ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Η ιστορική - δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία γι αυτό - χώρα μας, θέλει πάντοτε να είναι πρωτοπόρος σε όλα ανεξαιρέτως τα πράγματα. Στα πολιτικά συστήματα, στις καλές τεχνες, στις επιστήμες - πολλοί Ελληνες έχουν κάνει μεγάλες ιατρικές ανακαλύψεις στο εξωτερικό - στις οικονομικές επιστήμες και στην λογοτεχνία, όπου έχουμε πάρει και δυό Νομπέλ. Και λοιπόν, δεν μπορούσε να μείνει πίσω σε έναν τομέα όπως της διοίκησης του κράτους. Εννοώ βέβαια τον καλύτερα οργανωμένο δημόσιο τομέα στον κόσμο Οποιος έχει κάποια αμφιβολία γι αυτό το τελευταίο, ας κάνει την ένστασή του.

Πριν προχωρήσουμε στην αποτελεσματικότητα του διοικητικού μηχανισμού, μπορούμε να κάνουμε μιά απογραφή - πρόχειρη βέβαια, μιάς και δεν έχουμε επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των ανθρώπων που εργάζονται στον δημόσιο τομέα, και με αυτόν τον τρόπο εξυπη-ρετούν και το κράτος και τους πολίτες. Από αυτό το σημείο θα πρεπει να ξεκινήσουμε, και κατόπιν να αξιολογήσουμε όσο μπορούμε την αποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις και συνθήκες.
Θα κάνουμε μερικές μόνο συγκρίσεις για να φανεί η διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στους εργαζόμενους στο ελληνικό δημόσιο και στα αντίστοιχα δημόσια δυό - τριών ευρωπαϊκών χωρών. Ας αρχίσουμε με τον δικό μας αριθμό - κατ΄εκτίμηση όπως είπαμε - του αριθμού αυτού. Υπολογίζεται λοιπόν, ότι στην Ελλάδα εργάζονται σε δημόσιες υπη -
ρεσίες, κάπου επτακόσιες με οκτακόσιες χιλιάδες υπάλληλοι. Και η πρώτη σύγκριση, θα γίνει με μια από τις σημαντικότερες χώρες της Ευρώπης. Πρόκειται για τη Βρεττανία ( τα δύο « τ » που βάζω, είναι από το γνωστό « Βrittania », που το χρησιμοποιούσαν σε άλλες εποχές, ίσως από παλιότερες αναφορές όπως το γνωστό « R u l l B r i t t a n i a », δηλαδή « Κυβέρνα Βρεττανία ». ενώ το μονό « t », αποτελεί πιό σύγχρονη έκφραση ).
Λοιπόν στη Βρεττανία ( που τη λένε και Μεγάλη Βρεττανία, σαν να υπάρχει και μιά μικρή ), υπηρετούν στο δημόσιο κάπου πεντακόσιες ογδόντα χιλιάδες υπάλληλοι, τόσος είναι ο αριθμός που άκουσα, αλλά αυτός μπορεί να είναι ο πολύ στενός δημόσιος τομέας. Δεν μπορώ να ξέρω κατά πόσο εξυπηρετούνται τα εβδομήντα εκατομμύρια των κατοίκων – περιλαμβανομένων και των μεταναστών που ήλθαν από τις τέως βρεττανικές αποικίες, μιάς και είχαν το δικαίωμα να έχουν βρεττανικό διαβατήριο, και επομένως και την υπηκοότητα. Πιστεύω όμως ακράδαντα, ότι σχεδόν καμμιά εξυπηρέτηση δεν μπορεί να γίνει σε τόσο μεγάλο πληθυσμό με τόσο λιγοστούς δημόσιους υπαλλήλους.
