Σ΄αυτόν τον κόσμο, υπάρχουν πάντοτε οι χορτάτοι, υπάρχουν πάντα και οι πεινασμένοι, κι αυτή η διάκριση υπάρχει από την εποχή που δημιουργήθηκαν οι τάξεις για τος οποίες τόσο πολύ μας μιλούσε ο Κάρολος Μαρξ, μακάριο το χώμα του Λονδίνου που τον σκεπάζει. Αυτός ο χωρισμός σε τάξεις, έγινε σχετικά πρόσφατα, ας πούμε πριν από έξι, εφτά χιλιάδες χρόνια στις πολιτισμένες τότε χώρες - Μέση Ανατολή, Αίγυπτος, Ινδία και Κίνα - και πολύ αργότερα στις υποανάπτυκτες κοινωνίες της Βόρειας και της Κεντρικής Ευρώπης, της Αφρ-κής, της Αμερικής των Ινδιάνων και άλλων περιοχών που μπήκαν πολύ πιό ύστερα στα γρανάζια του λεγόμενου « πολιτισμού ».
Αφήνουμε τώρα τους χορτάτους - έστω και μέτρια χορτασμένους - στην ησυχία τους, δεν τους χρειαζόμαστε αυτούς στην υπόθεσή μας. Και πηγαίνουμε στους πεινασμένους, που κι αυτοί μπορεί να διαιρεθούν σε διάφορες κατηγορίες. Στους μετρίως πεινασμένους, που έχουν κάποια στοιχειώδη από πλευράς διατροφής διαβίωση. Στους πιό πεινασμένους, που κατάφέρνουν να περνούν κουτσά στραβά τις μέρες τους με ένα ισχνό διαιτολόγιο. Και τους απελπιστικά πεινασμένους, αυτούς που δεν έχουν πού την κεφαλήν - ή μάλλον το στόμα - κλίναι, για να μετριάσουν απλώς την πείνα τους με ένα ξεροκόμματο ψωμιού ή κάποιας άλλης στοιχειώδους τροφής.
Πρέπει να παραδεχτούμε, παρά τα αντιθέτως νομιζόμενα, ότι ο αριθμός των ανθρώπων της τελευταίας κατηγορίας, είναι μεγάλος, ίσως πολύ μεγάλος. Οι τελευταίες πληροφορίες πάνω στον αριθμό τους, τους ανεβάζει στο απίστευτο νούμερο των οκτακοσίων και πλέον εκατομμυρίων ανθρώπων. Ισως αυτός ο αριθμός να είναι υπερβολικός, ενδεχομένως να περιλαμβάνονται σ΄αυτόν και εκείνοι που έχουν κάποια λιγοστή τροφή - πολύ πιό κάτω βέβαια από του να είναι αρκετή - που τους κατατάσσουν κι αυτούς σ΄αυτή την τελευταία κατηγορία. Πάντως, και έτσι αν έχουν τα πράγματα, είναι αλήθεια ότι υπάρχουν πολλά - αδιευκρίνιστα μάλλον - εκατομμύρια, που στερούνται και των πλέον στοιχειωδών πόρων, το πόσα είναι δεν μπορούμε να το υπολογίσουμε, πάντως πρέπει να είναι πολλά.
Πού μπορεί να βρίσκονται αυτοί οι πειναλέοι άνθρωποι ; Μα σε πολλές περιοχές της γής, ακόμα και στις λεγόμενες « πολιτισμένες » χώρες. Αλλά βέβαια, σ΄ αυτές ο αριθμός τους σε σχέση με το σύνολο των πληθυσμών, δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος. Εκεί που η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη, είναι μερικές Ασιατικές και Αφρικανικές χώρες.
Ας αρχίσουμε από την Ασία. Μάθαμε πολλά πράγματα τελευταία για το Αφγανιστάν, με την ευκαιρία των πολεμικών γεγονότων που έλαβαν χώραν στη χώρα αυτή. Πείνα μεγάλη σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Υπάρχουν όμως αρκετές δικαιολογίες για την κατάσταση αυτή, στη χώρα που πολλοί κάτοικοί της, ισχυρίζονται ότι είναι απόγονοι του Ισκεντέρ, δηλαδή του Αλέξανδρου του Μακεδόνα, και έτσι είναι - έμμεσα τουλάχιστον - κι αυτοί ολίγον Μακεδόνες. Εμφύλιοι πόλεμοι, εισβολές από έξωτερικές δυνάμεις - όλα αυτά τα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια - έφεραν το Αφγανιστάν σ΄αυτό το σημείο.
