και βάζοντάς το μέσα στη μηχανή, στο καζάνι δηλαδή όπου καιγόταν, έκαμνε ατμό, κι ο ατμός κινούσε το όχημα. Ετσι άρχισε η ιστορία. Και σε πολύ λίγο καιρό, τρία - τέσσερα χρόνια, ένας Γερμανός μηχανικός, ο Νταίμλερ, σκέφτηκε να αντικαταστήσει το καζάνι με τον ατμό, με μιά μηχανή που θα έκαιγε βενζίνη. {που ήταν γνωστή ήδη από αρκετό καιρό πριν, και που την έβγαζαν από το πετρέλαιο ).
Ετσι ξεκίνησε αυτή η ιστορία με τα οχτωκίνητα. Που ήσαν ελάχιστα τα πρώτα χρόνια, και αυτοί που τα οδηγούσαν, ήσαν οι ίδιοι που τα κατασκεύαζαν, ήσαν δηλαδή « χειροποίητα » κατά μία έννοια. Οι άνθρωποι που τους έβλεπαν να βρίσκονται πολύ συχνά κάτω από τα αμάξια τους να προσπαθούν να επισκευάσουν μόνοι τους τις βλάβες, τους θεωρούσαν σαν ακίνδυνους τρελλούς. Όμως, όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια και μετά από δεκαετίες, επρόκειτο για επικίνδυνους τρελλούς, οι άνθρωποι της εποχής τους είχαν κάνει λάθος εκτίμηση στο σημείο αυτό. Όταν έγινε αντιληπτό το λάθος τους, ήταν πιά πολύ αργά, ο κόσμος είχε γεμίσει από τα οχήματα αυτά, και κανένας δεν μπορούσε να εμποδίσει τον άκρατο πολλαπλασιασμό τους. Αλλα και κανείς τις πρώτες εποχές, δεν μπορούσε να φανταστεί την καταστροφική επίδραση που θα είχαν στο μέλλον.
Εχουν περάσει από τους πρώτους εκείνους καιρούς, κάπου εκατόν είκοσι χρόνια. Και ακόμα αυτά τα οχτωκίνητα, κινούνται με το ίδιο καύσιμο, τη βενζίνη. Και με το πετρέλαιο, από το οποίο άλλωστε παράγεται και η βενζίνη, ένα σύνολο από υδρογονάνθρακες, που έχουν φυλακιστεί μέσα στα έγκατα της γής - και μερικές φορές και κοντά στην επιφάνειά της - και τους βγάζουν από εκεί με ειδικά μηχανήματα.
Όταν καίς αυτούς τους υδρογονάνθρακες που κυρίως γίνονται βενζίνη, παράγεις έναν ολόκληρο κόσμο από αέρια. Ας αναφέρουμε τα κυριώτερα από αυτά. Είναι το πασίγνωστο διοξείδιο του άνθρακα, που το απορροφούν τα δέντρα και το ξανακάνουν οξυγόνο, έτσι δεν επιβαρύνει σχεδόν καθόλου την ατμόσφαιρα. Σπουδαία αυτή η δουλειά που κάνουν τα δεντρα, που δυστυχώς όσο πάνε και λιγοστεύουν, καίγονται τα δάση και καταστρέφονται και από τη γνωστή « όξινη » βροχή που δημιουργείται από τα εργοστάσια. Αλλά δεν είναι μόνο το καλό αυτό διοξείδιο του άνθρακα, είναι και μερικά πολύ άσχημα άλλα προϊόντα που προκύπτουν από την καύση των προϊόντων του πετρελαίου. Το διοξείδιο του θείου, το διοξείδιο του αζώτου, τα οξείδια του μολύβδου. Που είναι όλα αδρανή, δεν διασπώνται ποτέ τους, δεν ενώνονται με άλλα αέρια, και δηλητηριάζουν ακατάπαυστα την ατμόσφαιρα.
Με την πάροδο του χρόνου και με τη μεγάλη παραγωγή των οχτωκίνητων και την έλλειψη κατάλληλων χώρων όπου θα έπρεπε να σταθμεύουν, δημιουργήθηκε ένα ακόμα πρόβλημα, που στην αρχή του ήταν δυσεπίλυτο, για να καταντήσει τελικά άλυτο. Το μέρος όπου θα τα έβαζαν όταν θα τα ακινητοποιούσαν για κάποιο μικρό διάστημα, αυτό που βρισκόταν στα παλιά χάνια δεν μπορούσε να βρεθεί πιά με τον τρόπο που ήσαν φτιαγμένες οι καινούργιες πολεις, που χώρους κατάλληλους δεν θα μπορούσαν να διαθέτουν για τόσο μεγάλο αριθμό οχήμάτων πάσης φύσεως. Ακόμα κι αν υπήρχαν εκατοντάδες καινούργιου τύπου « χάνια », θα ήταν απολύτως αδύνατο να στεγαστούν όλα αυτά τα τροχοφόρα οχήματα. Την εποχή των παλιών πανδοχείων, τα ιππήλατα και γαϊδουροκίνητα οχήματα ήσαν σχετικα λίγα, οι στάβλοι και τα χάνια ήσαν επαρκή για να τα φιλοξενήσουν. Τώρα, αυτό είναι αδύνατο, ειδικά σε χώρες όπου δημιουργείται πρόβλημα « φιλοξενίας » τους.
Μιά από αυτές τις χώρες όπου το πρόβλημα αυτό έχει γιγαντωθεί, είναι και η ιστορική από άλλες απόψεις χώρα μας. Οχι επειδή έχει μεγαλύτερο αριθμό οχτωκίνητων τροχοφόρων από άλλες « προοδευμένες » χώρες, όχι, δεν είναι αυτός ο λόγος. Σε άλλες χώρες, οι άνθρωποι πηγαίνουν στον τόπο της εργασίας τους με άλλα μεταφορικά μέσα, ας πούμε τα τραμ, το μετρό ( όπου αυτό υπάρχει ), τις αστικές λεωφοριακές συγκοινωνίες και τα παρόμοια. Για να πάνε στη δουλειά τους με το δικό τους μεταφορικό μέσο, θα πρέπει να το βάλουν σε ειδικό χώρο πάρκινγκ, πληρώνοντας όμως ουκ ολίγα χρήματα, πράγμα που βέβαια δεν συμφέρει Μόνο οι υψηλά ιστάμενοι από οικονομική άποψη, διευθυντές, στελέχη επιχειρήσεων και άλλοι τέτοιοι, μπορούν να πηγαίνουν με το δικό τους μέσο στους τόπους εργασίας τους. Που έχουν και τον δικό τους αμειβόμενο οδηγό, δεν είναι ανθρωποι που οδηγούν οι ίδιοι τα οχτωκίνητά τους, ούτε τρέχουν να τα πάνε για συντήρηση στα συνεργεία οι ίδιοι τους.
Στις μεγάλες δικές μας πόλεις, το πρόβλημα αυτό έχει πάρει διαστάσεις τεράστιες τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια. Ο αριθμός των οχημάτων έχει πολλαπλασιαστεί, οι δρόμοι παραμένουν οι ίδιοι, χώροι υπαίθριοι για παρακάρισμα δεν υπάρχουν καθόλου, τα λιγοστά σύγχρονα « χάνια », είναι τελείως ανεπαρκή για να φιλοξενήσουν το ένα εκατοστό των τροχοφόρων αυτών. Συνωστισμός μέγας δημιουργείται στους δρόμους, κι αυτό προκαλεί ατέλειωτες σειρές από ακινητοποιημένα ή εξαιρετικά βραδυπορούντα αμάξια, οι άνθρωποι πρέπει να ξεκινάνε δυό και παραπάνω ώρες πριν, για να πάνε στον τόπο της εργασίας τους.
Η σατανική εφεύρεση του δέκατου ένατου αιώνα, δεν είναι υπεύθυνη μονάχα για το χάος της κυκλοφορίας στις πόλεις. Το μεγάλο κακό που προκαλεί, είναι όπως είπαμε η έντονη μόλυνση και επιβάρυνση της ατμόσφαιρας του δύστυχου αυτού πλανήτη, που είχε καταφέρει επί αμέτρητες χιλιάδες και εκατομμύρια χρόνια να διατηρεί το εκπληκτικά όμορφο και υγιεινό περιβάλλον για όλους τους οργανισμούς - ζωϊκούς και φυτικούς - που φιλοξενεί. Και τώρα, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, όλα αυτά καταρρέουν με αστραπιαία ταχύτητα.
Το πού θα οδηγήσει αυτή η καταστροφή, για την οποία ευθυνονται και άλλοι μολυσματικοί παράγοντες όπως οι βιομηχανίες, είναι εντελώς άγνωστο. Ένα είναι απόλυτα σίγουρο, ότι οι πετρελαϊκές εταιρείες που έχουν πολύ μεγάλα συμφέροντα, δεν καταλαβαίνουν τίποτε από όλα αυτά.