Ας πάμε τώρα στη Γαλλία. Είναι μιά χώρα με περίπου τον ιδιο πληθυσμό με με τη Βρεττανία, δεδομένου ότι και εκεί έχουν εκατομμύρια μεταναστών από παλιές γαλλικές αποικίες που είχαν το δικαίωμα της εισόδου και της γαλλικής υπηκοότητας. Πόσοι να είναι οι υπάλληλοι του δημόσιου τομέα στη Γαλλία ; Οι πληροφορίες που έχω από την ίδια πηγή που έδωσε και τους υπάλληλους στη Βρεττανία, λέει ότι εξακόσιες χιλιάδες είναι οι εργαζόμενοι στο στεενό δημόσιο σ΄αυτήν τη χώρα. Και διερωτώμαι : Είναι δυνατόν να εξυπηρετούν-ται οι πολίτες αυτής της πολυάνθρωπης χώρας με εβδομήντα επίσης -κατά προσέγγιση πάλι - εκατομμύρια κατοίκους ; Και απαντώ ευθέως ότι όχι, δεν μπορεί να λειτουργεί το γαλλλικό δημόσιο με έναν τόσο μικρό αριθμό δημόσιων υπαλλήλων. Δίκαιο δεν έχω ;
Ας αφήσουμε τώρα τις ευρωπαϊκές χώρες και ας έλθουμε στα της δικής μας χώρας. Από της ιδρύσεως του ελληνικού κράτους μετά την επανάσταση του 1821, δημουργήθηκε κράτικός μηχανισμός που επρόκειτο - όπως είναι φυσικό - να εξυπηρετεί τους πολίτες στις σχέσεις τους με τη δημόσια διοίκηση. Και επανδρώθηκαν οι δημόσιες υπηρεσίες με τους ανάλογους δημόσιους λειτουργούς, τους κρατικούς υπάληλλους, χωρίς να πολυεξετάζονται αν πληρούσαν τις κατάλληλες προϋποθέσεις γι αυτή την εργασία τους. Οι οποίοι υπάλληλοι, θα έπρεπε να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις των πολιτών με το δημόσιο, σε όλες τις περιπτώσεις που προέβλεπαν οι νόμοι που αμέσως μετά την ίδρυση του κράτους ψηφίστηκαν.
Λοιπόν όταν υπήρχε ανάγκη να εξυπηρετηθεί ένας πολίτης σε μιά δημόσια υπηρεσία, πήγαινε σ΄αυτήν και ζητούσε να γίνει η διευθέτηση κάποιου ζητήματος που είχε ο ίδιος με τις κρατικές υπηρεσίες. Εκεί, μπορούσαν τα πράγματα να κολλήσουν κάπου, και να μην μπορούν να ξεκολλήσουν για διάφορους λόγους. Να περιμένεις, θα γίνει η δουλειά σου, μην βιάζεσαι όμως, η δουλειά σκοντάφτει σε κάποια εμπόδια, που πιστεύουμε ότι θα ξεπεραστούν κάποια στιγμή.
Όμως, η υπόθεση δεν προχωρούσε καθόλου ή πήγαινε με πολύ αργό ρυθμό στη επίλύση της. Τί να κάνει ο ενδιαφερόμενος πολίτης που έβλεπε την υπόθεσή του να κολλά σε διάφορα εμπόδια ; Ε, λοιπόν, να εφαρμόσει το παλιό σύστημα που είχε διαμορφωθεί όλα αυτά τα τετρακόσια χρόνια της υποταγής στον ξένο κατακτητή. Το « μπαξίσι » στον δημόσιο υπάλληλο, που αυτό περίμενε κι αυτός για να κάνει την υπόθεση να βρέι τη λύση της. Και με το μπαξίσι αυτό, λυνόταν η υπόθεση στο άψε σβύσε. Ηταν το λεγόμενο « ρουσφέτι » με την παρεμβολή των φράγκων που χρειαζόντουσαν για να διεκπεραιωθεί η χρονίζουσα υπόθεση αυτή. Ετσι είχαν τα πράγματα, και έτσι πήγαν για πολύ καιρό, ίσως μέχρι και σήμερα με τα διαβόητα « φακκελάκια ».
Η θέση του δημόσιου υπάλληλου ήταν επιθυμητή για πολλούς από τα πρώτα εκείνα χρόνια. Οχι για τον πενιχρό μισθό που θα έπαιρναν, αλλά γιατί υπήρχαν αυτά τα μπαξίσια και τα ρουσφέτια. Που μεγάλωναν αισθητά το εισόδημά του, και είχαν και το πρόσθετο πλεονέκτημα, ότι αυτά τα έκτακτα έσοδα δεν πήγαιναν για φορολόγηση, ήταν μακρυά από την τσιμπίδα του νόμου. Όπως είναι ακριβώς και τα σύγχρονα φακκελάκια , χρήματα που δίνονται κάτω από το τραπέζι, και δεν δηλώνονται βέβαια στη φορολογική δήλωση.
Υπήρξε όμως αργότερα ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο στην εξασφάλιση της εργασίας σε έναν δημόσιο υπάλληλο. Είχε εδραιωθεί ένα είδος δημοκρατίας, και όταν γινόντουσαν βουλευτιτικές εκλογές και κέρδιζε το αντίπαλο κόμμα από αυτό το οποίο ψήφιζε ο υπάλληλος, η και-
νούργια κυβέρνηση απέλυε όλους τους δημόσιους υπάλληλους - δεν ήσαν μόνιμοι τω καιρώ εκείνω - και έβαζε στη θέση τους δικούς της ανθρώπους. Ο άνθρωπος που απολυότανε, μαζύ με όλους τους άλλους απολυμένους, τί έκαμνε τότε ; Σε έναν κάθετο δρόμο προς την οδό Πα-νεπιστημίου, υπάρχει μιά πλατεία, και εκεί πήγαιναν και έκλαιγαν συνεχώς οι απολυμένοι. Και από αυτήν την ιστορία, η πλατεία αυτή πήρε και διατηρεί και τώρα το όνομα « Πλατεία Κλαυθμώνος », δηλάδή πλατεία του κλαμματος.
Ετσι, έφτασε μιά μέρα που το παιχίδι αυτό της αλλαγής του δημόσιου τομέα με κάθε αλλαγή κυβέρνησης, έπρεπε να πάρει ένα τέλος. Ετσι, μπήκε στο σύνταγμα της χώρας το άρθρο που καθόριζε την μονιμότητα των υπαλλήλων του δημοσίου, και από τότε επαψαν οι απολύσεις και πρσλήψεις σε κάθε αλλαγή κυβέρνησης. Πότε έγινε αυτή η αλλαγή στο σύνταγμα ;
Πριν την είσοδο - οπως φαίνεται - του εικοστού αιώνα, και έγινε σύμφωνα με το άρθρο 101 του συντάγματος. Αλλά ποιού συντάγματος όμως ; Με τις αλλεπάλληλες αναθεωρήσεις του ελληνικού συντάγ-ματος, δεν μπόρεσα να βρώ σε ποιά αναθεώρησή του έγινε αυτή η μεταβολή.
Από τότε και μετά, οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι μόνιμοι, πράγμα που θεωρείται παγκόσμια πρωτοτυπία, ίσως σε κάποια χώρα Αφρικανική η Ασιατική να μην ισχύει η μονιμότητά αυτή, πάντως δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω ποιά ή ποιές μπορεί να είναι αυτές οι χώρες. Στις λεγόμενες « πολιτισμένες » χώρες πάντως, φαίνεται ότι το μόνο κράτος που διατηρεί τη μονιμότητα στο δημόσιο, είναι το δικό μας.
Τώρα, τίθεται το ερώτημα του κατά πόσο ο πολύ μεγάλος αυτός δημόσιος τομέας, ο μάλ-λον μεγαλύτερος στον κόσμο σε αναλογία πληθυσμού, είναι αποτελεσματικός, είναι κάτι που προτιμώ να μην το σχολιάσω. Αφήνω την απάντηση σ΄αυτό το ερώτημα στον αναγνώστη.