Άλλες χώρες είχαν άλλων ειδών καταστάσεις, που τις έφεραν σε αξιοθρήνητο σημείο, να πεινούν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού τους. Οι τέως Σοβιετικές Δημοκρατίες της Νότιας και της Κεντρικής Ασίας -όπως το Τατζικιστάν, το Κιργιστάν, και το Τουρκμενιστάν - έφτασαν σ΄αυτό το σημείο όταν διαλύθηκε η Σοβιετική Ενωση, ενώ πρωτύτερα ήσαν σε ανεκτή μέχρι και καλή κατάσταση. Πρόβλημα πείνας δεν υπήρχε ποτέ. Με την αλλαγή, δεν κατορθώθηκε η γρήγορη προσαρμογή στις νέες συνθήκες - όπως άλλώστα και στην ίδια τη Ρωσία - και έτσι έφτασαν στο χαμηλό αυτό επίπεδο.
Στις υπόλοιπες χώρες όπου υπάρχει το πρόβλημα - μέτριο μέχρι σοβαρό - μιά από τις κύριες αιτίες των λιμών, είναι η μεγάλη αύξηση των πληθυσμών τις τελευταίες κυρίως δεκαετίες. Τέτοιες χώρες, είναι το Τσαντ στις νότιες παρυφές της Σαχάρας, ο Νίγηρας στα νότια επίσης της Σαχάρας, η Νιγηρία ( παρά το πετρέλαιο που διαθέτει ),η Ουγκάντα - η φτώχότερη χώρα του κόσμου - η Σομαλία, η Αγκόλα, η Μοζαμβίκη, όλες αυτές στην Αφρική. Και εν μέρει η Νότια Αφρική, παρά την κατάργηση του Απαρτχάϊντ πριν δυό περίπου δεκαετίες.
Πολύ μεγάλη φτώχεια υπάρχει επίσης και στη Βόρεια Κορέα, σε αντίθεση με τη γειτόνισσά της, τη Νότια Κορέα, μιά από τις πιό αναπτυγμένες χώρες του κόσμου στον οικονομικό τομέα. Το γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά, είναι μάλλον εύκολο να το φανταστούμε.
Το πρόβλημα της μεγάλης αύξησης του πληθυσμού, χωρίς την ανάλογη αύξηση της παραγωγής τροφίμων, εμφανίζεται πιό πολύ στη Νιγηρία, την Ινδία, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές. Ο πληθυσμός των χωρών αυτών, αυξάνεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα, ενώ οι μέθοδοι καλλιέργειας του εδάφους, δεν ακολουθούν τον ίδιο δρόμο. Αλλά και αν μπορούσε να αυξηθεί η παραγωγή σε κάποιο ικανοποιητικό βαθμό, πάλι σε μερικές δεκαετίας το πρόβλημα θα εμφανιζότανε και πάλι.
Στις χώρες που αναφέρθηκαν, το ποσοστό των ανθρώπων που πεινούν είναι πολύ μεγάλο, η συντριπτική πλειοψηφία των πληθυσμών αυτών βρίσκεται σε αληθινή ένδεια. Όμως, υπάρχουν και μικρές ομάδες των πληθυσμών αυτών, που τα καταφέρνουν αρκετά καλά, δεν μπορεί να είναι οι πάντες πεινασμένοι. Μάλιστα, στο Πακιστάν και στην Ινδία, ιδίως στην δεύτερη, μπορείς να βρής μιά πολύ ανθηρή άρχουσα τάξη, που περιλαμβάνει αληθινούς δισεκατομμυριούχους. ( Σε δραχμές εννοείται, για να μην μπερδεύουμε τα πράγματα με τα Ευρώ, που δεν τα έχουμε πολυσυνηθίσει ακόμα ).
Ο πάμφτωχος που δεν έχει τίποτε απολύτως, θα πρέπει - σύμφωνα με την αντίληψη που επικρατεί σε πολλούς - να κάνει κάτι για να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Τί να κάνει λοιπόν ; Να ληστέψει μιά τράπεζα ; Μάλιστα, πολύ καλή αυτή η ιδέα, το πρόβλημα όμως είναι πού θα βρή την τράπεζα. Αν έβρισκε κάποια, θα έλυνε το πρόβλημά του για πολύ καιρό, αλλά οι τράπεζες είναι μάλλον άγνωστο φρούτο σε μερικές τουλάχιστον από τις πολύ φτωχές χώρες. Αλλά ας υποθέσουμε ότι βρίσκει όντως την τράπεζα, χρειάζονται όμως όπλα και μάχη με τους φύλακες, που σε τόσο φτωχές χώρες ασφαλώς δεν αστειεύονται καθόλου, Ας αφήσουμε λοιπόν αυτή τη λύση που δεν είναι καθόλου πρακτική.
Να κάνει τότε μιά κλοπή, μιά διάρρηξη, για να προσπορίζεται τα αναγκαία για την επιβίωση τη δική του και της οικογένειας που πιθανώτατα έχει ; ( Παρά τη μεγάλη τους φτώχεια, οι άνθρωποι σ΄αυτά τα μέρη, έχουν οικογένειες με παιδιά, και μάλιστα συνήθως πολλά ). Το προκύπτον όμως εδώ ζήτημα, είναι το ποιόν να κλέψει, ποιό σπίτι - ή καλύβα - να διαρρήξει.
Λίγο ή πολύ, οι πάντες βρίσκονται στην ίδια οικονομική κατάσταση μ΄ αυτόν. Οι λιγοστοί που έχουν κάποια οικονομική επιφάνεια, έχουν και καλούς φύλακες, ξέρουν πόσο κακός σύμβουλος είναι η πείνα. Πάει λοιπόν κι αυτή η ιδέα, απορρίπτεται μετά πολλών επαίνων. Οσοι έχουν διαβάσει τους « Άθλιους » του Βίκτορα Ουγκώ, θα θυμούνται ασφαλώς τι έπαθε ο Ζαν Βαλζάν - στα ελληνικά Γιάννης Αγιάννης - όταν έκλεψε σε νεαρή ηλικία, δυό ψωμιά από έναν φούρνο. Μπήκε στη φυλακή για μήνες ή ένα χρόνο, έκανε μιά σειρά από απόπειρες δραπέτευσης - σαν ένας Πεταλούδας - το έπιαναν κάθε φορά, και σε κάθε απόπειρα, του φόρτωναν κι άλλη ποινή, μέχρι που έφτασε τα ισόβια.
Λοιπόν, από το μυθιστόρημα αυτό του Ουγκώ, έμαθα και τη φράση του τίτλου του κομματιού αυτού. Που την έλεγαν τότε - και ίσως τη λένε και τώρα στη Γαλλία - γι αυτόν που έφτασε στα έσχατα όρια της πείνας : « Εφαγε τη λυσσασμένη αγελάδα ». Επειδή η λύσσα είναι μιά φοβερή αρρώστεια που δεν έχει καμμιά θεραπεία - εκτός της έγκαιρης χορήγησης αντιλυσσικού ορρού -και επειδή νομιζότανε ότι μπορεί κανείς να προσβληθεί από την ασθένεια αυτή, τρώγοντας το κρέας του λυσσασμένου ζώου, (πράγμα που δεν έχει διαπιστωθεί πουθενά ) το να φάει κανείς τη λυσσασμένη αγελάδα, ήταν μιά παροιμία που έδειχνε το ποιά πείνα είχε πέσει πάνω σ΄αυτό τον άνθρωπο.
Ε, λοιπόν, υπάρχουν περιπτώσεις τόσο μεγάλης πείνας, που την βλέπουμε και από τις εικόνες των παιδιών με τις φουσκωμένες κοιλιές - το γνωστό στην ιατρική σαν « το σύνδρομο K w a r s h i o r k o r - στις οποίες οι πεινώντες δεν βρίσκουν ούτε μιά λυσσασμένη αγελάδα να φάνε. Ενώ στις λεγόμενες « πολιτισμένες » χώρες, οι άνθρωποι τρών και πίνουν, και την Αρτα φοβερίζουν. Μάλιστα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου