ΕΝΑΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΧΩΡΙΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΜΕΛΛΟΝ

Ε Ν Α Σ Π Λ Α Ν Η Τ Η Σ Χ Ω Ρ Ι Σ Κ Α Θ Ο Λ Ο Υ Μ Ε Λ Λ Ο Ν

Γίνεται να κάνουμε μιά βόλτα πίσω στο παρελθόν, έτσι στα πριν οχτώ - εννιά χιλιάδες χρόνια ; Οχι με μιά t i m e m a c h i n e που χρησιμοποίησε ο Ουέλλς σε ένα μυθιστόρημα του, όχι με κάποιο τέτοιο τρόπο, μιάς και άλλωστε καμμιά τέτοιου είδους μηχανή δεν υπάρχει. Οχι, θα πάμε με βάση τα στοιχεία που μας παρέχει η παλαιοντολογία και οι αρχαιολογικές έρευνες, που πολλές έχουν γίνει τα τελευταία πε-
νήντα - εξήντα χρόνια. Που πολύ φώς έχουν ρίξει σ΄εκείνες τις επο-
χές, αλλά και σε ακόμα παλαιότερες.
Βρισκόμαστε τρέχοντας δρομαίως προς τα πίσω, στη Μέση Ανατο-
λή. Σε μιά εποχή που στην Ευρώπη, οι άνθρωποι Κρο - Μανιόν, που δεν είναι δα και εκατομμμύρια, μόνο μερικές χιλιάδες ή το πολύ δεκάδες χι-
λιάδες - κατοικούν μέσα στα σπήλαια της Ισπανίας και της Γαλλίας, και ζωγραφίζουν στους τοίχους των σπηλαίων όπου διαμένουν, τις ωραίες σπηλαιογραφίες τους, και μάλιστα έγχρωμες, με βαφές που έχουν ανα-
καλύψει σε φυτά. Που ασχολούνται κυρίως με το κυνήγι και το ψάρε-
μα, άντε και με το μάζεμα κάποιων άγριων καρπών από δέντρα που κι αυτά είναι « άγρια ». Οχι, θα πάμε στη Μέση Ανατολή, όπου τελείως διαφορετικά είναι τα πράγματα, ίσως λόγω διαφορετικού κλίματος, ί-
σως κι από άλλους παράγοντες. Και ενώ στους Κρο - Μανιόν, η κατά-
σταση είναι αυτή που περιγράψαμε, στη Μέση Ανατολή - ή και παραπέ-
ρα στη Νότια Ασία - υπάρχει καλλιέργεια της γής, με την οποία οι αν-
θρωποι των περιοχών εκείνων βγάζουν από το χώμα σιτηρά και άλλα προϊόντα. Ναι, αλλά πώς οργώνουν το έδαφος για να ρίξουν τους σπό-
ρους, μιάς και δεν έχουν ακόμα αλέτρια, δεν υπάρχει ακόμα κανένα μέταλλο για να φτιάξουν υνιά, καθώς το πρώτο μέταλλο - ο χαλκός - θα βρεθεί μετά από λίγες χιλιάδες χρόνια, κάπου στο τέσσερις χιλιάδες π.Χ. ;
Λοιπόν, αν δεν υπάρχουν μεταλλικά αλέτρια, υπάρχουν μυτερά παλούκια, που τα κάμνουν να να γίνουν μυτερά, ακονίζοντάς τα ξύλα, τα κοντάρια που έχουν, με πέτρες κοφτερές που αφθονούν στο περι-
βάλλον. Και με αυτά τα κοντάρια και τις πέτρες, καλλιεργούν τα χωρά-
φια τους, άλλωστε βρισκόμαστε ακόμα στη λεγόμενη « λίθινη » εποχή.
Λίγα χιλιόμετρα δυτικά της Νεκράς θάλασσας - της γνωστής αλ-
μυρής λίμνης της Παλαιστίνης - υπάρχει ήδη η πρώτη πόλη που χτίστη-
κε στην ιστορία του πλανήτη μας, η Ιεριχώ. Που είναι χτισμένη όλη με πέτρα, έχει δρόμους χωμάτινους που στις άκρες τους έχουν αυλάκια για να τρέχουν μέσα από αυτά τα νερά της βροχής και να μην πλημμυ-
ρίζουν τους δρόμους της μικρής - πολύ μικρής αυτής - κωμόπολης. Η οποία - πολύ περίεργο αυτό - έχει ολόγυρά της τείχη για να προστατεύ-
εται. Από ποιούς να προστατεύεται όμως ; Από επιδρομείς ληστές, μάλι-
στα, από τότε φαίνεται ότι υπήρχαν ληστές που έτρεχαν να αρπάξουν ότι οι άλλοι έφτιαχναν και είχαν σαν παραγωγή τους.
Στις περιοχές εκείνες της Μέσης Ανατολής - και ακριβώς στις εκ-
βολές των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη - θα δούμε μετά από λίγες χι-
λιάδες χρόνια, γύρω στο 4. 000 π.Χ., να δημιουργούνται τα πρώτα κρά-
τη. Κράτη είπα ; Ε, λοιπόν, μη φανταστεί κανείς ότι υπήρχαν κράτη με έκταση έστω σαν του Λουξεμβούργου, του μικρού κράτους που βρίσκε-
ται ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία. Μιλάμε για μικροσκοπικά κρατί-
δια, κάπως σαν τα μικρά κρατίδια της αρχαίας Ελλάδας, την Αθήνα, τη Σπάρτη, τη Θήβα.
Τί τα ήθελαν αυτά τα νεότευκτα κράτη ; Το μπελά τους γυρεύα-
νε, αυτό ήταν τελικά το αποτέλεσμα. Ενώ οι Κρο - Μανιόν στη δυτική Ευρώπη - που δεν είχαν ιδέα από κράτη - ζούσαν ήσυχα μέσα στις σπη-
λιές τους ζωγραφίζοντας στα τοιχώματα των σπηλαίων όπου κατοικού-
σαν, χωρίς να πειράζουν ο ένας τον άλλο - ίσως μάλιστα να βοηθιόν-
τουσαν μεταξύ τους σε ώρα ανάγκης - τα κρατίδια της Μεσοποταμίας δεν άργησαν να αρχίσουν να φαγώνονται αναμεταξύ τους, κάμνοντας πολέμους το ένα με το άλλο για κατακτητικούς λόγους, όπως άλλωστε έγινε μετά από δυόμισυ χιλιάδες χρόνια και στην εκπολιτισθείσα εν τω μεταξύ Ελλάδα. Οπου τα κρατίδια που σχηματίστηκαν αιώνες μετά την κάθοδο των ελληνικών φυλών από την κεντρική Ευρώπη, άρχισαν να συμπλέκονται μεταξύ τους, Σπαρτιάτες εναντίον των Μεσσήνιων, Αθη-
ναίοι εναντίον των Σπαρτιατών, Σπαρτιάτες εναντίον των Θηβαίων, Μα-
κεδόνες εναντίον των Θεσσαλών και κατόπιν εναντίον των Αθηναίων. Και σε λίγο καιρό, άρχισαν να εμφανίζονται και οι αυτοκρατορίες, η Βα-
βυλωνιακή, η Περσική, η Μακεδονική, η Ρωμαϊκή και πάει λέγοντας. Φα-
γωμάρα, συνήθως χωρίς καμμιά αιτία, έτσι για να κατακτούνε ο ένας τον άλλο.
Αρχισαν κατόπιν να δημιουργούνται και κράτη πολλά στην Κεντρι-
κή και Βόρεια Ευρώπη, κι αυτά το έρριξαν στους αδελφικούς πολέμους το ένα εναντίον του άλλου και εναντίον συχνά εναντίον των πολλών άλλων. Κι αυτές οι ιστορίες κράτησαν επί πολλούς αιώνες, μέχρι και τις μέρες μας. Αυτά ήσαν τα αποτελέσματα των εκπολιτισμών των « Βάρ-
βαρων », όταν είτε τους εμπαιναν στο μάτι οι διπλανοί τους, είτε επειδή ήθελαν να αρπάξουν οι μεν τα πλούτη των άλλων, αρπαγές και ληστεί-
ες μ΄άλλα λόγια.
