ΠETAEI O ΓAIΔAΡOΣ ; ΠETAEI

Π Ε Τ Α Ε Ι Ο Γ Α Ϊ Δ Α Ρ Ο Σ ; Π Ε Τ Α Ε Ι

Ολο και κάτι έχουμε ακόυσει για τον Ταλλεϋράνδο, τον πολύ έξυπνο εκείνο πολιτικό που υπήρξε υπουργός των εξωτερικών της Γαλλίας σε τρεις διαφορετικές πολιτικές καταστάσεις. Την επαναστατική περίοδο το 1792, την αυτοκρατορική εποχή του Βοναπάρτη, και τη περίοδο της μοναρχίας του βασιλιά Λουδοβίκου του δέκατου όγδοου μετά την πτώση του Ναπολέοντα. Λοιπόν, αυτός ο πανέξυπνος άνθρωπος που « επαιζε » με τους αντίστοιχους υπουργούς των μεγάλων κρατών της Ευρώπης, έλεγε και το πολύ χαρακτηριστικό εκείνο που έχει μείνει σαν ένα είδος πολιτικού και όχι μόνο ανέκδοτου. Ελεγε λοιπόν : « Συκοφαντείτε, συκοφαντείτε ! Πάντοτε κάτι θα μείνει ». Και γιατί θα έμενε αυτό το κάτι από τις συνεχείς συκοφαντίες ; Τουλαχιστον και εν μέρει, από την συνεχή επανάληψη των ίδιων συκοφαντιών, - όταν επαναλαμβάνεται συνεχώς μιά συκοφαντία - όλο και θα παραμείνει κάτι, παρά τη διάψευση των διαδιδόμενων συκοφαντιών.
Πέρασαν κάπου εκατόν τριάντα χρόνια από την εποχή του Ταλλεϋράνδου, όταν εμφανίστηκε ένας διαβόητος και πιό « σατανικός » άνθρωπος στη Γερμανία, ο Γιόζεφ Γκαίμπελς. Ηταν υπουργός πληροφοριών - δηλαδή προπαγάνδας - στην κυβέρνηση του Αδόλφου, και ένα από τα πολλά που έχει πεί, ήταν και το παρακάτω : « Όταν ονομάσεις αλήθεια ένα ψέμμα δέκα φορές, τότε το ψέμμα αυτό γίνεται δεκτό σαν αλήθεια. Αν το επαναλάβεις εκατό φορές, τότε γίνεται δόγμα ».
Δεν είναι μόνο αυτοί που μας είπαν κάποια πράγματα σχετικά με το τί μπορεί να πετύχει η συστηματική επανάληψη των ίδιων πραγμάτων, το πώς αυτά γίνονται παραδεκτά ενώ θα έπρεπε να τα απορρίψουμε. Μιά ελληνική παροιμία, πολύ εύστοχα μας, το λέει : « Λέγε, λέγε το κοπέλλι, κάνει την κυρά και θέλει ». Η επιμονή σε κάτι που λένε συνεχώς και ακατάπαυστα, μας κάνει δεκτικούς στο ότι αυτό που μας λένε είναι σωστό, ότι πρέπει να το παραδεχτούμε παρά την αρχική μας αντίρρηση.
Αυτό είναι λοιπόν που έχει πάρει τους τελευταίους καιρούς και την καθιερωμένη πιά ονο-μασία του, « πλύση εγκεφάλου », αυτό είναι το όνομά του. Στην οποία πλύση εγκεφάλου, με τις συνεχείς επαναλήψεις των ιδίων πραγμάτων, αναληθών και οφθαλμοφανώς ψεύτικων, κάνεις τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων να αποδεχτεί αυτά τα κατάλληλα σερβιριζόμενα ψέμματα σαν την απόλυτη αλήθεια.
Δόγμα. Για να δημιουργηθεί αυτό το οποιοδήποτε δόγμα, πρέπει να επαναλαμβάνονται με τον όποιο πειστικότερο τρόπο τα ίδια και τα ίδια, χωρίς να υπάρχει από πουθενά κάποιος αντίλογος, που θα έφερνε σε αμφισβήτηση αυτά που με επιμονή και ακατάπαυστα λέγονται με σκοπό να δημιουργηθεί μιά ψεύτικη αλήθεια, που θα καθιερωθεί στο τέλος σαν απαραβίαστο δόγμα. Κάτι δηλαδή που δεν επιδέχεται καμμιά παρέκκλιση από την ιδεολογία του, από αυτά που πρεσβεύει ότι αποτελούν την υπέρτατη αλήθεια, και που χαρακτηρίζει όλα τα άλλα τα εκτός του επίσημου δόγματος, της επίσημης γραμμής που δίνεται, αντίθετες τελείως προς την πραγματική και ανόθευτη αλήθεια.
Στην πολιτική ιδεολογία, ακούμε και βλέπουμε αυτά που πρεσβεύουν και διατυμπανίζουν οι υποστηρικτές της. Κάθε ιδεολογία στο χώρο της πολιτκής, έχει τα « ατράνταχτα » επιχειρηματά της, για να εδραιώσει την πεποίθηση πολλών δεκτικών ανθρώπων, ότι αυτή και μόνο αυτή εργάζεται για το καλό των λαών, ότι όλες οι άλλες πολιτικές ιδεολογίες είναι σε βάρος του λαού, και κάτω από τον ιδεολογικό μανδύα τους κρύβουν ανομολόγητους σκοπούς. Και δεν έχουν για στόχο τους τα συμφέροντα των πολλών αλλά κάποια αλλα. Αυτά θα μας λένε πάντοτε οι λεγόμενες « πολιτικές ιδεολογίες », για την υπεράσπιση των οποίων γίνονται ατέρμονες συζητήσεις και διαξιφισμοί.
Ας πάρουμε τα θρησκευτικά δόγματα. Και σαν πρώτο παράδειγμα τα χριστιανικά, που δεν είναι λίγα. Καθολικοί, Ορθόδοξοι, Λουθηρανοί, Μεθοδιστές, Κονγκρεσιοναλιστές - μάλιστα κι αυτοί είναι μιά από τις διάφορες εκκλησιαστικές κάστες - οι Αγγλικανοί επισκοπικοί, οι Καλβινιστές, οι Πρεσβυτεριανοί, κάποιοι που μιλούν « γλώσσες », και ίσως και κάποιοι άλλοι. Όταν ακούς τις θεωρίες τους για το δικό τους δρόμο, τη δική τους θρησκευτική ιδεολογία, νομίζεις ότι μόνο αυτοί κατέχουν την υπέρτατη αλήθεια, ότι όλοι οι άλλοι είναι για πέταμα. Ότι αυτοί έχουν το αληθινό « αλάθητο » - που κάποτε εθεωρείτο ότι το είχε μονάχα ο Πάπας - που οι υπόλοιποι το στερούνται εντελώς.
Αν αυτό ισχύει για τις χριστιανικές αυτές εκκλησίες με τις μοναδικές αλήθειες που κατέχουν, το ίδιο ισχύει και για τις άλλες θρησκείες. Τί βλέπουμε στο Ισλάμ ; Αγεφύρωτα χάσματα ανάμεσα σε ισλαμικές κάστες, που η καθεμιά ισχυρίζεται με πάθος ότι αυτή είναι η αληθινή διάδοχος κατάσταση του προφήτη, όλοι οι άλλοι είναι για τα σκουπίδια. Και σε πολεμικές συρράξεις φτάνουν αυτές οι διαφορές, που βέβαια, όπως και οι χριστιανικές, διαμορφώνονται με αληθινή πλύση εγκεφάλου.
Ακόμα και στο Βουδδισμό θα βρεί κανείς χάσματα ανάμεσα σε διαφορετικές απόψεις πάνω στο κοινό θρήσκευμα ( αν μπορεί να θεωρηθεί θρήσκευμα μιά κίνηση που δεν έχει κανένα δημιουργό, είναι απλά μόνο φιλοσοφική αντίληψη ). Και βιβλία πολλά έχουν γραφτεί που αναφέρονται στα διαφορτικα είδη Βουδδισμού, που το ένα διαφωνεί με τα άλλα. Και πάλι καλλιεργείται αυτή η διαίρεση με τη γνωστή πλύση του εγκεφάλου.
Μιά πλύση εγκεφάλου δεν μπορεί να οδηγήει πουθενά αλλού εκτός από τον φανατισμό, τη μισαλλοδοξία, ακόμα και μέσα στους κόλπους του ίδιου του κινήματος, είτε πρόκειται για θρησκευτικό, είτε για πολιτικό, πολύ περισσότερο για εθνικιστικό. Και το τελευταίο, είναι η πηγή των εχθροτήτων ανάμεσα στους λαούς, που αλληλοσφάζονται για ζητήματα που συχνά τα ανακινούν φανατικοί, ικανοί στο να προκαλούν πλύση εγκεφάλου στα ανώνυμα πλήθη που τους ακολουθούν. Αυτό διδάσκει η ιστορία.
Η πλύση του εγκεφάλου που βρισκόταν σε κάπως χαμηλά επίπεδα μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες, έγινε αληθινή επιστήμη σε μιά γωνιά του κόσμου σε μιά συγκεκριμένη ιστορική περίοδο. Ηταν ένας άνθρωπος εξαιρτικά φανατικός πριν από λίγο καιρό, που τύπωσε και ένα βιβλιαράκι στο οποίο κατέγραψε τις ιδέες του, που υποχρέωσε να γίνουν αποδεκτές από ένα εξαιρετικά πολυάριθμο λαό. Ολο και κάτι ξέρουμε για το γνωστό « κόκκινο » βιβλιαράκι ενός κίτρινου, που όλοι οι συμπατριώτες του έπρεπε να το ξέρουν απ΄έξω κι ανακατωτά σαν νεράκι. Οποιος δεν το ήξερε καλά, έπρεπε να ετοιμάζει τα μπογαλάκια του για να αναχωρήσει για τα στρατόπεδα υποχρεωτικής εργασίας, άλλος τρόπος για να αποκτήσει « μάθηση » δεν υπήρχε.
Και στη χώρα αυτή των κιτρίνων, η πλύση του εγκεφάλου, από τέχνη έγινε αληθινή επιστήμη. Που την διδάσκονταν σε ειδικά σεμινάρια οι έχοντες την υποχρέωση να την εφαρμόζουν πάνω στους ανθρώπους. Ένα είδος πλύσης απίστευτα αποτελεσματικής, όπως αποδείχτηκε σε κάποιους που την είχαν υποστεί επί αρκετό καιρό. Μιά πλύση, που τους έκαμνε να ξεχνούν τα πάντα, τους γονείς τους, τα αδέλφια τους, τους τόπους καταγωγής τους, ακόμα και τα δικά τους ονόματα. Και τελικά, τον παλιό τρόπο σκέψης τους, που τον είχαν εγκαταλείψει ολότελα, για να αποκτήσουν ένα άλλο τρόπο του σκέπτεσθαι, όλως διαφορετικό από αυτόν που είχαν πρωτύτερα.