ΔEN ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΤΟ ΚΟΨΩ ΤΟ ΑΤΙΜΟ !

Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει αυτή τη φράση να λέγεται από ανθρώπους πάσης ηλικίας και αμφοτέρων των φύλων ! Δεν μπορώ να το κόψω, αυτό είναι το ρεφραίν σε κάθε αναφορά που κάμνουν πάνω στο ζήτημα. Και ποιό είναι αυτό που δεν μπορούν να το κόψουν ; Δεν είναι ένα, δεν είναι δύο δεν είναι τρία, είναι πάμπολλα. Ενδεικτικά θα αναφερθούν μερικά από αυτά.
Το υπ΄αριθμόν ένα και συχνότερο και πιό άσχημο, είναι το κάπνισμα. Το κακό άρχισε με την ανακάλυψη της Αμερικής. Ο καπνός υπήρχε αυτοφυής μόνο στην Αμερικανική ήπειρο, τον βρήκαν οι Ισπανοί Κονκισταδόρες στην Κολομβία, στο Περού και στο Εκουαδόρ, σ΄αυτά τα μέρη υπήρχε. Στα ίδια μέρη βρήκαν και την κόκα, τα φύλλα της οποίας τα μασσούσαν οι ιθαγενείς των περιοχών αυτών για να αυξάνουν την αντοχή και να έχουν ευφορία, για να τη « βρίσκουν » κατά το κοινώς λεγόμενο. Και όπως ξέρουμε καλά, από τα φύλλα της κόκας βγαίνει η κοκαϊνη, αυτή που έκανε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπων κοκαϊνομανείς και πολλούς Κολομβιανούς εμπόρους - τους γνωστούς « βαρώνους της κοκαϊνης » - να γίνουν πάμπλουτοι.
Όμως εμείς αρχίσαμε με τον καπνό και μ΄αυτόν θα συνεχίσουμε προς το παρόν. Τον έφεραν λοιπόν οι Ισπανοί κατακτητές -αυτή είναι η ακριβής μετάφραση της λέξης « Κονκισταδόρες » - τον καπνό στην Ευρώπη, και σε λίγο διάστημα, σε πολύ λίγο μάλιστα, έγινε
συνήθεια, κυρίως στους « ανώτερους » κύκλους να καπνίζουν τα φύλλα του, μάλιστα για πολύ διάστημα θεωρήθηκε ότι έχει και θεραπευτικές ιδιότητες σε κάποιες ασθένειες, δεν θυμάμαι ακριβώς ποιές νομίζω όμως ότι ανακούφιζε - έτσι έλεγαν - από την ημικρανία.
Επί αιώνες δεν ήξεραν ότι το φυτό αυτό έχει εξαιρετικά δυσμενείς επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, μόλις τις τελευταίες πέντε - έξι δεκαετίες έγιναν γνωστά τα καταστροφικά αποτελέσματά του πάνω στην υγεία. Μέχρι να φανεί ότι βλάπτει σοβαρά στην υγεία, δεν υπήρχε λόγος να σκεφτεί κανείς να διακόψει τη χρήση του, ήταν μιά πολύ όμορφη συνήθεια, χρήσιμη για την καταπολέμηση της ανίας, της υπερέντασης, των δυσκολιών της καθημερινότητας, για ποιό λόγο λοιπόν να διακόψουμε τη χρήση του, μιά χαρά τα πάμε με το κάπνισμα, μόνο την τσέπη μας βλάφτει, αλλά ας πάει και το παλιάμπελο.
Η κατάσταση όμως έχει αλλάξει άρδην τις τελευταίες δεκαετίες,όλοι πλέον γνωρίζουν ότι το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία, άλλωστε το γράφει και πάνω στα πακέτα των τσιγάρων. Τι βλέπουμε όμως ; Ενώ στα παλιά χρόνια όταν οι βλάβερές συνέπειες του καπνού ήσαν άγνωστες, οι άνθρωποι άρχιζαν να καπνίζουν στα είκοσι ή πιό πάνω χρόνια τους, σήμερα βλέπουμε ότι η λίαν υγιεινή αυτή συνήθεια αρχίζει από τα έντεκα χρόνια - μερικοί μάλιστα κακοήθεις υποστηρίζουν ότι ακόμα και εξάχρονα παιδιά καπνίζουν - και ενώ στα παλιά χρόνια οι γυναίκες που κάπνιζαν ήσαν ένα μηδαμινό ποσοστό,σχεδόν καθόλου, σήμερα το ποσοστό των καπνιστριών γυναικών υπερβαίνει σημαντικά αυτό των ανδρών.
Η εξάρτηση που προκαλεί η νικοτίνη είναι ελάχιστη, και μιλάμε για τη σ ω μ α τ ι κ ή εξάρτηση, για την ψ υ χ ο λ ο γ ι κ ή εξάρτηση συμβαίνει ότι και με τις άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες, δηλαδή είναι πάρα πολύ ισχυρή, εξ ού και το « δεν μπορώ να το κόψω το άτιμο ». Αλλά βέβαια μπορεί να το κόψει το άτιμο, αλλά εκείνο που λείπει είναι η θ έ λ η σ η του ατόμου, που δεν θέλει να αποχωριστεί τη συνήθειά του. Μάλιστα, κατά ομολογία των τοξικομανών με σκληρά ναρκωτικά, είναι - λένε - πολύ πιό δύσκολο να κόψεις το τσιγάρο παρά την ηρωϊνη. Ισως είναι υπερβολικό αυτό, όμως εκφράζει ως ένα βαθμό την αλήθεια.
Ετσι, βλέπουμε αυτούς που πρώτοι θα έπρεπε να ξέρουν στην εντέλεια τα πράγματα, δηλαδή τους γιατρούς, να συστήνουν στους ασθενείς τους που έχουν σοβαρό πρόβλημα υγείας να κόψουν το κάπνισμα, ενώ την ίδια στιγμή που συστήνουν αυτό το μέτρο στους ασθενείς τους, αυτοί οι ίδιοι οι γιατροί καπνίζουν αρειμανίως, υπό τα έκπληκτα βλέμματα των ασθενών τους. Ρε δάσκαλε που δίδασκες και νόμον δεν εκράτης.( Αυτό το είπε ο Πλάτωνας, το είπε κι ο Σωκράτης, όπως λέει και το άσμα του Γιώργου του Ζαμπέτα ).
Λοιπόν, δεν μπορούμε να κόψουμε το κάπνισμα. ( Αν και μερικοί το καταφέρνουν, η αλήθεια να λέγεται ). Και τι μπορούμε να κόψουμε ; Μπορούμε να κόψουμε το αλκοόλ ; Οχι, ούτε κι αυτό μπορούμε να το κόψουμε, ακόμα κι αν πάμε σε ειδικά και πολυδάπανα κέντρα αποτοξίνωσης. Γιατί δεν μπορούμε να σταματήσουμε να πίνουμε, ενώ ξέρουμε πολύ καλά τις βλαβερές συνέπειες και αυτής της συνήθειας ; Μα για τον ίδιο λόγο που δεν μπορούμε να σταματήσουμε το κάπνισμα, την ηρωϊνη και την κοκαϊνη. Δεν έχουμε αυτό που είναι το μόνο όπλο που θα έδινε τη λύση : Τη θ έ λ η σ η. Φαντασθείτε μιά αθλητική ομάδα που μπαίνει στο γήπεδο, να έχει την ψυχολογία τού από τα πριν ηττημένου. « Γιατί βρε παιδιά να μπούμε και να παίξουμε ; Το παιχνίδι αυτό είναι χαμένο από χέρι ». Σας ρωτώ και ζητώ να απαντήσετε ειλικρινά : Είναι δυνατόν αυτή η ομάδα να κερδίσει αυτό το συγκεκριμένο παιχνίδι ;
Ο τάδε γνωστός μας και μή εξαιρεταίος συμπολίτης μας Χ.Ψ., είναι μανιώδης χαρτοπαίκτης, ξημεροβραδυάζεται στις χαρτοπαικτικές λέσχες, ξοδεύει τα λίγα ή περισσότερα χρήματα με τα οποία θα έπρεπε να συντηρεί εαυτόν και την οικογένειά του και να σπουδάζει τα παιδιά του, στο βωμό της τύχης που δεν είναι ποτέ δυστυχώς τύχη αλλά ατυχία - δεν έρχεται το άτιμο το φύλλο, έχω φοβερή γκίνια, αλλά πού θα πάει, θα γυρίσει κάποτε η ρημάδα η τύχη - που τελικά καταστρέφει και τον ίδιο και τους ανθρώπους του. Ισως θέλει κι αυτός να το « κόψει » το άτιμο το χαρτί, αλλά φεύ, δεν μπορεί,είναι ανθρωπίνως αδύνατο.
Και ίσως το ξέρετε, δεν βλάπτει όμως να το ξαναπούμε. Μπορεί κανείς να κόψει και το κάπνισμα, την ηρωϊνη, την κοκαϊνη και το αλκοόλ, το χαρτοπαίγνιο όμως δεν κόβεται με καμμιά κυβέρνηση, έτσι δεν είναι ; Προσωπικά δεν έχω ακούσει για κανέναν εραστή της τράπουλας που να έχει εγκαταλείψει την - δυστυχώς πάντοτε άπιστη - ερωμένη του.
Η χαρτοπαιξία δεν εμπεριέχει κανενός είδους ναρκωτική ουσία. Και όμως είναι ακατανίκητη, ενώ τα ναρκωτικά που περιέχουν αλκαλοειδή - η ηρωϊνη, η κοκαϊνη, το τσιγάρο με τη νικοτίνη του - μπορούν έστω και δύσκολα να « κοπούν », πράγμα που αποδεικνύει περίτρανα, ότι δεν είναι η « σωματική » εξάρτηση το πρόβλημα, αλλά η « ψυχολογική ».
Εχετε ποτέ δεί κανένα παίκτη της ρουλέττας να εγκαταλείπει το πάθος του για την περιστρεφόμενη μπίλλια ; Αν έχετε κανέναν υπ΄όψιν σας, παρακαλείσθε να τον αναφέρετε, θα μπεί αύθωρεί και παραχρήμα στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίννες. Ο κορυφαίος και ανεπανάληπτος Φιόντορ Ντοστογιέφσκυ, ο μεγαλύτερος συγγραφέας που είδε ποτέ ο κόσμος και που δεν πρόκειται ποτέ να ξαναδεί, ήταν μανιώδης παίκτης της ρουλέττας, και μας περιέγραψε με την πανίσχυρη πέννα του την ψυχολογία και το πάθος του εραστή της μπίλλιας, στο πασίγνωστο μυθιστόρημά του - που μπορεί να θεωρηθεί σαν αυτοβιογραφικό -« Ο Παίκτης ». Και όταν ένας άνθρωπος σαν τον Ντοστογιέφσκυ δεν μπορεί να επιβληθεί στο πάθος του, τι μπορούμε να περιμένουμε από ανθρώπους μέτριους μέχρι μετριώτατους ;
Νομίζετε τώρα ότι έχουμε εξαντλήσει όλα τα πάθη του ανθρώπου ; Αν το νομίζετε, είναι καιρός να κάνετε επανεκτίμηση των ιδεών σας πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Είναι πολλά, πάρα πολλά τα πάθη του ανθρώπου, τελειωμό δεν έχουν τα άτιμα. Ας δοκιμάσουμε να βρούμε μερικά ακόμα από αυτά, χωρίς να έχουμε βέβαια την απαίτηση να τα εξαντλήσουμε όλα, αυτό είναι μάλλον αδύνατο.
Τα κάθε είδους τυχερά παιχνίδια - και είναι ουκ ολίγα. Ας αρχίσουμε από το πιό απλό και ίσως το πιο αρχαίο, τα ζάρια. Οσο κι αν δεν φαίνονται, υπάρχουν μανιώδεις παίκτες των κύβων - αυτή είναι η επίσημη ονομασία τους - που παίζουν συνεχώς και αδιαλείπτως το πολύ απλό αυτό παιχνίδι, όπου κερδίζουν οι εξάρες, το έξι πέντε, και χάνουν οι άσσοι το ασσόδυο, οι δυάρες και οι τεσσάρες. Επειδή υπάρχουν μάλιστα ειδικοί περί το « ρίξιμο » των ζαριών και μπορούν να τα « φέρνουν » κατά τη λαϊκή έκφραση, πρέπει υποχρεωτικά να ρίχνονται τα ζάρια με ποτήρι και κατόπιν ισχυρής ανακίνησης. Το παίξιμο με τα ζάρια, είναι σε όλους γνωστό ότι ονομάζεται μπαρμπούτι,( η λέξη πρέπει να είναι τουρκική ), και το ευαγές ίδρυμα όπου διεξάγονται οι αγώνες με τους κύβους, ονομάζεται μπαρμπουτιέρα.
Τα λαχεία είναι παλιά εφεύρεση, τουλάχιστον αρκετά παλιά. Πολλοί παίζουν περιστασιακά κάποιο λαχείο,αυτούς δεν θα τους κατατάξουμε στους αληθινούς παθιασμένους παίκτες. Αλλοι όμως δαπανούν σημαντικά ποσά σε εβδομαδιαία βάση, κυνηγώντας τους τυχερούς αριθμούς που θα λύσουν όλα τα οικονομικά τους προβλήματα. Το κυνήγι αυτό είναι αποδοτικό για πολύ λίγους, και αποτυχημένο για τη μεγάλη πλειοψηφία των υπόλοιπων κυνηγών των αριθμών.
Κοντά στα « κλασσικά » λαχεία, προστέθηκαν εσχάτως και πολλά άλλα, που αν και διαφέρουν επιφανειακά από τα πρώτα, στην πραγματικότητα είναι το ίδιο πράγμα. Πρόκειται όπως όλοι το ξέρουν, για το Λόττο, το Πρώτο, το Τζόκερ και το Ξυστό. Προκειμένου περί του Λόττο και του Τζόκερ, αυτό που είναι τελείως γελοίο και χωρίς καμμιά επιστημονική βάση, είναι το ότι προτείνονται διάφορα « συστήματα », με βάση δήθεν την επανάληψη κάποιων αριθμών που υποτίθεται ότι πρέπει να εμφανίζονται κατά τακτά σχετικώς διαστήματα, ή την καθυστέρηση κάποιων αριθμών που έχουν πολύ καιρό να βγούνε απ΄την κληρωτίδα, και που όπου να΄ναι θα βγούνε, πού θα πάνε ;
Λϊγο πολύ όλοι ξέρουμε για το πάθος των ιπποδρομιών.Οι παίκτες που ποντάρουν πάνω στα άλογα, είτε πηγαίνουν αυτοπροσώπως στον ιππόδρομο, είτε παίζουν μέσω των πρακτορείων στοιχημάτων. Ο δεύτερος τρόπος, έχει τουλάχιστον το πλεονέκτημα ότι δεν θα σε αναγκάσει ποτέ να γυρίσεις με τα πόδια από τον ιππόδρομο μέχρι το σπίτι σου, με τον πρώτο τρόπο, αυτό είναι αρκετά πιθανό. Στο παιχνίδι αυτό - όπως είναι γνωστό - μπορούν να παιχτούν άσχημα παιχνίδια σε βάρος των παικτών. Και το ντοπάρισμα των αλόγων είναι εφικτό κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, αλλά πολύ πιο εύκολο είναι το « κράτημα » ενός αλόγου που θεωρείται « γκανιάν » από τον αναβάτη του, που είναι μέσα στο « κόλπο », είναι πανεύκολο.
Ένα πολύ συχνό πάθος που δεν αποβλέπει όμως σε οικονομικό όφελος, είναι το πάθος που έχει ένας οπαδός μιάς αθλητικής ομάδας που από μικρή ηλικία έτυχε να υποστηρίζει, και την οποία ομάδα δεν εγκαταλείπει ποτέ, ακόμα κι αν δεν πηγαίνει να την παρακολουθήσει όταν παίζει, επειδή συντρέχουν κάποιοι λόγοι, δε συμπαθεί τον πρόεδρο που είναι κλέφταρος και εκμεταλλεύεται οικονομικά τον σύλλογο προς ίδιον όφελος, επειδή η ομάδα είναι πολύ « πεσμένη », ή για άλλους λόγους. Ο οπαδός αυτός - δεν ξέρω αν υπάρχουν εξαιρέσεις στον κανόνα αυτό -μένει ισοβίως προσκολλημένος στην ομάδα αυτή, μπορεί να αλλάξει εθνικότητα, υπηκοότητα, θρήσκευμα, χώρα διαμονής - να πάει μόνιμα στην Αυστραλία - να απαρνηθεί τη μάνα του επειδή τον κακομεταχειριζότανε όταν ήταν μικρός ή ήταν « ελευθερίων » ηθών, όμως την ομάδα του δεν πρόκειται ποτέ να την απαρνηθεί.
Υπάρχει - αν δεν το ξέρετε - και το πάθος προς τις γυναίκες ή προς τους άνδρες από μέρους γυναικών ή από μέρους άλλων « ανδρών » που δεν είναι και πολύ « φανατικοί » άνδρες. Και όπως φαίνεται, το πάθος αυτό είναι πολύ διαδεδομένο - δεν εξαιρείται ούτε και ο γράφων, πάντοτε όμως στο καθαρά θεωρητικό επιπεδο, στο πρακτικό έχει πάψει από πολλές δεκαετίες να επιδίδεται - λίγοι είναι αυτοί που δεν έχουν αυτό το πάθος, και χρειάζεται μεγάλη αυτοσυγκράτηση για να αποφύγει κανείς να εμπλακεί σε τέτοια παιχνίδια, μόνο που και να θέλει κανείς να τα αποφύγει, δεν τον αφήνουν καμμιά φορά ν΄αγιάσει,ξέρω καλά τι σας λέω.
Θα έχετε ακούσει προφανώς για κάποιους ανθρώπους που κλέβουν από « βίτσιο », δηλαδή τους λεγόμενους επίσημα « κλεπτομανείς ». Οσο κι αν προσπαθούν να απαλλαγούν από την κοινωνικά απαράδεκτη αυτή συνήθεια, από αυτό το πάθος, είναι τελείως αδύνατο να το καταπολεμήσουν. Καμμιά θεραπεία, κανείς ψυχίατρος, κανένας ψυχολόγος δεν κατάφερε να απαλλάξει τους ανθρώπους αυτούς από την κατάσταση αυτή.
Θα μπορούσε κανείς να αραδιάσει και πολλά άλλα πάθη που καταδυναστεύουν τους δυστυχείς ανθρώπους, δεν έχει παρά να βάλει το μυαλό του να δουλέψει εντατικά και τοτε θα ανακαλύψει πολλά ακόμα τέτοια « βίτσια ». Επειδή δεν έχω την υπομονή να ψάξω για να βρώ και άλλα, αφήνω αυτό το έργο να το εκτελέσετε εσείς, μην περιορίζεστε να διαβάζετε μονάχα, κάντε και σεις μιά προσπάθεια, κι όποιος βρεί κάτι θα πάρει την υπό του νόμου προβλεπόμενη αμοιβή.
Τι συμπεράσματα βγάζουμε από όλη αυτή την ανάλυση, που όπως προελέχθη είναι ασφαλώς ελλειπής ; Ότι γενικά ο άνθρωπος είναι δούλος, είναι δέσμιος των παθών του. Και ναι μεν προσπαθεί κάποτε με τις πενιχρές του δυνάμεις να κυριαρχήσει πάνω στα πάθη του,
αλλά οι προσπάθειές του μένουν συνήθως ατελέσφορες.
Αλλά ας μην απελπιζόμαστε. Ολοι μας, λίγο ή πολύ, είμαστε υποχείριοι κάποιου πάθους, έστω και αθώου. Και ας μην ξεχνάμε ότι ουδείς αναμάρτητος. Και αν υπάρχει έστω και ένας, αυτός πρώτος τον λίθον βαλέτω.