Ο όρος « τζόγος », είναι μεταφορά στα Ελληνικά της Ιταλικής λέξης g i o c o ή g i u o c o, που σημαίνει « παιχνίδι », και που έχει λατινική προέλευση, όπως όλες σχεδόν οι ρίζες της Ιταλικής γλώσσας. Τζιόκο, λοιπόν, ή τζιουόκο, κι αυτό έγινε « τζόγος ». Στα Ιταλικά η λέξη σημαίνει κατά κανόνα απλώς παιχνίδι - λ.χ.ποδοσφαιρικό - αλλά έμμεσα σημαίνει και το παιχνίδι που εξαρτάται από την τύχη, Στα Ελληνικά πήρε την αποκλειστική έννοια του τυχερού παιχνιδιού, είτε πρόκειται για χαρτοπαίγνιο, είτε για λαχείο, είτε για οποιοδήποτε άλλο πράγμα που σχετίζεται με την απόκτηση χρήματος μέσω του παράγοντα « τύχη ».
Παίζω λοιπόν, έτσι κάμνει το ρήμα. Και παίζω οτιδήποτε μπορεί να μου αποφέρει κέρδος χρηματικό χωρίς να εργαστώ, έτσι απλώς με βοηθό την τύχη. Εχουμε αναφέρει σε άλλη περίπτωση ότι το « παίζειν » με στόχο τον προσπορισμό κερδους, είναι αρχαίο έθιμο - αν μπορούμε να το ονομάσουμε έθιμο - και ότι « έπαιζαν » και στην αρχαία Ελλάδα, το ρίξιμο των κύβων - δηλαδή το μπαρμπούτι - και το ρίξιμο των αστραγάλων, το « αστραγαλίζειν », δηλαδή το γνωστό παιχνίδι « βεζύρης - βασιλιάς », που το παίζαμε στα μικρά μας χρόνια, και που το βλέπει κανείς σε αρχαία Ελληνικά αγγεία, με απεικονίσεις κοριτσιών που ρίχνουν αυτά τα « κότσια » των προβάτων.
Από τα αναφερθέντα, θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι μόνο οι αρχαίοι Ελληνες έπαιζαν τυχερά παιχνίδια. Αυτό δεν μπορεί να είναι σωστό, πρώτον γιατί το « παίζειν » για χρήματα ή για κάποια αντικείμενα αξίας είναι ανθρώπινο, και δεύτερο, είναι βέβαιο ένα πράγμα : Αυτό που έκαμνε ένας λαός στην αρχαιότητα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα περνούσε στους γειτονικούς λαούς μέσω των εμπορικών σχέσεων, και από εκεί στους παραδιπλανούς λαούς και ούτω καθεξής
Επικρατεί η άποψη ότι ο σύγχρονος Ελληνας είναι ο πιό « τζογαδόρος » άνθρωπος στον κόσμο. Ουδέν αναληθέστερον τούτου. Οπου κι αν πάτε σ΄αυτή τη σφαίρα που είναι ο πλανήτης μας, θα δείτε το ίδιο φαινόμενο, οι πάντες παίζουν τυχερά παιχνίδια με τον ίδιο ζήλο, σε όλες τις χώρες και σε όλες τις ηπείρους, και παίζουν ότι έχουν πιό πρόσφορο και ότι υπάρχει στην κοινωνία τους. Κι αν μιλάμε για τους Ελληνες σαν τους κατ΄εξοχήν τζογαδόρους σ΄αυτό τον κόσμο, είναι επειδή δεν έχουμε ζήσει σε άλλα μήκη και πλάτη της γής. Αν πηγαίναμε σε άλλους τόπους κι άλλα μέρη, θα σταματούσαμε να μιλάμε γιατο πρωτείο των Ελλήνων στον τομέα αυτό.
Ένα πολύ απλό παράδειγμα είναι αρκετό για να μας πείσει για το αληθές του λόγου. ( Ισως το έχω αναφέρει σε άλλο σημείο, αλλά δεν βλάπτει να το επαναλάβω ). Πέρισυ, είχε σημειωθεί έξι ή επτά φορες στη σειρά, τζακ -ποτ στο αμερικανικό Λόττο. Και τότε παίχτηκαν τεράστια ποσά από τους παίκτες - πολλοί απ΄αυτούς έπαιξαν απ΄τον Καναδά - και μάλιστα πολλοί από τους τζογαδόρους πήραν δάνεια από τις τράπεζες για να παίξουν. Για την ιστορία, οι παίκτες που κέρδισαν ήσαν τόσο πολλοί, που τα ποσά δεν πήγαν σε λίγους αλλά σε πολλούς, και έτσι δεν υπήρχαν μεγάλοι κερδισμένοι, όπως περίμεναν αυτοί που έπαιξαν.
Πάντως, φαίνεται ότι υπάρχει στη σημερινή εποχή μιά μεγάλη έξαρση στο κυνηγητό της τύχης απ΄ότι ήταν στο παρελθόν, σ΄αυτό βοήθησε και η μεγάλη ανάπτυξη της τεχνολογίας που εισέβαλε - και πώς μπορούσε να γίνει αλλοιώς ; - και στο χώρο αυτό. Στη χώρα μας υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι να παίξει κανείς, δεν έχει παρά να διαλέξει. Εκτός από τα παραδοσιακά λαχεία, υπάρχει το Λόττο, το Τζοκερ, το Πρώτο, το Προ - πο με τις παραλλαγές του, το Ξυστό, τα Ιπποδρομιακά στοιχήματα, το παράνομο μπαρμπούτι, το χαρτοπαίγνιο και μερικά άλλα παιχνίδια.
Σ΄όλα αυτά, προστέθηκε εσχάτως και το χρηματιστήριο. Πώς, και το χρηματιστήριο είναι ανάμεσα στα τυχερά παιχνίδια ; Και βέβαια είναι. Κανονικά το χρηματιστήριο δεν θα επρεπε να κατατάσσεται στα τυχερά παιχνίδια, θα ήταν σωστότερο να έχει την έννοια της τοποθέτησης χρημάτων όπως γίνεται και με τα Ταμιευτήρια των Τραπεζών. Όμως, σε όλα τα χρηματιστήρια του κόσμου παίζονται παιχνίδια που δεν είναι και τόσο τυχερά, πολλές φορές « φτιάχνονται » παιχνίδια σαν να πρόκειται για χαρτοπαίγνιο με σημαδεμένη τράπουλα.
Το χρηματιστήριο υπάρχει από ένα και πλέον αιώνα στην Ελλαδα, όμως ποτέ οι Ελληνες δεν είχαν ενδιαφερθεί γι αυτό, ούτε καν για τοποθέτηση χρημάτων και κερδοφορία από τα μερίσματα των μετοχών. Και επειδή δεν ενδιαφερόντουσαν για το χρηματιστήριο, δεν μπορούσαν να γίνονται και « παιχνίδια » σ΄ αυτό. Η πολύ προσφατη ενασχόληση - και μάλιστα σε βαθμό υστερίας - με αυτόν το θεσμό ( χαρακτηριστική είναι η εγκατάλειψη της εργασίας από μερικούς ή αρκετούς υπάλληλους του δημοσίου στις έντεκα το πρωϊ, όταν αρχίζουν να εμφανίζονται στις τηλεοπτικές οθόνες οι τιμές των μετοχών, πράγμα που νομίζω ότι μόνο στη χώρα μας συμβαίνει, πρόκειται για αληθινή υστερία όπως αναφέρθηκε πιό πάνω ), είναι ολοφάνερο ότι προσδίδει σ΄αυτό έντονώτατο χαρακτήρα τζόγου. Κάποιοι φροντίζουν να κερδοσκοπούν μπαίνοντας σε πονηρά κόλπα, εξ αιτίας των οποίων χάνουν χρήματα οι ανίδεοι « επενδυτές », που βέβαια δεν είναι επενδυτές, αλλά είναι και αυτοί κυνηγοί του εύκολου κέρδους.
Εχουν ακουστεί τόσα πολλά για το χρηματιστήριο, ώστε ίσως θα περίττευε να προσθέσουμε κι άλλα, όμως μπορούν νομίζω να γίνουν και κάποιες επισημάνσεις που ενδεχομένως δεν έχουν τονισθεί αρκετά. Η πρώτη επισήμανση είναι ότι το Ελληνικό χρηματιστήριο είναι τελείως ανώριμο, αυτό το έχουν δηλώσει αρκετοί, και μάλιστα από τους χρηματιστηριακούς κύκλους. Η μεγαλύτερη και καλύτερη απόδειξη περί τούτου, είναι οι πολύ μεγάλες διακυμάνσεις του δείκτη με ασήμαντες συνήθως αιτίες, τις ίδιες ημέρες που στα ξένα χρηματιστήρια οι μεταπτώσεις αυτές είναι πολύ μικρές, όπως είναι και το φυσιολογικό. Υπάρχει μιά απλή εξήγηση γι αυτό το φαινόμενο : Οι Ελληνες είναι άνθρωποι εξαιρετικά ευμετάβλητοι και ασταθείς, ενθουσιάζονται γρήγορα και με το παραμικρό, και απογοητεύονται και πανικοβάλλονται, επίσης με το παραμικρό. Για όσους δεν θυμούνται κάποια παλιά συμβάντα, θα αναφέρω τις δυό πετρελαϊκές κρίσεις της δεκαετίας του 70. Πολλοί τότε καταλήφθηκαν από πανικό με τις ανατιμήσεις του πετρελαίου - που ήσαν ομολογουμένως μεγάλες - ώστε γέμισαν στο σπίτι τους οποιοδήποτε δοχείο που μπορούσε να χωρέσει πετρέλαιο. Γέμισαν και τις μπανιέρες τους με πετρέλαιο, και σε λίγες μέρες, είδαν με πολύ μεγάλη δυσαρέσκεια ότι το πετρέλαιο είχε διαλύσει το πώμα της μπανιέρας και όλο το πετρέλαιο είχε φύγει στην αποχέτευση. Το ίδιο πράγμα συμβαίνει κάθε φορά που ακούγεται μιά φήμη ότι θα παρουσιαστεί έλλειψη σε κάποιο είδος. Σπεύδουν να προμηθευτούν τεράστιες ποσότητες αυτού του είδους, μιά απόθήκευση που δεν θα κάνει ένας κεντρικοευρωπαίος, που δεν πανικοβάλλεται εύκολα.
Τα κόλπα του χρηματιστηρίου βασίζονται επάνω ακριβώς σ΄αυτόν τον παράγοντα του πανικού. Κάποιοι επιτήδειοι και έμπειροι περί τα χρηματιστηριακά, αρχίζουν - με το άκουσμα κάποιας φήμης - να πουλάνε αθρόα μετοχές. Σε λίγη ώρα απλώνεται πανικός ανάμεσα στους ακατατόπιστους « παίκτες », οι οποίοι πουλάνε με ρυθμό ακατάσχετο υπό το κράτος πανικού, φοβούμενοι ότι αν καθυστερήσουν να πουλήσουν, θα χάσουν πολλά. Στο μεταξύ, το κλίμα αυτό κατεβάζει πολύ την αξία των μετοχών, κι όταν αυτές φτάσουν σε ένα πολύ χαμηλό επίπεδο, οι έξυπνοι αγοράζουν, για να τις πουλήσουν αργότερα σε πολύ υψηλές τιμές, αποκομίζοντας έτσι πολλά κέρδη εις βάρος των αφελών, απροσάρμοστων και ανίδεων.
Μιά δεύτερη επισήμανση είναι ότι το χρηματιστήριο είναι μιά αγορά που μπορεί να καταρρεύσει απότομα σε διάστημα λίγων ωρών ή και λεπτών. Αν η πτώση είναι μεγάλη αλλά δεν αγγίζει τα όρια της πλήρους καταστροφής, υπάρχουν πολλές ζημίες, αλλά η κατάσταση δεν φτάνει στα άκρα, κι αυτό είναι το λεγόμενο « μίνι κρας », δηλαδή μέτρια συντριβή, κατά ακριβή μετάφραση. ( Η προφορά του αγγλικού όρου c r u s h σαν κραχ, δεν είναι όπως βλέπετε σωστή ). Αλλά ένα πρωϊ του 1929, το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης κατέρρευσε μέσα σε λίγες ώρες, και μαζύ μ΄αυτό, και όλη η παγκόσμια οικονομία, εκτός από την οικονομία της τότε Σοβιετικής Ενωσης που δεν είχε οικονομία της ελεύθερης αγοράς. Αυτό ήταν και το μοναδικό μεγάλο και αληθινό κρας, που βύθισε τον δυτικό κόσμο σε φοβερή πτώση των οικονομιών του που κράτησε επτά ολόκληρα χρόνια. Η χώρα μας έφτασε στο σημείο να μην έχει χρήματα για να αγοράσει σιτάρι, και έφερνε καλαμπόκι από τη Ρουμανία με το οποίο γινόταν το ψωμί για κάμποσο καιρό. Εξ αιτίας μάλιστα της παγκόσμιας αυτής κρίσης, έχασε τις εκλογές του 1932 το κόμμα των Φιλελευθέρων, αν και όπως ήταν φανερό, δεν είχε καμμιά ευθύνη για τον καταποντισμό της παγκόσμιας οικονομίας. Τον πρώτο καιρό του κρας, αυτοκτόνησαν πολλοί μεγαλοεπιχειρηματίες στις Ενωμένες Πολιτειες, επειδή πτώχευσαν μέσα σε μιά μέρα και δεν μπορούσαν να πληρώσουν τα χρέη τους και δεν ήθελαν να πάνε φυλακή. Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι στην επταετία 1929 - 1936, το ποσοστό ανεργίας στις Ενωμένες Πολιτείες, άγγιξε το σαράντα τοις εκατό.
Ο κίνδυνος να επαναληφθεί η παγκόσμια κρίση του 1929 είναι μηδαμινή, χωρίς όμως να απόκλείεται εντελώς. Σαν αφορμή μιάς τέτοιας κρίσης, θα μπορούσε να αποτελέσει η απειλούμενη από καιρό και επίσημα παραδεκτή από τους Γιαπωνέζους οικονομολόγους, κατάρρευση της Ιαπωνικής οικονομίας, που είναι σε θέση να προκαλέσει καινούργια παγκόσμια κρίση. Ας έχουμε λοιπόν το νού μας, αστεία δεν γίνονται μ΄αυτά τα αρκετά επισφαλή πράγματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου