Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2011

ΟΙ ΚΑΠΟΥΛΛΕΤΤΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΝΤΕΚΚΙ

Αν σας ρωτήσω αν έχετε πάει στη Βερόνα, ίσως κάποιος από εσάς να μου πεί - αν και δεν είναι και τόσο πιθανό - ότι μάλιστα, έχει πάει. Πρέπει να προσθέσω εδώ, ότι εγώ δεν έχω πάει, και μάλιστα δεν έχω πατήσει καθόλου σε ιταλικό έδαφος. Πλησίασα βέβαια πολύ κοντά στα σύνορα από την μεριά της ιταλόφωνης Ελβετίας, Λουγκάνο, Λοκάρνο, αλλά μέχρις εκεί. Και βέβαια, η Βερόνα δεν απέχει πολύ από τα ελβετικά σύνορα αλλά πρώτα πρέπει να περάσεις τα σύνορα και μετά να πάς στην όμορφη αυτή πόλη με τα πλούσια καλλιτεχνικά πράγματα, το αρχαίο θέατρο, τη διάσημη Αρένα και πολλά άλλα.
Αν πάντως πάτε εκεί, θα σας δείξουν και το σπίτι όπου κατοικούσε η Ιουλιέττα, μάλιστα, όσοι έχουν πάει τους είπαν ότι σώζεται ακόμα αυτό το σπίτι. Είναι πραγματικά αυτό το σπίτι της διάσημης ηρωϊδας του Σαίξπηρ, ή μήπως είναι « ψεύτικο » αξιοθέατο της πόλης ; Μάλλον το δεύτερο πρέπει να συμβαίνει, δεν έχουμε καμμιά ιστορική μαρτυρία ότι υπήρξε ποτέ στ΄αλήθεια μιά ιστορία με τον Ρωμαίο και την Ιουλιέττα, που έλαβε χώρα στην πόλη αυτή.
Ο Σαίξπηρ πήρε το θέμα του από ένα διήγημα του Ιταλού συγγραφέα Ματτέο Μπαντέλλο. Ο οποίος τοποθέτησε τη δράση του διηγήματος αυτού στη Βερόνα, κάπου στο δέκατο έκτο αιώνα, ας πούμε γύρω στο 1520. Στην πόλη αυτή υπάρχουν δυό εξέχουσες οικογένειες που δεν τα πάνε καθόλου καλά μεταξύ τους. Είναι η οικογένεια των Μοντέκκι, μέλος της οποίας είναι και ένας νεαρός, ο Ρωμαίος. Και είναι και η οικογένεια των Καπουλλέττι, μέλος της οποίας είναι η Ιουλιέττα. Εχθρικές λοιπόν οι δυό αυτές οικογένειες. Αλλά τί τα θέλετε, τί τα γυρεύετε, τα δυό αυτά παιδιά, πέφτουν σε σφοδρό έρωτα ο ένας με την άλλη, και επειδή δεν μπορούν να πούνε στους δικούς τους την ιστορία τους - κάπως σαν ίστορία που γίνεται στην Κρήτη -αποφασίζουν να παντρευτούν μυστικά. Και πράγματικά, αυτό κάμνουν.
Από εδώ και πέρα, η εξέλιξη της υπόθεσης μοιάζει σαν ιστορία με αρκούδες. Σε μιά μονομαχία - που συνηθιζότανε πραγματικά τους καιρούς εκείνους - ο Ρωμαίος σκοτώνει έναν εξάδελφο της Ιουλιέττας. Ητανε στραβό το κλίμα, το έφαγε και η κατσίκα. Ο άρχοντας της Βερόνα, στέλνει το Ρωμαίο εξορία, ήταν σοφό αυτό που έκανε, θα γινόντουσαν τα πράγματα μαλλιά κουβάρια ανάμεσα στις δυό οικογένειες. Η σκηνή του αποχαιρετισμού των δυό νέων - εξαιρετικά συγκινητική -κάτω από το μπαλκόνι της Ιουλιέττας, είναι κλασσική, την παίζουν στις αγγλόφωνες χώρες ακόμα κι από το δημοτικό σχολείο. Μετά από αυτά, η οικογένεια της Ιουλιέττας θέλει να την παντρέψει με κάποιον που αυτή τον μισεί, δεν θέλει να τον δεί ούτε ζωγραφιστό στα μάτια της. Αλλωστε, είναι ήδη παντρεμμένη, δεν μπορεί να έχει δυό άντρες.
Καταστρώνει τότε ένα σχέδιο. Προσποιείται ότι αυτοκτονεί για να μην παντρευτεί τον μισητό άνθρωπο που την προτείνουν, παίρνοντας κάποιο υπνωτικό. Πέφτει λοιπόν κάτω, και εκείνη τη στιγμή καταφθάνει ο Ρωμαίος - που ίσως ήταν κάπου εκεί κοντά εξόριστος - και έρχεται και βλέπει την Ιουλιέττα πεσμένη στο έδαφος. Νομίζει ότι έχει πεθάνει, και αυτοκτονεί επί τόπου με το ξίφος του. Κατόπιν ξυπνά η Ιουλιέττα, βλέπει τον Ρωμαίο νεκρό, καταλαβαίνει τί έγινε, και αυτοκτονεί με το ίδιο το ξίφος του Ρωμαίου. Αυτή είναι η ιστορία που έκανε πληθος ανθρώπων να χύσουν ποταμούς δάκρυα.
Εχθρικές σχέσεις μεταξύ οικογενειών, ξέρουμε ότι υπήρχαν, και ως ένα σημείο εξακολουθούν να υπάρχουν σε ορισμένες περιοχές της Μεσογείου, Σαρδηνία, Νότια Ιταλία, Σικελία, Μάνη, Κρήτη. Οι εχθρικές αυτές σχέσεις, οδηγούσαν κάποτε σε μιά διαρκή βεντέττα ( ο όρος είναι ιταλικός και σημαίνει « εκδίκηση » ). Η οποία βεντέττα, μπορούσε να ξεκληρίσει ολόκληρες οικογένεις, άμεσους και πλάγιους συγγενείς. Τα τελευταία χρόνια, το φαινόμενο αυτό - εξόχως αντιχριστιανικό - τείνει να εκλείψει, αν και κάπου κάπου παρατηρούνται μερικά ακόμα απομεινάρια της παλιάς αυτής συνήθειας,
Εχω έναν φίλο, που πριν πολλά χρόνια, γνώρισε μιά μικρή καπελλίτσα. Ανάμεσα στο φίλο και στην κοπέλλα αυτή, υπήρχε στο μακρυνό παρελθόν ένας φόνος που είχε γίνει σε κατάσταση άμυνας. Ηταν δηλαδή κατά έναν τρόπο, ένας Μοντέκκος που συναντούσε μιά Καπουλλέττα. Αντί όμως να υπάρχει εχθρότητα ανάμεσα στις οικογένειες των νεαρών αυτών, υπήρχε αντιθέτως γνήσια φιλία. Μετά από κάποια χρόνια, ο φίλος μου και η κοπέλλα αυτή, παντρεύτηκαν, έτσι το έφεραν τα πράγματα. Ούτε μονομαχίες, ούτε υπνωτικά, ούτε ξίφη. Τί τα θέλετε, οι καιροί έχουν αλλάξει, Ρωμαίοι και Ιουλιέττες, ούτε στην Κρήτη δεν βρίσκονται. Μήπως θα προτιμούσατε την παλιά εκέινη εποχή του Ρωμαίου και της Ιουλιέττας ;

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου