ΑΦΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΕΞΑΠΑΤΗΣΗ

Α Φ Ε Λ Ε Ι Α Κ Α Ι Ε Ξ Α Π Α Τ Η Σ Η

Είναι πασίγνωστο αυτό, όλοι το ξέρουν, ακόμα και τα παιδιά των πέντε χρονών που πηγαίνουν στο νηπιαγωγείο. Υπάρχουν σ΄αυτόν τον κόσμο οι αφελείς, αυτοί που εξαπατώνται εύκολα, και υπάρχουν και οι πονηροί, αυτοί οι γιοί του διαβόλου, που μόνη τους ασχολία εί-ναι η εξαπάτηση των πρώτων με όποιους τρόπους μπορούν να επινοήσουν. Και προς το σκοπό αυτό, χρησιμοποιούν πολλά και ποικίλα τεχνάσματα, στήνουν παγίδες στις οποίες πέφτουν οι απονήρευτοι, οι αφελείς.
Πριν από ενάμισυ χρόνο, μιά έξαψη είχε καταλάβει τους πάντες μέσα στον Ελλαδικό χώρο. Αιτία το χρηματιστήριο, το καινούργιο « Ελντοράδο », όπου έτρεχαν να βρούνε - όπως οι παλιοί εκείνοι χρυσωρύχοι - το χρυσό υπό μορφήν μετοχών που πουλούσαν οι πάντες και αγόραζαν επίσης οι πάντες, για να τις ξαναπουλήσουν. Και άκρη δεν βρισκότανε σ΄αυτή την ιστορία. Κάποτε όμως βρέθηκε κι αυτή η άκρη προς μεγάλην τέρψιν των κερδισμένων, και θλίψη μεγάλη των χαμένων. Και στην περίπτωση αυτή, το παιχνίδι παίχτηκε και πάλι ανάμεσα στους αφελείς και στους πονηρούς, όπως συμβαίνει σχεδόν πάντοτε. Και κερδισμένοι - όπως σχεδόν πάντοτε - ήσαν οι πονηροί.
Σε όλες τις πόλεις της χώρας, άφθονα ήσαν τα χρηματιστηριακά γραφεία που ξεφύτρωσαν ξαφνικά από το πουθενά, κανένας δεν τα είχε δεί αυτά τα μαγαζιά πρωτύτερα.Και φυσικά, δεν μπορούσαν να λείψουν και από τη δική μας πόλη, μιά πόλη με μακραίωνη ιστορία. Πλη-θος λοιπόν από τέτοια γραφεία έκαναν την εμφάνιση τους στην αγορά, και οι χρηματιστές έτριβαν τα χέρια τους από το « τζίρο » που έκαμναν τα πρακτορεία τους, καθώς πλήθη μεγάλα συνέρρεαν για να καταθέσουν τον οβολό τους, ή μάλλον τα εκατομμύρια τους. Που όπως ξέ-ρουμε, δύσκολα βγαίνουν στη « φθίνουσα » περιοχή μας, και απορώ πού τα έβρισκαν τα χρήματα αυτά σε μιά εποχή στην οποία οι πάντες παραπονούνται ότι δεν τα βγάζουν πέρα.
Τέλος πάντων, η όλη αυτή ιστορία έληξε πριν από έναν και πλέον χρόνο, με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα, κάποιοι πονηροί τα κατάφεραν και τα άρπαξαν τα φράγκα, και κάποιοι άλλοι αφελείς - τα αιώνια θύματα των πονηρών - έμειναν στην ψάθα. Και αποδείχτηκε ότι τα χρηματιστήρια δεν είναι κατάλληλα για όλους τους άνθρώπους, πρέπει να είσαι πολύ μπασμένος σ΄αυτή την υπόθεση για να λάβεις μέρος σε τέτοιου είδους αθλήματα.
Φυσικά, δεν είναι τα χρηματιστήρια τα μόνα πεδία δράσης των πονηρών σε βάρος των αφελών, υπάρχουν και πολλά άλλα πεδία δόξης λαμπρά για τους πρώτους. Απάτες, πλαστογραφίες, συκοφαντίες και πάσης φύσεως παρόμοιες ενέργειες, είναι στη διάθεση των λεγόμενων « έξυπνων », ενώ οι αφελείς και εύπιστοι, είναι αδύνατο να αντιμετωπίσουν αυτές τις πονηριές, και βρίσκονται πάντοτε στο έλεος των εκμεταλλευτών τους, που σημειωτέον δεν έχουν κανένα έλεος γι αυτούς.
Πριν από δεκαετίες, κάποιος επώνυμος και καλής οπωσδήποτε φήμης συμπολίτης μας, τάραξε τη μικρή κοινωνία της πόλης μας. Ο λίαν αξιόλογος αυτός άνθρωπος, το έπαιζε - όπως θυμάμαι - σε δύο ταμπλώ. Από τη μιά μεριά δανειζόταν χρήματα από συμπολίτες μας -της κατηγορίας των αφελών - δίνοντάς τους ένα καλό οπωσδήποτε επιτόκιο. Απ΄την άλλη μεριά, με τα χρήματα αυτά, ασκούσε το καθ΄όλα αξιοπρεπές επάγγελμα του τοκογλύφου, ενα επάγγελμα που υπήρχε και στα χρόνια του Χριστού, ίσως και πολύ νωρίτερα. Δάνειζε λοιπόν ο αξιόλογος αυτός Δραμινός σε άλλους συμπολίτες του - κατά κανόνα εμπόρους - διάφορα ποσά με μάλλον υψηλό επιτόκιο, πολύ υψηλότερο από αυτό που έδινε σ΄αυτούς από τους οποίους έπαιρνε τα ποσά αυτά για να τα δανείσει στους άλλους.
Όλα πηγαίνανε θαυμάσια και καλά σ΄αυτή την ιστορία. Αλλά όπως ξέρουμε όλοι, τα καλά πράγματα σ΄αυτόν τον κόσμο δεν κρατάνε πολύ, αντίθετα τα κακά δεν λένε να ξεκολλήσουν και να πάρουν δρόμο. Ετσι, μίαν ωραίαν πρωϊαν - ή απόγευμα - κατάπληκτος ο κόσμος της μικρής τότε πόλης μας ( που στο μεταξύ μεγάλωσε από τότε με την κάθοδο των μυρίων από τις ορεινές και μη κοινότητες στην πόλη και τον επαναπατρισμό εκ Γερμανίας στη Δράμα, αντί στα χωριά τα άγονα και αντιοικονομικά ), πληροφορήθηκε λοιπόν ο κόσμος, ότι ο εν λόγω αξιοσέβαστος συμπολίτης μας που έχαιρε μεγάλης εκτίμησης παρά των συμπολιτών του, είχε γίνει άφαντος. Και μαζύ μ΄αυτόν, είχαν γίνει άφαντα τα κάποια εκατομμύρια - δεν ξέρω αν τότε μετρούσαν με εκατομμύρια αλλά έτσι υποθέτω - και αν τα ξαναείδαν οι δανείσαντες, να μας τηλεγραφήσουν για να το μάθουμε. Θα μου πείτε τι έγιναν τα χρήματα που είχε δανείσει τοκογλυφικώ δικαιώματι σε άλλους, μήπως τα άφησε κι αυτά χωρίς να τα εισπράξει ; Ομολογώ ότι δεν έχω την παραμικρή ιδέα, ίσως να είχε αφήσει μερικά από αυτά για να μη μείνει η αγορά της πόλης χωρίς ρευστό χρήμα, ας είναι καλά ο άνθρωπος, αν βέβαια βρίσκεται ακόμα εν ζωή, αν όχι, τότε ευλογημένοι ας είναι οι απόγονοί του.
Από την εποχή εκείνη την κάπως μακρυνή, κανένα άλλο τέτοιο γεγονός δεν ήλθε να προστεθεί στην ιστορία της πόλης μας. Η ανάμνηση του γεγονότος εκείνου, δεν επέτρεπε την εμφάνιση κανενός καινούργιου « έξυπνου » που θα ελάφρυνε τις τσέπες και τις καταθέσεις των συμπολιτών του, τα γεγονότα ήσαν σχετικά πρόσφατα και δεν επέτρεπαν κάτι τέτοιο. Με τούτο δεν θέλω να πώ ότι έλειψαν παντελώς οι λαμπροί εκείνοι άνθρωποι, οι τοκογλύφοι, που τιμούν με την παρουσία τους την κοινωνία της πόλης μας, κάθε άλλο, αυτοί βρίσκονται παντού και σε κάθε εποχή. Απλώς δεν παρουσιαστηκε το ίδιο αλισβερίσι σαν εκείνο που αναφέραμε.
Τέλος πάντων, ήλθε το c r u s h - που το λένε με τη γερμανική του προφορά « κραχ » -του χρηματιστήριου της Αθήνας, έμειναν στον άσσο πολλοί που έπαιζαν - αυτός ο όρος ταιριάζει στο ημέτερο χρηματιστήριο - με τις μετοχές, πουλούσαν και αγόραζαν, και έμειναν οι μεν με κέρδη και οι άλλοι με ζημίες. Και σιγά σιγά, τα χρηματιστηριακά γραφεία της πόλης μας- και άλλων πόλεων ομοίως - άρχισαν να κλείνουν. Και εκεί που νομίζαμε ότι η παράσταση είχε φτάσει στο τέλος της, ένα καινούργιο φρούτο μας προέκυψε.
Ανοιξε ένα καινούργιο χρηματιστηριακό γραφείο, σε καιρούς ολοσχερούς κατάρρευσης του χρηματιστηρίου, πράγμα εντελώς παράδοξο. Ολοι οι άλλοι κλείνανε, αυτός άνοιγε καινούργιο γραφείο, κάπου στο κέντρο της πόλης. Και προσέλκυσε μάλιστα και αρκετούς πελάτες, αυτό κι αν είναι τελείως εκτός κλίματος. Το πράγμα ήταν ακατανόητο από πρώτη άποψη. Όταν ένα χρηματιστήριο καταρρέει και τα χρηματιστηριακά γραφεία κλείνουν το ένα μετά το άλλο, όταν ο κόσμος έχει εντελώς απογοητευθεί από τη λειτουργία του, έρχεται ένας τύπος που δεν είχε φανεί τον καιρό της άνθησής του, και ζητά να ξαναφέρει την ψυχολογία του κόσμου εκεί που ήταν όταν βρισκόταν η Σοφοκλέους στη δόξα της.
Το φυσικό θα ήταν στην περίπτωση αυτή, να δηλώσει ο κόσμος ευθύς εξ αρχής ότι δεν έχει το παραμικρό ενδιαφέρον γι αυτή την υπόθεση, αρκετά χορτάσαμε από χασούρες, δεν θέλουμε άλλες, τι θέλει τώρα αυτός ο άνθρωπος και ανοίγει γραφείο σε μιά στιγμή που τα πάντα έχουν βουλιάξει ;
Και όμως, γίνεται το περίεργο όσο και απίστευτο. Κατά κάποιο τρόπο, ο χρηματιστής αυτός, διαδίδει στον κόσμο, ότι όσοι εμπιστευτούν τα χρήματά τους σ΄ αυτόν τον εξαίρετο άνθρωπο - που όπως φαίνεται είναι παντελώς άγνωστος σε όλους - να τα τοποθετήσει στο ( καταρρέον ) χρηματιστήριο, θα έχουν προμήθεια δεκατέσσερα τοις εκατό ετησίως, μάλιστα, αυτό το εξωφρενικό ποσό. Και σε ποιές μετοχές θα τοποθετήσει αυτά τα χρήματα ώστε να αποκομίσει τεράστια κέρδη που θα του επιτρέψουν να δίνει αυτούς τους τόκους στους ανθρώπους που του εμπιστεύτηκαν τα φράγκα τους ; Τέτοιες μετοχές δεν υπάρχουν, αυτό είναι πασίγνωστο, αν κάποιος το πιστεύει αυτό, δεν είναι από την Ελλάδα, είναι από άλλο πλανήτη.
Αλλά εδώ εμφανίζονται οι αιωνίως αφελείς. Οι οποίοι πηγαίνουν και του εμπιστεύονται τα λίγα ή πολλά χρήματά τους. Και ο καλός αυτός άνθρωπος, για να δείξει την καλή προαίρεσή του, τι κάνει ; Τους δίνει αμέσως και προκαταβολικά τον τόκο που θα έπρεπε να τους καταβάλει αφού πρώτα κερδίσει σε εύλογο χρονικό διάστημα αυτά που υπόσχεται ότι θα κερδίσει. Μάλιστα, προκαταβάλλει το δεκατέσσερα τοις εκατό τη στιγμή που του καταθέτουν τα χρήματά τους. Φυσικά, αυτή η προκαταβολή δίνεται από το κεφάλαιο που του δανείσανε, πες ότι του έδωσαν δέκα εκατομμύρια δραχμές, τους δίνει πίσω το ένα τετρακόσιες χιλιάδες, και οι άνθρωποι είναι ευχαριστημένοι, πήραν αμέσως την προμήθεια μιάς χρονιάς μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας, δεν είναι θαυμάσιο αυτό ;
Όλα αυτά όμως είναι πολύ ωραία για να είναι αληθινά. Περνούν λίγες μέρες, και ο άνθρωπος που είχε ανακαλύψει τη λυδία λίθο, γίνεται άφαντος από την πόλη, άνοιξε η γή και τον κατάπιε. Βρε πού να πήγε ο πράκτορας που μας γέμισε λεφτά απ΄ την πρώτη κι όλας στιγμή, μήπως βρίσκεται στη Σοφοκλέους και επενδύει τα χρήματα που του δώσαμε ; Οχι, δεν βρίσκεται στη Σοφοκλέους, δεν βρίσκεται - όπως φαίνεται - ούτε εντός των ορίων της Ελλάδας, έχει γίνει καπνός. Και δεν έχει γίνει καπνός μόνο αυτός, έχουν γίνει και τα τριακόσια εκατομμύρια που του είχαν εμπιστευτεί οι αγαθοί συμπολίτες μας, τα πήρε όλα κι έφυγε. Κι αν τον ξαναδείτε, τηλεγραφήστε πάραυτα στους συμπολίτες μας να πάνε να πάρουν τους τόκους τους. Κι αν δεν έχει να τους δώσει τους τόκους, ας τους δώσει τουλάχιστον το κεφάλαιο τους. Όπως όμως καταλαβαίνετε, ο πονηρός αυτός άγνωστος που τα πήρε όλα και έφυγε, θα βρίσκεται μάλλον στη Βραζιλία ή στη Βενεζουέλα, χώρες που δεν έχουν υπογράψει τη διεθνή σύμβαση για την παράδοση καταζητούμενων για οποιαδήποτε αιτία σε άλλες χώρες. Και γιατί δεν την έχουν υπογράψει ; Για να καταφεύγουν σ΄αυτές οι πάσης φύσεως απατεώνες, φέρνοντας βέβαια μαζύ τους και τα κλεμμένα χρήματα, άρα εισροή συναλλάγματος. Ωραία δεν είναι κι αυτή η ιδέα ;
Ετσι λοιπόν έγιναν τα γεγονότα αυτά στην ιστορική πόλη μας. Για να αποδειχτεί γι άλλη μιά φορά, ότι υπάρχουν πολλά κοινωνικά παράσιτα, που βασίζουν την ύπαρξή τους στις καλοπροαίρετες διαθέσεις των αιωνίως αφελών, που δελεάζονται από τα εύκολα και χωρίς κούραση κέρδη που τους προσφέρονται αφειδώς. Και η ιστορία αυτή θα επαναλαμβάνεται στο διηνεκές, όσο υπάρχουν άνθρωποι σ΄αυτό τον κόσμο.