ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ

Κάθομαι αναπαυτικά στην πολυθρόνα μου και ασχολούμαι με το να βλέπω χαζοτηλεόραση, να διαβάζω κάποιο βιβλίο - αυτό δεν είναι βέβαια μιά χαζή απασχόληση, δεν κάνουμε μονάχα χαζομάρες - και κάποια στιγμή χτυπά το τηλέφωνο. Τί κάνει κανείς όταν ακούσει το κουδούνισμα αυτής της συσκευής ; Σηκώνεται από το κάθισμα του, αφήνει το υποτιθέμενο χουζούρι του, και πηγάινει να σηκώσει το ακουστικό και να δεί περί τίνος πρόκειται. Είναι κάποιος που θέλει να μιλήσει για κάτι που τον απασχολεί, ή να μάθει κάποια « χαμπάρια » σου, να σε ενημερώσει για κάτι που ενδιαφέρει ή οτιδήποτε άλλο. Πρέπει λοιπόν να πάω και να σηκώσω το ακουστικό, όλοι αυτό κάνουν σε τέτοιες περιπτώσεις, αυτό θα κάνω κι εγώ.
« Παρακαλώ, σας ακούω », ας πούμε ότι αυτό λέω στο ακουστικό. « Εμπρός », είναι μιά άλλη πολύ συνηθισμένη έκφραση, που είναι αντίστοιχη με το γαλλικό « Αλλό ». « Λέγετε », είναι μιά άλλη λέξη που
μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Και άλλοι τρόποι υπάρχουν να απαντήσεις στην τηλεφωνική πρόσκληση που σου κάνουν. Προσωπικά, προτιμώ την ξενική έκφραση που κάπως διαφορετικά χρησιμοποιούν οι αγγλόφωνοι. Λέω « Εμπρός », και συνεχίζω με τη αναγγελία του ονόματός μου, μπας και ο τηλεφωνών έχει πάρει λάθος αριθμό. Και επειδή θεωρώ ότι ο προσκαλών πρέπει να ξέρει ποιός έχει πάρει το ακουστικό στο χέρι του και να μην αρχίζει η γνωστή διαδικασία. « Ποιός είναι ; Ο ίδιος ; », και άλλα σχετικά.
Παίρνω λοιπόν ανά χείρας το ακουστικό και λέω αυτά που συνηθίζω. « Κάποιος φίλος θα είναι », σκέφτομαι, αυτοί είναι συνήθως που σε παίρνουν στο τηλέφωνο για διάφορους λόγους. Οχι, δεν πρόκειται γι αυτό. Μιά άγνωστη φωνή μιλά στη συσκευή. Και τί μου λέει ; « Εϊμαστε από την τάδε τηλεφωνική εταιρεία », ή από κάποια άλλου είδους επιχείρηση. Και μου λέει στη συνέχεια ; « Εχουμε να σας προτείνουμε τα εξής ». Και ακολουθεί μιά διαφήμιση των προσφερομένων από την εταιρεία αυτή, που θέλει να με κάνει πελάτη της και να με εξυπηρετήσει στο τομέα των δραστηριοτήτων της. Αλλά και να μου αναγγείλει κάποτε και το εξής συναρπαστικό : « Σας πληροφορούμε ότι έχετε κερδίσει ένα πολύ σημαντικό δώρο ». Το είδος του οποίου το περιγράφει στη συνέχεια. Ενώ γνωρίζω πολύ καλά, ότι δεν έχω μετάσχει σε κανενός είδους διαγωνισμό, και συνεπώς δεν γίνεται να έχω κερδίσει κάποιο δώρο χωρίς να έχω την παραμικρή ιδέα για την ιστορία αυτή.
Ας πάρουμε όμως την πρώτη περίπτωση, την προσφορά από μέρους μιάς καινούργιας τηλεφωνικής εταιρείας, ιδιωτικής βέβαια. Χτυπά όπως είπαμε το τηλέφωνο, και σηκώνομαι με μεγάλη ταχύτητα να πάω να σηκώσω το ακουστικό. Και γιατί παρακαλώ με τόσο μεγάλη ταχύτητα ; Θα το εξηγήσω αμέσως. Εδώ στη χώρα μας, συνηθίζουμε να παίρνουμε τηλέφωνο και να περιμένουμε να το σηκώσει κάποιος μετά τα πρώτα τρία ή το πολύ τέσσερα κουδουνίσματα. Αν δεν το σηκώσει αμέσως, το κλείνουμε και δεν ξαναπαίρνουμε, θεωρώντας ότι το πρόσωπο που καλέσαμε απουσιάζει.
Λάθος μεγάλο. Ο καλούμενος είναι συχνά δύσκολο να διασχίσει ολόκληρο το σπίτι από εκεί που βρίσκεται σε καθιστική ακινησία μέσα σε ελάχιστα - πέντε ή δέκα δευτερόλεπτα - και να έλθει τρέχοντας στο τηλέφωνο. Μπορεί εξ άλλου να βρίσκεται στο μέρος εκείνο, όπου και οι βασιλιάδες πηγαίνουν μόνοι τους, ή και να πλένεται στο λαβαμπώ του λουτρού. Και φυσικά δεν προφταίνει να έλθει στην τηλεφωνική συσκευή έγκαιρα..
Ξαναγυρίζω στο θέμα. Πηγαίνω λοιπόν γρήγορα στο τηλέφωνο, σηκώνω το ακουστικό, και ιδού ακούω μιά άγνωστη φωνή, συνήθως γυναικεία και ευγενική -προπαντός η ευγένεια - να μου λέει ότι μου προσφέρει τα παρακάτω πολύ συμφέροντα για μένα. Αν πάω στην τηλεφωνική εταιρεία της, μου χαρίζει ογδόντα ώρες ομιλίας δωρεάν, μου δίνει και άλλα πολλά παρόμοια δώρα, και ύστερα απ΄αυτά, μου παρέχει ένα πλήθος από πολύ σπουδαίες υπηρεσί-ες. « Λοιπόν, θα απορρίψετε αυτές τις προτάσεις μας ; ». Κάπως έτσι - και όχι ακριβώς έτσι βέβαια - γίνεται η σπουδαία αυτή πρόταση.
« Λοιπόν, όχι, ευχαριστω πολύ, αλλά δεν επιθυμώ να γινω συνδρομητής στην εταιρεία σας. Εχω μιά εταιρεία από την οποία είμαι μπορώ να πω ευχαριστημένος ». Συνεχίζει η κυρία τις προσφορές της : « Θα σας δίνουμε κάθε μέρα γραμμή με Τόκυο, θα μπορείτε να μιλάτε ακόμα και τον πρωθυπουργό της Ιαπωνίας τον Κοεζούμι. Μιά σύνδεση επίσης καθημερινή με Αυστραλία, όλο και θα έχετε κάποιον δικό σας στη Μελβούρνη ή το Σύδνεϋ. Ακόμα και με το Μπουένος Αϋρες θα μπορείτε να μιλάτε καθημερινά χωρίς καμμιά επιβάρυνση αν το επιθυμείτε ». Βέβαια, καμμιά τέτοια πρόταση δεν μου γίνεται στ΄αλήθεια, απλά θέλω να δειξω το πόσες διευκολύνσεις θέλουν να σου παρέχουν οι προπαγανδιστές που σε προσκαλούν να εγκαταλείψεις μιά εταιρεία και να πάς σε μιά άλλη.
Τη δουλειά τους κάνουνε βέβαια οι άνθρωποι, δεν έχω να τους κατηγορήσω σε τίποτε. Την σήμερον ημέραν, τα πάντα είναι είναι ζήτημα προπαγάνδας, που απλά την ονομάζουμε διαφήμιση. Ολη η ιστορία, είναι το πόσο καλά μπορείς να προβάλεις το προϊόν που θα διαφημίσεις, άσχετα με την πραγματική αξία που έχει έναντι ομοειδών προϊόντων άλλαν παραγωγών. Το πραγματικό χάος σ΄αυτόν τον τομέα της διαφήμισης, είναι η παρουσίαση των αυτοκινήτων - των αραμπάδων αν προτιμάτε την τουρκική ονομασία τους - στις τηλεοράσεις. Πρόκειται για μιά ακατάσχετη ροή διαφημίσεων με πλήθος μέγα από αυτοκίνητα, που όλα είναι τα καλύτερα του κόσμου και δεν τα φτανει κανένα άλλο.
Σχετικά πάλι με τα τηλεφωνήματα. Δεν είναι μονάχα οι τηλεφωνικές εταιρείες που προσπαθουν σε βγάλουν από εκεί που βρίσκεσαι, και να έλθεις σ΄αυτές με τις καταπληκτικές προσφορές που σου δίνουν. Είναι και άλλα πράγματα που σου προτείνονται με το τηλέφωνο. Ένα από αυτά - που ήταν πολύ συχνό πριν λίγο καιρό αλλά αραίωσε τελευταία - είναι η προσφορά διαφόρων καρτών, δανεισμών δηλονότι, που σου προσφέρουν τα ευαγή εκείνα και λίαν φιλανθρωπικά ιδρύματα που ονομάζονται τράπεζες.
Χτυπά λοιπόν και πάλι το τηλέφωνο, και να ΄μαι που τρέχω να πάρω το ακουστικό, δεν μπορώ βέβαια να ξέρω ποιός τηλεφωνεί και ποιά ανάγκη μπορεί ενδεχομένως να έχει. Και ακούω και πάλι μιά γυναικεία και λίαν συμπαθητική φωνούλα, να μου προσφέρει μιά καταναλωτική κάρτα που μεγάλα είναι και ασύλληπτα τα πλεονεκτήματα που έχει έναντι των άλλων παρόμοιων καρτών που προσφέρουν άλλες τράπεζες, που θέλουν να σου πιούνε το αίμα, ενώ η προσφερόμενη κάρτα είναι πάρα πολύ συμφέρουσα, θα σε βγάλει από πλήθος από οικονομικά αδιέξοδα, θα σε βοηθησει πολύ στις αγορές που πηγαίνεις να κάνεις. Αγορές που αφορούν χρήσιμα πράγματα, αγορές επίσης που αφορούν εντελώς ασήμαντα και άχρηστα πράγ-
ματα. Που σου γυαλίσανε απλά το μάτι και είπες : « Ας το πάρω κι αυτό, καλό μου φαίνεται, ίσως μου χρησιμέψει κάποτε σε κάτι »
Δεν πρόκειται βέβαια μόνάχα για καταναλωτικές κάρτες. Όπως είναι πασίγνωστο, προσφέρονται σε τιμή ευκαιρίας και άλλα είδη καρτών. Κάρτες για εορτοδάνεια. Πρέπει να κάμνεις γιορτές με τρόπο που ταιριάζει στην κοινωνική σου θέση, να δείξεις ότι στέκεσαι ψηλά σε σχέση με τους ασήμαντους και φτωχούς συμπολίτες σου. Να πάς σε κέντρα ψυχαγωγίας, να ξοδέψεις χρήματα και να φανείς γενικά ότι ανήκεις σε μιά εξόχως προνομιούχο τάξη και όχι στους ταπεινούς και καταφρονεμένους.
Είναι και τα δάνεια για τις θερινές διακοπές, τα γνωστά διακοποδάνεια. Μου δίνουν την ευκαρία από το τηλέφωνο, να πάω σε διακοπές σε μέρη που πολύ λίγοι μπορούν να πάνε. Δεν ξέρω πώς το έμαθαν, ποιός να τους πληροφόρησε, ότι μεγάλο είναι το μεράκι μου να περάσω ένα καλοκαίρι στην Ταϊτή, στο όμορφο αυτό νησί του Ειρηνικού, με τις κοπέλλες που σε υποδέχονται στην ακρογυαλιά με λουλούδια και ότι άλλο επιθυμεί η ψυχούλα σου. Το πήρε λοιπόν μιά τράπεζα χαμπάρι από μερικές ακριτομύθιες, και να΄σου η προσφορά να κάνω τις διακοπές μου στο θρυλικό αυτό νησί. Αλλά πρόκειται για όνειρο θερινής νύχτας, το δάνειο αυτό δεν θα το πάρω, η δυσκολία έγκειται στο πώς θα καταφέρω να το εξωφλήσω κατόπιν. Δυσκολία μεγάλη.
Αυτό που δεν το έχουν κάνει ακόμα οι τράπεζες στη χώρα μας, είναι το να χορηγούν δάνεια για κατανάλωση από τις Ρωσίδες. Είναι γνωστό πώς οι κοπέλλες από τη χώρα αυτή - γαλανομάτες και ξανθές - είναι καταπληκτικής ομορφιάς οι περισσότερες. Όμως, για να « διασκεδάσεις » μαζύ τους, ζητούν χρήματα, πολλά χρήματα. Και τόσα πολλά φράγκα, ελάχιστοι τα έχουν. Μιά λύση είναι να τα προμηθευτούν κάμνοντας ληστείες σε τράπεζες, καλή ιδέα αυτή. Αλλά λίγοι θα διακινδύνευαν να αποκτήσουν μ΄αυτόν τον τρόπο τα απαιτούμενα χρήματα γι αυτό το σκοπό. Ισως λοιπόν κάποια μέρα, να αρχίσουν να χορηγούνται και κάποιου είδους τέτοια « Ρωσοδάνεια », που πολλούς θα εξυπηρετήσουν μερακλήδες της χώρας μας, ίσως της κάπως προχωρημένης ηλικίας, αυτοί είναι που επιθυμούν περισσότερο τον τρόπο αυτό διασκέδασης.
Λίγα λόγια ακόμα για τις τράπεζες με την ευκαιρία αυτή. Και πάλι θα το ξαναπώ, οι τράπεζες είναι μεγάλα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Σου δίνουν όσα λεφτά θέλεις, και το μόνο που απαιτούν από σένα, είναι να τους δίνεις κάποτε κι όποτε φυσικά μπορείς, τα φράγκα που σου έδωσαν στην ώρα της χρείας σου. Δεν είναι πολύ σπουδαίο αυτό, η μεγάλη εξυπηρέτηση που σου κάνουν ; Ποιός άλλος θα σου έκαμνε μιά τέτοια μεγάλη χάρη σε ρωτώ ; Γι αυτό το λόγο θα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες και να τις ευχαριστούμε εξ όλης της καρδίας μας. Για μάς τα κάνουν όλα αυτά, όλες αυτές τις θυσίες. Και δεν είναι όπως τα παλιά χρόνια. Όταν δεν έδιναν τίποτε σχεδόν, τα μόνα που έδιναν, ήσαν τα εμπορικά δάνεια και μάλιστα με πολύ μεγάλα επιτόκια, κι επομένως και υψηλούς τόκους.
Αντί γι αυτό, ζητούσαν από σένα το αντίθετο. Να δίνεις στις τότε τράπεζες, τα δικά σου χρήματα. Και για να σε αναγκάσουν να το κάνεις αυτό, σου έδιναν και μιά καλή προμήθεια, ένα σημαντικό ποσό σε τόκους. Οσοι θυμούνται τα παλιά, θα έχουν υπ΄όψιν τους, ότι όταν πήγαινες να τους δώσεις τα χρήματά σου, σου έδιναν ένα υψηλό επιτόκιο, ήταν κάπου τέσσερα στα εκατό, κάποτε και λίγο παραπάνω. Για να σου αρπάξουν τα λεφτά που είχες κατά μέρος, ( καθώς τις εποχές εκείνες, οι άνθρωποι συνήθιζαν να έχουν στην μπάντα κάποια χρήματα, λίγα ή πολλά, για την ώρα της ανάγκης όπως έλεγαν τότε ). Ενώ τώρα, όχι μονάχα δεν σου ζητούν τα φράγκα σου, αλλά - όπως προανέφερα - σου χορηγούν άφθονα τα δικά τους. Εντελώς ανιδιοτελώς μάλιστα, έτσι δεν είναι ;
« Οχι », ακούω κάποιον να φωνάζει απ΄τη γωνία, « δεν είναι έτσι τα πράγματα. Οι τράπεζες - λέει η απρόσωπη αυτή φωνή - ζητάνε να πληρώνεις και τους τόκους των δανείων που παίρνεις. Και είναι μεγάλοι αυτοί οι τόκοι, τόσο μεγάλοι που όταν δεν έχεις να τους δίνεις, σου βγάζουν το σπίτι σου στο σφυρί. Και μάλιστα το αγοράζει κάποιος - με κατάλληλο στήσιμο της υπόθεσης - αντί πινακίου φακής ».
Βδελυρός συκοφάντης βέβαια αυτός, συκοφαντία και τα λεγόμενά του. Αλλά έστω. Σου παίρνει λες το σπιτι η τράπεζα. Και λοιπόν, και τί μ΄αυτό ; Πες πως έγινε ένας σεισμός και έρριξε το σπίτι σου. Μόνο το δικό σου σπίτι, τα άλλα τα άφησε ανέπαφα, γίνονται κι αυτά τα πράγματα. Αλλά γιατί το παίρνεις κατάκαρδα το πράγμα ; Αγόρασε άλλο σπίτι, δεν σου το απαγορεύει κανένας αυτό το πράγμα. Δεν έχεις λεφτά να πάρεις άλλο σπίτι ; Η τράπεζα νά΄ναι καλά ρε σύ, είναι και πάλι πρόθυμη να σου δώσει το δάνειο που χρειάζεσαι, και όλα θα πάνε καλα΄. Και κυρίως, εσύ να είσαι καλά.