Με τα λίγα και με τα πολλά, φτάσαμε αισίως στα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα και στις αρχές του δέκατου ένατου, κάπου γύρω στο χί-
λια οκτακόσια. Και τότε άρχισε το όργιο της αυτοκαταστροφής, που έ-
γινε με αιτία - ή και πρόφαση - την ανάπτυξη την οικονομική, μιά και-
νούργια επινόηση για να σκάψουν τα θεμέλια του καϋμένου αυτού πλανήτη. Ηταν φανερό βέβαια, ότι κάποια μέρα, με την πρόοδο της επι-
στήμης, θα φτάναμε και στο σημείο αυτό, ο άνθρωπος βρίσκει πάντοτε τρόπους να καταστρέφει και να αυτοκαταστρέφεται.
Την εποχή που αναφέρθηκε πιό πάνω, ξέσπασε μιά επανάσταση. Οχι επανάσταση έναντίον κάποιας αρχής, κάποιας εξουσίας, κάποιου ξέ-
νου κατακτητή. Ηταν απλούστατα η λεγόμενη « βιομηχανική » επανά-σταση, που στην Αγγλία έλαβε χώραν. Και αφορούσε την ανάπτυξη της βιομηχανίας υφασμάτων - των περιφημων αγγλικών κασμηρίων, που ακούγαμε κάποτε - πάνω στον πρώτο μηχανοποιημένο τρόπο πα-
ραγωγής, όχι με τους παλιούς και γνωστούς εργοστασιακούς χειροκί-
νητους αργαλειούς αλλά με μηχανικούς Που η κίνησή τους για να φτιά-
ξουν τα υφάσματα και κατόπιν να τα στείλουν στα πέρατα του κόσμου με τα καράβια που διέθετε εν αφθονία η γηραιά Αλβιώνα, πρώτα τα ιστι-
οφόρα, και μετά λίγες δεκαετίες τα ατμοκίνητα, γινόταν με ατμό, έναν ατμό που παραγότανε με την καύση πετροκάρβουνων. Που όπως είναι γνωστό αφθονούν στο βρεττανικό νησί
Η καύση κάρβουνου για διάφορους λόγους, ήταν γνωστή από προ-
ϊστορικές εποχές, από την πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου στη γή. Ό-
μως, δεν επρόκειτο για κάρβουνο που το έβγαζαν μέσα από τη γή, ή-
ταν ξυλοκάρβουνο, που το παρήγαγαν από ξύλα, από κορμούς και κλαδιά δέντρων. Το πετροκάρβουνο βρίσκεται στα βάθη της γής, σε ε-
κατοντάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.
Όταν καίμε ξυλάνθρακα, ξυλοκάρβουνο δηλαδή, αέρια από την καύση του δεν παράγονται, εκτός από το γνωστό μας διοξείδιο του άν-
θρακα, που από το δημοτικό ξέραμε ότι το παραλαμβάνει η χλωροφύλ-
λη των δέντρων, και το ξαναδίνει οξυγόνο στην ατμόσφαιρα. Λοιπόν, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τον λιθάνθρακα, το πετροκάρβουνο. Εκτός από το απαραιτητο διοξείδιο του άνθρακα, όταν καίγεται παράγει και άλ-
λα όχι και τόσο ευγενικά αέρια, που ομολογώ ότι δεν τα ξέρω, αλλά πάντως είναι άσχημα από πλευράς υγείας όταν συμβεί να τα εισπνεύσεις.
Δεν πέρασε πολύς καιρός, ίσως εβδομάδες η λίγοι μήνες, και με-
γάλη αναταραχή έφερε στην Αγγλία η χρήση του πετροκάρβουνου - ανθρακίτη ή Κάρντιφ, που είναι οι καλύτεροι σε ποιότητα λιθάνθρακες της Ευρώπης - όταν πλήθος μέγα από εργάτες που εργαζόντουσαν στα εργοστάσια υφασμάτων και είχαν απολυθεί εξ αιτίας των μηχανημάτων που είχαν εισαχθεί στην παραγωγή - σπάσανε τις πύλες των εργοστα-
σίων ( ύστερα μάλλον από οργάνωση της ενέργειας αυτής εκ των προ-
τέρων ), και σπάσανε τις μηχανές και τα κάνανε όλα γής Μαδιάμ. Ηταν η πρώτη επαναστατική ενέργεια που καταγράφτηκε στα χρονικά των α-
περγιακών κινημάτων όλων των εποχών, αν και δεν επρόκειτο για α-
περγία, αλλά για εντονώτατη αντίδραση εναντίον της χρήσης μηχανών που έδιωχνε εργαζόμενους μεροκαματιάρηδες από τις δουλειές τους, και τους πετούσε στο δρόμο. Και ταμεία ανεργείας δεν υπήρχαν τότε, θα γινόντουσαν μετά από εκατόν είκοσι και πλέον χρόνια, στην ίδια μά-
λιστα χώρα.
Το πετροκάρβουνο μπήκε μετά από πέντε - έξι δεκαετίες και στις μηχανές των πρώτων τραίνων, που κι αυτά κυκλοφόρησαν στην ίδια χώρα, την Αγγλία. Ηταν η αρχή της μηχανοκίνησης που επρόκειτο να επεκταθεί σε όλους σχεδόν τους τομείς της παραγωγής και της κίνη-
σης. Καθώς το 1885 στη γειτονική Γαλλία, κινήθηκε το πρώτο αυτοκίνη-
το - στη χώρα αυτή εφευρέθηκε το καινούργιο αυτό μεταφορικό μέσο που δεν κυκλοφορούσε πάνω σε σιδηροτροχιές, αλλά στους δρόμους. Αυτά τα πρωτόγονα αυτοκίνητα, έσερναν από πίσω τους ένα μικρό όχη-
μα - όπως γινότανε και με τα τα τραίνα -στο οποίο ήσαν φορτωμένα τα πετροκάρβουνα με τα οποία γινόταν η κίνηση των καινούργιων αυτών μεταφορικών μέσων που επινόησε ο άνθρωπος.
Δεν πέρασαν όμως παρά λίγα χρόνια, και τη θέση του πετροκάρβου-
νου στην κίνηση των αυτοκινήτων, μπήκε το πετρέλαιο. Που το ήξε-
ραν κι από πρωτύτερα, το έβγαζαν από στρώματα επιφανειακά σε κά-
ποιες περιοχές, και το είχαν για να φωτίζονται με τις γνωστές γκαζό-λαμπες. Και σε έλαχιστα χρόνια κατόπιν, ήρθε ένας γερμανός μηχανι-
κός - ο Νταίμλερ αν δεν κάνω λάθος - και είπε να βάλουν στις μηχανές των αυτοκινήτων αντί για πετρέλαιο τη βενζίνη, που μόλις την είχαν βγάλει από το πετρέλαιο εκείνο τον καιρό - κι έτσι αντικαταστάθηκε το πετρέλαιο στην κίνηση των οχημάτων από τη νεοανακαλυφθείσα βεν-
ζίνη. Μιά υγρή κινητήρια δύναμη, που πολλά άσχημα αποτελέσματα θα έφερνε αργότερα στον κόσμο.
Οι ειδικοί - εντός και εκτός εισαγωγικών - ήξεραν βέβαια από τις πρωτες δεκαείες της χρήσης του πετρελαίου και της βενζίνης, τη χημι-
κή συνθεση των υγρών αυτών. Αλλά είναι μάλλον βέβαιο, ότι δεν ήξε-
ραν ποιές βλάβες θα μπορούσε να προκαλέσει η εκτεταμένη χρήση, η τεραστίων διαστάσεων χρήση και υπερκατανάλωση αυτών των κινητή-
ριων - αλλά και θερμαντικών, όπως είναι το πετρέλαιο – υλών πάνω στους ζωϊκούς οργανισμούς ( περιλαμβανομένων και των ανθρώπων ), πάνω στη φύση, πάνω στην ατμόσφαιρα που συντηρεί όλα τα φυτικά και ζωϊκά είδη που έτυχε να βρίσκονται πάνω στην επιφάνεια του πλα-
νήτη.
Για τους ανθρώπους και τα ζωϊκά και φυτικά είδη, τα έμαθαν κά-
ποτε, αν και πολύ αργά. Αλλά για την ατμόσφαιρα, μόλις τα τελευταία χρόνια, δυό δεκαετίες ας πούμε - έγινε γνωστό το τί τους περίμενε. Και τότε άρχισαν δειλά δειλά στην αρχή, αλλά με ευθείες βολές τώρα τελευταία, να προειδοποιούν οι επιστήμονες που ασχολούνται με την μό-
λις τις τελευταίες δεκαετίες αληθινή έρευνα της Φυσικής της ατμόσφαι-
ρας, για τις συνέπειες της χρήσης τους
Σιγά σιγά στην αρχή, πιό γρήγορα στη συνέχεια και με έντονες προειδοποιήσεις τα τελευταία χρόνια, μας αναγγείλανε τις βλαβερές, τις πάρα πολύ βλαβερές συνέπειες αυτών που κάμναμε μέχρι τώρα - και που εξακολουθούμε να κάμνουμε ακόμα, και θα κάμνουμε και στο μέλ-
λον - για να χειροτερεύσουμε όσο πάει και πιό πολύ τα πράγματα. Αρ-
χίζουν να μας λένε ότι βελτίωση της κατάστασης δεν θα πρέπει να πε-
ριμένουμε, αντίθετα μόνο επιδείνωση των πραγμάτων έρχεται πάνω στα κεφάλια μας.
Όμως, χιλιάδες, δεκάδες χιλιάδες εργοστάσια, δισεκατομμύρια κι-
νούμενα με βενζίνη οχήματα, λειτουργούν και κινούνται συνεχώς και αδιαλείπτως, παρά τις προειδοποιήσεις που συνεχώς γίνονται από τους αρμόδιους. Που τώρα πιά, τα λένε εντελώς έξω απ΄τα δόντια, αλλά σε ώτα μή ακουόντων. Υπάρχουν τεράστια οικονομικά συμφέροντα στη μέ-
ση, και αντιστρέφοντας το γνωστό γνωμικό, θα μπορούσαμε να πούμε το « την δόξαν πολλοί εμίσησαν, το χρήμα όμως ουδείς ». Και τα συμ-
φέροντα που είπαμε, είναι των εταιριών που εκμεταλλεύονται το πε-
τρέλαιο, πάνω στο οποίο έχουν επενδύσει τεράστια ποσά, και επομένως
δεν θα αφήσουν να πάνε στράφι όλα αυτά που ξόδεψαν.
Εγινε προηγούμενα λόγος για το διοξείδιο του άνθρακα, για τον περιορισμό της παραγωγής του οποίου πολύς γίνεται λόγος τελευταία. Λόγος άσκοπος, καθώς και οι ποσότητες μείωσης τω ν εκπομπών του που ζητούνται, είναι αστείες. Αλλά δεν πρόκειται για το αέριο αυτό, άλ-
λα είναι τα δυσάρεστα, τα πολύ δυσάρεστα που βρίσκονται πάνω από το κεφάλι μας αλλά και μέσα στον αέρα που αναπνέουμε.
Εκτός από το πρόβλημα του διοξειδίου του άνθρακα που δεν λύνε-
ται, είναι και άλλα αέρια, καθόλου υγιεινά για τους ζωϊκούς οργανισ-
μούς. Και είναι και τέτοια, που άπαξ και έχουν βγεί στην ατμόσφαιρα, δεν πρόκειται να φύγουν από αυτήν ο κόσμος να χαλάσει, πεισματάρικα πολύ είναι και τρόπος απομάκρυνσής τους δεν υπάρχει. Και δεν είναι στα ψηλά της ατμόσφαιρας, είναι εδώ κάτω, γύρω μας. Να πούμε μερι-
κά απ΄αυτά ; Το διοξείδιο του αζώτου. Το διοξείδιο του θείου. Το διο-
ξείδιο του μολύβδου. Και ένα πλήθος από άλλα, που δεν τα ξέρουμε και ούτε μας τα λένε για να μην μας κακοκαρδίσουν όπως φαίνεται.
Πολύς λόγος γίνεται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Και πώς προκαλείται αυτό παρακαλώ ; Από αυτά τα αέρια, από την καταστροφή του όζοντος - που είναι ένα ισότοπο του οξυγόνου - του όζοντος τών υψηλών στρωμάτων της ατμόσφαιρας. ΠΛήθους αερίων που δημιουρ-
γούνται εδώ δίπλα μας, που δεν κάνουν καθόλου καλό στην υγεία των
ζωϊκών ( και δεν ξέρω και αν και για των φυτικών ) οργανισμών. Ολα αυτά τα αέρια, έχουν πνίξει την αναπνοή των ανθρώπων. Να πούμε και δυό λόγια για το περίφημο αυτό θερμοκήπιο, που έχει χαλάσει - και θα χαλάσει πολύ περισσότερο - τα κατώτατα στρώματα της ατμόσφαιρας, θα προκαλέσει πολύ μεγάλη, πολύ μεγαλύτερη από ότι έχει προκαλέσει μέχρι τώρα, υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας.
Λοιπόν, όταν η ατμόσφαιρα είναι πολύ ζεστή, έχει ζεσταθεί κατά αρκετούς βαθμούς και θα ζεσταθεί πολύ περισότερο όπως είναι βέβαιο, συμβαίνει εκτός από το λυώσιμο των πάγων της Αρκτικής και της Αν-
ταρκτικής - για το οποίο πολύς γίνεται λόγος τελευταία - να έχουμε και ήδη έχει αρχίσει να γίνεται -και το παρακάτω φαινόμενο, που εκτός από τη δηλητηρίαση της ατμόσφαιρας, προκαλεί και το εξής αποτέλε-
σμα. Ζεστή η θάλασσα, μεγάλη εξάτμιση του θαλάσσιου νερού λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας, σχηματισμός τεράστιων ποσοτήτων υδ-
ρατμών, και τεράστιες βροχοπτώσεις - ξανά εξάτμιση προς τον ουρανό, ξανά κατακλυσμιαίες βροχές, τυφώνες, ανεμοστρόβιλοι σφοδροί εκεί που δεν υπήρχαν ποτέ, κυκλώνες και άλλα ανελεξέλεγκτα ατμοσφαι-
ρικά φαινόμενα. Τα ακούμε σχεδόν καθημερινά στις ειδήσεις, αλλά είναι μηδαμινά μπροστά σ΄αυτά που θα έλθουν στο κοντινό ή λίγο πιό μα-
κρυνό μέλλον. Που δεν θα είναι μάλλον και τόσο μακρυνό, όπως δείχ-
νουν τα πράγματα.
Δυό φορές έγινε απόπειρα - με κρύα καρδιά από τους μεγαλοπαρα-γωγούς της αύξησης των αερίων του θερμοκηπίου και των άλλων κα-
ταστροφικών αερίων - να γίνει περιορισμός όλων αυτών των αερίων. Τσιγαροσυσκέψεις γίνονται για μερικές μέρες για να αναστραφεί το αρ-
νητικό κλίμα της καταστροφής της ατμόσφαιρας, μιάς και η ανάπτυξη και το χρήμα έρχονται πολύ μπροστά από αυτά που συμβαίνουν στην α-
τμόσφαιρα. Και ποιός σκέφτεται το τί θα γίνει μετά από εξήντα ή ογδόν-
τα χρόνια, τι μας νοιάζει για τους μακρυνούς απογόνους των σημερι-
νών κατοίκων του πλανήτη ; Ας αντιμετωπίσουμε τα σημερινά προβλή-
ματα, τα μελλοντικά ας τα αφήσουμε στους μελλοντικούς κατοίκους της ταλαίπωρης γής.
Μπορούμε με λίγη - ή πολλή - φαντασία, να δούμε σαν μέσα από έναν μαγικό καθρέφτη, πράγματα που θα συμβαίνουν στις όχι μακρυ-
νές εκείνες εποχές. Τις μεγάλες αναταράξεις στην ατμόσφαιρα, τις θυ-
ελλώδεις ανεμοθύελλες, τις καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις, τις κατο-
λισθήσεις τεράστιων όγκων από τα βουνά προς τα κάτω, τα πεδινά μέ-
ρη. Τους άγριους τυφώνες που θα αναποδογυρίζουν τα σκάφη που θα διαπλέουν τις θάλασσες και τους ωκεανούς. Τις πολύ υψηλές θερμοκρα-
σίες που θα επικρατούν σε μέρη όπου σήμερα τα καιρικά φαινόμενα εί-
ναι σχετικά ήπια. Τις πλημμύρες που θα κατακλύζουν τις πεδιάδες - και που σε μικρή, πολύ μικρή κλίμακα - τις βλέπουμε από τώρα.
Θα δούμε τις περιοχές εδώ στη ζώνη της Μεσογείου, να έχουν κλίμα Σαχάρας, έτσι το προβλέπουν οι ειδικοί περί τις κλιματικές αλλα-
γές. Τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης να έχουν το Μεσογειακό κλίμα που έχουμε εδώ σήμερα. Να βάλω περισσότερη φαντασία δεν μπορώ,
άλλωστε θα ήταν πολύ παρακινδυνευμένο. Ας κάνει μερικές προβλέ-
ψεις και ο αναγνωστης, που είναι καλά πληροφορημένος από τα ανα-
φερόμενα καθημερινά στις ειδήσεις.
Και τώρα τίθεται το ερώτημα στο οποίο πολλοί θα μπορούσαν να α-
παντήσουν αν τους το έθεταν, μιάς και παρακολουθούν τα αναφερόμε-
να συνεχώς από τα μέσα ενημέρωσης. Αραγε θα μπορούσαν να προβ-
λεφθούν όλα τα αναφερθέντα έγκαιρα, για να ληφθούν πολύ νωρίς τα κατάλληλα μέτρα ώστε να αποφευχθούν οι συνέπειες των λάθεμένων επιλογών που έγιναν ; Απάντηση : Μάλιστα, θα μπορούσαν να γίνουν πολλά πράγματα για να μην έχουμε καθόλου αυτό το πρόβλημα.
Οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας που τώρα τις θυμήθηκαν, και που όμως υπήρχαν και τότε κι από πολύ παλιότερα. Η ενέργεια από υ-
δατοπτώσεις σε μεγάλη κλίμακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέρ-
γειας. Η ηλιακή ενέργεια που στην αρχή, στην κατασκευή των τερά-
στιων εγκαταστάσεων σε ζεστές και χωρίς βροχοπτώσεις περιοχές του πλανήτη που είναι πολλές. Η χρησιμοποίηση του υδρογόνου - που την εφάρμοσε μηχανικός από τη Βόρεια Ελλάδα, και που μίαν των ημερών εξαφανίστηκε μυστηριωδώς ( μάλλον χάρις στην προσφορά κάποιων ε-
κατομμυρίων δολλαρίων από ισχυρούς των πετρελαιοπαραγωγών εται-
ριών ). Η ενέργεια από ανεμογεννήτριες που ναι μεν δεν αποδίδουν πολύ μεγάλη ηλεκτρική ενέργεια, αλλά που θα προσέφεραν κι αυτές κάποια πράγματα. Και άλλα επίσης, που όμως, τίποτε από αυτά δεν έγι-
νε.
Η αιτία αυτής της ανόητης πολιτικής ; Τα φράγκα, τα πολλά φράγκα
ή δολλάρια, Ευρώ και οτιδήποτε άλλο που λέγεται χρήμα, που δεν ήθε-
λαν να το αφήσουν οι εταιρείες. Που όπως αναφέρθηκε πρωτύτερα, εί-
χαν επενδύσει τεράστια κεφάλαια στην εκμετάλλευση του πετρελαίου. Και που δεν ήθελαν φυσικά να πάνε αυτά τα κεφάλαιά τους στράφι.